پژوهش در برنامه ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی-برنامه ریزی درسی)
سال:1390 | دوره:8 | شماره:31 |تعداد مقالات:9

بر اساس نظریه انتقادی، تعلیم و تربیت به عنوان امری جدا نشدنی از تحول اجتماعی و انسانی تلقی می شود. این نظریه، مدرسه، برنامه درسی و تعلیم و تعلم را همچون عوامل و فعالیت هایی می بیند که از امور آکادمیک محض فراتر رفته و دارای استلزامات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تربیتی است. در این راستا، مطالعه حاضر کوششی در جهت تحلیل نظریه انتقادی تعلیم و تربیت و دلالت های آن برای برنامه درسی است. در این پژوهش، از روش کیفی «جستار نظرورزانه» به عنوان روش پژوهش و ابزار «بررسی مستندات» به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. با توجه به هدف مطالعه، مباحثی مانند مبانی فلسفی نظریه انتقادی تعلیم و تربیت، فرآیند تعلیم و تربیت در این نظریه، دلالت های مربوط بدان در حوزه برنامه درسی و انتقادات وارد بر آن مورد بررسی قرار گرفته است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه خودکارآمدی، جهت گیری هدف و راهبردهای مقابله ای تحصیلی دانشجویان است. همچنین در این تحقیق خودکارآمدی تحصیلی، جهت گیری هدف و راهبردهای مقابله ای تحصیلی دانشجویان دختر و پسر مورد مقایسه قرار گرفته است. روش پژوهش از نوع همبستگی و مشارکت کنندگان شامل 248 دانشجوی دانشکده علوم تربیتی، مهندسی و دانشکده علوم پزشکی شیراز است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. راهبردهای مقابله ای تحصیلی به وسیله پرسشنامه مقابله تحصیلی (ترو و کانل، 1984) اندازه گیری شده است. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان به صورت مثبت راهبردهای مقابله ای مثبت و به صورت منفی رفتارهای غیر مقابله ای را پیش بینی می کند. همچنین جهت گیری هدف تسلطی به صورت مثبت راهبردهای مقابله ای مثبت و به صورت منفی راهبردهای مقابله ای ناسازگارانه شامل مقابله فرافکن و انکاری را پیش بینی می کند. علاوه بر این، نتایج آزمون t نشان داد که دانشجویان دختر از جهت گیری هدف تسلطی و عملکردی بیشتری نسبت به دانشجویان پسر برخوردارند.

هدف این پژوهش مقایسه روش های ارزشیابی توصیفی و سنتی بر اساس استانداردهای چهارگانه ارزشیابی (اخلاقی، کارآوری، قابلیت اجرا و دقت) از دیدگاه معلمان مدارس ابتدایی شهر تهران است. برای نیل به این هدف، علاوه بر مطالعات نظری، نظرات کلیه معلمان (40 نفر) در مدارس مجری طرح ارزشیابی توصیفی از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. داده های جمع آوری شده نشان می دهد که از دیدگاه معلمان، ارزشیابی توصیفی نسبت به ارزشیابی سنتی مطابقت بیشتری با استانداردهای ارزشیابی دارد. هم چنین در میان استانداردهای مذکور، استاندارد کارآوری نسبت به استاندارد قابلیت اجرا مطابقت بیشتری را با ارزشیابی توصیفی نشان می دهد، ولی سایر استانداردها تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند.

پژوهش حاضر، به منظور بررسی تاثیر کاربردهای آموزشی فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تفکر انتقادی و نگرش دانش آموزان دختر سال اول متوسطه انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر سال اول متوسطه منطقه 4 تهران در سال تحصیلی 88-87 است. حجم نمونه مورد مطالعه نیز 69 نفر است که 35 نفر آن از مدرسه هوشمند شهید دکتر صادقی (گروه آزمایش) و 34 نفر دیگر از مدرسه هدف (گروه کنترل) است و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. این پژوهش به شیوه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق، آزمون تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب و پرسشنامه نگرش سنج فناوری اطلاعات و ارتباطات است و آمار استنباطی (تجزیه و تحلیل واریانس چندمتغیره یا مانوا) با نرم افزار SPSS 18 استفاده شد. نتایج نشان می دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تفکر انتقادی دانش آموزان دختر سال اول متوسطه در کل و در خرده مقیاس های تحلیل، ارزشیابی و استنباط تاثیرگذار است.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی و مقایسه رفتار اطلاع یابی معلمان پژوهنده و غیر پژوهنده در نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شهر شیراز انجام گرفت. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی-کاربردی به شیوه پس رویدادی و جامعه آماری آن کلیه معلمان شاغل در نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز را در سال تحصیلی 87-88 در بر می گیرد که تعداد آنها 14284 نفر اعلام شده است. 65 نفر از آنها به عنوان معلم پژوهنده معرفی شده اند. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 60 سوال است که جهت گردآوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از آمار توصیفی و برای آزمون فرضیات از آمار استنباطی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که نوع اطلاعات مورد نیاز معلمان پژوهنده و غیر پژوهنده متفاوت است و معلمان پژوهنده، بیشتر از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده کرده و میزان آگاهی آنان از مجاری مختلف تحصیل اطلاعات نیز بیشتر است. همچنین میزان استفاده معلمان پژوهنده از سخت افزارها و نرم افزارها بیشتر بوده، روش های آنان جهت جستجوی اطلاعات متفاوت است.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر نرم افزار طراحی شده با رویکرد فراشناخت بر خود-راهبری دانش آموزان دوره ابتدایی و روش انجام آن، شبه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر کرمانشاه را که در سال تحصیلی 90-89 در مدارس این شهر مشغول به تحصیل بودند در بر می گیرد که 12192 نفر است. 105 نفر از دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه خود-راهبری فیشر است. یافته ها نشان می دهد که بین نمرات خود-راهبری دانش آموزان گروه های آزمایش و گواه، تفاوت معناداری وجود دارد. یافته های پیرامون مولفه های فرعی خود-راهبری بیانگر این است که میان نمرات دانش آموزان گروه های آزمایش و گواه در مولفه «خود-مدیریتی»، «رغبت در یادگیری» و «خود-کنترلی» تفاوت معناداری وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه استادان، دانشجویان نیمسال آخر، دانش آموختگان و کارفرمایان آنها به سرفصل برنامه تحصیلی دوره کاردانی رشته کتابداری و اطلاع رسانی در آموزش عالی ایران است. نمونه آماری این پژوهش 147 نفر از استادان، دانشجویان نیمسال آخر، دانش آموختگان و کارفرمایان این رشته را در بر می گیرد که به صورت سرشماری انتخاب شده اند و چهار پرسشنامه محقق ساخته روی آنها به اجرا درآمده است. روش مناسب این تحقیق پیمایشی بوده، از آمار توصیفی استفاده شده است. نتایج بررسی نشان می دهد که برنامه درسی کاردانی رشته کتابداری نیاز به بازنگری کامل دارد. اضافه کردن دروس آشنایی با اینترنت و پایگاه های اطلاعاتی، مجلات الکترونیکی، کارآموزی (2)، اخلاق کتابداری و اطلاع رسانی و تغییر در عنوان و سرفصل برخی دروس ازجمله: آشنایی با رده بندی دیویی و کنگره، مجموعه سازی (2) و ادغام دروس مبانی اطلاع رسانی و کتابخانه و کتابداری و... در بهبود برنامه آموزشی دوره کاردانی رشته کتابداری و اطلاع رسانی موثر است.

هدف کلی این پژوهش، بررسی رابطه اضطراب ریاضی و سبک های یادگیری میان دانش آموزان دبیرستانی است که در آن از پرسشنامه سبک یادگیری کلب و مقیاس اضطراب ریاضی چیو و هنری استفاده شده است. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته های علوم تجربی و ریاضی دوره متوسطه نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شهر شیراز را در بر می گیرد و نمونه آماری به صورت خوشه ای-تصادفی انتخاب شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که میان اضطراب ریاضی و شیوه یادگیری تجربه عینی رابطه مثبت و معنادار و بین اضطراب ریاضی و مفهوم سازی انتزاعی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. با توجه به جنسیت، میان اضطراب ریاضی و سبک های یادگیری رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج در بررسی رابطه بین اضطراب ریاضی دانش آموزان و سبک های یادگیری آنها با توجه به پایه تحصیلی، نشان می دهد که میان اضطراب ریاضی و شیوه یادگیری مفهوم سازی انتزاعی رابطه منفی و معناداری موجود است که این رابطه، برای دانش آموزان پایه سوم، از نظر آماری معنادار بود.