دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی
سال:1392 | دوره:14 | شماره:2 (پیاپی 52) |تعداد مقالات:17

این پژوهش با هدف بررسی نقش عدالت سازمانی بر رفتار خروج، غفلت و اعتراض پرخاشگرانه اجرا شد. جامعه آماری پژوهش، کارکنان مجتمع مس میدوک (شهربابک) در زمستان 1390 به تعداد 1092 نفر بود. نمونه پژوهش شامل 300 نفر از کارکنان این سازمان بود که با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل، شش سناریو برای دستکاری ادراک عدالت (ون یپرن، هاگدوم و زویرز پستما، 2000) و پرسشنامه 13 سوالی رفتارهای مخرب (ون یپرن و همکاران، 2000) بود. داده ها از طریق تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) تحلیل شد. یافته ها نشان داد که بین میانگین رفتار خروج از سازمان در گروه بی عدالتی توزیعی و گروه بی عدالتی تعاملی، گروه بی عدالتی توزیعی و گروه عدالت تعاملی، گروه عدالت توزیعی وگروه عدالت تعاملی، گروه بی عدالتی رویه ای و گروه عدالت توزیعی، گروه بی عدالتی توزیعی و گروه عدالت تعاملی تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.05)، همچنین، بین میانگین رفتار غفلت و اعتراض پرخاشگرانه کارکنان در گروه بی عدالتی رویه ای و گروه بی عدالتی توزیعی، گروه عدالت رویه ای و گروه بی عدالتی توزیعی، گروه بی عدالتی توزیعی و گروه عدالت تعاملی، گروه عدالت تعاملی و گروه بی عدالتی توزیعی و گروه بی عدالتی تعاملی و گروه عدالت تعاملی نیز تفاوت معنادار وجود دارد (P<0.05).

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مولفه های سرسختی روان شناختی بر کیفیت زندگی دانشجویان دختر تربیت معلم حضرت فاطمه زهرا (س) اهواز بود. طرح پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری همه دانشجویان دختر تربیت معلم حضرت فاطمه زهرا (س) اهواز و نمونه این پژوهش شامل 60 نفر از دانشجویان این جامعه بودند که به روش داوطلبانه شرکت کردند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه 26 سوالی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1994) بود. گروه آزمایش 9 جلسه 90 دقیقه ای آموزش سرسختی روان شناختی را دریافت کردند. اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام برنامه آموزشی از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد، سپس آزمون پیگیری (یک ماه پس از اجرای پس آزمون) به عمل آمد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری آشکار ساخت که میانگین گروه آزمایش در پس آزمون و پیگیری بیشتر بود و میان گروه آزمایش و گواه از لحاظ کیفیت زندگی تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.0001). به طور کلی، آموزش سرسختی روان شناختی بر بهبود کیفیت زندگی دانشجویان در پس آزمون و پیگیری موثر بوده است.

هدف از این تحقیق مقایسه اثربخشی آموزش گروهی شناختی رفتاری عزت نفس بر اضطراب اجتماعی و سلامت روان دانش آموزان پسر مضطرب اجتماعی پایه های دوم و سوم دبیرستانی در سال تحصیلی 90-1389 بود. این پژوهش از نوع آزمایشی دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون است که 240 دانش آموز پسر با نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و پس از اجرای اولیه سیاهه هراس اجتماعی، 30 نفر که دارای بالاترین نمره بودند، به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 پسر) و گواه (15 پسر) قرار گرفتند. سیاهه هراس اجتماعی (SPIN) (کانور و همکاران، 2000) و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) (گلدبرگ و هیلر، 1979) در پیش آزمون در مورد همه شرکت کنندگان اجرا شد. آموزش گروهی شناختی رفتاری عزت نفس در 13 جلسه یک و نیم ساعته، هفته ای دو بار به گروه آزمایشی آموزش داده شد. تحلیل آماری نشان داد، میانگین نمرات گروه آزمایش در اضطراب اجتماعی پس از دریافت آموزش گروهی عزت نفس، در مقایسه با میانگین نمرات پیش آزمون و در مقایسه با گروه گواه، کاهش معناداری داشته است (P<0.001). همچنین، آزمون من ویتنی تفاوت میانگین رتبه های دو گروه را در همه زیرمقیاس های سلامت روان بجز نشانه های جسمانی را در پس آزمون معنی دار نشان داد (P<0.05). یافته های این مطالعه نشان داد که آموزش گروهی شناختی رفتاری عزت نفس می تواند به عنوان روشی معنی دار و موثر برای افزایش سلامت روان و کاهش اضطراب اجتماعی در نظر گرفته شود.

این پژوهش با هدف بررسی مقایسه اثربخشی آموزش مهارت حل مساله و آموزش هوش هیجانی در کاهش پرخاشگری دانش آموزان پسر دبیرستانی اجرا شد. روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری همه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر قرچک در سال تحصیلی 91-1390 بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، 45 دانش آموز پسر با پرخاشگری بالا به وسیله آزمون پرخاشگری (باس و پری، 1992) انتخاب شدند. بر اساس طرح آزمایشی، دانش آموزان در سه گروه 15 نفره قرار گرفتند. یک گروه آموزش مهارت حل مساله و دیگری آموزش هوش هیجانی را در 6 جلسه 2 ساعته دریافت کردند و گروه سوم به عنوان گروه گواه، آموزشی دریافت ننمودند. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون t تحلیل گردید و نتایج داده های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون نشان داد که آموزش هر دو روش حل مساله و هوش هیجانی به طور معناداری با کاهش میزان پرخاشگری در بین دانش آموزان پسر ارتباط دارند (P<0.05) و در دو نوع آموزش با یکدیگر تفاوت معنی دار وجود ندارد. همچنین در خرده مقیاس های پرخاشگری نیز گروهها با هم مقایسه شدند و نتایج داده های پیش آزمون و پس آزمون نشان داد که در مقایسه دو نوع روش آموزشی در خرده مقیاس ها تفاوت معنی دار بود (P<0.05).

این پژوهش به منظور مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد وجودی و شناختی رفتاری بر میزان کمرویی دانش آموزان پسر دبیرستانی در باروق انجام شد. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری همه دانش آموزان مدارس متوسطه شهر باروق بودند. از میان دبیرستان های پسرانه، از طریق نمونه گیری خوشه ای دو مدرسه انتخاب شد و با اجرای پرسشنامه کمرویی سموعی 30 دانش آموز که کمرویی بالاتری داشتند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه جایگزین شدند. مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد وجودی به مدت هشت جلسه روی یک گروه اجرا شد و روی گروه دیگر هشت جلسه رویکرد شناختی رفتاری اجرا شد و گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و شفه، تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل کوواریانس نشان داد که بین گروه های مطالعه تفاوت معناداری وجود دارد. آزمون تعقیبی شفه نشان داد که بین گروه گواه و گروه آزمایشی وجودی و نیز بین گروه آزمایشی شناختی رفتاری و گروه گواه تفاوت معناداری وجود دارد و میانگین گروههای آزمایشی وجودی و شناختی رفتاری از گروه گواه بیشتر است (P<0.01).

هدف این پژوهش تعیین ویژگی های روان سنجی فرم کوتاه مقیاس اشتیاق شغلی اوترچت (UWES-9) (شوفلی و بیکر، 2003) در بخشی از جامعه ایران بود. روش این پژوهش از نوع مقطعی و همبستگی بوده و جامعه آماری مطالعه نیز از همه دبیران زن و مرد شهر اردبیل در سال تحصیلی 91-90 تشکیل شده بود. اطلاعات مورد نیاز از 280 دبیر (142 زن و 138 مرد) که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند، جمع آوری گردید. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس 9 سوالی اشتیاق شغلی اوترچت (شوفلی و بیکر، 2003)، مقیاس فرسودگی شغلی ماسلاچ و جکسون (1981) و مقیاس رضایت شغلی کورچیل، فورد و والکر (1976) استفاده شد. نتایج مربوط به پایایی نشان داد که ابعاد سه گانه انرژی، تعهد و جذب UWES-9 بر اساس آلفای کرونباخ از همسانی درونی برخوردار هستند. بررسی های مربوط به روایی محتوا، همگرا و واگرا نیز موید روایی UWES-9 بود. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد که در نسخه ایرانی UWES-9، همانند فرم اصلی سه عامل همبسته، ولی مجزای انرژی، تعهد و جذب آشکار می شود. با توجه به اطمینان حاصل از دقت اوترچت در سنجش اشتیاق شغلی، استفاده از آن در پژوهش های مربوط به اشتیاق شغلی توصیه می شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر تعدیلی ویژگی های شخصیت بر رابطه عدالت سازمانی ادراک شده و میل به بروز خشونت در محیط کار است. روش پژوهش، توصیفی همبستگی و جامعه آماری همه کارکنان مرد قسمت تولید یکی از کارخانجات بزرگ خودروسازی (4638 نفر) است که از میان آنان، 269 نفر به عنوان نمونه به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه میل به بروز خشونت در محیط کار (مهداد، طباخ عشقی، مهدیزادگان، 1390)، پرسشنامه عدالت سازمانی ادراک شده نیهوف و مورمن (1993) و پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت NEO- FFI (کوستا و مک کری، 1989)، بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل رگرسیون تعدیلی استفاده شد. یافته ها نشان داد که برونگرایی، رابطه بین عدالت توزیعی ادراک شده با میل به بروز خشونت فیزیکی ( b=-0.05, P>0.05) و کلامی (b=-0.09, P>0.05) و روان رنجوری رابطه میان میل به خشونت فیزیکی (b=0.09, P<0.05) کلامی (b=0.014, P<0.01) را تعدیل کردند. اما وظیفه شناسی، توافق جویی و تجربه پذیری نتوانستند رابطه بین مولفه های عدالت سازمانی ادراک شده و میل به بروز خشونت در محیط کار را تعدیل نمایند. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر نشان دهنده اثر تعدیلی برونگرایی و روان رنجوری بر رابطه میان ادراک عدالت سازمانی و میل به بروز خشونت در محیط کار است که می توان در فرایند گزینش کارکنان مورد توجه قرار داد.

این پژوهش با هدف بررسی اثر تعدیلی تعهد سازمانی بر رابطه بین درک کارکنان از معنویت محیط کار و هوش معنوی انجام گرفت. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی همبستگی است و به شیوه میدانی اجرا گردید. جامعه آماری پژوهش نیروهای ستادی رسمی در مقام های کارشناسی و بالاتر کارخانه ذوب آهن اصفهان در سال 1391 است که تعداد آنها 500 نفر گزارش گردید. تعداد نمونه با استفاده از جدول مورگان 217 نفر محاسبه و نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های معنویت محیط کار رگو و کانها (2008)، هوش معنوی کینگ (2008) و تعهد سازمانی آلن و می یر (1997) استفاده گردید. پایایی پرسشنامه ها به ترتیب 0.92، 0.94، 0.87 محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین درک کارکنان از معنویت محیط کار و هوش معنوی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد (P£0.01). همچنین اثر تعدیلی تعهد سازمانی بر این رابطه تایید گردید.

هدف از این پژوهش تعیین نقش حساسیت اضطرابی و تنظیم هیجانی در پیش بینی اضطراب اجتماعی در دانشجویان بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش همه دانشجویان کلیه بخش های دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 90-1389 بودند که 317 نفر (220 مرد و 97 زن) از آنها با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل مقیاس های افکار اضطرابی (ولز، 1994)، تنظیم هیجانی (گراس و جان، 2003) و حساسیت اضطرابی (ریس و همکاران، 1986) بود. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ارزیابی مجدد به عنوان یکی از مولفه های تنظیم هیجانی به صورت منفی و معنادار و حساسیت اضطرابی به صورت مثبت و معنادار قادر به پیش بینی اضطراب اجتماعی در بین دانشجویان بودند (P<0.001). نتایج این پژوهش نشان داد که ارزیابی مجدد و حساسیت اضطرابی، عناصر روان شناختی مهمی در پیش بینی اضطراب اجتماعی هستند.

این پژوهش با هدف بررسی نقش ابعاد کمال گرایی و جهت گیری هدف در پیش بینی خودتنظیمی دانشجویان اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانشجویان دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 90-1389 بود. نمونه این پژوهش 315 دانشجو (143 پسر و 172 دختر) بودند که از میان دانشجویان دانشگاه شیراز به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از پرسشنامه جهت گیری هدف میدگلی (1998)، پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد (1995) و پرسشنامه کمال گرایی هیل (2004). برای تجزیه و تحلیل نتایج از روش های آماری همبستگی، آزمون تی، ویژه گروههای مستقل و رگرسیون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که از بین ابعاد کمال گرایی، فقط کمال گرایی سازگارانه به طور معناداری قادر به پیش بینی خودتنظیمی می باشد (P<0.0001) و هیچ یک از ابعاد جهت گیری هدف به طور معناداری قادر به پیش بینی خودتنظیمی شرکت کنندگان این پژوهش نبود. این نتایج تاثیر باورها را بر فرایند های شناختی همچون خودتنظیمی نشان می دهد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه هوش هیجانی و سبک های هویت در زنان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و زنان عادی انجام گرفت. در یک پژوهش پس رویدادی 120 زن (60 نفر افسرده و 60 نفر عادی) از میان زنان مراجعه کننده به یک مرکز مشاوره در سال 1390 افسرده تشخیص داده شده بودند و همچنین دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران (که به عنوان افسرده تشخیص داده نشده بودند) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند. ابزارهای سنجش شامل مقیاس هوش هیجانی (بار- آن، 1997) و پرسشنامه گسترش یافته سنجش عینی پایگاه هویت من (بنیون و آدامز، 1986) بود. تحلیل یافته ها با ضریب همبستگی پیرسون و MANOVA نشان داد، بین زنان افسرده و عادی در سطوح هوش هیجانی تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.001) و بین سبک هویت زنان افسرده و عادی نیز تفاوت معناداری مشاهده گردید (P<0.001). همچنین، بین هوش هیجانی و سبک هویت در زنان افسرده و عادی، به صورت جداگانه، ارتباط معنی داری وجود داشت (P<0.001). این پژوهش حاکی از ارتباط و اهمیت هوش هیجانی و سبک هویت در تبیین افسردگی است که نتایج آن در برنامه های پیشگیرانه و درمانی قابل استفاده است.

هدف این پژوهش مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه در مجرمان جنسی و افراد عادی بود. این پژوهش، مطالعه توصیفی پس رویدادی است. از مجرمان جنسی مرد بالای 18 سال شهر تهران که در سال 1388 در زندان های رجایی شهر و قزل حصار به سر می بردند، 45 مجرم جنسی به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. 45 فرد همتا با این گروه بر اساس متغیرهای سن، تاهل، سطح تحصیلات و شغل برای گروه گواه انتخاب شدند. از پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه SQ-SF (یانگ، اسمیت و همکاران، 1995) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. تحلیل تمایزی گام به گام نشان داد که چهار طرحواره رهاشدگی، بی اعتمادی، وابستگی و آسیب پذیری به ترتیب از بیشترین به کمترین توانایی پیش بینی عضویت افراد در گروه های مجرم جنسی و غیرمجرم را دارند (P<0.001). با استفاده از طرحواره های رهاشدگی، بی اعتمادی، وابستگی و آسیب پذیری می توان افراد مجرم جنسی و غیرمجرم را از هم تشخیص داد. بنابراین درمان های شناختی رفتاری مجرمان جنسی باید علاوه بر افکار خودآیند منفی، باورهای بنیادین اولیه را نیز مورد توجه قرار دهند.