علوم کشاورزی
سال:1386 | دوره:13 | شماره:2 (ویژه نامه) |تعداد مقالات:31

به منظور بررسی تاثیر تراکم و نسبت های مختلف کاشت بر عملکرد علوفه در کاشت مخلوط جو و سیاه دانه آزمایشی در منطقه اردبیل به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه میزان بذری (150، 75 و 250 کیلوگرم در هکتار) و شش سطح نسبت کاشت جو به سیاه دانه (0:100 و 20:80 و 40:60 و 60:40 و 80:20 و 100:0) در سه تکرار در دو سال زراعی 1379 و 1380 اجرا گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس به تفکیک سال های آزمایش و تجزیه مرکب دو سال نشان داد که در هر دو سال با افزایش میزان بذر مصرفی عملکرد علوفه افزایش یافت ولی میزان این افزایش عملکرد در سال اول به دلیل رطوبت نسبی بالا و گسترش بیماری های قارچی کم تر از سال دوم بود. معنی دار شدن اثر نسبت های مختلف کشت بر عملکرد علوفه خشک تولیدی در طی دو سال آزمایش و مقایسه میانگین ها نشان داد بیشترین عملکرد در نسبت ردیفی 40 درصد جو + 60 درصد سیاه دانه با به کارگیری 225 کیلوگرم در هکتار بذر مصرفی حاصل شد و نسبت برابری زمین در این ترکیب تیماری 1.23 بود.

برای وارد کردن ژن های بیگانه به گیاهان مهم زراعی مثل برنج نیاز به یک سیستم باززایی تکرارپذیر و کارا می باشد تا گیاهان کامل و بارور از بافت های تغییر یافته به دست آید. در این راستا این آزمایش طرح ریزی شد و مناسب ترین محیط کال زایی برای واریته های طارم محلی و دیلمانی به دست آمد و با اعمال تیمارهای مختلف، باززایی گیاه به حدود %49 رسید. جهت بررسی کال زایی، بذور کامل و رسیده تحت آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با دو فاکتور محیط کشت در 8 سطح (محیط های N6 تکمیل شده با 1.5، 2، 2.5، 3 و 3.5 میلی گرم در لیتر تو، فور-دی و MS تکمیل شده با 2، 2.5 و 3 میلی گرم در لیتر تو، فور – دی) و رقم در 2 سطح (طارم محلی و دیلمانی) با 7 تکرار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان داد که محیط MS تکمیل شده با 2mg/l تو، فور-دی، 30g/l مالتوز و 10g/l آگار را می توان برای کال زایی هر دو رقم مورد آزمایش توصیه نمود. استفاده از ساکارز در محیط های واکشت نسبت به مالتوز ترجیح داشت. جهت بررسی باززایی، ابتدا کالوس ها در کاغذ صافی استریل به مدت 30 دقیقه قرار گرفتند تا عمل آبگیری صورت گیرد، سپس آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با 3 فاکتور محیط کشت در 6 سطح [5 محیط MS تکمیل شده با سطوح هورمونی کینتین (kin) و نفتالین استیک اسید (NAA) به ترتیب به نسبت 6 به 2، 4 به 2، 2 به 0.5، 3 به 1 و 2 به 1 و یک محیط MS تکمیل شده با 0.2mg/l تو، فور-دی و 2mg/l بنزیل آمینوپورین] (BAP)، منبع کربن در 2 سطح (ساکارز و مانیتول) و رقم در 2 سطح (طارم محلی و دیلمانی) اجرا گردید. این آزمایش نشان داد که محیط MS تکمیل شده با 3mg/l کینتین و 1mg/l نفتالین استیک اسید به همراه 30gr/l مانیتول برای هر دو رقم مناسب ترین محیط می باشد اما فقط پاسخ رقم دیلمانی قابل قبول (%49) می باشد.

به منظور ارزیابی خصوصیات زراعی، عملکرد و اجزا عملکرد ارقام لوبیا قرمز در تراکم های مختلف گیاهی در سال زراعی 1381 آزمایشی در کرج به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. ارقام ناز (رونده و رشد نامحدود) و اختر (ایستاده و رشد محدود) همراه با تراکم های 20، 30، 40، 50 بوته در متر مربع (فاصله روی ردیف به ترتیب 10، 6.6، 5 و 4 سانتی متر و فاصله بین ردیف 50 سانتی متر) به عنوان عوامل آزمایشی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان دادند که تعداد غلاف، تعداد دانه و عملکرد دانه در متر مربع، وزن صد دانه و شاخص برداشت تحت تاثیر تراکم بوته قرار نگرفتند و در تراکم های مختلف عملکردی تقریبا معادل 3260 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. تعداد دانه در غلاف به همراه درصد پروتیین دانه با افزایش تراکم به طور معنی داری کاهش یافتند. تداد غلاف، تعداد دانه و عملکرد دانه در متر مربع تحت تاثیر رقم قرار گرفتند و در تمامی این اجزا رقم ناز برتر بود، به طوری که رقم ناز با عملکردی معادل 3585 کیلوگرم در هکتار محصول بیشتری را نسبت به رقم اختر با 2935 کیلوگرم در هکتار تولید نمود. رقم اختر توانست به طور معنی داری وزن صد دانه بالاتری نسبت به رقم ناز تولید نماید. تعداد دانه در غلاف و شاخص برداشت تحت تاثیر رقم قرار نگرفتند. ارتفاع نهایی بوته و وزن خشک برگ در تمام نمونه گیری ها و وزن خشک کل در متر مربع در دو مرحله شروع دانه بندی و پایان رسیدگی و شاخص برداشت تحت تاثیر متقابل رقم با تراکم قرار گرفتند.

به منظور بررسی و مقایسه عملکرد و اجزا عملکرد ژنوتیپ های گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 83 – 1382 در کرج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش 7 ژنوتیپ گلرنگ مورد مقایسه قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده شامل تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد روغن، عملکرد روغن، تعداد شاخه های فرعی و شاخص برداشت بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس برای صفات فوق نشان داد بین تمامی صفات در سطح آماری یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد. با توجه به نتایج جدول همبستگی، مشخص گردید تعداد طبق در بوته و عملکرد بیولوژیک، بالاترین رابطه مثبت و معنی دار را با عملکرد دانه داشته و همبستگی بالای عملکرد دانه و روغن نشان می دهد که افزایش روغن به شدت تحت تاثیر عملکرد دانه می باشد. همچنین عملکرد دانه تابعی از عملکرد بیولوژیک و تعداد طبق در بوته است. خصوصیاتی مانند عملکرد روغن، تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت، همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه از خود نشان دادند. از طرفی همبستگی منفی معنی داری بین تعداد طبق در بوته با صفاتی مانند درصد روغن، عملکرد روغن و تعداد دانه در طبق مشاهده شد. با توجه به این که زود رسی و عملکرد دانه و روغن بالاتر از شاخص های مهم برای انتخاب ژنوتیپ ها است، در این بررسی به نظر می رسد L.R.V.51.51 ژنوتیپ مناسبی برای کشت در منطقه کرج می باشد.

به منظور بررسی قابلیت رقابتی دو رقم متحمل و ضعیف گندم در سطوح مختلف تراکم گیاهی و تراکم یولاف وحشی و اثر آن بر عملکرد و اجزای عملکرد، آزمایشی در سال زراعی 84-83 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی بخش علف های هرز موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی در کرج به مرحله اجرا درآمد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که رقم نیک نژاد در همه شرایط آزمایش به دلیل تراکم پذیری بالا و داشتن تعداد پنجه بارور بیشتر در واحد سطح عملکرد زیادتری نسبت به رقم روشن تولید نمود. افزایش تراکم گندم سبب کاهش تعداد پنجه بارور در هر بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و افزایش تعداد سنبله در واحد سطح شد. با افزایش تراکم یولاف وحشی عملکرد در هر دو رقم کاهش پیدا کرد و میزان کاهش عملکرد در رقم روشن بیشتر از رقم نیک نژاد بود. حداکثر عملکرد در بالاترین تراکم علف هرز در رقم نیک نژاد در تراکم توصیه شده %25+ و در رقم روشن در تراکم توصیه شده به دست آمد.

به منظور بررسی اثر تنش کم آبی در مراحل انتهایی رشد بر عملکرد کمی و کیفی ژنوتیپ های بهاره کلزا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1382 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش، آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول یا آبیاری پس از 60 یا 80 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A (شاهد) و تنش کم آبی (قطع آبیاری از مرحله خوجین دهی به بعد تا مرحله بلوغ فیزیولوژیکی) و ژنوتیپ های بهاره کلزا به عنوان عامل فرعی در 10 سطح بودند. نتایج نشان داد که ارقام Option 500، 19 – H Eagle و Comet به ترتیب با میانگین 4419، 4467، 4567 و 4725 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را در شرایط آبیاری معمول دارا بودند. همچنین ارقام Eagle، Sw5001، Hyala420، Option 500 و 19 – H به ترتیب با میانگین 3889، 3863، 3731، 33831، 3708 کیلوگرم در هکتار، ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی داشتند و توانستند هم در شرایط آبیاری معمول و هم در شرایط تنش کم آبی عملکرد بالاتری را تولید نمایند.

تکثیر گردو از طریق بذر باعث تولید تعداد زیادی هیبریدهای طبیعی با خصوصیات متفاوت می شود و تکثیر رویشی آن نیز مشکل است. گیرایی پیوند گردو به وسیله ترشحات آوندهای چوبی تحت تاثیر قرار گرفته و ترکیبات فنلی و هورمون های داخلی نقش مهمی در موفقیت گیرایی پیوند و بقای گیاهان پیوندی دارند. در این تحقیق نقش ترکیبات فنلی و هورمون های ساختاری در گیرایی پیوند گردوی ایرانی (Juglans regia L.) مورد ارزیابی قرار گرفته است. سه فصل پیوند زنی (اسفند، خرداد و شهریور) و 4 ژنوتیپ گرد (K-21، K-28، OR-37 و OR-39) مورد استفاده قرار گرفت. از دو روش پیوند زنی (پیوند رومیزی امگا و وصله ای) تحت شرایط کنترل شده گلخانه ای و شرایط محیط بیرونی (خزانه) جهت پیوند زنی بر روی پایه های یکساله و دو ساله گردو استفاده و پیوندک ها مستقیما از پایه های مادری گرفته شد. به دنبال عمل پیوندزنی میزان جوگلون و اکسین موجود در پیوندک با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با فشار بالای با فاز معکوس (RP-HPLC) اندازه گیری شد. بالاترین درصد گیرایی پیوند (71.1 درصد) از پیوندهای اوایل شهریور و کمترین درصد آن از پیوندهای اواخر اسفند به دست آمد. با بررسی میزان جوگلون و سایر ترکیبات فنلی درگیرایی پیوند گردو و یک همبستگی منفی بین میزان این مواد در پیوندک و میزان رشد پیوندک و درصد بقای گیاهان پیوندی و همچنین میزان موفقیت گیرایی پیوند به دست آمد. مقدار اکسین موجود در پیوندک با تشکیل کالوس، گیرایی پیوند و رشد و بقای پیوندک همبستگی مثبت نشان داد و همچنین یک همبستگی مثبت بین میزان نمو کلئوپتیل و درصد گیرایی پیوند درصد تشکیل، میزان رشد پیوندک و درصد بقای گیاهان پیوندی حاصل شد و میزان نمو کلئوپنیل با مقادیر ترکیبات فنلی و جوگلون همبستگی منفی نشان داد.

در سال های اخیر بیماری آنتراکنوز مرکبات، در استان مازندران روی تعدادی از ارقام تجاری مرکبات خسارت قابل توجهی ایجاد کرده است. این بیماری به صورت گسترده ای در باغات مرکبات این استان شیوع دارد. به منظور تعیین میزان آلودگی منطقه و حساسیت ارقام مهم و معرفی شده مرکبات شمال کشور، طی سال های 1383 و 1384 از درختان مرکبات باغات آلوده به صورت تصادفی نمونه برداری شد. با کشت 119 نمونه جمع آوری شده روی محیط کشت PDA، 96 جدایه از جنس Colletotrichum جداسازی گردید. بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی و بعضی ویژگی های فیزیولوژیکی، تمام جدایه ها به عنوان گونه C. gloesporiodides شناسایی شدند. آزمون های شدت بیماری زایی جدایه ها روی شاخه های بریده شده و نهال های دو ساله ارقام پرتقال والنسیا و نارنگی انشو به ترتیب در آزمایشگاه و گلخانه انجام گرفت. نتایج در هر دو آزمایش نشان داد که تمام جدایه ها روی این دایه ها روی این ری مرکبات بیماری زا هستند. در این ارزیابی حساسیت ارقام پرتقال (تامسون ناول، هاملین و والنسیا) و نارنگی (پیج، انشو، کلمانتین، و یونسی) و ارقام لیموشیرین و نارنج در شرایط پیج و متحمل ترین رقم، پرتقال تامسون ناول بود. نتایج حاصل از آزمون های حساسیت ارقام در آزمایشگاه و گلخانه با هم تطابق داشتند.

تحقیق حاضر به بررسی زمینه ها و راهکارهای توسعه مدیریت استراتژیک در بخش آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کشور پرداخته است. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش علمی، ارتباطی و جمعیت مورد مطالعه شامل 36 نفر از مدیران پایه بخش آموزش منابع طبیعی کشور می باشد. روش نمونه گیری به صورت سرشماری و شیوه اجرای آن به صورت میدانی و با استفاده از پرسش نامه صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS انجام گرفته است. نتایج حاصل از ضریب همبستگی حاکی از آن است که بین سطح تحصیلات مدیران و استفاده آنان از شاخص های مدیریت استراتژیک در آموزش کشاورزی و منابع طبیعی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین بین سیاست گذاری متمرکز و غیر قابل انعطاف در قبال آموزش، زیاد بودن جمعیت مخاطب آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، کمبود متخصصان موضوعی در زمینه های کشاورزی و منابع طبیعی، عدم تحقیق و پژوهش مستمر در خصوص مسایل آموزشی، مشخص نبودن میزان سرمایه گذاری از تولید ناخالص کشاورزی در طرح های آموزشی، پایین بودن سطح سواد کشاورزان، نداشتن اطلاعات کافی در رابطه با فرصت ها، تهدیدها و اوضاع آینده، عدم انگیزه مادی و معنوی پرسنل آموزش، کوچک بودن واحدهای تولیدی و بهره برداری کشاورزی با میزان استفاده از شاخص های مدیریت استراتژیک در بخش آموزش کشاورزی و منابع طبیعی رابطه معکوس مشاهده می گردد. همچنین بین سطح تحصیلات مدیران از نظر میزان استفاده از شاخص های مدیریت استراتژیک در بخش کشاورزی و منابع طبیعی اختلاف وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان دهنده آن است که به ترتیب متغیرهای: عدم انگیزه مادی و معنوی پرسنل آموزش، سیاست گذاری متمرکز و غیرقابل انعطاف در قبال آموزش، عدم تحقیق و پژوهش مستمر در خصوص مسایل آموزشی، کوچک بودن واحدهای تولیدی و بهره برداری کشاورزی و منابع طبیعی و کمبود متخصصان موضوعی در زمینه های کشاورزی و منابع طبیعی بیشترین تاثیرات منفی را در استفاده از مدیریت استراتژیک در بخش آموزش کشاورزی و منابع طبیعی داشته اند.

مکانیسم آنتی زنوزی نوعی مقاومت گیاه میزبان در برابر آفات می باشد که در میزان استقرار اولیه آفت روی گیاه میزبان اثر می گذارد. به این منظور تحقیقی روی 10 کلن صنوبر از گونه های Populus deltoids, P. euramericana, P. alba, P. nigra در سال 1384 در شرایط آزمایشگاهی و با چهار روش انجام شد. قلمه هایی به طول 20 و قطر 1 تا 1.5 سانتی متر از نهالستان صنوبر ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج که در سال 1381 کاشته شده بودند تهیه گردید. در روش اول از هر کلن یک قلمه با کش به هم بسته شد. در بین قلمه ها دو شاخه آلوده به شته Pterocomma populeum Kalt. قرار داده شد و سپس در لیوان پلاستیکی با ارتفاع 11 و قطر دهانه 8 سانتی متر داخل آب قرار گرفت. سپس لیوان حاوی قلمه ها به داخل ظرف پرورش (ارتفاع 22 و قطر دهانه 14 سانتی متر) مجهز به سوراخ تهویه هوا منتقل شد. در روش دوم و سوم قلمه ها با کش در اطراف یک چوب استوانه ای به قطر 3.5 سانتی متر بسته شده و در قسمت فوقانی آن یک عدد تشتک پتری به قطر 2.5 سانتی متر قرار داده شد. در روش دوم 50 عدد شته بی بال تقریبا هم سن و در روش سوم 50 عدد شته بالدار در داخل این تشتک پتری رهاسازی شد در روش چهارم 50 عدد شته بالدار در محفظه میانی الفاکتومتر طراحی شده رهاسازی شد. در هر چهار روش بعد از 24 و 48 ساعت تعداد شته های مستقر شده روی قلمه های هر یک از کلن ها به تفکیک شمارش و ثبت گردید. تجزیه آماری داده های هر چهار روش نشان داد که تفاوت معنی دار آماری در سطح 5 درصد بین کلن ها از نظر جلب شته وجود داشته است. مقایسه میانگین ها که با روش دو دامنه ای دانکن صورت گرفت نشان داد که کلن P. nigra betulifolia و کلن P. euramericana triplo به ترتیب بالاترین و پایین ترین میزان استقرار شته را در هر چهار روش داشته اند. میانگین شته های جلب شده به سایر کلن های مورد بررسی حد واسط مقادیر ذکر شده برای دو کلن مذکور را دارا بوده است.

نقشه فرسایش سطحی خاک یکی از نقشه های پایه در مطالعات فرسایش و رسوب است که بر اساس شواهد ظاهری سطح خاک تهیه می گردد. برای تهیه نقشه 1:250000 فرسایش سطحی خاک، مطالعه ای در حوزه های آبخیز کن و سولقان و جاجرود در استان تهران انجام شد. لایه های اطلاعاتی مختلف در محیط GIS مورد استفاده و تلفیق قرار گرفت. برای این کار در مرحله اول در حوزه آبخیزکن و سولقان، از ترکیب لایه های زیر به عنوان روش های مختلف تهیه نقشه واحدهای کاری استفاده شد: الف- پوشش گیاهی، زمین شناسی و شیب ب- کاربری، زمین شناسی و شیب ج- کاربری، حساسیت سنگ ها به فرسایش و شیب و د- کاربری، حساسیت سنگ ها به فرسایش و ارزیابی منابع و قابلیت اراضی (واحدهای اراضی). برای مقایسه میزان کارآیی نقشه های واحدهای کاری چهار گانه در مناطق دارای فرسایش سطحی، 53 نقطه کنترل صحرایی استفاده شد. نتایج این مرحله از تحقیق نشان داد که نقشه های واحدهای کاری الف، ب و تا حدودی ج روش مناسبی برای جداسازی واحدهای همگن از نظر فرسایش سطحی نیستند. نقشه واحدهای کاری حاصل از روش د شامل شش واحد کاری بود که در دو واحد آن به ترتیب 66.6 و 78.5 درصد و در چهار واحد دیگر تمام نقاط کنترل دارای فرسایش سطحی مشابه بودند. درمرحله دوم، نقشه واحدهای کاری حاصل از روش د به همراه نقشه واحدهای کاری حاصل از سه روش دیگر که شامل هـ- نقشه های واحدهای کاری مبتنی بر واحدهای اراضی و- واحدهای حساسیت سنگ ها و ز- واحدهای فتومورفیک حاصل از تفسیر تصاویر ماهواره ای بود، در حوزه آبخیز جاجرود مورد بررسی قرار گرفت. با تعیین شدن فرسایش سطحی در 314 نقطه و به کمک روش تیسن و بهره گرفتن از تصاویر ماهواره ای در تفکیک و تلفیق مرز واحدها، نقشه فرسایش سطحی تهیه شد. این نقشه با هر یک از نقشه های واحدهای کاری د، ه، و و ز مقایسه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که روش تفسیر تصاویر ماهواره ای با 86.4 درصد صحت بالاتری در تفکیک فرسایش سطحی از خود نشان داد. صحت روش های تلفیق لایه ای، واحدهای اراضی و حساسیت سنگ ها به ترتیب 78.9، 66.1 و 59.1 درصد و جذر میانگین مربعات خطاها برای نقشه حساسیت سنگ ها، بیشترین و برای روش تفسیر تصاویر کمترین بود. بیشترین دقت مربوط به روش تفسیر تصاویر ماهواره ای (با ضریب تغییرات 19.9 درصد) و کمترین آن مربوط به روش واحدهای اراضی (با ضریب تغییرات 38.8 درصد) بود. ضریب تغییرات برای روش های تلفیق لایه ای و حساسیت سنگ ها در جداسازی شدت های فرسایش سطحی به ترتیب 26.2 و 35.9 درصد بودند.

برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات رشد قبل از شیرگیری گوسفند نژاد کرمانی از 1253 رکورد جمع آوری شده طی سال های 1372 تا 1383 توسط ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند کرمانی واقع در شهر بابک استفاده شد. مولفه های (کو) واریانس و پارامترهای ژنتیکی هر صفت با استفاده از 6 مدل حیوانی و روش حداکثر درست نمایی محدود شده (REML) برآورد شده و مناسب ترین مدل با استفاده از آزمون نسبت به درست نمایی تعیین شد. برآورد همبستگی های ژنتیکی و محیطی صفات از طریق تجزیه و تحلیل های چند صفتی با استفاده از مناسبترین مدل ها انجام گرفت. مقایسه مدل های مختلف حیوانی نشان داد که اثر ژنتیکی افزایشی مادری برای وزن تولد و اثر محیطی دایمی مادری برای صفات وزن شیرگیری و افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری اهمیت دارد. برآورد همبستگی ژنتیکی افزایشی بین صفات رشد قبل از شیرگیری مثبت و بالا بوده، دامنه ای از 0.39 (بین وزن تولد و افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری) تا 1.00 (بین وزن شیرگیری و افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری) داشت. این برآوردها برای همبستگی فنوتیپی بین صفات کمتر از همبستگی های ژنتیکی افزایشی آنها بود. مقایسه نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر نشان داد که آثار مادری یک منبع مهم تنوع برای صفات رشد اولیه در گوسفند نژاد کرمانی بوده و در نظر نگرفتن آن باعث اریبی در برآورد وراثت پذیری مستقیم می شود.

عملکرد شش آمیخته کرم ابریشم شامل 151×152، 151×110-32، 151×154، 103×104، 31×32 و 107×110 در محیط استاندارد و نیز سه نوع شرایط ناشی از انحراف از حالت استاندارد که در سطح مزارع کشور مرسوم است مورد بررسی قرار گرفت. آمیخته های مورد مطالعه از شروع سن چهارم در چهار تیمار (هر تیمار شامل سه تکرار) شامل دما و رطوبت بالا، دمای بالا و رطوبت پایین، نوسان درجه حرارت و تیمار شاهد در دو فصل پرورشی بهار و پاییز پرورش یافتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر شرایط محیطی معنی دار بود. میانگین درصد پیله خوب درآمیخته 151×152 (76.26 درصد) به طور معنی داری بالاتر از سایرین بود. میانگین درصد پیله متوسط نیز در آمیخته مذکور پایین تر از دیگر آمیخته ها بود (18.52 درصد). به این جهت می توان واریته 151×152 را به دلیل تولید پیله های دارای کیفیت بهتر، یک آمیخته مطلوب دانست. درصد مرگ و میر لاروی در آمیخته های 103×104 (6.2 درصد) و 31×32 (5.09 درصد) بالاتر و در آمیخته های 151×110-32 (3.84 درصد) و 107×110 (2.85 درصد) پایین تر بود. درصد مرگ و میر شفیرگی در آمیخته های 103×104 (13.13 درصد) و 31×32 (12.96 درصد) بالاتر بود. درصد تلفات کل نیز در همین واریته ها به ترتیب با 17.76 درصد و 16.86 درصد بالاتر بود. در واریته های 151×110-32، 31×32 و 107×110 نوسان درجه حرارت تاثیری در کاهش وزن پیله نداشت و در آمیخته 103×104 نوسان درجه حرارت موجب کاهش وزن قشر پیله نشد. تنها در آمیخته 151×154 در صورت افزایش رطوبت نسبت به وقتی که رطوبت محیط پایین باشد، میانگین وزن قشر پیله کاهش می یابد، لیکن در سایر آمیخته ها خصوصیت فوق در دو محیط اختلاف معنی داری را نشان نمی دهد.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در جمعیت های بومی گندم شمال غرب ایران آزمایشی با 81 توده در سال 1375 در مزرعه تحقیقات کشاورزی اردبیل در قالب طرح لاتیس ساده اجرا شد. دو رقم اصلاح شده بزوستایا و امید نیز جهت مقایسه با زرم پلاسم داخلی در آزمایش گنجانده شد. در این بررسی تعداد 19 صفت در تمامی توده ها اندازه گیری شدند. برای تعیین میزان خویشاوندی ژنوتیپ ها از تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای با استفاده از روش مینیمم وارد استفاده گردید. تجزیه واریانس داده ها حاکی از اختلافات زیاد بین تیمارها در سطوح %1 و %5 در همه صفات بود. داده ها بر اساس متغیر عملکرد کرت مورد تجزیه واریانس قرار گرفتند و با روش دانکن مقایسه میانگین ها انجام گرفت. آماره های توصیفی از قبیل انحراف معیار، درصد وراثت پذیری و ضریب تغییر برای صفات استخراج گردید. ارقام بزوستایا، پرش 1 و توده بومی شماره 72 دارای حداکثر عملکرد دانه در کرت نسبت به ارقام بومی بودند. حداکثر ضریب تغییر مربوط به صفت وزن سنبله اصلی (%39.3) و کمترین مقدار آن برای صفت تعداد روز تا گرده افشانی (%0.9) محاسبه شد. بیشترین درصد وراثت پذیری و کمترین آن به ترتیب %84 و %10 مربوط به صفات طول ریشک و وزن سنبله اصلی بود. تجزیه کلاستر به روش وارد و با استفاده از فواصل اقلیدسی اجرا گردید و بر اساس آن، 81 توده در قالب پنج کلاستر (سه کلاستر تک فردی و دو کلاستر چند فردی) گروه بندی شدند. در تجزیه به مولفه های اصلی حدود %52 از واریانس کل توسط مولفه اصلی اول، واریانس تراکمی مولفه اصلی اول با دوم %68 و تا چهار مولفه اول جمعا توانستند بیش از %90 از واریانس کل را توجیه نمایند. گروه بندی توده ها با استفاده از سه مولفه اول جمعا توانستند بیش از %90 از واریانس کل را توجیه نمایند. گروه بندی توده ها با استفاده از سه مولفه اول ژنوتیپ ها را در پنج گروه قرار داد. در هر دو نوع گروه بندی رقم بزوستایا در یک کلاستر تک فردی قرار گرفت که نشانگر منشا خارجی این رقم می باشد. قرار گرفتن توده ها و ژنوتیپ های از مناطق مختلف در یک کلاستر ناشی از نزدیکی ژنتیکی توده ها و تبادل مواد بین این مناطق را نشان می دهد.

به منظور تعیین روابط ژنتیکی 64 ژنوتیپ گندم دوروم شامل 58 ژنوتیپ غیربومی و 6 ژنوتیپ بومی، آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده طی دو سال زراعی 83-1381 در تبریز اجرا گردید. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: زمان سبز کردن، زمان ظهور سنبله، سطح برگ پرچم، ارتفاع بوته، طول دم خوشه، تعداد گره ها، فاصله میان گره ها، طول سنبله، تعداد پنجه های بارور، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد مطالعه تفاوت معنی دار وجود داشت، که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ های مورد بررسی بود. جهت تعیین روابط ژنتیکی بین ژنوتیپ های مورد مطالعه تجزیه خوشه ای به روش Ward انجام و ژنوتیپ های مورد بررسی به پنج گروه تقسیم شدند. همه ژنوتیپ های بومی در یک گروه قرار گرفتند و بقیه ژنوتیپ ها به چهار گروه منتسب شدند، که نشانگر قرابت ژنتیکی لاین های بومی با همدیگر و فاصله ژنتیکی آنها با لاین های غیربومی بود. برخی از گروه ها برای بعضی از صفات. ارزش بالاتر از میانگین داشتند که می توان از ژنوتیپ های آن گروه برای بالا بردن ارزش آن صفت در دورگ گیری های احتمالی استفاده کرد.

به منظور برسی سن نشا و آرایش کاشت بر عملکرد و اجزا عملکرد برنج رقم طارم هاشمی که در بین ارقام معرفی شده برنج، طارم هاشمی یکی از ارقام با بهترین کیفیت پخت و عطر در شمال کشور ایران است، آزمایشی در سال زراعی 1384 در شهرستان جویبار واقع در شمال کشور به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام گردید در قالب سه تکرار، چهار سطح سن نشا (26، 33، 40 و 47 روزه) به عنوان عامل اصلی و چهار سطح آرایش کاشت (15×15، 20×20، 25×25 و 30×30 سانتی متر مربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه برای سن نشاء، 33 روز حاصل گردید که علت آن را می توان به افزایش تعداد کل پنجه و پنجه های موثر در کپه و تعداد خوشه در متر مربع نسبت داد. همچنین حداقل عملکرد دانه برای سن نشا، 47 روز به دست آمد که علت آن مربوط به کاهش تعداد پنجه، پنجه های موثر در کپه، درصد خوشه چه های پر شده و نقصان و وزن هزار دانه بوده است. در آرایش کاشت 15×15 سانتی متر مربع، کمترین تعداد پنجه و پنجه های موثر در کپه حاصل شده ولی به علت افزایش تعداد بوته در واحد سطح و تعداد خوشه در متر مربع، بیشترین عملکرد دانه به دست آمده است. حداقل عملکرد دانه برای آرایش کاشت 30×30 سانتی متر مربع حاصل گردید. حداکثر عملکرد بیولوژیکی یا تجمع ماده خشک در سن نشا 33 روز و تحت آرایش کاشت 15×15 سانتی متر مربع به دست آمد. بیشترین ضریب برداشت برای سن نشا 40 روز و کم ترین آن در سن نشا 47 روز حاصل شد، ولی این صفت از نظر آماری تحت تاثیر آرایش کاشت قرار نگرفت.

این پژوهش به منظور ارزیابی اثرات دماهای بالا و شوری بر جوانه زنی گیاه دارویی-روغنی ماریتیغال انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار پیاده گردید. فاکتورها شامل دما در سه سطح 28، 31، 34 درجه سانتی گراد، شوری در پنج سطح صفر، 50، 100، 150 و 200 میلی مول در لیتر نمک کلرید سدیم، و رقم در دو سطح بوداکالاز و CN-SEED بود. صفات مورد ارزیابی شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه، وزن خشک ریشه چه و و وزن خشک ساقه چه بودند. نتایج نشان داد که اثرات دما، شوری، و دما در شوری بر روی همه صفات مزبور معنی دار بود. با افزایش دما و شوری از درصد جوانه زنی کاسته شد. در دمای 34 درجه جوانه زنی بسیار پایین بود (%1). افزایش غلظت نمک علاوه بر کاهش درصد جوانه زنی، زمان آغاز جوانه زنی را به تاخیر انداخت. بیشترین و کمترین سرعت جوانه زنی به ترتیب در دماهای 31 و 34 ملاحظه گردید. با افزایش میزان شوری اختلاف در سرعت جوانه زنی دماهای مختلف کاهش نشان داد. همچنین متناسب با افزایش دما و شوری از وزن خشک گیاهچه، وزن خشک ریشه چه و وزن خشک ساقه چه کاسته شد. میزان این کاهش در دمای 28 نسبت به دمای 31 در غلظت های مختلف شوری بیشتر بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که شوری و دمای بالا قادرند جوانه زنی و رشد گیاهچه های ماریتیغال را کاهش دهند. بررسی ارتباط رگرسیونی بین درصد جوانه زنی با دما در غلظت های مختلف شوری نشان داد که این ارتباط در تیمار شاهد (شوری صفر) به صورت خطی و برای سایر غلظت ها (به جزء 150 و 200 میلی مول) به صورت درجه دو به دست آمد.

این تحقیق در سال زراعی 1382-1381 به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در مکان و واکنش ارقام و لاین های گندم به شرایط محیطی مختلف با استفاده از 20 لاین و رقم. در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و در 3 مکان (اصفهان، کرمانشاه، ورامین) کشت و تحت تنش رطوبتی آخر فصل انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه حاکی از وجود تفاوت معنی دار برای اثرات ژنوتیپ، مکان و اثر متقابل ژنوتیپ در مکان بود. با توجه به معنی دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ در مکان تجزیه پایداری عملکرد، با استفاده از روش های اکووالانس ریک و روش امی انجام شد. بر مبنای روش ریک ژنوتیپ های 12، 20 و 6 دارای عملکرد مطلوب بودند و سهم کمتری در اثر متقابل ژنوتیپ در محیط داشته اند، لذا پایدارتر شناخته شدند. نتایج روش امی حاکی از این بود که بر مبنای نتایج اثر متقابل دو مولفه اصلی (IPC1 و IPC2) ژنوتیپ های 12، 6 و 20 واکنش پایداری عمومی از خود نشان دادند و بر این اساس لاین های 14 و 15 دارای سازگاری خصوصی با محیط ورامین بودند. ژنوتیپ های 9، 8، 7، 11 و 4 سازگاری خصوصی به محیط کرمانشاه نشان دادند. به طور کلی با توجه به نتایج پایداری عملکرد دانه در شرایط تنش رطوبتی آخر فصل لاین های 6، 20، 10، 12 و مرودشت به عنوان ژنوتیپ های برتر شناسایی شدند.

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد، کارایی مصرف آب، تجمع و جذب نیتروژن در کلزا، آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1384 در موسسه تحقیقاتی فنی و مهندسی کشاورزی انجام شد. در این بررسی، دو رقم به نام های زرفام و مودنا در سه رژیم آبیاری (آبیاری پس از 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک) و چهار میزان کود نیتروژن دار (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که افزایش میزان مصرف نیتروژن از صفر به 225 کیلوگرم در هکتار و افزایش میزان رطوبت خاک، سبب افزایش تولید ماده خشک کل گردید که این افزایش با افزایش عملکرد دانه همراه بود. افزایش عملکرد دانه در هر دو شرایط، عمدتا به دلیل افزایش تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در هر خورجین بود. با افزایش نیتروژن مصرفی و میزان رطوبت خاک، کارایی مصرف آب دانه و ماده خشک کل افزایش یافت به گونه ای که حداکثر مقدار این دو کارایی در تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن و تیمار 40 درصد تخلیه به دست آمد. میزان تجمع نیتروژن در اندام های گیاهی با افزایش میزان نیتروژن مصرفی و افزایش دفعات آبیاری افزایش یافت، که در نهایت، میزان عملکرد دانه و ماده خشک کل را افزایش داد. در مقابل، شاخص کارایی استفاده از نیتروژن همراه با افزایش نیتروژن مصرفی و کاهش میزان رطوبت خاک کاهش یافت. در مقایسه دو رقم نیز مشخص شد که رقم زرفام، توانایی جذب و انتقال نیتروژن بهتری در شرایط آبیاری معمول و تنش شدید رطوبتی و همچنین، شرایط نیتروژن زیاد و عدم مصرف نیتروژن داشت و به این ترتیب توانست عملکرد دانه زیادتری تولید کند.

در این تحقیق تاثیر تیمارهای شیمیایی، مکانیکی و حرارتی بر روی خواص فیزیکی و شیمیایی الیاف جوهرزدایی حاصل از کاغذهای باطله مورد بررسی قرار گرفت. درجه روانی اولیه خمیر کاغذ 550CSF با عملیات پالایش به 400CSF و سپس 300CSF رسانده شد. خمیر حاصل با اسید سولفوریک و هیدروکسید سدیم تحت تیمار شیمیایی قرار گرفت و pH در 4، 7 و 10 تنظیم شد. سپس نمونه های آزمونی در دمای 30oC و 60oC تحت تیمار حرارتی قرار گرفت. از نمونه های مورد نظر کاغذ دست ساز ساخته شد و مقاومت کششی خشک، مقاومت کششی تر و مقاومت به ترکیدن آنها طبق آزمون های استاندارد TAPPI اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد با کاهش درجه روانی، خواص مقاومتی افزایش پیدا می کند. همچنین تغییرات pH نشان داد مقاومت به ترکیدن و مقاومت کششی خشک در pH خنثی شرایط مقاومتی بالاتری را نسبت به pH اسیدی و قلیایی دارند و اما مقاومت کششی تر در pH های اسیدی و قلیایی شرایط مقاومتی بالاتری را نشان داد. همچنین همه مقاومت ها در شرایط قلیایی، افزایش جزیی را نسبت به شرایط اسیدی نشان می دهند. نتایج تغییرات دما نیز نشان داد که دمای 60oC به طور کلی اثر مثبتی را نسبت به دمای 30oC نشان می دهد. آزمون کاتیون خواهی از محلول الیاف انجام شد و همچنین از نمونه های خمیر طیف FTIR تهیه گردید. طبق آزمون کاتیون خواهی با افزایش pH از 4 به 10 میزان کاتیون خواهی محلول الیاف افزایش پیدا کرد. همچنین با افزایش دما از 30oC به 60oC میزان کاتیون خواهی افزایش نشان داد. نتایج آزمون FTIR نشان داد که تیمارهای مورد نظر، تغییرات شیمیایی را در سطح الیاف ایجاد نکرده است به طوری که تغییرات در الیاف مرفولوژیکی بوده است.

عمل آوری با اوره یک روش علمی ثابت شده برای افزایش ارزش غذایی کاه غلات است. اگر چه این روش به صورت دستی در برخی از کشورها انجام می گیرد ولی پذیرش آن در سطح وسیع به دلایل مختلف از جمله سختی انجام کار و نیاز به نیروی کارگری با محدودیت هایی روبروست. با توجه به مشکلات روش رایج عمل آوری در کشور، ضروری است که در جهت عمل آوری مکانیزه کاه در مزرعه اقدام لازم صورت گیرد. در این تحقیق از بسته بند مکعبی مجهز به سیستم پاشش محلول اوره برای عمل آوری مکانیزه کاه خارج شده از انتهای کمباین استفاده شد. نحوه عملکرد دستگاه از طریق تعیین میزان ظرفیت (ظرفیت های نظری، مزرعه ای موثر و ماده ای موثر)، میزان یکنواختی پاشش و میزان جذب محلول، در بسته های کاه عمل آوری شده بررسی شد. در بررسی یکنواختی پاشش، مقدار رطوبت در مرکز و کنار بسته های کاه اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شد. ظرفیت مزرعه ای و ماده ای موثر دستگاه برای عمل آوری مکانیزه کاه به ترتیب برابر با 0.41ha/h و 2.05t/h بود. میانگین رطوبت در مرکز بسته های کاه 48.40 درصد و در کنار بسته ها 53.52 درصد بود. با وجود بیشتر بودن میانگین رطوبت در کنار بسته ها این تفاوت معنی دار نبود (P<0.05). با استفاده از دستگاه بسته بند مجهز به سیستم پاشش محلول اوره، می توان در هر ساعت در حدود 2 تن کاه را به صورت مکانیزه عمل آوری کرد.

نحوه استفاده از اراضی بر روی رواناب و در نتیجه فرسایش خاک و تولید رسوب اثر می گذارد. بنابراین برنامه ریزی استفاده از اراضی یکی از مهم ترین روش های جلوگیری از فرسایش خاک می باشد. هدف اصل در انجام این تحقیق، تعیین سطح بهینه کاربری های اراضی به منظور کاهش میزان فرسایش و بالا بردن درآمد ساکنین حوزه آبخیز خارستان واقع در شمال غرب شهرستان اقلید در استان فارس می باشد که به کمک مدل برنامه ریزی خطی برای سه گزینه وضعیت فعلی کاربری ها و بدون اعمال مدیریت اراضی، وضعیت فعلی کاربری ها و اعمال مدیریت اراضی و وضعیت استاندارد کاربری ها و مطابق با اصول و معیارهای علمی انجام گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که سطح کاربری های فعلی به منظور کاهش میزان فرسایش و افزایش درآمد ساکنین حوزه آبخیز خارستان مناسب نبوده و در صورت بهینه سازی مساله تغییر می کند. نتایج به دست آمده نشان داد که در صورت بهینه سازی کاربری اراضی در شرایط فعلی و بدون اعمال مدیریت اراضی، میزان فرسایش خاک و سوددهی کل حوزه به ترتیب 3.7 درصد کاهش و 162.6 درصد افزایش، در صورت اعمال مدیریت اراضی در داخل سطوح فعلی کاربری ها، میزان فرسایش خاک و سوددهی کل حوزه به ترتیب 37.3 درصد کاهش و 205.7 درصد افزایش و در شرایط استاندارد کاربری ها، میزان فرسایش و سوددهی کل حوزه به ترتیب 53.2 درصد کاهش و 207.9 درصد افزایش می یابد.