مجله دانشگاه علوم پزشکی قم
سال:1397 | دوره:12 | شماره:8 |تعداد مقالات:11

زمینه و هدف: تتراهیدروکانابینول، ماده روان گردانی است که بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر می گذارد. آنزیم استیل کولین استراز به عنوان یکی از آنزیم های سیستم اعصاب مرکزی و محیطی، در عملکرد سمپاتیک و پاراسمپاتیک نقش دارد. این آنزیم با هیدرولیز استیل کولین در سیناپس های کولینرژیک سبب انتقال پیام عصبی می شود و از اهمیت ویژه ای در حافظه و یادگیری برخوردار است. در این مطالعه اثر تتراهیدروکانابینول (THC) بر سامانه کولینرژیک در رفتارهای موش بررسی گردید. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، از 10 رت نر بالغ استفاده شد. ابتدا رت ها بیهوش شده، سپس با استفاده از دستگاه استریوتاکسی دو کانول، در ناحیه بطن قرار گرفتند و ماده THC تزریق گردید. فعالیت آنزیم استیل کولین استراز، اندازه گیری و از تست ماز به علاوه ای شکل برای سنجش رفتار اضطرابی استفاده شد. داده ها به کمک آزمون تی استیودنت تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه THC، فعالیت آنزیم استیل کولین استراز را کاهش داد که بیان کننده اختلال حافظه بود. همچنین درصد زمان حضور در بازوی باز و درصد تعداد ورود به بازوی باز افزایش نشان داد (05/0p<)، و میزان هورمون کورتیکوسترون افزایش داشت که هر دو نشان دهنده افزایش اضطراب بود. نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه، تتراهیدروکانابینول با اختلال در فعالیت آنزیم کولین استراز و ترشح انتقال دهنده های عصبی سبب تغییر در حافظه و رفتار اضطرابی می شود.

زمینه و هدف: خونریزی و درد، از عوارض کشیدن دندان است که اقدامات پیشگیرانه برای کاهش شدت این عوارض، سبب بهبود کیفیت خدمات و افزایش راحتی بیماران خواهد شد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر کاربرد ژل تامپ بر خونریزی و درد پس از کشیدن دندان صورت گرفت روش بررسی: این مطالعه کارآزمایی بالینی دوسوکور بر روی 71 بیمار مراجعه کننده به مراکز دندانپزشکی، جهت کشیدن دو دندان مشابه در فک بالا یا پایین انجام شد. بعد از کشیدن دندان، به طور تصادفی جهت پانسمان در یک سمت از ژل تامپ و در سمت مقابل از گاز استریل استفاده شد. خونریزی و درد پس از کشیدن دندان، در زمان های مختلف ثبت گردید. داده ها با استفاده از آزمون های آماری کای اسکوئر، من ویتنی و فریدمن تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه میانگین سن بیماران، 01/6± 29/29 سال برآورد شد و 1/52% از نمونه ها زن بودند. در گروه ژل تامپ در 2/97% از موارد، خونریزی در یک ساعت اول و در 8/2% موارد، خونریزی در بازه زمانی 4-1 ساعت، پس از کشیدن دندان قطع شده بود. در گروه کنترل به ترتیب در 7/50 و 3/49% موارد، خونریزی در زمان های یک ساعت اول و 4-1 ساعت پس از کشیدن دندان ادامه داشت که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود. در گروه ژل تامپ، شدت درد ثبت شده در زمان های مختلف پس از کشیدن دندان، به میزان معنی داری کمتر از گروه کنترل گزارش شد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد استفاده از ژل تامپ در حفره دندانی پس از جراحی کشیدن دندان، می تواند سبب کاهش میزان خونریزی و شدت درد بیماران شود.

زمینه و هدف: گرلین یک هورمون پپتیدی است که از سلول های معده ترشح می شود و نقش مهمی در تنظیم متابولیسم و تعادل انرژی در بدن دارد. این هورمون از سد خونی-مغزی عبور کرده و با ورود به هیپوکامپ، فرآیند یادگیری و حافظه را تحت تأثیر قرار می دهد. در مطالعه حاضر، اثرات تزریق درون هیپوکامپی گرلین بر فراموشی القاشده ناشی از مورفین با مدل یادگیری اجتنابی غیرفعال موش بزرگ آزمایشگاهی نر بررسی گردید. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، حیوانات به صورت دو طرفه در ناحیه CA1 کانول گذاری شدند و مورفین به صورت زیر جلدی و گرلین به طور موضعی، به درون ناحیه CA1 تزریق شد. سپس به یادآوری حافظه در یک روش اجتنابی غیر فعال بررسی گردید. یافته ها: تزریق زیرجلدی مقادیر مختلف مورفین (دوز 5/7، 5، 5/2 و 5/0 میلی گرم برکیلوگرم وزن بدن) پس از آموزش به صورت وابسته به دوز سبب کاهش تأخیر در تغییر مکان شد که نشان دهنده فراموشی ناشی از مورفین بود. همچنین تزریق مقادیر مختلف گرلین به داخل ناحیه CA1 همراه با مقدار مؤثر مورفین (دوز 5/7 میلی گرم برکیلوگرم وزن بدن)، یادآوری حافظه را به طور معنی داری نسبت به گروه مورفین (دوز 5/7 میلی گرم برکیلوگرم وزن بدن) افزایش داد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد تزریق گرلین به درون ناحیه هیپوکامپ، فراموشی القاشده ناشی از مورفین را در مدل یادگیری اجتنابی غیرفعال مهار می کند؛ بنابراین می تواند در بهبود اختلالات حافظه ای ناشی از مورفین مورد توجه قرار گیرد.

زمینه و هدف: انسان ها در دنیایی از امواج و انرژی ها زندگی می کنند؛ امواجی که از منابع مختلف ساطع شده و زیان آورند. یکی از عوارض احتمالی مواد رادیواکتیو بر بدن، تأثیر آن بر میزان تولید اسپرم و توانایی باروری است. در پژوهش حاضر به بررسی اثر ید 131 بر میزان حرکت و تعداد اسپرم ها در موش نر پرداخته شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، تعداد 40 سر موش صحرایی نر بالغ به دو گروه شامل: گروه تحت تیمار با گاواژ دهانی ید 131 و گروه کنترل تقسیم شدند. پس از گذشت 24 ساعت، تعداد و میزان تحرک اسپرم ها در هر دو گروه با استفاده از آزمون آماری تی تست تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: در این مطالعه، میزان تحرک و تعداد اسپرم در گروه تیمار با ید 131 نسبت به گروه کنترل، اختلاف معنی داری داشت. همچنین میزان اسپرم های فعال پیشرونده و مرده بی تحرک در گروه تیمار با ید 131 به ترتیب کاهش و افزایش معنی داری را نسبت به گروه کنترل نشان دادند، ولی در تعداد اسپرم های دارای تحرک کمتر و غیرپیشرونده در هر دو گروه، اختلاف معنی دار نبود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، از آنجا که ید 131 در درمان بیماری های مختلف به کار می رود؛ لذا درمان با این روش می تواند آثار مخربی بر دستگاه تناسلی جنس نر، ازجمله قدرت تحرک و تعداد اسپرم داشته باشد.

زمینه و هدف: بیماری پارکینسون بر اثر از بین رفتن سلول های ترشح کننده ماده ای به نام دوپامین ایجاد می شود. ﺑ ﺎ ﺗ ﻮ ﺟ ﻪ ﺑ ﻪ ﺧ ﺎ ﺻ ﻴ ﺖ آنتی اکسیدانی ﮔ ﻴ ﺎ ه چویل، مطالعه ﺣ ﺎ ﺿ ﺮ با هدف ﺑ ﺮ رﺳ ﻲ اﺛ ﺮ ﻋ ﺼ ﺎ ره این گیاه بر اختلالات حرکتی و حافظه در ﻣ ﺪ ل حیوانی ﺑ ﻴ ﻤ ﺎ ری ﭘ ﺎ رﻛ ﻴ ﻨ ﺴ ﻮ ن انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار (250-200 گرم) به پنج گروه شامل: 1-کنترل؛ 2-پارکینسونی شده و 3-گروه های پارکینسونی دریافت کننده عصاره چویل (با دوزهای100، 200 و400 میلی گرم برکیلوگرم) به روش گاواژ به مدت 14 روز تقسیم شدند. به منظور ایجاد مدل حیوانی پارکینسون، موش ها سم عصبی 6-هیدروکسی دوپامین را درون دسته قدامی _ داخلی (MFB) سمت چپ مغز دریافت کردند. یک روز بعد از آخرین گاواژ، تست های حرکتی و حافظه از موش ها به عمل آمد. از آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه و تعقیبی توکی جهت تعیین تفاوت بین گروه ها استفاده شد. یافته ها: 14 روز بعد از ضایعه در MFB، موش ها متعاقب تجویز آپومورفین در جهت راست به میزان بیش از 10 دور در هر دقیقه، چرخش 360 درجه داشتند. در تست های حرکتی گروه پارکینسونی، حفظ تعادل در روتارود (01/0>p)، مدت زمان نگهداشتن دست ها روی میله افقی (001/0>p)، سفتی عضلانی (001/0>p)، طول قدم (001/0>p) و حافظه اجتنابی (001/0>p) نسبت به گروه کنترل، اختلاف معنی داری را نشان داد. همچنین عصاره چویل به طور معنی داری باعث بهبود انواع اختلالات حرکتی ناشی از بیماری پارکینسون شد و در دوز200 و 400 سبب بهبود حافظه در موش های پارکینسونی گردید (05/0>p). نتیجه گیری: ﺗ ﺠ ﻮ ﻳ ﺰ داﺧ ﻞ ﺻ ﻔ ﺎ ﻗ ﻲ ﻋ ﺼ ﺎ ره ﮔ ﻴ ﺎ ه چویل دارای اﺛ ﺮ ﺣ ﻔ ﺎ ﻇ ﺘ ﻲ در ﺑ ﺮ اﺑ ﺮ 6-ﻫ ﻴ ﺪ روﻛ ﺴ ﻲ دوﭘ ﺎ ﻣ ﻴ ﻦ در ﻣ ﺪ ل ﺗ ﺠ ﺮ ﺑ ﻲ ﺑ ﻴ ﻤ ﺎ ری ﭘ ﺎ رﻛ ﻴ ﻨ ﺴ ﻮ ن می باشد.

زمینه و هدف: سالمندان همودیالیزی به دلیل عوارض مرتبط با درمان و سبک زندگی غیرفعال، دارای کیفیت زندگی پایین تری نسبت به همسالان خود هستند. در پژوهش حاضر تأثیر تمرینات منتخب ثبات مرکزی بر سندرم پای بی قرار و کیفیت زندگی سالمندان همودیالیزی بررسی گردید. روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 30 نفر از بیماران تحت درمان همودیالیز (با میانگین سنی 5/6± 2/62 سال و سابقه دیالیز 4/18± 4/29 ماه) به صورت در دسترس و هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل (هرکدام 15 نفر) قرار گرفتند. جهت ارزیابی سندرم پای بی قرار و کیفیت زندگی بیماران، از پرسشنامه RLS و کیفیت زندگی بیماران کلیوی (KDQOL-SF) استفاده گردید. برنامه ورزشی ثبات مرکزی منتخب، به مدت 6 هفته (هر هفته 3 جلسه، 45 دقیقه ای) توسط گروه تجربی انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس در سطح معنی داری، 05/0>p تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: تغییرات و تعامل در هر دو متغیر سندرم پای بی قرار (001/0>p) و کیفیت زندگی (001/0>p) در پس آزمون نسبت به پیش آزمون در گروه تجربی معنی دار بود. همچنین در گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل، بهبود معنی داری در سندرم پای بی قرار و کیفیت زندگی مشاهده گردید (05/0>p). نتیجه گیری: باتوجه به نتایج به دست آمده، کادر مراقبتی مراکز دیالیز می توانند تمرینات ثبات مرکزی را در غالب یک راهبرد ایمن و کاربردی جهت بهبود سندرم پای بی قرار و کیفیت زندگی به بیماران سالمند همودیالیزی توصیه کنند.

زمینه و هدف: اختلال نقص توجه/بیش فعالی، با مشکلات بسیاری همراه بوده و روش های درمانی متعددی برای درمان کودکان مبتلا به این اختلال معرفی شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بازی درمانی و قصه گویی بر بهبود نشانگان اختلال بیش فعالی و نقص توجه در دانش آموزان صورت گرفت روش بررسی: روش پژوهش از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. ابتدا مقیاس Connersبر روی 450 دانش آموز دختر (سنین 12-7 سال) مدارس شهرستان سمنان انجام شد. سپس از این تعداد، 45 دانش آموز که در مقیاس Conners بیشترین نمره را کسب کردند، به طور داوطلبانه انتخاب شدند. در ادامه، این 45 دانش آموز به صورت تصادفی و مساوی در دوگروه آزمایش (بازی درمانی و قصه گویی) و کنترل قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس یک متغیره تحلیل شدند. یافته ها: براساس نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره، بین گروه های آزمایش و کنترل در متغیرهای بیش فعالی، سلوک، نقص توجه و اضطراب، تفاوت معنی داری وجود داشت (005/0≥ p، 22/17=(35، 4)F). نتایج براساس آزمون تحلیل واریانس یک متغیره حاکی از آن بود که در همه متغیرهای مورد بررسی بجز انفعال بین گروه ها، تفاوت معنی دار بوده است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بازی درمانی و قصه گویی بر بهبود نشانگان اختلال نقص توجه/بیش فعالی تأثیر مثبت دارد؛ لذا به کارگیری این روش ها می تواند برای دانش آموزان نتایج مفیدی را در پی داشته باشد.

زمینه و هدف: بیماری های شایع دوران سالمندی با رعایت سبک زندگی سالم، قابل پیشگیری است؛ بنابراین بررسی سبک زندگی سالمندان به منظور پیشگیری از بیماری ها، بهبود کیفیت زندگی و وضعیت سلامتی آن ها، از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطالعه به بررسی سبک زندگی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر قم پرداخته شد. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی-مقطعی بر روی 134 سالمند مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر قم در سال 1396 از طریق نمونه گیری خوشه ای انجام شد. اطلاعات از طریق پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و سبک زندگی سالمندان ایرانی جمع آوری شد. داده ها با استفاده از آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه و تی مستقل تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره سبک زندگی سالمندان از طیف نمره 211-42 برابر با 64/19± 55/179به دست آمد که نشان دهنده سبک زندگی مطلوب بود. سبک زندگی 122 سالمند (91%) مطلوب و 12 سالمند (9%) در حد متوسط برآورد شد. بین سبک زندگی سالمندان برحسب وضعیت تأهل، وضعیت همزیستی، سطح اقتصادی و تحصیلات، تفاوت معنی داری مشاهده گردید (05/0≥ p). میانگین نمره سبک زندگی در حیطه های پیشگیری، تغذیه، مدیریت استرس، روابط اجتماعی و بین فردی برحسب جنسیت در مردان، بالاتر از زنان گزارش شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، اگرچه سبک زندگی اکثر سالمندان شهر قم در وضعیت مطلوب قرار دارد، ولی پایین بودن نمره سبک زندگی در زنان سالمند نسبت به مردان، لزوم به کارگیری مداخلات مناسب جهت بهبود سبک زندگی زنان سالمند را نشان می دهد.

زمینه و هدف: خواب یکی از نیازهای ضروری و حیاتی برای انسان و عاملی تأثیرگذار بر رشد و تکامل کودک است. پایه های اساسی یادگیری عادات خواب در دوران کودکی شکل گرفته و فرد در طول عمر سعی در حفظ آن دارد. این مطالعه با هدف تعیین عادات خواب دانش آموزان ابتدایی شهرستان نهاوند از دیدگاه والدین انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی، 240 دانش آموز 11-6 ساله در شهرستان نهاوند (سال 1395) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک و عادات خواب کودکان(SCHQ) جمع آوری شد. پرسشنامه های والدین (پدر یا مادر) به صورت خودگزارشی تکمیل گردید. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون تی مستقل تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین عادات خواب دانش آموزان، 33/9± 72/64 و بالاترین میانگین در عادات خواب مربوط به بُعد رفتارهای مربوط به خواب 75/4± 87/26 و پایین ترین میانگین در بُعد بیداری در شب، 48/1± 35/4 برآورد شد که به عبارتی بالا بودن میانگین، نشان دهنده اختلال در عادات خواب و پایین بودن آن، نشان دهنده کمتر بودن اختلال در عادات خواب بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد اختلالات عادت خواب بر جنبه های مختلف زندگی کودک تأثیر می گذارد.

زمینه و هدف: سیستمیک اسکلروزیس(SSc) یا اسکلرودرمی، یک بیماری مزمن بافت همبند با اتیولوژی نامشخص است. این بیماری مزمن با تغییرات عروقی، اختلالات سیستم ایمنی و فیبروز ارگان های داخلی مشخص می گردد. گرفتاری ریوی به صورت (Interstitial Lung Disease) ILD، یک درگیری شایع و علت اصلی مرگ در بیماران SSc می باشد. تاکنون هیچ درمان مؤثری برای بیماری مشخص نشده است. براساس شواهدی که التهاب را عامل اولیه بروز فیبروز در SSc مطرح می کنند، گلوکوکورتیکوئیدها برای درمان SSc-ILDپیشنهاد شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثر درمانی دگزامتازون در مدل موشی سیستمیک اسکلروزیس انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی برای ایجاد فیبروز ریوی، بلئومایسین به صورت زیرجلدی به موش های BALB/c تزریق گردید. جهت مداخله با دگزامتازون، موش ها 14 دوز دارو را به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. به منظور تعیین اثربخشی دگزامتازون، ارزیابی هیستوپاتولوژیکی و میزان فیبروز ریه با ماسون تریکروم انجام شد. یافته ها: در این بررسی، بلئومایسین، فیبروز ریوی شدید را القا کرد و تزریق دگزامتازون به صورت معنی داری، میزان رسوب کلاژن و فیبروز ریه را کاهش داد (0001/0>p). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد دگزامتازون قادر است فیبروز ریوی القاشده با بلئومایسین در مدل موشی اسکلرودرمی را کاهش دهد؛ بنابراین درمان با دگزامتازون ممکن است در مهار فیبروز ریوی بیماران مبتلا به SSc مؤثر واقع گردد.