تحقیقات بازاریابی نوین
سال:1398 | دوره:9 | شماره:1 (پیاپی 32) |تعداد مقالات:12

انتخاب راهبرد مناسب بازاریابی، بر فروش بیشتر محصولات و خدمات و موفقیت سازمان ها در عرصة رقابت مؤثر است. ازجمله عوامل مؤثر بر انتخاب راهبرد مناسب بازاریابی، تصمیمات و راهبردهای رقبا در بازار است. توسعة ابزار ریاضی مناسب برای انتخاب راهبرد بهینة بازاریابی با توجه به راهبردهای انتخابی رقیب، هدف اصلی این مقاله است. رویکرد تئوری بازی ها که ابزار تصمیم گیری در شرایط تعارض است، برای انتخاب راهبرد بهینة بازاریابی پیشنهاد می شود. با توجه به انواع روش های تحلیل بازی، بازی ایستا، محدود و غیرهمکارانه با جمع ثابت برای این مسئله توسعه داده شده و اجرایی بودن مدل پیشنهادی برای طراحی راهبردهای بهینة بازاریابی نوشابه های گازدار در دو برند برتر این بازار به کار گرفته شده است. انطباق مراحل و اجزای مدل تئوری بازی ها با مسئلة برنامه ریزی راهبردی بازاریابی و تعریف اجزا و روش حل بازی طراحی شده برای مسئلة تحلیل بازار ازجمله ویژگی های این پژوهش است. نتایج این مطالعه نشان می دهد اگر هریک از دو برند معروف نوشابه های گازدار، یکی از راهبردهای قیمت و ترویج را برای راهبرد بازاریابی خود انتخاب کنند، حداکثر سهم بازار را خواهند داشت.

باوجود رشد روزافزون سرمایه گذاری در حوزة بازاریابی رسانه های اجتماعی، شناسایی چالش ها و فرصت های این رویکرد نو در ادبیات حوزة بازاریابی از نظرها دور مانده است. به همین منظور، هدف از پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی فرصت ها و چالش های بازاریابی رسانه های اجتماعی است. پژوهش در دو مرحله با رویکرد آمیخته انجام شده است. در مرحلة نخست پژوهش با رویکرد کیفی به شناسایی فرصت و چالش ها از خبرگان و صاحب نظران حوزة بازاریابی رسانه های اجتماعی پرداخته شده و در مرحلة دوم به منظور نظرسنجی دربارة یافته های بخش کیفی و نیز رتبه بندی فرصت ها و چالش ها از دیدگاه صاحب نظران، رویکرد کمّی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. در بخش کیفی، از روش نمونه گیری گلوله برفی و در بخش کمّی، از روش نمونه گیری قضاوتی استفاده شد. در مرحلة کیفی، داده های حاصل از 15 مصاحبة نیمه ساختاریافته با روش تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل شد. در مرحلة کمّی، داده های حاصل از 47 پرسشنامة گردآوری شده، با آزمون های علامت و میانگین موزون تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد مهم ترین فرصت بازاریابی رسانة اجتماعی، شناخت دقیق نیازهای مشتریان از طریق رسانه های اجتماعی و مهم ترین چالش، بی اعتمادی مخاطب به رسانه های اجتماعی است.

قیمت گذاری یکی از مهم ترین تصمیماتی است که روی سودمندی شرکت ها تأثیر بسزایی دارد. قیمت مناسب، عاملی برای جذب مشتریان و افزایش رضایتمندی آنها می شود. بدین منظور مدیران همواره به دنبال روش هایی برای مقایسة راهبردهای تعیین قیمت و انتخاب بهترین راهبرد برای تعیین قیمت اند. باتوجه به اینکه تعیین قیمت دارای ساختار غیرقطعی و شاخص های چندگانه است، به کارگیری روش های تصمیم گیری چندمعیاره از زمینه های مناسب برای قیمت گذاری است. برای تعیین قیمت خدمات آزمایشگاه های صنعتی، یک مدل تصمیم گیری استفاده شده است. این مدل شامل فرایند تحلیل شبکه ای فازی بازه ای برای محاسبة وزن شاخص ها و روش تاپسیس فازی بازه ای برای تعیین وزن گزینه هاست. در نهایت با ضرب وزن در نسبت قیمت به وزن، قیمت نهایی خدمات آزمایشگاهی مشخص می شود. نتایج حاصل از مدل، کاربردی بودن رویکرد پیشنهادی را در تعیین قیمت خدمات آزمایشگاه های صنعتی نشان می دهد. همچنین نتایج حاصل از اعتبارسنجی نشان دهندة دقت رویکرد پیشنهادی، تأثیرگذاری عدم قطعیت فازی بازه ای و تأثیرگذاری اثر متقابل بین معیارها در تعیین قیمت است.

امروزه شرکت های تولیدکننده تلاش می کنند با استفاده از راه حل های یکپارچه مانند پیشنهاد خدمت-محصول ترکیبی، موقعیت راهبردی خود را نزد مشتریان بازتعریف کنند تا از مزایای ارائة خدمات دورة عمر محصول، بهره مند شوند. هدف این پژوهش، معرفی پدیدة خدمات محوری و ارائة روشی برای سنجش و عملیاتی سازی دامنة کسب وکار خدمات صنعتی است. جامعة آماری پژوهش، 140 نفر از مدیران عامل شرکت آلفا و شرکت های تابعة آن، مدیران میانی و کارشناسان مرتبط با حوزة خدمات است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی (اکتشافی و تأییدی) و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. از میان 32 آیتم اولیه برای دامنة خدمات محصول محور، 17 آیتم در قالب چهار مؤلفة خدمات فنی و بهینه سازی محصول، خدمات تحقیق و توسعه، خدمات مرتبط با کسب وکار مشتری و خدمات به اشتراک گذاری اطلاعات محصول با مشتریان تعیین شده است. مقایسة نتایج حاصل از این سنجش با موقعیت کنونی خدمات شرکت آلفا، نشان می دهد استفاده از الگوی جدید، موجب بهبود شاخص های ارزیابی می شود.

انتخاب راهبرد صحیح قیمت گذاری برای رسیدن به اهداف بنگاه بسیار مفید است؛ نگاه به قیمت گذاری بلندمدت (استراتژِیک) سبب ایجاد مزیت رقابت برای شرکت ها خواهد شد؛ از این رو داشتن درک صحیح از عوامل مؤثر بر قیمت گذاری راهبردی بسیار حیاتی است. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر قیمت گذاری راهبردی و نقش آن بر عملکرد شرکت هاست. این پژوهش توصیفی-پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعة آماری مدیران و کارکنان بخش فروش و بازاریابی شرکت های لبنی فعال در شهر مشهد است. بدین منظور نمونه ای برابر با 226 نفر بر اساس جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی هم گرا و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی مرکب تأیید شده است. برای بررسی فرضیه های پژوهش، از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان می دهد عوامل مربوط به شرکت، موقعیت شرکت در بازار و بازارگرایی بر قیمت گذاری راهبردی تأثیرگذارند؛ اما رابطة اندازة شرکت و قیمت گذاری راهبردی با توجه به عدد معناداری تأیید نشده است. از بین عوامل بازار، آشفتگی فنی و آشفتگی بازار تأثیر منفی بر قیمت گذاری راهبردی داشتند و رشد بازار بر قیمت تأثیر مثبت و معناداری داشت. تأثیر شدت رقابت بر قیمت گذاری راهبردی معنی دار نبود. از دیگر نتایج این پژوهش، تأیید تعدیل گری بازارگرایی در رابطة بین آشفتگی بازار و قیمت گذاری راهبردی است؛ اما تعدیل گری این متغیر در رابطة آشفتگی فنی و قیمت گذاری راهبردی تأیید نشده است. درنهایت نتیجه این است که قیمت گذاری راهبردی بر عملکرد شرکت های لبنی تأثیرگذار است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطة تعاملی استعاره و مجاز تصویری در تبلیغات چاپی است. نوع شناسی این پژوهش به دلیل تمرکز بر دو آرایة تصویری پرکاربرد در آگهی های تبلیغاتی، امکان تحلیل تبلیغات بلاغی را فراهم می کند که در مدل های موجود قرار نمی گیرند. همچنین این مدلِ مفهومی درک معنا در تبلیغات پیچیدة آرایه ای را تسهیل می بخشد و مفهوم بلاغت در تصاویر تبلیغاتی را براساس تعاریف زبان شناختی ایران و غرب توسعه می بخشد. برای تحقق هدف این پژوهش، از روش تحقیق مطالعة چندموردی استفاده شده است. موارد مطالعة عمیق در این پژوهش عبارت اند از پانصد تبلیغ چاپی داخلی و خارجی بلاغتی که براساس روش تحلیل نشانه شناسی تفسیر شده اند؛ بنابراین با تحلیل دالّ و مدلول نشانه ها در نمونه های تبلیغاتی، روابط تعاملی استعاره و مجاز برای نخسین بار در نوع شناسی این پژوهش شناسایی و تعریف شده اند. یافته های این پژوهش نشان می دهد استعاره و مجازِ مفهومی می توانند علاوه بر زبان، در رسانه های دیگری مانند تصویر نیز به کار گرفته شوند. همچنین استعاره و مجاز دو آرایه بلاغی با اهمیت و دو روش انتقال معنا هستند که می توانند رابطة تعاملی در تصاویر تبلیغاتی داشته باشند؛ بنابراین این امکان وجود دارد که در مبدأ یا مقصد استعاره در تبلیغات چاپی، نوعی رابطة تعاملی با مجاز تصویری ایجاد شود. تمامی تبلیغات چاپی بلاغتیِ دارای دو شئ مرتبط در تصویر، در این نوع شناسی تحلیل می شوند.

در باندلینگ اجتماعی، مصرف کنندگان مجبور نیستند برای برخورداری از تخفیف خرید، چیزی بیشتر از نیاز اصلی خود خریداری کنند. با رشد صنعت معاملات و روند فزایندة گرایش های تجارت های اجتماعی رایج، باندلینگ اجتماعی روش امیدبخشی برای کاستن مشکلات منع خریدی است که مصرف کنندگان باندلینگ سنتی از آن راضی نبودند. این پژوهش به دنبال توسعه دادن روش هایی برای کنترل مصرف کننده و پس از آن، وجود پتانسیل باندلینگ برای خرید بیشتر و سریع تر است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر شیوة باندلینگ اجتماعی دربارة تمایل مشتریان برای خرید بسته های آنلاین شرکت همراه اول است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی-پیمایشی و همچنین همبستگی است. جامعة آماری پژوهش همة مشتریان شرکت همراه اول بوده اند که در آبان 1397 از خدمات این شرکت استفاده کرده اند و با روش نمونه گیری در دسترس تعداد 384 نفر برای حجم نمونه انتخاب شد. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامه بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری و با نرم افزار LISREL و SPSS انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد باندلینگ اجتماعی بر کنترل ادراک شده، ارزش ادراک شده و عدم اطمینان ادراک شده تأثیر مثبت و کنترل ادراک شده بر ارزش ادراک شده و قصد خرید تأثیر مثبت دارد؛ عدم اطمینان ادراک شده بر ارزش ادراک شده تأثیر منفی ندارد و ارزش ادراک شده بر قصد خرید تأثیر مثبت و عدم اطمینان ادراک شده بر قصد خرید، تأثیر منفی دارد.

شناخت کامل و جامع عوامل تأثیرگذار بر شکل گیری برند مکان و شناسایی کنش متقابل بین این عوامل درگذر زمان، به منظور جذب سرمایه برای صنعت گاز بسیار بااهمیت است. با فراهم آمدن چنین شناختی و با نگاه ساختارمند به موضوع، بینشی صحیح از سازِکار رسیدن به برند با جایگاه مطلوب و رقابتی، تصمیم سازان را در بهره گیری از برند مکان در جذب سرمایه گذاری یاری می کند؛ ازاین رو هدف پژوهش حاضر، شناسایی رمزها، مفاهیم و مقوله های مرتبط با شکل گیری برند مکان و روابط بین آنهاست. به این منظور، رویکرد پژوهشی فراترکیب به کار گرفته شد. ازمیان پژوهش های انجام شدة سال 1999 تا سال 2017، به تعداد 42 پژوهش با روش CASP بررسی و وارد فرایند فراترکیب شد، سپس با انجام رمزگذاری و طبقه بندی با نرم افزار Nvivo تحلیل و با توافق نخبگان، صحه گذاری شد. نتایج به دست آمده 62 کد است که در هشت مفهوم و دو مقوله طبقه بندی شده است. براساس این یافته ها و با در نظر گرفتن روابط پویا و پیچیدة آنها، مدل علّی برند مکان تأثیرگذار بر جذب سرمایه گذاری متشکل از هویت و تصویر مکان به روش پویایی شناسی سیستمی کیفی ارائه شده است که می تواند در تصحیح نگرش مدیران برندسازی در جذب سرمایه گذاری مؤثر باشد. به کارگیری روش فراترکیب و تمرکز بر روابط پویا و نگاه جامع سیستمی از نوآوری این پژوهش است.

رسانه های اجتماعی یکی از تازه ترین دستاوردهای فناوری اطلاعات و همچنین رویکردی نو در بازاریابی است. از سویی ارتباطات نامحدود کاربران در این رسانه ها به اثرات متقابل بر کاربران منجر می شود. رسانه های اجتماعی، قدرت را از شرکت به سوی افراد و جوامع یا به عبارتی کاربران خلاق انتقال داده است که موجب تأثیرات بسیار موفق یا فاجعه باری بر برنده های مشهور شده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر تعاملات کاربران در رسانه های اجتماعی بر قصد خرید به واسطة نگرش نسبت به برند و هنجارهای ذهنی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ روش از نوع پیمایشی-تحلیلی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه بوده و ضریب آلفای کرونباخ برای تمام ابعاد و متغیرها بیشتر از 7/0 است. پرسشنامه ها بین 252 نفر از جامعة آماری توزیع شد؛ این جامعه شامل کلیة افراد بالای 18 سال ساکن مشهد است که عضو رسانة اجتماعی هستند و در زمینة آشنایی با برند خاص و کسب اطلاعات از برند خاص در اثر تعامل با گروه همسالان یا گروه های مرجع تجربیاتی داشتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد فشار همسالان و گروه های مرجع بر متغیرهای نگرش نسبت به برند و هنجارهای ذهنی اثر مثبت و معنی داری دارد؛ همچنین دو متغیر نگرش نسبت به برند و هنجارهای ذهنی بر متغیر قصد خرید اثر مثبت و معنی داری دارد. به علاوه نقش واسطه گری دو متغیر نگرش نسبت به برند و هنجارهای ذهنی بین سه متغیر فشار همسالان، فشار گروه های مرجع و قصد خرید، تأیید شده است؛ پس ده فرضیة پژوهش نیز تأیید شد.

هدف پژوهش حاضر، تعیین وضعیت ابعاد بازاریابی کالاها و خدمات کتابخانه های دانشگاه های دولتی استان اصفهان است. این ابعاد عبارت اند از بازارشناسی، بازارگرمی، بازارداری، بازارسنجی، بازاریابی، بازارگرایی، بازارسازی، بازارگردی و بازارگردانی. پژوهش به روش توصیفی-پیمایشی انجام گرفته و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامة محقق ساخته بوده است. جامعة آماری این پژوهش شامل 168 کتابدار شاغل در کتابخانه های دانشگاه های دولتی استان اصفهان است که از میان آنها 117 نفر بر اساس فرمول کوکران انتخاب شد. روایی محتوای پرسشنامه و پایایی آن با مقدار آلفای برابر با 92/0 به تأیید رسید. تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و با نرم افزار اس. پی. اس. اس انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد میانگین و انحراف معیار ابعاد بازاریابی محصولات و خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی استان اصفهان به ترتیب 50/3 و 52/0 است. همچنین یافته ها نشان دهندة سطح معناداری 0001/0 بوده که کوچک تر از مقدار 05/0 است. باتوجه به سطح معناداری، میانگین ابعاد بازاریابی اختلاف معناداری با حد وسط طیف لیکرت دارد و بزرگ تر از حد متوسط است؛ بنابراین با اطمینان 95 درصد، ابعاد بازاریابی محصولات و خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی استان اصفهان بیشتر از حد متوسط است و در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارد. همچنین، میانگین ها نشان می دهد در بین ابعاد بازاریابی خدمات و محصولات کتابخانه ای، بیشترین میانگین مربوط به بعد بازارگرایی و کمترین میانگین مربوط به بعد بازاریابی است. نتایج پژوهش نشان می دهد فعالیت های مربوط به هریک از ابعاد بازاریابی در کتابخانه ها وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند و کمترین فعالیت ها مربوط به بعد بازاریابی است که نتایج پژوهش لزوم تلاش برای ارتقای این بعد در کتابخانه ها را نشان می دهد. همچنین، فعالیت هایی مانند وجود بخش مجزّا برای بازاریابی یا وجود واحد روابط عمومی به بهبود وضعیت این بعد از بازاریابی کمک می کند.