علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)
سال:1385 | دوره:10 | شماره:4 (ب) |تعداد مقالات:27

پژوهش های زیادی در زمینه کاهش تاثیرات سوء تنش خشکی و به دست آوردن میزان رشد نامناسب در شرایط کمبود آب صورت گرفته و کاربرد تنظیم کننده های رشد گیاهی یکی از مهم ترین روش های پیشنهادی است. در یک پژوهش گلخانه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، تاثیر چهار سطح خشکی 25، 45، 65 و 85 درصد ظرفیت مزرعه و سه غلظت مختلف کلرمکوات کلراید (CCC) صفر، 1500 و 3000 میلی گرم در لیتر بر برخی از صفات جو پاییزه رقم والفجر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که افزایش غلظت سایکوسل از صفر به 3000 میلی گرم در لیتر موجب کاهش معنی دار ارتفاع بوته گردید. محتوای نسبی آب تحت تاثیر ماده کند کننده رشد سایکوسل در شرایط خشکی افزایش نشان یافت. تعداد پنجه ها و وزن خشک ریشه و شاخساره، در نتیجه کاربرد سایکوسل در شرایط خشکی نیز افزایش یافت. هم چنین مشخص شد که استفاده از تیمار سایکوسل، نسبت وزن خشک ریشه به شاخساره، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله را در شرایط خشکی و بدون تنش افزایش می دهد. به نظر می رسد برای دست یابی به حداکثر عملکرد دانه رقم والفجر در حالت های مختلف خشکی، استفاده از 3000 میلی گرم در لیتر سایکوسل قابل توصیه باشد.

به منظور بررسی تاثیر مقادیر و نوبت بندی کود نیتروژن بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم خزر، آزمایشی در سال 1382 در یک خاک شالیزاری با بافت سبک در استان گیلان، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش شش تیمار شامل: شاهد (بدون استفاده از کود نیتروژن)، تیمار دوم (40 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در زمان نشاکاری)، تیمار سوم (80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در زمان نشاکاری و پنجه زنی)، تیمار چهارم (80 کیلوگرم نیتروژن درهکتار در زمان نشاکاری پنجه زنی و آغاز رشد زایشی)، تیمار پنجم (120 کیلوگرم نیتروژن درهکتار در زمان نشاکاری و پنجه زنی) و تیمار ششم (120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در زمان نشاکاری، پنجه زنی و آغاز رشد زایشی) مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بالاترین تعداد پنجه های بارور در تیمارهای پنجم و ششم با مصرف 120 کیلوگرم نیتروژن در دو و سه نوبت (به ترتیب 236 و 248 عدد در مترمربع) به دست آمد. بالاترین درصد دانه های پر (84.8 درصد)، وزن هزاردانه (26.1 گرم) و عملکرد دانه (4.84 تن در هکتار) به تیمار ششم تعلق داشت، ولی از نظر عملکرد و وزن هزاردانه، تیمارهای چهارم و ششم با سه نوبت کوددهی اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. این موضوع می تواند از تاثیر مصرف نوبت سوم کود نیتروژن در آغاز رشد زایشی و افزایش غلظت نیتروژن برگ پرچم (33.6 و 31.2 گرم نیتروژن بر کیلوگرم وزن خشک برگ)، درجه سبزینگی (39.9 و 39.4) و مساحت بالاتر برگ پرچم (45.5 و 44.8 سانتی مترمربع) در طی دوره پرشدن دانه در این تیمارها ناشی شده باشد. تجزیه رگرسیونی نیز نشان داد که سبزینگی برگ پرچم در 5 روز بعد از گل دهی و مساحت برگ پرچم به ترتیب حدود 75 و 78 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه می کنند. در نتیجه، در این مناطق مصرف سه نوبت 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای رقم برنج خزر پیشنهاد می شود، زیرا با این روش می توان به عملکرد مشابهی با مصرف 120 کیلوگرم نیتروژن درهکتار دست یافت.

به منظور بررسی پتانسیل تولید و دیگر صفات زارعی بزرک (Linun usitatissimum L.) در شهرکرد، نه ژنوتیپ به صورت کاشت بهاره در دو تاریخ کاشت 15 فروردین و 15 اردیبهشت به صورت مجزا در دو سال زراعی 1382 و 1383 با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر ژنوتیپ و تاریخ کاشت بر همه صفات معنی دار بود و ژنوتیپ ها از لحاظ کلیه صفات دارای تنوع ژنتیکی زیادی بودند. به طور متوسط تعداد گیاهچه در مترمربع ژنوتیپ ها بین 306 تا 464، تعداد روز تا رسیدگی بین 93.3 تا 105.1، ارتفاع بوته آنها بین 28.8 تا 58.2 سانتی متر، عملکرد دانه در بوته بین 0.274 تا 0.569 گرم، عملکرد دانه بین 995 تا 1423 کیلوگرم در هکتار و درصد روغن دانه بین 32.88 تا 34.83 متغیر بود. کمترین ارتفاع بوته و بیشترین عملکرد دانه در هکتار متعلق به توده بومی تهیه شده از کردستان بود. به طور کلی تاخیر درکاشت موجب کاهش معنی دار میانگین تعداد گیاهچه درمترمربع، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، عملکرد دانه در بوته، عملکرد دانه در هکتار و افزایش معنی دار درصد روغن دانه گردید. به طور متوسط، عملکرد دانه در بوته در تاریخ کاشت اول و دوم به ترتیب برابر 0.506 و 0.414 گرم و عملکرد دانه در هکتار برابر 1598 و 811 کیلوگرم بود. اثر متقابل معنی داری بین ژنوتیپ و تاریخ کاشت برای بعضی از صفات از جمله عملکرد دانه و درصد روغن دانه مشاهده شد، به طوری که نسبت کاهش عملکرد دانه ژنوتیپ ها در تاریخ کاشت دوم متفاوت بود  و در اثر تاخیر در کاشت، درصد روغن دانه بعضی از ژنوتیپ ها کاهش و در بعضی دیگر افزایش نشان داد. در تاریخ کاشت اول تغییرات عملکرد دانه ژنوتیپ ها بین 1358 تا 1784 و در تاریخ کاشت دوم بین 632 تا 1088 کیلوگرم در هکتار بود. توده بومی تهیه شده از کردستان بیشترین عملکرد دانه را در هر دو سال ارزیابی به خود اختصاص داد. نتایج تجزیه رگرسیون و ضرایب هم بستگی نشان داد که تعداد گیاهچه در مترمربع و عملکرد دانه در بوته از عوامل اصلی ایجاد تنوع در عملکرد دانه در هکتار بودند. تعداد دانه در کپسول و تعداد کپسول دربوته نیز نقش موثرتری را در تعیین عملکرد دانه در بوته داشتند که به عنوان اجزای اصلی عملکرد دانه در بزرک محسوب می گردنند و می توان در برنامه های انتخاب از آنها به عنوان معیارهای انتخاب جهت بهبود عملکرد دانه استفاده نمود.

به منظور ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه و حرکت مجدد ماده خشک به دانه، در سال 1382 هشت کولتیوار تجاری گندم در آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهارتکرار در دو شرایط نرمال و تنش خشکی در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر کرج مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در هر دو شرایط نرمان و تنش خشکی بین ژنوتیپ ها برای اکثر صفات تفاوت معنی داری وجود دارد. درهر دو شرایط رقم سرداری داری کمترین مقدار عملکرد دانه بود. هم چنین بین ژنوتیپ ها از نظر پارامترهای مربوط به حرکت مجدد ماده خشک به دانه از اندام های مختلف، تنوع قابل توجهی دیده شد. در تجزیه به عامل ها در هر دو شرایط نرمال و تنش خشکی هفت عامل صددرصد تغییرات را توجیه نمودند. نتایج حاصل از بررسی ضرایب عاملی نشانگر اهمیت صفات موثر بر اجزای عملکرد، ارتفاع و صفات فنولوژیکی برای گزینش ژنوتیپ های مطلوب می باشد. محاسبه شاخص های مقاومت به خشکی نشان داد که چهارشاخص بهره وری متوسط، میانگین هندسی محصول دهی میانگین هارمونیک، شاخص تحمل به تنش موثرترین شاخص ها جهت شناسایی ژنوتیپ های مقاوم به خشکی می باشند.

این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام و هیبریدهای F1 گندم دوروم با استفاده از صفات زراعی و مورفولوژیک انجام گردید. هدف دیگر این مطالعه، ارزیابی میزان تبعیت گزینش والدین تلافی ها براساس مشاهده صفات مورفولوژیک و زراعی از فاصله ژنتیکی والدین در تجزیه خوشه ای بوده است. بدین منظور 42 ژنوتیپ مشتمل بر 12 هیبرید و 30 لاین و رقم (والدی و غیروالدی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 83-1382 مورد بررسی قرار گرفت. صفات زراعی و مورفولوژیک، تعداد روز تا 50% سنبله دهی، تعداد روز تا 50% گرده افشانی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته (سانتی متر)، طول سنبله (سانتی متر)، تعداد سنبله در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک (کیلوگرم در مترمربع)، عملکرد دانه (کیلوگرم در مترمربع)، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، وزن هزاردانه (گرم)، وزن حجمی (گرم در لیتر) و شاخص برداشت در کلیه ژنوتیپ ها اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس، تفاوت معنی داری را میان ژنوتیپ ها برای کلیه صفات مورد مطالعه نشان داد. نتایج هم چنین نشان داد که عملکرد دانه از بالاترین میزان تنوع فنوتیپی (21.6%) برخوردار بوده و صفات تعداد سنبله در واحد سطح و تعداد دانه در سنبله به ترتیب با ضرایب تنوع 20 و 18.9 درصد در مراتب بعدی قرار گرفتند. کمترین میزان تنوع در صفات تعداد روز تا رسیدگی، تعداد روز تا 50% گرده افشانی و تعداد روز تا 50% خوشه دهی مشاهده شد. مطالعه هم بستگی صفات بیانگر ارتباط قوی بین صفات عملکرد دانه با شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه در سنبله بود. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها بر مبنای صفات زراعی و مورفولوژیک، ارقام و هیبریدهای مورد بررسی را در 8 گروه تفکیک نمود که برخی ازگروه ها دارای خصوصیات مطلوب بوده و جهت مقاصد بهنژادی مفید می باشند. نتایج ارزیابی میزان تبعیت گزینش والدین به طور مشاهده ای از فاصله ژنتیکی والدین در تجزیه خوشه ای نشان داد که در دوازده تلاقی اجرا شده، این درجه مطابقت فرق می کند، به طوری که والدین در تلاقی Eupoda6×Chahba88 با مشابهت بسیار زیاد از لحاظ ژنتیکی و در تلاقی PI40100×PI40099 با فاصله ژنتیکی نسبتا زیاد استفاده شده بودند.

تاثیر باکتری (Rathayibacter tritici) بر تحرک و کارایی نماتد (Anguina tritici) در انتقال باکتری عامل خوشه صمغی گندم طی چندین آزمایش گلخانه ای و آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش ها مشخص شد قرار گرفتن لاروهای سن دو این نماتد در معرض غلظت های زیاد باکتری (بیش از 104CFU) یا مدت زمان طولانی تماس نماتد- باکتری (بیش از یک ساعت) منجر به کاهش تحرک نماتد و کاهش کارایی آن به عنوان ناقل باکتری می گردد. میزان تحرک نماتد در غلظت های کمتر از 102CFU و مدت زمان تماس کمتر از نیم ساعت با شاهد (نماتد تیمار شده با آب مقطر استریل) اختلاف معنی داری نداشت. در این ارزیابی هم چنین نشان داده شد که حرکت نماتد به سمت کلنی باکتری کاملا تصادفی بوده و هیچ گونه جهت گیری، جلب یا گریز نسبت به آن مشاهد نشد. با توجه به این که نماتد ناقل اختصاصی باکتری می باشد و وجود آن برای انتقال باکتری به خوشه (محل آلودگی) ضروری است، این احتمال وجود دارد که باکتری بتواند نماتد را نیز پارازیته نماید. یا به عبارت دیگر نماتد خود از میزبان های جانوری این باکتری باشد، که در مسیر تکاملی و ارتباط متقابل نماتد- باکتری و باکتری- گیاه و مناسب تر بودن میزبان گیاهی، بیماری زایی آن روی گیاه تشدید شده است.

در مطالعات انجام شده سال های 1379 و 1380 در مزارع گندم و جو واقع در بخش های مختلف منطقه سیستان (شامل بخش های میانکنگی، شهرکی و نارویی، شیب آب و مرکزی)، هفت گونه شته متعلق به شش جنس، مورد شناسایی قرار گرفتند که در میان آنها گونه Schizaphis graminum Rondani (شته سبز گندم) با 85.4 درصد فراوانی، گونه غالب منطقه بوده است. برای بررسی تغییرات فصلی جمعیت شته سبز گندم، در هر یک از مزارع بخش های منطقه سیستان، با وسعت تقریبی هر کدام نیم هکتار، به طور هفتگی تعداد 30 برگ از بوته های گندم و جو، به صورت تصادفی برداشت شد و مشخص گردید که جمعیت شته ها به ویژه شته سبزگندم از نیمه دوم اسفند تا اواسط اردیبهشت ماه، با متوسط دمای روزانه 28-22 درجه سانتی گراد و طوبت نسبی 65-45 درصد در اوج بود. هم چنین بررسی های به عمل آمده در شرایط کنترل شده (انکوباتور با دمای 2±25 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±75 درصد)، نشان داد که طول دوره یک نسل (مدت زمانی که که یک نوزاد شته لازم دارد تا به مرحله تولید مثل برسد)، 7-5 روز و طول عمر یک شته بی بال، 31-20 روز و تعداد نوزادان حاصل از آن، 98-18 عدد بود، در حالی که این تعداد برای یک شته بی بال در شرایط متغیر آزمایشگاهی (اتاق پرورش با دمای 25-20 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±55 درصد)، 93-22 عدد نوسان داشته است. در بررسی های مربوط به شناسایی شکارگرها و پارازیتوییدها، درنمونه برداری های صورت گرفته، شکارگرهای جمع آوری و شناسایی شده از مزارع گندم و جو طی سال های مورد مطالعه شامل شش گونه کفشدوزک (Col: Coccinellidae)، ده گونه مگس سیرفید (Dip: Syrphidae) و دو گونه بالتوری (Neu: Chrysopidae) بودند. هم چنین از راسته بال غشاییان پنج گونه زنبور پارازیتویید (Hym: Aphidiidae) نیز جمع آوری شدند.

بیماری برق زدگی (Ascochyta blight) در نخود (Cicer arientinum) یکی از مهم ترین بیماری های این گیاه می باشد که توسط قارچ Ascochyta rabiei ایجاد می گردد و خسارات زیادی را به این محصول وارد می سازد. آنزیم پلی گالاکتوروناز یکی از عوامل مهم در بیماریزایی این قارچ محسوب می شود که با تخریب ترکیبات ساختمانی دیواره سلولی گیاه باعث سست شدن و نفوذ پذیر شدن آن نسبت به پاتوژن می گردد. در این تحقیق جهت بررسی خصوصیات آنزیم پلی گالاکتوزوناز تولید شده توسط جدایه IKO6 قارچ A.rabiei اقدام به خالص سازی این آنزیم با استفاده از ستون تعویض یونی بر روی بستر (Carboxy Methy1 Sepharose) گردید. مناسب ترین pH جهت اتصال آنزیم مذکور به بستر ستون برابر 5.5 تعیین گردید. پس از اتصال پروتئین، شستشوی ستون و اعمال شیب غلظت نمک NaCl یک مولار، نتایج نشان داد در فراکسیون های 81 تا 96 در ناحیه غلظت نمکی بین 0.3 تا 0.4 مولار یک قله فعالیت آنزیمی مشاهده می گردد. پس از رسوب دهی پروتئین های فراکسیون های فوق و با استفاده از SDS-PAGE یک باند پروتئینی با جرم مولکولی حدود 27 کیلودالتون به دست آمد. مطالعه زایموگرام مربوط به این باند پروتئینی نشان داد که این پروتئین دارای فعالیت آنزیم پلی گالا کتورونازی می باشد. بررسی pH مناسب برای فعالیت آنزیمی نشان داد که پروتئین خالص شده، در pH برابر 7.5 بالاترین فعالیت آنزیمی را از خود نشان می دهد.

شپشک استرالیایی Icerya purchasi Mask. حشره ای پلی فاژ، با انتشار جهانی و از مخرب ترین آفات مرکبات است که علاوه بر انواع مرکبات به بیش از دویست گونه گیاهی حمله می کند. زیست شناسی این حشره درشرایط آزمایشگاهی در داخل انکوباتور در سه دمای 1±17، 1±27، 1±40 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±65 درصد و 14 به 10 ساعت (روشنایی به تاریکی) بررسی شد. در دمای 1±17 درجه سانتی گراد میانگی طول دوره پورگی، دوره زنده مانی بالغ و طول مدت یک نسل حشره ماده به ترتیب 3.83±85.8، 3.53±74.9 و 7.63±173.6 روز تعیین شد. در دمای 1±27 درجه سانتی گراد این مقادیر به ترتیب 4.40±62.6، 4.59±72.6 و 9.26±144.1 بود. میانگین طول دوره شفیرگی و طول مدت یک نسل حشره نر در دمای 1±27 درجه سانتی گراد به ترتیب 0.78±16.1 و 1.30±59.4 روز محاسبه شد. در شرایط طبیعی، از پانزدهم تیرماه 1382 نمونه برداری از یک باغ 3 هکتاری به مدت 14 ماه در شرف آباد دزفول انجام گرفت. بدین منظور 5 اصله درخت پرتقال سیاورز به طور تصادفی در این باغ انتخاب و هر 10 روز یکبار از چهارجهت جغرافیایی و نیز داخل تاج درختان در سه ارتفاع مختلف در مجموع 75 سرشاخه 15 سانتی متری به طور تصادفی قطع و مراحل مختلف سنی آفت روی آنها شمارش و به تفکیک ثبت گردید. نتایج 14 ماه بررسی زیست شناسی شپشک استرالیایی نشان داد که این آفت در دزفول دارای 3 نسل بهاره، تابستانه و نسل سوم زمستان گذران می باشد. نسل سوم از پاییز شروع شده و تکمیل آن تا 6 ماه به طول می انجامد. زمستان گذرانی آفت به صورت مراحل مختلف سنی روی میزبان های مختلف می باشد و سن دوم پورگی بیشترین جمعیت زمستان گذرانی را تشکیل می دهد. این شپشک در خوزستان علاوه بر ارقام مختلف مرکبات به 41 گونه متعلق به 22 خانواده مختلف از گیاهان حمله می کند.

استخراج DNA از تخم و لارو سن دوم نماتد با روش فنل- کلروفرم در مورد جمعیت هایی از گونه های Meloidogyne javanica و Meloidogyne incognita از ایران انجام و پس از تیین کمیت و کیفیت، جهت انجام آزمون واکنش زنجیره ای پلیمر از (PCR) مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از آغازگرهای اختصاصی C2F3/1108 (20 و 23 نوکلئوتیدی)، قسمتی از DNA میتوکندریایی مربوط به ژن کد کننده سیتوکروم اکسیداز، تکثیر و یک نوار 1.7 کیلو باز در مورد جمعیت های هر دو گونه ایجاد گردید. قطعات تکثیری با آنزیم های محدود کننده DraI, AluI و HinfI برش داده شد و نتایج حاصل در ژل آگاروز مورد ارزیابی قرار گرفت. دو آنزیم محدود کننده AluI و DraI هیچ گونه برشی در طول قطعه DNA تکثیر شده ایجاد نکردند. برش قطعه 1.7 کیلوباز با آنزیم محدود کننده HinfI نقوش مشخصی از برای جمعیت های M.javanica و M.incognita ایجاد نمود. در جمعیت های M.javanica قطعه 1.7 کیلوباز به دو قطعه 1.0 و 0.7 کیلوباز و در جمعیت های M.incognita قطعه 1.7 کیلوباز به سه قطعه 1.0، 0.4 و 0.3 کیلوباز برش داده شد. اما تفاوتی بین جمعیت های مختلف هر گونه مشاهده نگردید.

کشت کلزا (Brassica napus) به عنوان یکی از دانه های روغنی مهم در بیشتر مناطق ایران رواج یافته است. یکی از نکات اساسی در تولید دانه کلزا، تلقیح و باروری گل های آن می باشد. حشرات به عنوان موثر در گرده افشانی گل ها، مطرح هستند. به منظور مطالعه فون حشرات گرده افشان روی سه رقم کلزا شامل طلایه، اوکاپی و اس. ال. ام. و بررسی تفاوت احتمال بین این سه رقم از نظر جلب آنها در زمان گل دهی، حشرات گرده افشان از روی هر رقم بطور جداگانه با تور حشره گیری جمع آوری و در سطح خانواده شناسایی گردیدند. فراوانی انواع حشرات گرده افشان در زمان های مختلف روز روی هر رقم نیز تعیین گردید. نتایج بررسی ها نشان داد که حشرات گرده افشان جمع آوری شده از پنج راسته و 18 خانواده بودند. فراوان ترین گرده افشان ها مربوط به راسته بال غشاییان به ویژه زنبور عسل بود که حدود 50 درصد حشرات گرده افشان را تشکیل داد ولی بدون در نظر گرفتن زنبور عسل بیشترین تعداد حشرات جمع آوری شده مربوط به راسته دوبالان از جمله سه گونه به نام Bibio hortulanus, Metasyrphus corollae و Platypalpus sp. از مزرعه جمع آوری گردیدند. در زمان گل دهی (اوایل فروردین تا اواسط اردیبهشت) در اصفهان بیشترین درصد جمعیت زنبور عسل در ساعات گرمتر روز یعنی هنگام ظهر و بعدازظهر مشاهده شد و در ساعات قبل ازظهر به دلیل سردی هوا و کمتر بودن مقدار شهد گیاه، درصد حضور نسبی این گونه کمتر بود. فعالیت زنبورعسل در ساعت 9 صبح روی رقم طلایه و در ساعت 12 ظهر و 4 بعدازظهر روی رقم اکاپی بیشتر از سایر ارقام بود. با تعیین میزان تولید دانه در هکتار مشخص شد که گرده افشانی به وسیله حشرات می تواند عملکرد را 53 درصد افزایش دهد.

با به کارگرفتن نسبت های 45:55 از تراوه شیر فراپالیده با شیر، یک نوع نوشیدنی لبنی شیرین شده با شهد خرما تهیه شد. مخلوط به دست آمده با 0.7 درصد پودر کاکائو، 6 درصد شیرین کننده (3 درصد شکر، 3 درصد شهد خرما) 0.2 درصد کار اجینان، 0.15 درصد وانیل، 3 درصد پودر شیر بدون چربی 3 درصد خامه پاستوریزه 30 درصد چربی ترکیب شد. این نوشیدنی با نمونه کنترل که دقیقا با همین فرمولاسیون به استثنای این که با 100 درصد شیر کامل، بدون خامه و پودر شیر بدون چربی تهیه شده بود، مقایسه گردید. هر دو نمونه تا دمای 50oC حرارت داده شد و سپس به مدت 2 دقیقه با مخلوط کن به خوبی مخلوط شده، در دمای 85oC به مدت 30 ثانیه پاستوریزه و بلافاصله تا دمای محیط سرد شد. میزان مقبولیت، پروتئین، ماده خشک و چربی این نوشیدنی بلافاصله پس از سرد شدن بررسی شد. این نوشیدنی در حد قابل قبولی پایدار و از مقبولیت بالایی برخوردار بود.

در کلیکای آنچوی بلافاصله پس از صید و طی نگه داری به صورت منجمد در دو برودت 18- و 30- درجه سانتی گراد طی 8 ماه (2، 4، 6 و 8)، شاخص های کیفی از جمله مقادیر رطوبت، چربی کل، عدد پراکسید، اسیدهای چرب آزاد، آهن هم، اسید تیوباربیتوریک، چربی خنثی و فسفولیپید تعیین شد. هم چنین ترکیب اسید های چرب و تغییرات ممکن نیز بررسی گردید. نتایج آماری نشان داد نمونه های ماهی نگه داری شده در هر دو دما، از نظر مقادیر پراکسید، چربی خنثی و اسیدهای چرب آزاد افزایش معنی دار و مقادیر چربی کل، فسفولیپید، آهن هم، ترکیب اسیدهای چرب چند غیراشباعی (Poly unsaturated fatty acid) (PUFA) و امگا -3 کاهش معنی داری در دوره نگه داری دارد (P<0.05). براساس نتایج به دست آمده از آزمون های آماری، چربی در دمای 30- درجه سانتی گراد از کیفیت بهتری برخوردار بود. هم چنین مشخص شد که شاخص آهن می تواند توسط آزمون مولفه های اصلی (Principal control analysis) (PCA) با شاخص های کیفی مهم نظیر (PUFA) و امگا -3 گروه بندی شود.

در این آزمایش، اثر سطوح مختلف انرژی قابل سوخت و ساز (2700، 2900 و 3100 کیلوکالری در کیلوگرم) و پروتئین (13، 14.5 و 16 درصد) جیره در قالب یک طرح کاملا تصادفی به روش فاکتوریل (3×3) بر عملکرد تولیدی مرغ های بومی فارس در مرحله اول تخم گذاری بررسی شد. به این منظور 216 قطعه نیمچه بومی 25 هفتگی، به 54 گروه 4 قطعه ای با میانگین وزنی مشابه (169±994 گرم) تقسیم شدند و هر یک از 9 تیمار آزمایشی در 6 تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. تنظیم جیره ها به صورتی بود که هر سطح انرژی، دارای سه سطح پروتئین بود و سپس جیره های آزمایشی به مدت 20 هفته (هفته 25 تا 45) به صورت آزاد تغذیه شدند. نتایج نشان داد که خوراک مصرفی روزانه درکل دوره جیره های 1 (با سطح انرژی 3100 و 16 درصد پروتئین) و 3 ( با سطح انرژی 3100 و 13 درصد پروتئین) کمتر از (P<0.05) جیره 7 (با سطح انرژی 2700 و 16 درصد پروتئین) بود (به ترتیب 90.5 و 87.30 در مقابل 101.20 گرم). اثر سطوح انرژی بر مصرف خوراک، انرژی مصرفی روزانه و ضریب تبدیل خوارک معنی دار بود (P<0.05). ضریب تبدیل خوراک در سطح انرژی 3100 با 2700 اختلاف معنی داری (P<0.05) داشت (به ترتیب 2.85 در مقابل 3.08). تاثیر سطوح پروتئین بر پروتئین مصرفی روزانه و اسید اوریک فضولات معنی دار بود (P<0.05) به طوری که میزان اسید اوریک در سطح پروتئین 16 درصد بالاتر از 13 درصد (11.40 در مقابل 10.5 گرم) بود. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از سطح انرژی 2700 کیلوکالری و سطح پروتئین 13 درصد برای تامین نیاز مرغ های بومی فارس در مرحله اول تولید توصیه می شود.

به منظور بررسی و تعیین مقدار اسیدهای آمینه و قابلیت دسترسی آنها در ارقام مختلف سورگوم با مقدار تانن متفاوت، سه رقم سورگوم کم تانن (0.09%)، متوسط تانن (0.19%) و پرتانن (0.37%) تحت شرایط یکسان زراعی کشت شده و پس از برداشت و تعیین ترکیبات شیمیایی و تانن، مقدار اسیدهای آمینه در هر سه رقم تعیین گردید. قابلیت دسترسی اسیدهای آمینه با استفاده از خروس های فاقد روده کور و روش سیبالد تعیین شد. نتایج نشان داد که متیونین و سیستین به ترتیب اولین و دومین اسیدهای آمینه محدود کننده در ارقام کم و متوسط تانن بودند، در حالی که در رقم پرتانن لیزین اولین (0.166%) و میتونین دومین (0.176%) اسیدهای آمینه محدود کننده بودند. مقدار متیونین در رقم کم تانن 0.114%، متوسط تانن 0.182% و در پرتانن 0.176% بود. علی رغم پایین تر بودن پروتئین خام در سورگوم پرتانن (10%)، درصد اسید های آمینه هیستیدین، ایزولوسین و متیونین در بخش پروتئین در این رقم بالاتر از دو رقم دیگر بود. با افزایش مقدار تانن از قابلیت دسترسی اسیدهای آمینه کاسته شد و همه اسیدهای آمینه در رقم پرتانن قابلیت دسترسی کمتری نسبت به ارقام کم و متوسط تانن داشتند (P<0.05). در دو رقم پر و کم تانن، متیونین و در رقم متوسط تانن، اسید گلوتامیک بالاترین قابلیت دسترسی را نسبت به سایر اسیدهای آمینه نشان دادند. بیشترین تاثیر تانن بر اسید آمینه پرولین بود، به طوری که قابلیت دسترسی را نسبت به سایر اسیدهای آمینه نشان دادند. بیشترین تاثیر تانن بر اسید آمینه پرولین بود، به طوری که قابلیت دسترسی آن از 91.55% در رقم کم تانن به 84.82% در متوسط تانن و به 22.82% در پرتانن کاهش یافت (P<0.05).

به منظور بررسی اثر یک ماده محرک گیرنده بتا بر عملکرد جوجه های گوشتی، تعداد 300 قطعه جوجه گوشتی نر و ماده سویه کاب به تفکیک جنس از سن 21 تا 42 روزگی با پنج؛ جیره غذایی دارای سطوح صفر (شاهد)، 5، 10، 15 و 20 میلی گرم تربوتالین در کیلوگرم جیره در طرح کاملا تصادفی و در آزمایش فاکتوریل تغذیه شدند. تربروتالین تاثیر معنی داری بر افزایش وزن جوجه های نر و ماده نداشت اما ضریب تبدیل خوراک نرها در تیمارهای 5 و 10 کیلوگرم در مقایسه با شاهد، کاهش معنی دار نشان داد (p<0.05). وزن سینه، وزن ماهیچه سینه، وزن نسبی سینه، وزن ران ها و ماهیچه ران ها و وزن لاشه جوجه های ماده در سطح 5 میلی گرم تربوتالین بیشتر از دیگر تیمارها بود (p<0.05). در جوجه های نر، وزن ران ها و ماهیچه ران ها، وزن لاشه، وزن نسبی لاشه و وزن زنده جوجه هایی که 5 میلی گرم تربوتالین دریافت کردند، بیشتر از دیگر تیمارها بود (p<0.05). این پژوهش نشان داد که افزودن 5 میلی گرم تربوتالین به جیره دوره رشد باعث بهبود ضریب تبدیل خوارک جوجه های نر گوشتی شد و راندمان لاشه جوجه های نر، راندمان سینه جوجه های ماده و وزن لاشه جوجه های  گوشتی نر و ماده را افزایش داد.

در مطالعه حاضر تنوع ژنتیکی درون و بین پنج جمعیت گوسفند ایرانی (سنجابی، کردی کردستان، کردی خراسان، مهربان و مغانی) با استفاده از شش جفت آغازگر ریزماهواره ای (OarFCB304, OarAE64, OarCP26, MAF64, McMA26, McMA2) بررسی گردید. واکنش های PCR با تمام آغازگرها بجز OarAE64 به خوبی انجام گردید. تمامی جایگاه ها در همه جمعیت ها چند شکل بودند. سه آلل اختصاصی در دو جایگاه برای جمعیت کردی خراسان به دست آمده ولی فراوانی قابل ملاحظه ای نداشتند. به جز جمعیت مغانی برای جایگاه McMA2، تمامی جمعیت های مورد مطالعه در جایگاه های ریزماهواره ای مورد بررسی در تعادل هاردی- واینبرگ بودند (P<0.005). کمترین و بیشترین فاصله ژنتیکی DA به ترتیب بین جمعیت های کردی کردستان و کردی خراسان (0.234) و بین سنجابی و مغانی (0.388) به دست آمد. درگروه بندی جمعیت ها براساس ماتریس فاصله ژنتیکی DA، که با دو روش پیوند همجواری (NJ) و روش جفت گروهی غیروزنی از طریق میانگین حسابی (UPGMA) انجام شد، دو جمعیت کردی خراسان و کردی کردستان با هم و سپس سنجابی با آنها در یک گروه قرار گرفت و جمعیت مهربان و مغانی یک گروه مجزا تشکیل دادند. بیشترین و کمترین تنوع درون جمعیتی، که برای هر جمعیت به صورت متوسط هتروزایگوسیتی مورد انتظار در همه جایگاه ها برآورد گردید، به ترتیب مربوط به جمعیت های مهربان (0.847) و کردی خراسان (0.744) بود. هم چنین زمان انشقاق بین دو جمعیت کردی 445 سال به دست آمد که با شواهد تاریخی همخوانی دارد.

هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات ریسک تولید گندم و دیگر عوامل اقتصادی- اجتماعی بر احتمال پذیرش فناوری های جدید بذر گندم می باشد. افزون بر آن، اثر استفاده از نهاده های جدید، بویژه بذور توصیه شده درمراکز تحقیقاتی و هم چنین شرایط تولید بر عملکرد و ریسک تولید گندم نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. داده های  مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای از مناطق مختلف استان فارس در سال های زراعی 81-1380 و 82-1381 جمع آوری شد. از تابع تولید تصادفی تعمیم یافته، با روش برآورد سه مرحله ای، برای تخمین عوامل موثر برعملکرد و ریسک تولید استفاده شد. نتایج حاصل از مقایسه ریسک نسبی ارقام گندم نشان داد که، در صورت فراهم نبودن شرایط مطلوب تولید، کشت ارقام جدید نسبت به ارقام سنتین علی رغم داشتن عملکرد بالاتر، دارای ریسک بالاتری نیز می باشد. با این حال، در صورت فراهم شدن شرایط مطلوب تولید، کشت ارقام جدید گندم علاوه برداشتن متوسط عملکرد بالاتر، دارای ریسک تولید پایین تری نیز نسبت به کشت ارقام سنتی هستند.

فنولوژی (ظهورشناسی) زمان وقوع و توالی پدیده هایی را که به صورت ادواری در زندگی موجود زنده رخ می دهد، بررسی می کند. نحوه بروز این پدیده ها باعث ایجاد الگوهای رفتاری ظهورشناسی می شود. علی رغم اهمیت ظهورشناسی و کاربردهای گسترده دانستن موسم ظهور پدیده ها(فنوفاز) تاکنون مطالعات محدودی درزمینه ظهورشناسی گونه های چوبی در ایران صورت گرفته است. پژوهش حاضر به منظور شناخت و تعیین موسم ظهور پدیده ها و توالی آنها، بررسی الگوهای رفتاری ظهورشناسی والگوهای ظهورشناختی روی 35 گونه چوبی مثمر و غیرمثمر واقع در شمال شرقی شهر اصفهان طی سال های 81-83 انجام گردیده است. مشاهدات مربوط به تغییرات برگ، گل، میوه، جوانه، پوست و تغییرات رنگی هر گونه در دوره های هفتگی یا یک هفته در میان ثبت گردید. تجزیه و تحلیل نمودارهای حاصل از جداول مشاهدات ظهورشناختی نشان می دهد که با توجه به شرایط اقلیمی و محیطی عرصه مطالعاتی برای هر یک از پدیده های اوج گل دهی و ظهورسه مولفه گل، برگ و میوه دو نوع الگوی رفتاری مشاهده می شود. هم چنین سه نوع الگوی رفتاری دوام میوه و خزان برگ و الگوهای ظهورشناسی چهار نوع درگل و سه نوع در برگ و نیز سه نوع توالی وقایع ادواری به طور مقایسه ای قابل تشخیص است. تقویم های گل دهی و خزان نیز تدوین گردید.

تست های استرس به طور معمول در هچری های میگو جهت ارزیابی کیفیت پست لاروها (PL) در طی پرورش مورد استفاده قرار می گیرند. در این تحقیق لاروهای میگوی سفید هندی با ناپلی تازه تخم گشایی شده آرتمیا (تیمار شاهد)؛ روتیفرهای پرورش یافته روی جلبک کلرلا (تیمار 1)، روتیفرهای غنی شده با امولسیون روغن کبد ماهی کاد (تیمار2) و روتیفرهای غنی شده با امولسیون روغن کبد ماهی کاد و ویتامین  C(تیمار3) تغذیه گردیدند. به طوری که در مرحله PLI در تست های استرس شوری (10 و 20 قسمت در هزار) بیشترین میزان بقا در تیمار 3 (به ترتیب 56.667 و 90.00 درصد) مشاهده شد. بعد از آن تیمار 2 (43.333 و 76.667 درصد) قرار داشته که با تیمار 3 تفاوت معنی دار (P<0.05) داشت. اختلاف این دو تیمار با تیمارهای 1 و شاهد نیز معنی دار بود. در تست فرمالین (100 قسمت در میلیون) در این مرحله تفاوت معنی داری بین دو تیمار 3 (86.667 درصد) و 2 (80.00 درصد) که بالاترین میزان بقا را نشان دادند مشاهده نگردید، اما اختلاف آنها با تیمارهای 1 (60.00 درصد) و شاهد (53.333 درصد) مشاهده گردید در مرحله PL5 نیز در تست های استرس شوری (10 و 20 قسمت در هزار) بالاترین میزان بقا در تیمار 3 (56.667 و 83.333 درصد) مشاهده گردید و بعد از آن تیمار 2 (40.00 و 70.00 درصد) قرار داشته که تفاوت آنها معنی دار (P<0.05) بود. در این مرحله میزان بقا در تیمار شاهد (60.00 و 86.667 درصد) با تیمار 3 تفاوت معنی دار نداشته و با تیمارهای 1 و 2 دارای تفاوت معنی دار (P<0.05) بود. کمترین میزان بقا در تیمار 1 (26.667 و 56.667 درصد) مشاهده شد. در تست استرس فرمالین (100 قسمت در میلیون) دراین مرحله بیشترین میزان بقا به ترتیب در تیمارهای شاهد، 3 و 2 (76.667، 73.333 و 70.00 درصد) مشاهده گردید که تفاوت معنی داری ما بین آنها دیده نشد. در صورتی که اختلاف این سه تیمار با تیمار 1 (53.333 درصد) معنی دار بود.