مقدمه: امروزه استفاده از روش های غیردارویی و طب مکمل به منظور کاهش درد و اضطراب زایمان رو به افزایش است، لذا مطالعه حاضر با هدف مقایسه رایحه اسانس میخک و نعناع فلفلی بر شدت درد و اضطراب مرحله اول زایمان انجام شد.روش کار: این کارآزمایی بالینی در سال 1393 بر روی 126 نفر از زنان نخست زای مراجعه کننده به بیمارستان کمالی کرج به تفکیک در دو گروه میخک (63 نفر) و نعناع فلفلی (63 نفر) انجام گردید. رایحه درمانی از دیلاتاسیون 4-3 سانتی متر آغاز شد. در گروه اول 0.2 میلی لیتر اسانس نعناع فلفلی و در گروه دوم 0.2 میلی لیتر اسانس میخک به گاز آغشته و به یقه لباس نمونه ها متصل شد و هر نیم ساعت تجویز اسانس مربوطه تکرار شد. شدت درد در دیلاتاسیون های 4-3، 7-5 و 10-8 سانتی متر و شدت اضطراب در دیلاتاسیون های 4-3 و 10-8 سانتی متر اندازه گیری شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه فردی و مامایی، اضطراب اسپیل برگر، چک لیست مشاهده معاینه و خط کش درد مک گیل بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 18) و آزمون های تی مستقل، کای دو و من ویتنی انجام شد. میزان p کمتر از 0.5 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: بعد از مداخله در گروه میخک در مقایسه با نعناع فلفلی در دو متغیر شدت درد و میزان اضطراب، تفاوت آماری معنی داری مشاهده شد (p<0.001). لازم به ذکر است که در هر دو گروه شدت درد در دیلاتاسیون های 4-3، 7-5 و 10-8 کاهش یافت، ولی میزان کاهش شدت درد در گروه رایحه درمانی با میخک نسبت به اسانس نعناع فلفلی بیشتر بود. همچنین میزان اضطراب آشکار نیز در دیلاتاسیون های 4-3 و 10-8 در هر دو گروه کاهش یافت، ولی میزان کاهش اضطراب در گروه رایحه درمانی با میخک نسبت به اسانس نعناع فلفلی بیشتر بود.نتیجه گیری: رایحه درمانی با اسانس میخک در مقایسه با نعناع فلفلی به میزان بیشتری باعث کاهش درد و سطح اضطراب هنگام زایمان می شود.