اخلاق در علوم و فناوری
سال:1402 | دوره:18 | شماره:1 |تعداد مقالات:26

در سال 1991، یک پژوهشگر کره ای، مطلبی را عنوان کرد، مبنی بر اینکه «او با استفاده از روش شبیه سازی1، جنین یک انسان را تولید کرده که به زودی متولد خواهد شد. » انتشار این خبر و تبعات بسیار خطرناک و غیراخلاقی آن موجب شد که همزمان، سازمان یونسکو در پاریس و سازمان جهانی بهداشت در ژنو، اقدام به ایجاد کمیته های اخلاق نمودند. علم اخلاق مانند دیگر علوم به سرعت در حال پیشرفت و گسترش است و با شتاب پیشرفت علوم، امکان ایجاد خطا، هرچند کوچک و سپس پیامد ها و تبعات ناگوار آن افزایش می یابد. بنابراین اخلاق در راس همه شاخه های علوم قرار گرفته است تا مانع ایجاد کجروی ها و آسیب رسانی ها به جامعه ی بشری و کره خاکی باشد. آموزه های اخلاقی بر اساس دید گاه های فلسفی و مذهبی افراد محترم و متفکر جامعه شکل گرفته است. به این ترتیب، یک آیین نامه عملی، مورد تایید و رضایت اکثریت افراد آگاه و نیک اندیش؛ تکامل یافته و اساس دستورالعمل ها و قوانین حرفه ای جهان شده است. کمیته اخلاق سازمان جهانی بهداشت؛ شامل 14-15 نفر عضو از کشورهای مختلف بود که چندنفر عضو ثابت و چندنفر هم عضو مدعو بودند. دکتر داریوش فرهود به عنوان تنها فرد ایرانی (از سال 1355-1976میلادی) و به عنوان عضو رسمی و ثابت در سه نشست اساسی، به منظور تعیین وتعریف اصول اولیه اخلاق، فعال بودند. قبلا ایشان (از سال1373-1994 میلادی) به عنوان تنها ایرانی، با حکم کتبی دبیر کل سازمان جهانی بهداشت، به عضویت رسمی و دایمی کمیته ژنتیک پزشکی، منسوب شده بودند که به مدت سی سال در زمینه های مختلف ژنتیک پزشکی در آن کمیته فعالیت داشتند. دکتر فرهود به همراه دیگر اعضا، کلیه پروتوکل های خدمات ژنتیک پزشکی که شامل تشخیص، پیشگیری و مدیریت بیماری های ژنتیکی است را تدوین، ابلاغ و راه اندازی کردند. این کمیته اخلاق با برگزاری جلسات متعدد منجر به ارایه سه دستورالعمل2 نهایی و جهانی در رعایت اصول اخلاق در فعالیت های ژنتیک پزشکی شد (تصاویر در پایان مقاله پیوست شده است).

زمینه: امروزه بحران های محیط زیستی به تبع تسلط افسار گسیخته انسان بر طبیعت و بهره برداری بی حد و حصر از آن؛ به عنوان یکی از دغدغه آمیزترین موضوعات در جهان است. صاحبان اندیشه راه حل کلیدی برای رفع این بحران را در سایه رجوع به تیوری های اخلاقی به ویژه اخلاق محیط زیستی می دانند. اگر چه راه حل های فن سالارانه در دهه های اخیر نیز به کمک این مساله آمده است. هدف مطالعه حاضر ضمن بررسی جایگاه دیدگاه های مختلف اخلاق محیط زیستی در نظریه های اخلاقی به شناسایی ارزش های حاکم بر معماری و شهرسازی ایران در گذشته و نیز دوران معاصر در نحوه رفتار با محیط زیست و طبیعت می پردازد. این مطالعه با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه بر جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و مرور ادبیات انجام و معماری و شهرسازی گذشته و معاصر براساس مولفه های دیدگاه های مختلف اخلاق محیط زیستی انسان محور و زیست بوم محور برگرفته از مبانی نظری مورد بررسی و قیاس واقع شده است. نتیجه گیری: بررسی ها و مرور مبانی و مولفه های موثر نشان می دهد ویژگی های معماری و شهرسازی گذشته علاوه بر پاسخ گویی به معیارهای مادی همچون انرژی، منابع طبیعی، بهره وری مناسب و. . .، موجب تقویت ارزش های اخلاق محیط زیستی گردیده و بر دیدگاه های اخلاق زیست بوم محور منطبق بوده است. از سوی دیگر بررسی وضعیت حاکم بر معماری و شهرسازی معاصر که محصول ورود تفکر ناقص مدرنیته به ایران است و قیاس آن با ارزش های محیط زیستی رایج در گذشته نشان می دهد اگر چه حرکت هایی به سمت بهره گیری از فناوری های نوین که عمدتا انسا ن محور است جهت حفاظت از محیط زیست آغاز شده با این وجود رویکردهای مرتبط با اخلاق محیط زیستی زیست بوم محور بسیار کم رنگ و ناچیز است.

زمینه: حقوق شهروندی یکی از حقوق اساسی و اخلاق محور در جامعه انسانی است که سبب ایجاد امنیت می شود. بر اساس بند 14 اصل سوم قانون اساسی دولت موظف است جهت رسیدن به اهداف خود همه امکانات خود را برای تامین حقوق افراد و ایجاد امنیت برای همه به کار گیرد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اهمیت اخلاق و امنیت در تامین حقوق شهروندی از منظر حقوق قضایی شکل گرفت. نتیجه گیری: اخلاق و حقوق شهروندی یکی از ارکان های اصلی زندگی اجتماعی در همه جوامع است. اخلاق بنیان حقوق شهروندی است و امنیت لازمه دستیابی به آن است. نظام قضایی وظیفه دارد جهت تضمین امنیت شهروندان اصول اخلاق بنیادی را تدوین نماید که در قالب آنها حقوق افراد تضییع نشود. اصولی مانند برایت، اصل علنی بودن مجازات، اصل قانونی بودن جرم و مجازات و. . . . بنابراین در هر جامعه وجود یک نظام قضایی سلامت و توانمند جهت تحقق امنیت شهروندان مورد نیاز و ضروری می باشد. در واقع دستگاه قضایی کشور مسیولیت صیانت از شهروندان در مقابل تعرض به حقوق شرعی و قانونی آنها را بر عهده دارد.

زمینه: کانت در نظریه ی اخلاق خود بر نوعی از وظیفه گرایی تاکید دارد که مطلق گرایی جزو خصیصه های اصلی آن است. در این میان بر اساس تجربه اخلاقی روزمره، انسان با بسیاری از وضعیت های اخلاقی مواجه می شود که در آن وظایف اخلاقی با یکدیگر تعارض می یابند. وظایفی که به نظر کانت ارزش الزام آنها یکسان است و تمام انسانها باید در موقعیت های اخلاقی به آن ملزم باشند. به همین دلیل، توجه به نظریه اخلاقی کانت در وجوهی که وظایف اخلاقی با یکدیگر تعارض می یابند دارای اهمیت بسیار است. مهمترین مسیله این تحقیق تحلیل تعارضات وظایف در گزاره های اخلاقی بر اساس بسط نظریه وظیفه گروی کانت است. لذا محققان در مقاله پیش رو بر آن شدند تا به بسط نظریه وظیفه گرایی کانت در تحلیل تعارضات وظایف در گزاره های اخلاقی به طور خاص اتانازی بپردازند. روش انجام این تحقیق تحلیل منطقی آثار کانت و بدست دادن الگویی برای حل تعارض در گزاره های اخلاقی جدید نظیر اتانازی است. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهند که کانت درباره الزامی که وظایف اخلاقی دارند و مبنای الزام تفکیکی قایل است که بر اساس آن وظایف در عمل در مبانی الزام آوری شان به رویکرد الزام بواسطه حق دیگران نیز وابسته هستند. بر اساس این نگرش وظایفی در مورد اتانازی و تزاحم وظایف در این مورد دارای الزام می شوند که مبانی الزام آنها شدیدتر باشد.

زمینه: ترانه سرایی یا تصنیف سازی حلقه اتصال هنر موسیقی با ادبیات و شعر است و ترانه سرایان پیوندگاه و زبان بیان اصوات موسیقی هستند. در این پژوهش که به شیوه ی تحلیلی وصفی و بر پایه سنجش و نتیجه گیری میان تصنیفات سه ترانه سرای مشهور (اسماعیل نواب صفا، بیژن ترقی و هوشنگ ابتهاج) صورت پذیرفت؛ هدف، شناخت و بررسی رسالت شاعرانه و تعهد و التزام به اصول اخلاقی و ارزش های انسانی در عناصر شعری همچون اندیشه، زبان و موسیقی، تخیل و عاطفه در تصانیف و ترانه های این شاعران ترانه سرا بود. نتیجه گیری: مقصود از ترانه در این پژوهش؛ متن و کلام ادبی و مخیل است که بر ملودی های آهنگسازان نوشته می شود و ترانه در مفهوم تخصصی انواع ادبی منظور نیست. در این بررسی تفاوت های اندیشگانی میان ترانه های ابتهاج با نواب صفا و ترقی در حوزه تفکر دیده شد. نواب صفا و ترقی و پس از آنها، ابتهاج نوعی ترانه/ درام یا داستان وارگی در ترانه سرا ای را متداول کرده بودند که در فضایی طبیعت گرایانه و به شیوه ی سمبلیسم اجتماعی نزدیک بود. درونمایه های ترانه های نواب صفا و ترقی؛ عشق و معشوق و عناصر طبیعی چون آتش و کاروان، صیاد و قفس؛ اشک و تنهایی و. . . اما درون مایه های ترانه های ابتهاج را انقلاب، پیروزی، گلوله، خون، شهید و عشق تشکیل می داد. هدف آنها آرامش بخشی به مردم، ضمن نگاه داشتن و تکیه بر ارزش های سنتی جامعه ی آیینی ایران، رعایت آداب اخلاقی چون مردم داری و دلجویی و. . . در اسلوبی رسالت مند و متعهد در آن اوضاع ناآرام بوده است.

زمینه: بسیاری از آثار ادبی فارسی، با مفاهیم عمیق اخلاقی پیوند خورده و موضوعات تعالی بخش و انسان ساز در سطوح روساخت و ژرف ساخت در آن بازنمایی شده است. صایب تبریزی در دیوان غزلیات از ابزارهای ادبی برای پرداختن به مسایل اخلاقی استفاده کرده است. خوانش سطح تفسیر این اشعار بر پایه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، نشان می دهد که نظام ارتباطی شخصیت ها در غزل ها بر اساس عنصر اخلاق شکل گرفته است. افزون بر این، بازنمایی انتقادی مسایل ناقض گفتمان اخلاق بنیاد بر گفتمان های دیگر منعکس در شعرها اثرگذار بوده است. این تحقیق با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی تدوین شده و در پی پاسخ گویی به این پرسش است که با کاربست نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف (سطح تفسیر)، رویارویی میان اخلاق و ضداخلاق دارای چه مصداق هایی است و با مناسبات قدرت در لایه های زیرین چه ارتباطی دارد؟ نتیجه گیری: در سطح تفسیر، تاثیرپذیری صایب از دو منبع اصلی یعنی متون دینی و مبانی عرفان اسلامی مشاهده می شود. بر این پایه، مهم ترین آموزه های اخلاقی بازنمایی شده عبارت است از: «خاموشی و سکوت»، «تسلیم و رضا»، «ترک تعلق»، «دادگری»، «تواضع»، «ذکر گفتن»، «توکل به خدا»، «بخشش در راه خدا» و «احسان به دیگران».

زمینه: مال مرهون از جمله مواردی است که اختلافات زیادی در خصوصیات آن وجود دارد. با گذشت زمان و پیشرفت های عصر حاضر نیز عدم پاسخگویی خصوصیات عقد رهن سابق به ترهین اموال باعث شده تا برخی اموال بتوانند به رهن داده شوند. سند طلب نیز از جمله مواردی است که نشانگر نوعی طلب خواهد بود که می توان تحت شرایطی در قالب مال مرهون قرار بگیرد. ملاحظات اخلاقی از جمله مواردی است که می توان با استناد بدان سند طلب را با استفاده از ابزارهای مالی نوین به مال مرهون تیدیل کرد. لذا این تحقیق با روش تحلیلی-توصیفی به بررسی ملاحظات اخلاقی در تبدیل سند طلب به مال مرهون با استفاده ضوابط قانون مدنی پرداخته است. نتیجه گیری: بر اساس قانون مدنی مال مرهون می بایست در قالب عین معین باشد و رهن دین و منفعت باطل است. سند طلب به عنوان یک برگه مقدار دینی را که شخص برعهده دارد، به دارنده آن داده می شود. اگر چه رهن در دین قانون مدنی باطل است اما در حال حاضر در قانون عملیات بانکداری اسلامی و عقد استصناع خرید و فروش دین قانونی محسوب می شود. در واقع ابزارهای مالی نوین توانسته اند با راهکارهای جدید هدف قانونگذار را تامین کنند. با کمک قواعد اخلاقی از جمله پای بندی به عهد و پیمان، تبعیت عمل از نیت، اصل حسن نیت، اخلاق حسنه، تحلیل اخلاقی تراضی طرفین، قاعده آزادی عناوین و قالب ها، تحلیل اخلاقی مورد معامله، و معلوم و معین بودن مورد معامله می توان به ترهین سند طلب با کمک ابزارهای مالی نوین وجاهت قانونی داد.

زمینه: توجه به عنصر هدف به عنوان یک عنصر آغازین در فرایند تعلیم و تربیت امری لازم و قابل توجه می باشد. با توجه به کارکرد اهداف اخلاقی در دوره ابتدایی، پژوهش حاضر با هدف تبیین اهداف چارچوب برنامه درسی آموزش اخلاق سایبری دوره ابتدایی انجام شد. روش: روش پژوش کیفی از نوع استقرایی-قیاسی بود. جامعه پژوهش کلیه متخصصان برنامه درسی آموزش اخلاق سایبری در دوره ابتدایی (اعم از استادان و مدرسان دانشگاه در رشته برنامه ریزی درسی) و نمونه پژوهش، به شیوه هدفمند-تا به اشباع رسیدن مقوله های مستخرج از کدهای انتخاب شده-تعداد 16 نفر بودند. جمع آوری اطلاعات با مصاحبه نیمه ساختاریافته و به شیوه تحلیل محتوای استقرایی-قیاسی صورت گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش طی دو مرحله استقرایی و قیاسی کدگذاری شده و پس بررسی اشباع مقوله ها، با اهداف هشت گانه دوره ابتدایی در اسناد بالادستی قیاس و جانمایی شد. پس از کدگذاری و استخراج اهداف، حیطه های آن ها بر اساس طبقه بندی اهداف بلوم (شناختی، نگرشی و مهارتی) مشخص گردید. نتیجه گیری: با توجه به اسناد بالادستی دوره ابتدایی و وجود خلا در موضوع اهداف چارچوب برنامه درسی آموزش اخلاق سایبری در دوره ابتدایی، اهداف هشت گانه اعتقادی، اخلاقی، علمی و آموزشی، فرهنگی و هنری، اجتماعی، زیستی، سیاسی، اقتصادی مرتبط با اخلاق سایبری متناسب با دوره ابتدایی در قالب حیطه شناخت، نگرش و مهارت جمع بندی و ارایه گردید.

زمینه: با توجه به نقش راهبردی اخلاق در موفقیت و سودآوری سازمانی، و اهمیت رعایت اصول اخلاقی توسط مدیران، هدف این پژوهش تبیین مولفه های رفتاری رذیلت اخلاقی حرص در مدیران است. روش: روش پژوهش حاضر روشی ترکیبی (کیفی و کمی) است. جامعه مورد مطالعه، در هر دو بخش، مدیران ارشد (رده عالی و میانی) و مدیران عملیاتی شاغل در ستاد شهرداری مشهد هستند. در بخش کیفی، نمونه مورد مطالعه 16 نفر از خزانه کیفی می باشد که به روش غیر تصادفی هدفمند به دست آمده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه و برای تحلیل مصاحبه ها از روش پدیدارشناسی توصیفی کلایزی اصلاح شده بهره گرفته شد. در بخش کمی نمونه مورد مطالعه 122 نفر از جامعه آماری 174 نفره است که با روش نمونه گیری طبقه ای بدست آمدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه و برای تحلیل آن از روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. یافته ها: در بخش کیفی نتایج نشان داد که رفتار مبتنی بر حرص مدیران شامل 7 مولفه بروز رفتار سیاسی، نادیده گرفتن اخلاقیات، رفتار منفعت طلبانه، رفتار مادی گرایانه، تمایل به رفتار قدرت طلبانه، فقدان آینده نگری و آشفتگی رفتاری می باشد. در بخش کمی نتایج نشان داد که روایی پرسشنامه بر اساس اعتبار همگرایی (انسجام ساختاری ابزار)، اعتبار افتراقی (عدم همپوشانی بین سازه های پرسشنامه) و بهینه بودن مولفه های انتخابی مورد تایید است. همچنین پایایی پرسشنامه تایید گردید. نتیجه گیری: در این پژوهش مولفه های رفتاری رذیلت اخلاقی حرص در مدیران تبیین گردید. آشنایی مدیران سازمان با این مولفه ها، کمک می کند تا سازمان ها با تغییر نگرش مدیران، زمینه لازم برای کاهش حرص آنان را فراهم نمایند.

زمینه: رهبران و مدیران سازمان با چالش های زیادی روبه رو هستند، یکی از این چالشها مربوط به نبود مسایل اخلاقی می باشد که منجر به تخلفات م یشود. سازمانهایی که بر محوریت اخلاق عمل می کنند و به دنبال پیاده سازی عوامل اخلاقی در سازمان هستند نسبت به سازمانهای دیگر پیشرو و موفق ترند. اخلاق به عنوان الزام مهم، با پوشش دادن تمامی رفتارهای رسمی و غیر رسمی سیلی از کج رفتاریها را کاهش داده و کارکنان در سایه این الزامات با پرهیزگاری اخلاقی بیشتر برای پیشبرد اهداف سازمانی تلاش می کنند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تحلیل رابطه استراتژی های اخلاقی و محیط اخلاق مدار بر کاهش فساد اداری: نقش میانجی پرهیزگاری اخلاقی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر در زمره پژوهش های توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه پیام نور همدان به تعداد 280 نفر می باشد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و نمونه گیری سیستماتیک تعداد 162 نفر برآورد گردید. ابزارها شامل چهار پرسشنامه استراتژیهای اخلاقی، محیط اخلاق مدار، پرهیزگاری اخلاقی و فساد اداری بود. روایی پرسشنامه ها مورد تایید صاحبنظران مدیریت قرار گرفت و پایایی از طریق آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب استراتژیهای اخلاقی 91/0، محیط اخلاق مدار 81/0، پرهیزگاری اخلاقی80/0، فساد اداری 81/0 گزارش شد. تجزیه وتحلیل داده ها با دو سطح آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون از نوع معادلات ساختاری) انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد استراتژیهای اخلاقی و محیط اخلاق مدار به شکل مستقیم و غیر مستقیم (با میانجی گری پرهیزگاری اخلاقی) بر کاهش فساد اداری اثر داشته اند. نتیجه گیری: ب ه طور کلی استراتژیهای اخلاقی، محیط اخلاق مدار و استراتژیهای اخلاقی بر کاهش فساد اداری با نقش میانجی پرهیزگاری اخلاقی موثر بوده است.

زمینه: امروزه فساد و رفتارهای غیراخلاقی جزیی از سازمان ها شده و همواره نیاز به افرادی است که با حفظ تعهد و وجدان کاری خود موارد غیراخلاقی را به گوش مسیولان سازمان برسانند، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مهارت های روابط انسانی با سوت زنی سازمانی با میانجی گری هوش اخلاقی کارکنان وزارت ورزش و جوانان انجام شد. روش: پژوهش حاضر کاربردی و از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان ستادی وزارت ورزش و جوانان به تعداد 450 نفر بوده و تعداد 200 نفر با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه روابط انسانی ریس و برندت، پرسشنامه هوش اخلاقی لنینک وکیل و پرسشنامه سوت زنی سازمانی زکریا و همکاران استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد)، آمار استنباطی (همبستگی پیرسون، کولموگروف اسمیرنوف و معادلات ساختاری) و نرم افزار لیزرل نسخه 8. 8 استفاده شد. یافته ها: مهارت های روابط انسانی بر سوت زنی سازمانی با بتای (48/0=β, ) بر هوش اخلاقی با بتای (59/0=β, ) اثر مثبت و مستقیم دارد، همچنین اثر مثبت و مستقیم هوش اخلاقی بر رفتار سوت زنی سازمانی با بتای (36/0=β, ) معنی دار است و ضریب اثر غیرمستقیم روابط انسانی بر سوت زنی سازمانی با بتای (21/0=β, ) نشان می دهد، نقش واسطه هوش اخلاقی در رابطه بین روابط انسانی و سوت زنی سازمانی معنی دار است. نتیجه گیری: به نظر می رسد که روابط انسانی و هوش اخلاقی از متغیرهای مهم و مرتبط با سوت زنی سازمانی است و مدیران بهتر است جهت ارتقای سوت زنی سازمانی به این دو متغیر توجه داشته باشند.

زمینه: توجه و پایبندی به اصول اخلاقی مساله ای بسیار مهم و حیاتی در دستیابی به شاخص های توسعه یافتگی پژوهش و تولید علم است. مقاله حاضر با هدف تبیین شاخص های اخلاق حرفه ای در پژوهش از دیدگاه متخصصان علوم پزشکی انجام شد. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی انجام شد. از بین متخصصان دانشگاه های علوم پزشکی که جامعه آماری این مطالعه بودند، 11 نفر از گروه های مختلف به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. داده ها با انجام مصاحبه های نیمه ساختار یافته درباره تاثیر شاخص های اخلاق حرفه ای در پژوهش های پزشکی گردآوری و با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، 403 کد اولیه بود که بعد از حذف موارد نامرتبط و ادغام کد های مشابه، 239 کد در چهار متغیر اصلی؛ بستر، اخلاق حرفه ای، راهبرد و پیامد حاصل شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق، شاخص ها و مولفه های اخلاق حرفه ای در پژوهش های پزشکی چند وجهی بوده و در ابعاد فردی، سازمانی و اجتماعی بیان می شوند. توجه به ارزش های فرهنگی و اجتماعی، آگاهی از استانداردها، رعایت مبانی اخلاق حرفه ای، غنی سازی کمیته های اخلاق پژوهشی، آموزش، ایجاد انگیزه و رقابت سالم، بودجه بندی صحیح، ارزیابی و نظارت، مطابقت و هدایت پژوهش ها در جهت اهداف و آرمان های جامعه از جمله موارد اساسی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

زمینه: اخلاق و تعالی سازمانی دو مولفه مرتبط به یکدیگرند. با توجه به نقش مهم تعالی سازمان در ارتقای عملکرد سازمان های دولتی، هدف تحقیق ارایه الگوی ارزیابی پیامدهای اجرای مدل تعالی سازمانی با تاکید بر مولفه های اخلاقی و تاثیر آن برچشم انداز سازمانی در وزارت راه و شهرسازی می باشد. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ طرح تحقیق، توصیفی-پیمایشی و از نظر ماهیت داده ها آمیخته (کیفی و کمی) است. در بخش کیفی، روش تحلیل محتوا به کار رفت. جامعه شامل خبرگان در مبحث تعالی سازمانی در وزارت راه و شهرسازی بودند که 10 نفر از آنها با استفاده از نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود و داده ها با روش کدگذاری، تحلیل شد. در بخش کمی، روش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه مدیران وزارت راه و شهرسازی در سطح کشور بود که 308 نفر با نمونه گیری گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار 2 پرسشنامه بود. داده ها با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری وt تک نمونه ای بررسی شد. یافته ها: میان وضعیت موجود و مطلوب برای مولفه رهبری تفاوت معناداری وجود ندارد اما برای سایر مولفه ها شامل استراتژی ها؛ منابع انسانی، فرایندها، منابع و شراکت ها، نتایج ارباب رجوع، نتایج منابع انسانی، نتایج جامعه و نتایج کلیدی عملکرد، تفاوت معناداری وجود دارد. دلایل شکاف برای فرایندهای کاری بیشترین تاثیر معنادار و منفی را بر چشم انداز سازمان دارد و از این حیث، دلایل شکاف برای مولفه های نتایج ارباب رجوع و نتایج کلیدی عملکرد به ترتیب در رتبه های بعدی اهمیت قرار دارد. نتیجه گیری: تاکید بر راهکارهای رفع یا کاهش دلایل شکاف می تواند منجر به کسب پیامدهای مطلوب در زمینه پیاده سازی تعالی سازمانی گردد.

زمینه: مجلس شورای اسلامی یکی از اصلی ترین نهاد قانون گذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین در جمهوری اسلامی ایران ا ست. پژوهش حاضر با هدف ارایه ی الگوی شفا فیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران با توجه به مفهوم حکمرانی اخلاقی به مردم انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر از حیث رویکرد استقرایی، از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش شناسی کیفی از نوع تحلیل مضمون است. کتاب ها و مقالات با موضوعات شفا فیت و حکمرانی خوب در پژوهش حاضر به عنوان جامعه مورد مطالعه قرار گرفته ا ست و مستندات پژوهش را 85 مقاله در حوزه شفافیت تشکیل داده اند. از ابزار فیش برای جمع آوری داده ها استفاده شد و در نهایت داده ها با روش کدگذاری و با استفاده از نرم افزار MAXQDA تجزیه و تحلیل شده اند. یافته ها: الگوی شفافیت در مجلش شورای اسلامی ایران از چهار مقوله ی اصلی که عبارتند از: اطلاعاتی، مالی، نظارتی و پاسخگویی تشکیل شده است. نتیجه گیری: تلاش و خواست جمعی در زمینه شفافیت می تواند به عنوان یک مزیت رقابتی برای دوام و پایداری حکومت تلقی گردد. درک و حس نیاز به شفا فیت بر هیچ انسان یا سازمانی پوشانده نیست و الزام بهره گرفتن از این ابزار قوی و کارآمد نیز در نهادهای مردمی بیش از پیش احساس می شود. شفا فیت در نهادها خود به خود ایجاد نمی شود و مستلزم اقدامات و اصلاحات اساسی و به خصوص یک مطالبه جمعی است. برای دست یافتن به مقوله حکمرانی اخلاقی، مردم باید شفافیت را بطور ملموس درک کنند تا اعتماد عمومی، پاسخگویی و حس روشن نظارت بر مسیولین جریان یابد.

زمینه: برای بانکها امروز، قدرت و توان بازاریابی مدرن یک برند سازمانی سریعا تبدیل به یکی از اهرم های مهم برای متمایز شدن و موفقیت شده است. تبلیغات بازرگانی وسیله ارتباطی با مشتریان بالقوه و بالفعل بانکهاست. هدف این تحقیق ارایه الگو در به کارگیری تبلیغات مدرن مبتنی بر اخلاق در ارایه خدمات موثر بر رشد و توسعه اقتصادی بانک صادرات بوده است. روش: در پژوهش حاضر با روش کیفی به شناسایی ابعاد و ارایه مدل پرداخته شد. جامعه آماری خبرگان و مدیران شعب بانک صادرات بود. نمونه تحقیق 10 نفر خبره بانکی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند تا دستیابی به اشباع نظری بود. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه عمیق بود. در نهایت با روش تحلیل تم و بکارگیری نرم افزار maxqda متغیرهای اصلی شناسایی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد تعداد 54 کد اولیه شناسایی شده است. سپس با جستجوی و بازبینی تم ها، 54 کد اولیه در قالب 3 مقوله اصلی و 16 مقوله فرعی دسته بندی شده اند. مقوله وفاداری مشتری با تعداد 116 کد تخصیص یافته در رتبه اول می باشد، ارتباطات اجتماعی با تعداد 69 کد در رتبه دوم می باشد. ارایه خدمات با 15 کد در رتبه سوم قرار دارد. فراونی زیرمعیارهای مربوط به هر مقوله نشان داد ارایه خدمات، مقوله فرعی برندسازی اخلاقی، در ارتباطات اجتماعی، مقوله فرعی ارتباطات اخلاق مدارانه، در وفاداری مشتری، مقوله فرعی تبلیغات و بازاریابی اخلاق مدارانه، بالاترین تکرار را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: با نگاهی به مولفه های شناسایی شده می توان بر اهمیت توجه به مولفه های اخلاقی در تبلیغات مدرن که منجر به رشد و توسعه بانک می شود پی برد.

زمینه: تعهد گریزی اخلاقی مجموعه سازوکارهایی شناختی است که افراداز آن ها برای تقلیل احساس منفی خود پس از ارتکاب عمل غیراخلاقی استفاده می کنند. هدف این پژوهش بررسی میزان این سازوکارها دراستدلال دانشجویان درباره ی تقلب و بررسی رابطه ی آن ها و اقدام به تقلب بود. روش: پژوهش حاضر پژوهشی با روش تحلیل محتوا است. جامعه ی پژوهش، دانشجویان دانشگاه سلمان فارسی کازرون و نمونه ی آن 379 دانشجویی بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. دانشجویان به سوالی بازپاسخ در مورد اینکه تقلب در امتحانات را چگونه ارزیابی می کنند و مقیاسی لیکرتی در مورد میزانی که در امتحانات تقلب می کنند، پاسخ دادند. پاسخ ها براساس انواع هشت گانه ی تعهد گریزی اخلاقی، بعلاوه ی نادرست دانستن تقلب مورد تحلیل محتوا واقع شد. از فراوانی و درصد، آزمون های نیکویی برازش (2χ, )، تی، تحلیل پراکنش یک راهه و همبستگی پیرسون و دورشته ای برای تحلیل آماری استفاده شد. یافته ها: 9/40% دانشجویان تقلب را عملی نادرست می دانستند؛ با این حال 7/82% دانشجویان لااقل یک بار تقلب کرده بودند. از میانمحتواهای تایید کننده ی تقلب، 91/54% مربوط به توجیه اخلاقی بعنوان یکی از سازوکارهای تعهد گریزی اخلاقی بود. میزان استفاده از تعهد گریزی اخلاقی با اقدام به تقلب دارای رابطه ای معنادار (396/0: r) بود. همچنین به جز تفاوت جنسیتی در نادرست دانستن تقلب به نفع دانشجویان مونث، هیچ تفاوت جنسیتی یا مرتبط با پایه های تحصیلی یافته نشد. نتیجه گیری: بنظر می رسد تقلب، در استدلال بسیاری از دانشجویان، رفتاری چندان غیراخلاقی تلقی نمی شود. پیشنهاد می شود در برنامه ی درسی رسمی و غیررسمی دانشگاه ها، تمهیداتی جهت کاهش تعهد گریزی اخلاقی و تبیین غیراخلاقی بودن تقلب اعمال شود.

زمینه: سرزندگی تحصیلی به معنای توانایی موفقیت آمیز دانش آموزان و دانشجویان در روبه رو شدن با مانع ها و چالش های تحصیلی و غلبه کردن بر آن هاست. هدف این پژوهش تعیین رابطه منابع اقتدار اخلاقی اساتید، جهت گیری اهداف پیشرفت، سبک های تنظیم شناختی هیجان و هیجانات پیشرفت با سرزندگی تحصیلی در دانشجویان بود. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نوع پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری همه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و طبقه ای 386 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های استاندارد شده و برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام با کمک نرم افزار SPSS 24 استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از رابطه مثبت و معنادار میان اقتدار اخلاقی اساتید و سرزندگی تحصیلی دانشجو است. همچنین با افزایش نمره هیجانات پیشرفت تحصیلی مثبت، سرزندگی تحصیلی افزایش یافت و با افزایش نمره هیجانات پیشرفت تحصیلی منفی، سرزندگی تحصیلی کاهش یافت. از سویی با افزایش نمره سبک های تنظیم شناختی هیجانی سازگار، سرزندگی تحصیلی افزایش یافت و با افزایش نمره سبک های تنظیم شناختی هیجانی ناسازگار، سرزندگی تحصیلی کاهش یافت و با افزایش نمره جهت گیری هدف تسلطی گرایشی، سرزندگی تحصیلی افزایش یافت. نتیجه گیری: بی شک اقتدار اخلاقی اساتید، جهت گیری اهداف پیشرفت، سبک های تنظیم شناختی هیجان و هیجانات پیشرفت تحصیلی نقشی مهم در شکل گیری سرزندگی تحصیلی ایفا می کنند.

زمینه: انگیزه و امید در مشتری بی شک بر تصمیم گیری خرید وی تاثیر دارد. از این رو، این پژوهش بر آن شد مشخص کند الگوی امید مشتریان چگونه است و اخلاق مداری در کجای این الگو است. روش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد، اکتشافی، و از لحاظ نحوه تجزیه و تحلیل داده ها، آمیخته (کیفی-کمی) می باشد. در فاز کیفی رویکرد پدیدار شناسانه اتخاذ شد. جامعه شامل مشتریان بانک کشاورزی (دارای تجربه زیسته) بودند که از میان آنها 9 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، مصاحبه های عمیق و غیرساختار یافته بود. داده ها در سه مرحله تجزیه و تحلیل شدند (شناسایی مفاهیم، شناسایی مقوله ها، و دسته بندی مقوله ها). در فاز کمی نیز، مشتریان بانک کشاورزی در استان زنجان به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند و از میان آنها، 400 نفر بر اساس روش نمونه برداری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای بسته و محقق ساز بود. جهت انجام تجزیه و تحلیل از معادلات ساختاری استفاده شد و این کار با نرم افزارهای SPSS، Lisrel و smartPLS انجام شد. یافته ها: در فاز کیفی از مجموع 9 مصاحبه، 87 مفهوم اولیه استخراج شد که بعد از بررسی، 20 مفهوم نهایی و 6 مقوله اصلی شناسایی شد. در فاز کمی مشخص شد اخلاقیات، مشتری گرایی و مدیریت کیفیت خدمات در بانک کشاورزی در ساختار امید مشتریان این بانک نقش معنادار دارد و مدل تحقیق تایید شد. نتیجه گیری: امید مشتریان به خدمات بانک کشاورزی از سه جنبه قابل توصیف می باشد: امید برگرفته از اخلاق مداری در بانک کشاورزی، امید برگرفته از نظام مدیریت کیفیت خدمات در بانک کشاورزی، و امید برگرفته از نوآوری و مشتری گرایی بانک کشاورزی.

زمینه: اعتماد اجتماعی به عنوان یکی از شاخص های سرمایه اجتماعی از مفاهیم جدیدی است که امروزه در بررسی های اقتصادی و اجتماعی جوامع توسعه یافته مطرح شده است. افزایش سطح اعتماد به عنوان یک سرمایه اجتماعی در شکل گیری یک محیط اخلاقی در جامعه اهمیت فراوان دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در شکل گیری یک محیط اخلاقی با تاکید بر اعتماد و آگاهی دانشجویان نسبت به مسیولان اجرایی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد واحد گلستان) شکل گرفت. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی-تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه آزاد گلستان بودند که تعداد 384 نفر با روش تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار تحلیل پرسشنامه محقق ساز بود. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون ناپارامتریک Chi-Square و نرم افزار spss تحلیل شدند. یافته ها: نتایج آزمون کای اسکویر نشان داد که دانشجویان که با ضریب 26/38 درصد میزان اعتماد پایینی نسبت به مسیولان اجرایی دارند. همچنین دانشجویان به ترتیب با ضرایب 74/79، 41/77، 51/64 و 35/76 درصد دارای آگاهی عمومی و اجتماعی بالا و آگاهی اقتصادی متوسط و آگاهی سیاسی بالا هستند. نتیجه گیری: ایجاد محیط اخلاقی مطلوب سطوح بالایی از اعتماد را در میان اقشار مختلف جامعه ایجاد می کند. همچنین جامعه اخلاق مدار آگاهی را فضیلت دانسته و در افزایش آگاهی شهروندان خویش می کوشد. با افزایش سطح اعتماد و آگاهی سرمایه اجتماعی تحکیم شده و جامعه مدنی و حیات شهروندی استقرار می یابد.

زمینه: پژوهش حاضر در صدد طراحی مدل استنتاج فازی-عصبی تطبیق پذیر ارزیابی نشاط سازمانی از منظر ارزش های اخلاقی-اسلامی محیط کار در دانشگاه آزاد اسلامی شمال کشور می باشد. روش: پژوهش حاضر کاربردی-اکتشافی و در زمره پژوهش های کیفی بود. جامعه تحقیق خبرگان دانشگاهی در رشته های مدیریت با تحصیلات دکتری یا دانشجو دکترا باسابقه بیش از ده سال از سه استان گلستان، مازندران، گیلان بودند که 30 نفرتا حصول به اشباع نظری، با روش هدفمند قضاوتی و گلوله برفی، به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه استفاده شد و داده ها با روش مدلسازی انفیس و تکنیک شبکه فازی عصبی تطبیق پذیر با دو روش خوشه بندی کاهشی و گرید پارتیشن مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی سه عامل اصلی ارزش های فردی با 10 مولفه، ارزش های اجتماعی با 7 مولفه و ارزش های سازمانی با 7 مولفه شناسایی نمود و در نهایت مشخص گردید مدل استنتاج فازی عصبی با سه تابع عضویت ورودی، تابع مثلثی با خروجی تابع عضویت ثابت، روش قاعده سازی گرید پارتیشن و با تعداد تکرار 50 Epochs و روش بهینه آموزش هیبریدی با سیستم فازی ممدانی دارای سیستم مناسب برای تمامی ابعاد مدل(فردی، اجتماعی، سازمانی) بوده است. بنابراین مشخص شد مدل نهایی تحقیق، از برازش لازم برخوردار بود. نتیجه گیری: مشخص شد که نشاط سازمانی تحت تاثیر ارزش های اخلاقی-اسلامی در سه بعد بعد فردی (مثبت اندیشی، صداقت، امانت داری، شجاعت، نظم، جدیت و تلاش، انعطاف پذیری شخصی، شجاعت)، بعد اجتماعی (آزادی بیان، حمایت اجتماعی، تعامل اخلاق مدارانه با همکاران، سلامت جمعی، قانون مداری، حسن خلق)، بعد سازمانی (تکریم ارباب رجوع، امنیت شغلی، مسیولیت پذیری سازمانی، جو مثبت سازمانی، تعهد سازمانی، شایسته سالاری، مشارکت دادن در تصمیم گیری) می باشد.

زمینه: با توجه به اهمیت روز افزون موفقیت سازمان ها در دنیای پیچیده رقابتی امروز و نقش سرمایه انسانی دردستیابی به این موفقیت و تاثیر اخلاق حرفه ای، وظیفه شناسی و تعهد به شغل بر عملکرد نقش و فرانقش در دستیابی به این مهم، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش و سهم تفکیکی اخلاق حرفه ای، وظیفه شناسی و تعهد شغلی در پیش بینی عملکرد نقش و عملکرد فرانقش انجام گردید. روش: پژوهش حاضر همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه آتش نشانان شهر اصفهان بودند که از میان آنان، تعداد 228 نفر به عنوان نمونه به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های اخلاق حرفه ای، وظیفه شناسی، تعهد شغلی، عملکرد نقش و عملکرد فرانقش بود و داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین اخلاق حرفه ای، وظیفه شناسی و تعهد شغلی با عملکرد نقش و فرانقش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، یافته های مربوط به تحلیل ر گرسیون گام به گام نشان داد که اخلاق حرفه ای، به ترتیب 27، 21 و 19 درصد از واریانس عملکرد نقش و عملکرد فرانقش معطوف به افراد و سازمان، وظیفه شناسی، به ترتیب 2 و 5 درصد از واریانس عملکرد نقش و عملکرد فرانقش معطوف به افراد و تعهد شغلی، به ترتیب 2 و 3 درصد از واریانس عملکرد نقش و عملکرد فرانقش معطوف به سازمان را پیش بینی می کند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بیانگر آن است که در حضور همه متغیرهای پیش بین، اخلاق حرفه ای بیشترین توان پیش بینی عملکرد نقش و عملکرد فرانقش معطوف به افراد و سازمان در کارکنان را دارد. بنابراین، توجه به این یافته مهم باید مد نظر مدیران و سیاستگزاران سازمان ها قرار بگیرد.

زمینه: نهادینه سازی نظام اخلاقی خط مشی گذاری در خط مشی گذاران می تواند زمینه سازی توسعه ارزش های اخلاقی در سازمان باشد، با درک این مهم پژوهش حاضر با هدف ارایه مدلی به منظور تبیین نظام اخلاقی خط مشی گذاران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مورد بررسی قرار گرفت. روش: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی است که از نظریه داده بنیاد استفاده شده است. مشارکت کنندگان در پژوهش خبرگان وزارت ارتباطات و فناوری (مدیران ارشد و کارشناسان) و اساتید دانشگاه بودندکه از روش نمونه گیری غیر احتمالی قضاوتی 14 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مصاحبه بود و مفاهیم به روش کدگذاری باز استراس و کوربین استخراج شده اند. یافته ها: مقوله های عمده و هسته ای در قالب ابعاد 6 گانه شرایط علی از جمله (خدا ترسی و دینداری و برخوداری از مهارت ها و شایستگی ها)، شرایط زمینه ای (زیر ساخت های فرهنگی، اثربخشی و کارآمدی فرایندهای سازمانی، سرمایه گذاری آموزشی)، شرایط مداخله گر (مهارت های شناختی مدیران، رفق و مدارا)، مقوله محوری (حاکمیت قانون، پاسخگوی سریع، قابلیت اعتمادو اطمینان مدیران)، راهبردها (مقررات تنظیمی کارآمد، مدیریت مشارکتی، عدالت محوری) و پیامدها (کاهش فساد اداری، بهبود رضایتمندی جامعه، شایسته سالاری، تحول و بهبود نظام اداری، رضایتمندی منابع انسانی) به سطح انتزاعی بالاتر ارتقاء داده شد و در نهایت مدل پارادایمی پژوهش ارایه گردید. نتیجه گیری: توسعه نطام اخلاقی در وزرات ارتباطات و فناوری اطلاعات می تواند زمینه ساز اخلاق مداری در خط مشی ها شود و می توان به منظور دسترسی به این مهم از مدل ارایه شده در پژوهش حاضر بهره گرفت.

زمینه: بهره وری به عنوان عامل اصلی رشد سازمانی می تواند به طور موثری در پرتوی آموزش های ضمن خدمت و رهبری اخلاقی ذهن آگاه توسعه یابد، با درک این مهم پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه آموزش ضمن خدمت و بهره وری مراقبین سلامت با نقش میانجی رهبری اخلاقی ذهن آگاه انجام شده است. روش: روش تحقیق توصیفی و طرح پژوهشی همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه مراقبین سلامت مراکز بهداشت استان قم می باشد، 186 نفر از کارکنان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم هر طبقه به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد آموزش ضمن خدمت، بهره وری، رهبری اخلاقی ذهن آگاه استفاده شد. داده های تحقیق پس از جمع آوری از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزارهای آماری LISREL, SPSS تحلیل شدند. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که رابطه بین آموزش ضمن خدمت با بهره وری مراقبین سلامت رابطه مثبت و معنی داری دارد، نقش میانجی رهبری اخلاقی مبتنی بر ذهن آگاهی در ارتباط بین آموزش ضمن خدمت و بهره وری مثبت و معنی دار می باشد. نتیجه گیری: در نتیجه برای بهبود بهره وری مراکز بهداشت می بایست به آموزش های ضمن خدمت و رهبری اخلاقی ذهن آگاه توجه نمود.

زمینه: درحسابرسی انتظار می رود که هوش اخلاقی ارتباط مستقیم با عملکرد فرد حرفه ای داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بیان رابطه هوش اخلاقی و فضیلت سازمانی با بهره وری حسابرسان سازمان حسابرسی تدوین شده است. روش: روش این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها، توصیفی-همبستگی از نوع پیمایشی می باشد که مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری کلیه حسابداران رسمی و عضو جامعه حسابداران رسمی در سازمان حسابرسی می باشند. روش نمونه گیری به صورت کل شمار بوده که در نهایت 205 نفر پرسشنامه های تحقیق را تکمیل نموده اند. در این پژوهش از پرسشنامه فضیلت سازمانی کامرون و همکاران، هوش اخلاقی لنیک و کیل، و بهره وری هرسی و گلداسمیت استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی میانگین و انحراف معیار، و آمار استنباطی آزمون های کلموگروف اسمیرنف، پیرسون، رگرسیون خطی ساده و چندگانه و نیز مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته ها: بر اساس نتایج، هوش اخلاقی و فضیلت سازمانی رابطه مثبت معناداری با بهره وری حسابرسان سازمان حسابرسی دارد که مقادیر بارهای عاملی میزان اثر هوش اخلاقی بر بهره وری (294/0=β, ) و اثر فضیلت سازمانی بر بهره وری (582/0=β, ) است. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان داد، مدل اثر گذاری هوش اخلاقی و فضیلت سازمانی بر بهره وری حسابرسان سازمان حسابرسی دارای برازش است. نتیجه گیری: هوش اخلاقی و فضیلت سازمانی می تواند توانایی، درک و شناخت، حمایت، انگیزش، بازخورد، اعتبار و سازگاری را ارتقاء داده و موجب افزایش بهره وری شود.

زمینه: شایستگی اخلاقی مهارتی است که مدیران را در یافتن راه حل های اخلاقی مناسب در موقعیت های اخلاقی هدایت می کند. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی شایستگی اخلاقی بر مبنای قضاوت اخلاقی و شایستگی های حل مساله و تصمیم گیری در کانون ارزیابی مدیران شرکت ملی گاز ایران اجرا شد. روش: روش پژوهش همبستگی بوده و جامعه آماری شامل 663 نفر از مدیران شرکت ملی گاز ایران است. با نمونه گیری تصادفی، 123 نفر در پژوهش شرکت کردند. ابزارها شامل پرسش نامه شایستگی اخلاقی-زندگی کاری و تجارت، آزمون تبیین مسایل است و تمرین های کانون ارزیابی است. داده ها به کمک آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: همبستگی متغیرهای قضاوت اخلاقی (38/0 = r)، شایستگی حل مساله (35/0 = r) و شایستگی تصمیم گیری (27/0 = r) با شایستگی اخلاقی مثبت و معنا دار است. متغیرهای قضاوت اخلاقی، شایستگی حل مساله و شایستگی تصمیم گیری 4/21 درصد از واریانس شایستگی اخلاقی را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت که با افزایش آگاهی از اصول اخلاقی و ارتقای شایستگی های حل مساله و تصمیم گیری، می توان شایستگی اخلاقی را در مدیران تقویت کرد. همچنین ابزارهای پژوهش حاضر را می توان برای سنجش شایستگی اخلاقی مدیران در کانون های ارزیابی مورد استفاده قرار داد.

زمینه: اطمینان از رفتارهای اخلاقی مانند صداقت در گفتار و نیت درونی افراد در فضای واقعی جوامع قابل اندازه گیری است. هدف از این تحقیق یافتن راهی برای سنجش اطمینان پذیری و بررسی تفاوت در شبکه های مجازی و اجتماعی مبتنی برموبایل در بین کاربران می باشد. روش: روش بکاررفته پژوهش کاربردی و توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن، کاربران فعال در شبکه های اجتماعی فعال مبتنی بر موبایل و مرتبط با بورس تهران می باشند، که از بین آنها تعداد 150نفر با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده و آزمون فرضیه ها نیز از روش مدل معادلات ساختاری، و با استفاده از نرم افزار Smart PLS انجام گردیده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد رابطه شهرت برنامه با پاداش های اجتماعی، معروفیت با نگرانی نسبت به حفظ حریم خصوصی، روند تجربه با پاداش های اجتماعی و پاداش های اجتماعی با صداقت در گفتار معنی دار هستند، ولی رابطه بین سازگاری برنامه با پاداش های اجتماعی، عزت نفس با نگرانی نسبت به حریم خصوصی، روند تجربه با نگرانی نسبت به حریم خصوصی، پاداش های مالی با تمایل به صداقت در گفتار، پاداش های مالی با صداقت در گفتار و پاداش های اجتماعی با تمایل به خودافشایی معنی دار نیستند. نتیجه گیری: نیازها و ارزش های اخلاقی کاربران شبکه های اجتماعی باید با دقت بیشتری مورد توجه قرار گیرند و تامین کنندگان شبکه های اجتماعی، پاداش های اجتماعی متفاوتی را در نظر بگیرند. همچنین متغیرهای عزت نفس، حریم خصوصی کاربران و صداقت در گفتار آنها در شبکه های اجتماعی مورد توجه گیرند.