اندیشه های نوین تربیتی
سال:1398 | دوره:15 | شماره:3 |تعداد مقالات:13

پژوهش حاضر باهدف شناسایی ابعاد و مضامین مشارکت نظام دانشگاهی در فرآیند تربیت معلم کشور و طراحی الگوی مشارکت در عرصه نظریه و عمل، به اجرا درآمد. در این پژوهش با اتخاذ روش کیفی و رویکردی اکتشافی، به تحلیل مضامین مصاحبه های انجام شده با 15 نفر از صاحب نظران و متخصصان و اعضای هییت علمی جامعه علوم تربیتی و تربیت معلم ایران، که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، مبادرت شد. داده های کیفی با رویکرد تحلیل مضامین و روش استقرایی یا مبتنی برداده مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج پژوهش بیانگر شناسایی و استخراج 13 مضمون پایه و 6 مضمون سازمان دهنده، در قالب مضمون فراگیر "پیوند نظریه و عمل" بود. فرآیند اعتباربخشی یافته ها، علاوه بر سه سوسازی در مراحل گردآوری و تحلیل داده ها، با استفاده از روش دلفی و اجرای آزمون دوجمله ای نیز صورت پذیرفت. درنهایت الگوی مشارکت نظام دانشگاهی در فرآیند تربیت معلم کشور مبتنی بر پیوند نظریه و عمل با مولفه های اصلی "پشتوانه های تیوریک"، "تولید دانش"، "انتقال دانش"، "حیثیت آکادمیک"، "گفتمان های دو سویه" و "تربیت معلم فکور" طراحی و ارایه شد.

در سال های اخیر دانش آموزان ایرانی در آزمون های بین المللی درس ریاضی نتوانسته اند رتبه خوبی را کسب نمایند؛ این در حالی است که دانش آموزان آلمانی وضعیت بهتری داشته و بالاتر از سطح میانگین بین الملل هستند. انگیزه این مطالعه آنست که توضیح دهد چرا دانش آموزان ایرانی درآزمونهای های بین المللی رتبه خوبی ندارند؟ و اینکه آیا تفاوت در نگرش دانش آموزان، میتواند نقشی کلیدی در یادگیری ریاضی ایفاکند یا خیر؟ بدین منظور نگرش دو گروه از دانش آموزان پایه دهم ایرانی و آلمانی به درس ریاضی را مقایسه کرده ایم. سوالات پرسشنامه با مقیاس لیکرت و بر اساس مولفه های سودمندی ریاضی برای دانش آموزان، لذت بردن آن ها از ریاضی، نگرانی و ترس از ریاضی و فراشناخت یا خود پنداره دانش آموزان از دانش ریاضی را مورد سنجش قرار داده ایم. نمونه های مورد نظر دانش آموزان پایه دهم؛ از دو مدرسه در آلمان و ایران انتخاب گردیده و مورد مقایسه قرار خواهند گرفت. هر مدرسه را نمونه ای از دانش آموزان یک کشوردر نظر گرفته ایم و لذا نتایج را قابل تعمیم نمیدانیم. با این حال، برخی از یافته های به دست آمده میتواند پیامدهای قابل توجهی برای سیاست گذاران و و مربیان ریاضی در هر دو کشور داشته باشد. یافته ها نشانگر این است که دانش آموزان ایرانی فراشناخت یا خود پنداره بالاتری دارند ولی دانش آموزان آلمانی در مورد کاربرد ریاضی در زندگی روزمره خود بیشتریاد می گیرند که در نگرش دانش آموزان نسبت به یادگیری ریاضی تاثیرگذار است ولی تفاوت معناداری در مجموع نگرش آنان مشاهده نگردید.

هدف مقاله حاضر بررسی میزان انطباق آموخته های دینی دانش آموزان دوره دوم متوسطه با الگوی بیشنهادی نظریه تربیت دینی فضامند بومی-جهانی می باشد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه نواحی چهارگانه شیراز بود که به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای تصادفی، نمونه ای به حجم 452 نفر انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر الگوی پیشنهادی مذکور استفاده شد که برای تعیین روایی آن از روایی صوری و تحلیل عامل مرتبه اول و دوم و برای ارزیابی پایایی آن نیز از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی مرتبه اول نشان داد با فرض معیار 4/0، در تمامی مولفه ها، نتایج سوالات مطرح شده در مقیاس مذکور در دامنه ای بین 44/0 تا 90/. بوده و لذا به خوبی نشان دهنده، مولفه های مربوطه می باشد؛ همچنین نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم در دامنه ای بین 82/0 تا 93/. نیز نشان داد که مولفه های نه گانه در نظریه مذکور به خوبی نشان دهنده برازش این پرسشنامه برای سنجش تربیت دینی در فضای جهانی فعلی است. نتایج آلفای کرونباخ (دامنه ای بین 54/0 تا 75/0 برای مولفه ها و 93/0 برای کل) نیز نشان داد که این مقیاس در تمامی ابعاد خود، پایایی لازم برای استفاده به عنوان یک مقیاس معتبر را دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر استقرار مدارس هوشمند در دوره متوسطه دوم خراسان جنوبی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه معلمان دوره دوم متوسطه، کادر اداری و معاونین مدارس به تعداد 2080 نفر می باشند که بر اساس جدول مورگان 322 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در این پژوهش شرکت کرده اند. ابزار مورد استفاده به منظور جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که ده عامل: برنامه ریزی و هدف گذاری، تجهیز و آماده سازی مدرسه، آموزش و تجهیز نیروی انسانی، آماده سازی محتوا، کلاس های مبتنی بر محتوا چندرسانه ای، ارزیابی و سنجش، فرهنگ سازی، منابع مالی، برنامه ریزی آموزشی، بازمهندسی فرایند مدیریت در استقرار مدارس هوشمند مورد سنجش قرار داده است. روایی محتوای این پرسشنامه توسط چند تن از اساتید خبره مورد تایید قرار گرفته و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 946/0 به دست آمده است. داده ها جمع آوری شده توسط دو نرم افزار 23 SPSS و SmartPLS موردسنجش قرار گرفته و نتایج به دست آمده نشان می دهد تمامی ده عامل بیان شده، بر استقرار مدارس هوشمند در خراسان جنوبی تاثیر دارند. از این میان، دو عامل بازمهندسی فرایند مدیریت و منابع مالی دارای بیشترین تاثیر بوده اند.

پژوهش حاضر باهدف ارایه الگوی بومی نظارت آموزشی معلم محور در مدارس ابتدایی انجام گرفت. روش پژوهش آمیخته اکتشافی بود. در مرحله کیفی روش پژوهش روایت پژوهی و مشارکت کنندگان بالقوه شامل معلمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی بودند که با رویکرد هدفمند و با روش نمونه گیری موارد مطلوب تا رسیدن به نقطه اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از یک پروتکل مصاحبه نیمه ساختمند جمع آوری گردید. محاسبه اعتبار و روایی داده ها با استفاده از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش انجام گرفت. با تحلیل مضمون، 5 مضمون سازمان دهنده و 16 مضمون پایه درباره الگوی نظارت معلم محور کشف گردید. در بخش کمی روش تحقیق توصیفی پیمایشی بود و جامعه آماری شامل معلمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی بودند که برای اعتباریابی الگو، با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، 200 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردید. ابزار مورداستفاده در بخش کمی، مقیاس محقق ساخته بر اساس شبکه مضامین بخش کیفی بود. تحلیل بخش کمی با تحلیل عاملی تاییدی برای تعیین اعتبار الگو انجام شد. نتایج بخش کمی با استفاده از تحلیل عاملی مرتبه اول و دوم نشان داد که الگوی بومی نظارت معلم محور دارای روایی سازه است.

چکیده فرسودگی تحصیلی ازجمله چالش های مهم نظام آموزشی است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی فرسودگی تحصیلی براساس سبک های هویت و خودپنداره در پسران دانش آموز انجام شد. پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل پسران دانش آموز دوره دوم متوسطه بود که درسال تحصیلی 96-1395در دبیرستان های دولتی شهرستان رباط کریم تحصیل می کردند. از میان جامعه پژوهش 240 نفر به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران(1997)، سبک های هویت برزونسکی(1989) و خودپنداره راجرز(1961) بود. یافته های حاصل از همبستگی و رگرسیون سلسله مراتبی چند متغیری نشان داد خودپنداره) 01/0>p (7/7 درصد و سبک های هویت 6/15 درصد(و این دو متغیردر مجموع 3/23 درصد) از فرسودگی تحصیلی را پیش بینی می کنند. سبک اطلاعاتی به صورت منفی) 01/0>p (و سبک سردرگم / اجتنابی به صورت مثبت و معنادار) 01/0>p (فرسودگی تحصیلی راپیش بینی می کند و بین سبک هنجاری و فرسودگی تحصیلی رابطه معنادار مشاهده نشد. براساس یافته های پژوهش، می توان گفت تلاش برای مقابله با عوامل موثر در فرسودگی تحصیلی و آگاهی از سبک هویت و خودپنداره و رابطه آن ها با فرسودگی تحصیلی امری ضروری است.

در جوامع یاد گیرنده محور، افراد به طور پیوسته در حال یادگیری هستند. آنها بدلیل برخورداری از برنامه های درسی که مولفه های سواداطلاعاتی در ساختار و محتوای آن برنامه ها، در تمام سطوح تحصیلی از دبستان تا دانشگاه تلفیق شده است، تبدیل به یادگیرنده مادام العمر شده اند، بطوریکه قابلیتهای سواد اطلاعاتی در رفتار و نگرش آنان نهادینه شده است. دور ه متوسطه دوم به دلیل داشتن ماهیت انتقالی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این پژوهش طراحی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد اطلاعاتی در دوره متوسطه دوم است. بدین منظور به روش مطالعه مروری، کتب و مقالات مربوط، مطالعه و بررسی شد. وسپس با تعیین مولفه های سواد اطلاعاتی و عناصر اساسی برنامه درسی (اهداف، محتوا، فعالیتهای یادگیری، نقش معلم، ارزشیابی) و با عنایت به توصیه اساتید صاحب نظردر این حوزه الگوی پیشنهادی برنامه درسی تدوین و در قالب جدول ارایه شد. در طراحی این برنامه مولفه های سواد اطلاعاتی در عناصر برنامه درسی طوری تلفیق شده اند که در نهایت یادگیرنده مادام العمر تربیت نماید.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه برنامه درسی اجراشده در دوره متوسطه به پرورش تفکر تاملی است. در این پزوهش که از روش توصیفی استفاده شده، جامعه آماری کلیه دبیران مشغول به خدمت در دبیرستان های شهر کرج در سال تحصیلی 1394-1393 بودند که تعداد 201 نفر از دبیران به عنوان حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی-مورگان انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. نتایج پژوهش نشان داد که اهداف برنامه درسی اجراشده در دوره متوسطه از دیدگاه دبیران در سطح پایینی به پرورش تفکر تاملی توجه داشته و محتوای برنامه درسی اجراشده، روش های تدریس و ارزشیابی به کار گرفته شده در دوره متوسطه از دیدگاه دبیران در سطح پایینی به پرورش تفکر تاملی توجه دارند. علاوه بر این، بین میزان توجه عناصر برنامه درسی اجراشده به پرورش تفکر تاملی از دیدگاه دبیران تفاوت معنی داری وجود دارد و در بین عناصر برنامه درسی به ترتیب ارزشیابی، محتوا، روش تدریس و هدف کمترین میزان توجه را به پرورش تفکر تاملی دارند. درنهایت بین میزان توجه عناصر برنامه درسی اجراشده به پرورش تفکر تاملی از دیدگاه دبیران ازلحاظ رشته (علوم تجربی و علوم انسانی) و سطح تحصیلات (لیسانس و فوق لیسانس) تفاوت معنی داری وجود ندارد و نوع رشته و سطح تحصیلات در توجه دبیران به پرورش تفکر تاملی در برنامه درسی تاثیری ندارد.

پژوهش حاضر، با هدف طراحی الگوی ارزشیابی کیفیت آموزشی در دانشگاه فنی و حرفه ای به روش تحقیق آمیخته (کیفی-کمی) انجام یافت. در بخش کیفی 20 نفر از صاحب نظران آموزش عالی، مدیران دانشگاه فنی و حرفه ای و مدیران صنایع، به روش نمونه گیری هدفمند موارد مطلوب انتخاب شدند، با آنها مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام یافت. مصاحبه ها با روش تحلیل محتوای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، نتایج حاصل از آن در قالب الگوی ارزشیابی کیفیت آموزشی با 17 مولفه و 63 خرده مولفه استخراج گردید. در بخش کمی، برای اعتبارسنجی الگوی طراحی شده، پرسش نامه ای براساس خرده مولفه های این الگو طراحی شد، روایی این پرسشنامه توسط صاحب نظران مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن به وسیله آلفای کرون باخ 95/0 محاسبه گردید. این پرسش نامه در اختیار 233 نفر از اساتید، کارکنان و مدیران دانشگاه فنی و حرفه ای به عنوان نمونه آماری بخش کمی قرار گرفت. داده های گردآوری شده از طریق پرسش نامه، با روش تحلیل عاملی و نرم افزار "Amos" تجزیه و تحلیل شد، با انجام تحلیل عاملی، الگوی طراحی شده به 11 مولفه (فرایند یاددهی-یادگیری، اهداف و ساختار، منابع مالی، برنامه آموزشی، استاد، حمایت جامعه، دانش آموختگان، مدیریت، کیفیت تحصیل، پژوهش، کارکنان اداری) و 54 خرده مولفه تعدیل یافت. مقدار شاخص های (80/1=CMIN/DF، 06/0=RMSEA0، 95/0=GFI، 95/0=AGFI، 94/0=NFI، 94/0=RFI و 04/0=RMR) نشان داد که الگوی تدوین شده از برازش مطلوبی برخوردار است و این الگو می تواند به عنوان ابزاری معتبر، در ارزشیابی کیفیت آموزشی دانشگاه فنی و حرفه ای مورد استفاده قرارگیرد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.