اندازه گیری تربیتی
سال:1396 | دوره:8 | شماره:29 |تعداد مقالات:9

استادان ارکان اصلی دانشگاه ها هستند و ارتقا کیفیت عملکرد آن ها، منجر به ارتقای کیفیت آموزشی دانشگاه ها می شود. از فرایندهایی که به منظور این ارتقا کیفیت انجام می شود، ارزشیابی مدرس است. این مطالعه با هدف تعیین و ارزیابی عوامل موثر بر کیفیت تدریس اعضای هیات علمی، روشی را برای ارزشیابی آن ارائه کرده است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان کارشناسی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در سال 1395 بوده است که نظراتشان را درباره 50 نفر از اعضای هیات علمی این دانشکده بیان کرده اند. به ازای هر عضو هیات علمی تعداد 6 نفر از دانشجویان به صورت تصادفی انتخاب شدند که بر این اساس تعداد 300 پرسش نامه تهیه شد. روش مدل سازی معادلات ساختاری برای بررسی مدل اندازه گیری، مدل ساختاری و 6 فرضیه پژوهش به کار گرفته شد و تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار ایموس 22 انجام گرفت. پس از انجام آزمون های مناسب برای تایید مدل و محاسبه ضریب های رگرسیونی استاندارد شده، متغیر توانایی علمی بیش ترین تاثیر و متغیر رعایت نظم و مقررات آموزشی کم ترین تاثیر را بر روی کیفیت تدریس اعضای هیات علمی دارا شدند. یافته ها نشان داد که دانشجویان از کیفیت تدریس اعضای هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی رضایت دارند. در پایان پیشنهادهایی به منظور بهبود روش ارزشیابی عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی ارائه شده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه خوش بینی علمی مدرسه هوی و همکاران (2008) در بین دانش آموزان دوره متوسطه انجام گرفت. روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه بود. نمونه مورد بررسی 350 دانش آموز (200 پسر و 150 دختر) بود که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسش نامه خوش بینی علمی مدرسه، خوش بینی علمی دانش آموز، خودکارآمدی دانش آموز و انگیزه پیشرفت بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی، تحلیل عاملی اکتشافی و ضریب همبستگی انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی کل مقیاس برابر با 0.94 و 0.93 بوده که حاکی از پایایی مطلوب این پرسش نامه بوده است. به منظور تعیین روایی واگرا، همبستگی این پرسش نامه با پرسش نامه های خوش بینی علمی دانش آموز و خودکارآمدی محاسبه شد (0.88 و 0.84) که حاکی از همبستگی مثبت و معنی دار بود. علاوه بر این ضریب همبستگی پرسش نامه خوش بینی مدرسه و پرسش نامه انگیزش پیشرفت برابر (0.93) به دست آمد که روایی همگرای پرسش نامه خوش بینی مدرسه را تایید کرده است. نتایج تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی وجود سه خرده پرسش نامه خودکارآمدی جمعی، اعتماد به والدین و دانش آموزان و تاکید علمی را برای این پرسش نامه تایید کرده است. نتایح نشان داد که پرسش نامه  اندازه گیری خوش بینی علمی مدرسه را می توان به عنوان یک ابزار پایا و معتبر در موقعیت های آموزشی و پژوهشی به کار برد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی پرسشنامه موفقیت تحصیلی (صالحی، 1393) و با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی انجام شد. روش این پژوهش از نوع توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دبیرستانی شهر اصفهان در سال تحصیلی 94-1393 که حدود 158304 نفر بودند. نمونه تحقیق شامل 400 نفر از دانش آموزان که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور بررسی ساختار عاملی از نرم افزار 20 AMOS استفاده گردید. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که چهار عامل معدل، نظر دانش آموز، والد و معلم در تعریف موفقیت تحصیلی عینی دارای وزن معنادار و سه زیر مقیاس رضایتمندی تحصیلی، احساس موفقیت تحصیلی و پایستگی تحصیلی در مورد تعریف موفقیت تحصیلی ذهنی دارای وزن معنادار هستند. در نهایت مدل ارائه شده نشان داد که دو آیتم پنهان موفقیت تحصیلی ذهنی و موفقیت تحصیلی عینی در تعریف موفقیت تحصیلی دارای وزن معنادار و قدرتمندی هستند. با توجه به یافته های این پژوهش می توان گفت در نظر گرفتن تنها یک ملاک واحد یعنی معدل، برای ارزیابی پیشرفت و موفقیت تحصیلی دانش آموزان همراه با خطا بوده و بهتر است برای سنجش میزان موفقیت تحصیلی دانش آموزان در مدارس، از پرسشنامه موفقیت تحصیلی (صالحی، 1393) استفاده شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی و بهبود کیفیت اندازه گیری پرسشنامه شادکامی آکسفورد (OHQ) با استفاده از مدل اندازه گیری راش به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 243 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه های سطح شهر تهران (139 دختر و 104 پسر) به شیوه در دسترس انتخاب و پرسشنامه مذکور را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از مدل امتیاز پاره ای (PCM) که جزو مدل های خانواده راش محسوب می شود و با استفاده از برنامه RUMM2030 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد با انجام نمره گذاری مجدد (تبدیل تعداد مقوله های پاسخ از 6 گزینه به 4 گزینه) و حذف سوال های شماره 18، 19 و 25، برازش داده ها با مدل راش به طور معناداری بهبود یافت. همچنین جدولی برای تبدیل داده های خام افراد به داده های مقیاس فاصله ای ارائه شد. با استفاده از این جدول می توان داده های خام را به داده های سطح فاصله ای تبدیل کرد و به این ترتیب توان آماری تحلیل های آماری را افزایش داد. در مجموع نتایج نشان می دهد که با انجام این اصلاحات جزئی در پرسشنامه OHQ دقت و کیفیت اندازه گیری پرسشنامه مذکور را می توان افزایش داد.

برای تفسیرپذیری بهتر و مقایسه پذیر کردن نمره آزمون ها با همدیگر، نمره های خام به دست آمده از خرده آزمون ها را به مقیاس مشترکی تبدیل می کنند که به آن نمره مقیاس گفته می شود. روش های متفاوت خطی و غیر خطی برای تبدیل نمره های خام به نمره های مقیاس وجود دارد. روش های متداول غیر خطی تبدیل نمره های خام به نمره های مقیاس، نرمال سازی و تبدیل آرک سینوس هستند. در این پژوهش که با هدف مقایسه خطای استاندارد اندازه گیری تبدیل نرمال و تبدیل آرک سینوس انجام گرفته از 10000 داده شبیه سازی شده و 10000 داده واقعی آزمون سراسری سال 1395 ایران بهره برده ایم. به منظور مقایسه این دو روش از نمودارها و شاخص های آماری و همچنین ویژگی های اندازه گیری بر اساس نظریه نمره قوی حقیقی از جمله خطای استاندارد اندازه گیری شرطی استفاده شد. نتایج نشان داد که دو روش تبدیل از ویژگی های متفاوتی برخوردار هستند. گرچه نمره ها در هر دو روش دارای ضریب پایایی بالایی هستند، اما روش آرک سینوس ضمن کاهش نوسان خطا برای سطوح مختلف نمره ها، دارای میانگین خطای استاندارد اندازه گیری شرطی کمتری نسبت به روش نرمال سازی بوده است.

هدف از انجام این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسش نامه ای به منظور سنجش معرفت شناسی شخصی در کودکان بود. بر این اساس، 44 سوال سه گزینه ای به روش نمره گذاری لیکرت طراحی شد. روایی صوری و محتوایی سوالات از طریق نظرخواهی از 10 استاد متخصص مورد بررسی قرار گرفت و پایایی آن نیز از طریق اجرا با 50 نفر از دانش آموزان به روش بازآزمایی و به فاصله زمانی یک ماه، 0.72 محاسبه شد. سپس، پرسش نامه روی 472 دانش آموز (217 پسر و 255 دختر) اجرا شد و با استفاده از تحلیل عوامل با روش چرخشی از نوع واریماکس 5 عوامل با مقدار ویژه بالاتر به شرح زیر مشخص شد: سادگی دانش، قطعیت دانش، منبع دانش، نتیجه دانستن و توجیه پذیری دانستن. به منظور تعیین روایی این مقیاس از تحلیل عاملی تاییدی و برای بررسی اعتبار آن از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی برازش قابل قبولی برای ساختار پنج عاملی پیشنهاد شده نشان داد. همچنین، همسانی درونی پرسش نامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ، 0.85 بود. با توجه به نتایج به دست آمده، این پرسش نامه از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار بوده و می تواند به-عنوان ابزاری کاربردی جهت ارزیابی معرفت شناسی شخصی در کودکان استفاده شود.

در دهه های اخیر شایستگی های منابع انسانی به یکی از مهم ترین مزیت های شرکت های دانش بنیان با اقبال عمومی روبرو شده است. هدف اصلی این پژوهش ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش پرسشنامه شایستگی های منابع انسانی در شرکت های دانش بنیان بود. در حال حاضر، از لحاظ مفهوم سازی و تعیین مولفه ها برای مفهوم شایستگی های منابع انسانی شرکت های دانش بنیان با ابهام نظری و روشی روبرو هستند. ریشه بسیاری از این ابهام ها و پیچیدگی ها به نبود ابزار مناسب برای اندازه گیری این شایستگی ها مربوط می شود. تهیه ابزار اندازه گیری معتبر و روا گامی ضروری در حوزه منابع انسانی است. به استناد بررسی های انجام شده مشخص گردید که شایستگی های منابع انسانی در شرکت های دانش بنیان سازه ای چندوجهی است که پنج متغیر نهفته را در برمی گیرد. سوالات پژوهشی این مطالعه تمرکز بر شناسایی ابعاد شایستگی های منابع انسانی داشت و اینکه آیا می توان با توجه به الگوهای گوناگون، ابعاد متفاوتی از این شایستگی ها را کاوش نمود؟ جامعه آماری 220 نفر از مدیران و کارکنان شرکت های دانش بنیان بودند که با روش نمونه گیری سرشماری انتخاب شدند. ضریب آلفای کرونباخ از 0.59 تا 0.88 به دست آمد. همگونی درونی، اعتبار گویه و شاخص اعتبار مرکب به منظور اعتباریابی استفاده شد. برای عامله ای زیربنایی ابزار و به منظور تشخیص عامل های سازه شایستگی های منابع انسانی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و برای برازش الگو از روش تحلیل عاملی تاییدی و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان دهنده آن است که سازه شایستگی های منابع انسانی شامل پنج بعد مجزا از هم یعنی عامل فرهنگ و تغییر، مدیر استعداد، معمار راهبرد، مجری عملیاتی و هم پیمانان کسب وکار است. نتایج به دست آمده از این پژوهش بیانگر تایید اعتبار و روایی ابزار و عامل های شایستگی ها بود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران (2002) بود. این مقیاس شامل 17 سوال است که سه مولفه نیرومندی، جذب و وقف آزمودنی ها را می سنجد. آزمودنی های پژوهش 385 نفر از دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر خرم آباد در سال تحصیلی 95-1394 (186 پسر و 199 دختر) بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی بر حسب جنسیت و ناحیه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران (2002) بود. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی تاییدی به روش مولفه های اصلی و برای بررسی میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که با چرخش عامل ها با روش اوبلیمین، سه عامل تایید می شود. همچنین نتایج تحلیل موازی برای شناسایی دقیق عامل ها انجام گرفت که نتایج این تحلیل نیز این سه عامل را مورد تایید قرار داد. بنابراین، تعداد این عامل های بدست آمده و نیز سوالاتی که با این عامل ها بار عاملی بالایی داشتند تا حد زیادی با یافته های مولفین این پرسشنامه همخوان بود. همچنین مشخص شد که کل پرسشنامه و عامل های آن از ضریب پایایی بالایی برخوردار بودند.

ابزارهای اندکی برای سنجش درگیری تحصیلی، به عنوان یکی از سازه های مهم در یادگیری و موفقیت در تحصیل، وجود دارد و هیچ کدام مولفه درگیری عاملی را مورد سنجش قرار نمی دهند. هدف پژوهش حاضر، ارائه شاخص های روان سنجی پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو (2013) برای استفاده در ایران می باشد. پرسشنامه روی 224 دانش آموز (127 دختر و 97 پسر) مقطع متوسطه شهر بیرجند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به طور تصادفی انتخاب شدند اجرا و شاخص های روان سنجی با استفاده از آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تاییدی محاسبه شد. یافته ها نشان داد که پرسشنامه از پایایی مطلوبی (0.92) برخودار است. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد ساختار پرسشنامه، برازش قابل قبولی با داده ها داشته و کلیه شاخص های نیکویی برازش برای الگوی چهار عاملی زیربنای پرسشنامه  تایید شد. این عوامل مطابق با پژوهش اصلی، عامل های درگیری عاملی، رفتاری، عاطفی و شناختی نام گرفتند. این نتایج نشان می دهند که پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو با معرفی درگیری عاملی می تواند به عنوان ابزاری مناسب برای سنجش سازه درگیری تحصیلی در ایران استفاده شود.