پژوهشهای علوم و صنایع غذایی ایران
سال:1392 | دوره:9 | شماره:3 |تعداد مقالات:14

در این تحقیق اثر ضدمیکروبی اسانس آویشن شیرازی در فیلم کازئینات سدیم بر چهار گونه باکتری بیماری زا شامل استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس، اشرشیا کلی و سالمونلا انتریتیدیس مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی اثر ضدمیکروبی اسانس آویشن شیرازی در فیلم کازئینات سدیم، از روش دیسک دیفیوژن استفاده شد. از فیلم های تولید شده با غلظت های 1، 2، 3 و 4 درصد از اسانس آویشن شیرازی، دیسک هایی به قطر 9 میلیمتر تهیه و در شرایط استریل روی محیط BHI آگار از قبل کشت داده شده، قرار گرفتند. قطر هاله های تشکیل شده به عنوان شاخص میزان فعالیت ضدمیکروبی فیلم ها در نظر گرفته شد. محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار SigmaSTAT انجام و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون LSD صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که دیسک های حاوی اسانس روغنی آویشن شیرازی در هر چهار غلظت باعث مهار رشد باکتری های اشرشیا کلی، سالمونلا انتریتیدیس و باسیلوس سرئوس گردیدند. از آنجا که بین غلظت های 3 درصد و 4 درصد برای هر سه باکتری مذکور اختلاف معنی داری (p>0.05) وجود نداشت، مناسب ترین و به صرفه ترین غلظت که بیشترین اثر بازدارندگی دارد غلظت 3 درصد می باشد. تنها فیلم حاوی یک درصد اسانس آویشن شیرازی روی استافیلوکوکوس اورئوس هیچ هاله ای تشکیل نداد یا به عبارتی هیچگونه اثر بازدارندگی در این غلظت نداشت. اما غلظت های 2، 3 و 4 درصد با اختلاف معنی دار (p<0.05) هاله تشکیل دادند. نتایج حاصل نشان می دهد که اسانس آویشن شیرازی می تواند به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در ترکیب فیلم خوراکی جهت بسته بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد.

در این پژوهش راندمان، ساختار اسید چرب و خصوصیات فیزیکوشیمیایی و کیفی روغن خام دانه مرو (Salvia macrosiphon, Boiss) مورد بررسی قرار گرفته است. اسیدهای چرب اصلی به ترتیب اسید آلفا لینولنیک، اسید لینولئیک و اسید اولئیک بودند. نسبت اسیدهای چرب امگا 3 به امگا 6، 1.6 و نسبت کل اسیدهای چرب غیر اشباع به اشباع 7.23 بود که خصوصیات خوب تغذیه ای و همچنین حساسیت بالای روغن را نشان می دهد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی از جمله عدد یدی، اسیدی، پراکسید، پارامترهای رنگی L، a و b و همچنین ضریب شکست مورد بررسی قرار گرفت که مقادیر آنها به ترتیب 168.7 gI2/100g، 0.50، 1.9، 59.22، -5.09، 22.94 و 1.4756 به دست آمد. میزان کل ترکیبات فنولی، توکوفرولی و استرولی به ترتیب 165.22 mg oil، 629.59 mg/kg oil و 2540.6 mg/kg oil بود. پایداری اکسایشی روغن دانه مرو نیز 3.94ساعت بود.

در این تحقیق بهینه سازی فرآیند خشک کردن اسمزی برش های پرتقال با هدف بیشینه کردن کاهش آب و کمینه نمودن جذب مجدد آب و مقدار رطوبت نهایی توسط روش سطح پاسخ انجام گرفت. اثرات سه فاکتور دمای محلول اسمزی در محدوده 30 تا 60 درجه سانتی گراد، مدت زمان تماس محصول و محلول اسمزی در محدوده 0 تا 300 دقیقه و غلظت ساکارز در محلول اسمزی در محدوده 35 تا 65 درجه بریکس با کمک طرح مرکب مرکزی بر روی پارامترهای کاهش آب، جذب مواد جامد، نسبت کاهش آب به جذب مواد جامد، میزان رطوبت نهایی و اختلاف بریکس بررسی گردید. بررسی نتایج نشان داد شرایط بهینه برای فرآیند آبگیری اسمزی زمانی ایجاد می شود که دمای محلول اسمزی 30oC، مدت زمان تماس محصول و محلول اسمزی 229.2 دقیقه و غلظت محلول اسمزی 65 درصد ساکارز باشد. در شرایط بهینه شاخص های کاهش آب، درصد جذب مواد جامد، نسبت کاهش آب به درصد جذب مواد جامد، محتوای رطوبت نهایی (مبنای خشک) و اختلاف بریکس به ترتیب 30.316%، 13.51%، 0.45، 2.77 و 15.79 درجه بریکس محاسبه گردید. همچنین نتایج مدلسازی شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که شبکه عصبی پرسپترون با یک لایه پنهان نتایج بهتری را در پیش بینی پارامترهای آبگیری داشته و این شبکه توانست مقادیر جذب مواد جامد و محتوی رطوبت را با 5 نرون در لایه پنهان (ضریب تبیین به ترتیب 0.937 و 0.959) و اختلاف بریکس و کاهش آب را با 30 نرون در لایه پنهان (ضریب تبیین به ترتیب 0.961 و 0.942) پیش بینی نماید.

در این تحقیق تاثیر غوطه ور کردن سه نوع پسته آلوده (خشک با پوست سخت، خشک با پوست نرم، تازه با پوست نرم، رقم اوحدی) با ازن صفر پی پی ام (شاهد) ازن 4 و 8 پی پی ام (قسمت در میلیون و یا میلی گرم در لیتر) با زمان تماس صفر (شاهد) و 2، 4، 6، 8، 10 و 12 ساعت، جهت کاهش آفلاتوکسین ب1، ب2، ج1 و ج2 و مجموع آفلاتوکسین ها، مورد بررسی قرار گرفت. دمای آب 10 درجه سانتیگراد و پ هاش آن 5.5±0.3 بود. برای تمام نمونه ها، تاثیر متقال بین غلظت ازن و زمان تماس با ازن و یا تاثیر متقابل با نوع پسته، مورد بررسی قرار گرفت. آفلاتوکسین ب1، از نظر مقدار بیشتر بود و همچنین راحت تر تخریب و کاهش یافت. نتایج نشان می دهد که نمونه های شاهد (غلظت ازن صفر و یا زمان تماس صفر) از لحاظ کاهش آفلاتوکسین ها و آفلاتوکسین مجموع، در سطح 5 درصد، تفاوت معنی داری ندارند ولی با نمونه های تیمار شده با ازن، تفاوت معنی داری دارند. برای نمونه های شاهد میانگین درصد کاهش آفلاتوکسین های ب1، ب2، ج1، ج2 و مجموع آفلاتوکسین ها به ترتیب 5.6، 9.7، 14.6، 15 و 6.4 درصد بود در حالی که این کاهش برای نمونه های تیمار شده با 4 پی پی ام ازن به ترتیب 32.7، 8.55، 30.6، 34 و 35 درصد بود همچنین این کاهش برای غلظت ازن 8 پی پی ام به ترتیب 47.9، 12.5، 45.8، 43.9 و 44.4 درصد بود. نتایج نشان می دهد که تاثیر ازن محلول در آب، روی کاهش میزان آفلاتوکسین ها، به طور معنی داری وابسته به غلظت ازن مصرفی و زمان تماس ازن می باشد. همچنین نتایج مشخص می کند که حساسیت تخریب آفلاتوکسین ها نسبت به ازن به ترتیب ب1 و ج1 بزرگتر از ب2 و ج2 می باشد.

لیموترش یکی از مهمترین اقلام مصرفی به صورت تر و خشک می باشد. خشک کردن، درجه بندی و انبارداری از مهمترین مراحل پس از برداشت است که برای انجام مراحل فوق آگاهی از خواص فیزیکی این محصول ضروری می باشد. در این تحقیق اثر پنج سطح رطوبتی (84%، 64%، 44%، 24% و 10% بر پایه تر) رطوبت بر روی ابعاد، کرویت، میانگین هندسی قطرها و جرم حجمی واقعی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین جرم حجمی توده ای و تخلخل در سه چیدمان مختلف (B، A و تصادفی) ارزیابی شد. آزمایشات افت فشار به دو صورت انجام گرفت، آزمایش اول افت فشار در بستر لیموترش در ارتفاع 1 متر در حالت پر کردن تصادفی در 4 عمق بستر (25، 50، 75، 100) سانتیمتر، 4 دمای هوای عبوری (25، 35، 45، 50) درجه سانتیگراد و 11 سرعت عبور جریان هوا (m3m-2s-1) (0.1-1.1) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش دوم به منظور ارزیابی افت فشار در حالت لایه نازک لیموترش در 5 سطح رطوبتی (84، 64، 44، 24، 10) درصد، 3 طرز قرارگیری (A، B و تصادفی) و 11 سرعت عبور جریان هوا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج خواص فیزیکی نشان داد کلیه پارامترهای ذکر شده با کاهش رطوبت، کاهش پیدا کردند. همچنین مشاهده شد با افزایش عمق بستر و سرعت جریان هوا، افت فشار افزایش می یابد. دما در این آزمایش اثر معنی داری بر روی افت فشار نداشت. در حالت لایه نازک مشاهده شد با کاهش رطوبت، افت فشار کاهش می یابد. همچنین مشاهده شد چیدمان B اثر افزایشی بیشتری بر روی افت فشار نسبت به دو چیدمان دیگر داشته است. برای پیش بینی افت فشار در بین مدل های ریاضی مدل ارگان به عنوان بهترین مدل (با بیشترین B2 و کمترین RMSE) برای تبیین رابطه سرعت جریان هوا و افت فشار در بستر لیموترش انتخاب شد.

مالت سازی یک فرآیند زیست فناوری پیچیده است که شامل مراحل خیساندن، جوانه زنی و خشک کردن مالت جوانه زده در شرایط کنترل شده دما و رطوبت می باشد. در این پژوهش پارامترهای فرآیند مالت سازی از طریق توابع فعال سازی مختلف شبکه عصبی نظیر لگاریتم سیگموئید-لگاریتم سیگموئید، تانژانت هیپربولیک-تانژانت هیپربولیک، لگاریتم سیگموئید-تانژانت هیپربولیک، لگاریتم سیگموئید-همانی و تانژانت هیپربولیک-همانی پیش بینی گردید. مقادیر زمان خیساندن (x1) و زمان جوانه زنی (x2) به عنوان ورودی ها و راندمان عصاره گیری گرم (y1)، راندمان مالت سازی (y2) و فعالیت آنزیمی (b- گلوکاناز) (y3) به عنوان خروجی انتخاب گردید. نتایج نشان داد که استفاده از شبکه عصبی پرسپترون با تابع فعال سازی تانژانت هیپربولیک-همانی با 17 نرون بهترین نتیجه را در بین کلیه توابع بکار رفته در پیش بینی پارامترهای موثر در فرآیند مالت سازی داشت. هم چنین این شبکه قادر بود مقادیر راندمان عصاره گیری گرم، راندمان مالت سازی و فعالیت آنزیمی (b- گلوکاناز) را با ضرایب تبیین 1، 0.984 و 0.995 پیش بینی نماید. این شیوه نوین می تواند به طور موفقیت آمیزی برای پایش کمی تغییرات مالت در طی فرآیند مالت سازی مورد استفاده قرار گیرد.

نیتریت ماده ای است که نقش پدید آوردن و بهبود دادن بسیاری از ویژگی های محصولات گوشتی عمل آوری شده را به عهده دارد. برای مثال بهبود رنگ و طعم و جلوگیری از رشد و تولید سم توسط باکتری کلستریدیوم بوتولینیوم. با وجود داشتن این خصوصیات مطلوب، نیتریت در ایجاد ماده سرطانزای نیتروز آمین نقش دارد. این پژوهش، با ایجاد تحول در سیستم عمل آوری گوشت، به دنبال حذف یا کاهش نیتریت از محصولات گوشتی است. سیزده فرمولاسیون متفاوت بر پایه ترکیبات موجود در سوسیس فرانکفورتر استاندارد تهیه شد و در آنها، فرمول های بدون نیتریت و کم نیتریت و استفاده از رنگ های طبیعی کوچنیل و پاپریکا منظور شد. برای مثال، نمونه کنترل با 120 میلی گرم در کیلوگرم نیتریت، نمونه کم نیتریت حاوی 40 میلی گرم در کیلوگرم نیتریت و برخی نمونه ها بدون نیتریت بود. نمونه ها در دمای 4 درجه سانتی گراد به مدت هشت هفته نگهداری شد. در ضمن نگهداری، تغییرات رنگ (شاخص های L*، a*، b*) اندازه گیری و ارزیابی گردید. همچنین نمونه های تولیدی در معرض نور طبیعی و نور مصنوعی قرارداده شد و پایداری رنگ آنها مورد مقایسه قرارگرفت. از طرف دیگر، رنگ نمونه ها از دیدگاه گروه ارزیاب حسی نیز ارزیابی شد. نتایج نشان داد که نمونه حاوی 40 میلی گرم در کیلوگرم نیتریت و 0.002 درصد کوچنیل، نمونه محتوی 40 میلی گرم در کیلوگرم نیتریت و 1 میلی گرم در کیلوگرم پاپریکا و نمونه بدون نیتریت حاوی 0.015 درصد کوچنیل در مقایسه با نمونه شاهد از نظر رنگ تفاوت معنی داری را در سطح 5 درصد نداشتند. در مجموع، می توان نتیجه گیری کرد که بویژه از دیدگاه گروه ارزیاب حسی رنگ، امکان تولید سوسیس فرانکفورتر با رنگ نزدیک به نمونه شاهد، بدون استفاده از نیتریت و یا با نیتریت کم وجود دارد.

افزایش تقاضا برای خرید و استفاده محصولات با کیفیت بالا همراه با خواص سلامتی بخش باعث شده که در جهت افزایش و حفظ کیفیت محصولات مختلف تلاش های زیادی صورت گیرد. کیک اسفنجی یکی از فرآورده های غلات بوده که بیاتی و فقدان فیبرهای رژیمی در آرد کیک از مشکلات عمده موجود در این محصول می باشد. در این مطالعه جهت بهبود خواص سلامتی، به بررسی امکان غنی سازی کیک با بتاگلوکان یولاف و میزان تاثیر آن بر خواص فیزیکی کیک اسفنجی پرداخته شد. نمونه های کیک حاوی غلظت های مختلف بتاگلوکان به همراه نمونه شاهد تولید شد و شاخص حجم نمونه ها، سختی و میزان تخلخل بافت، رنگ سطح کیک و خواص حسی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نمونه های حاوی بتاگلوکان، دارای حجم و تخلخل بیشتر، بافت نرمتر (تا 2درصد) در طول انبارداری و رنگ تیره تری نسبت به نمونه شاهد بودند و افزودن بتاگلوکان تا سطح 2 درصد تغییر نامطلوبی در خواص حسی نمونه های کیک ایجاد نکرد.

با توجه به میزان بالای ضایعات محصولات کشاورزی و باغی در کشور باید از روش های مناسبی جهت تبدیل بهینه میوه جات به فرآورده هایی با عمر انبارداری بالا برای مصرف در بازارهای داخلی و توسعه صادرات آن ها استفاده نمود. در اکثر مناطق در کشور ما برای تولید برگه زردآلو از گاز SO2 جهت نگهداری و حفظ رنگ استفاده می شود اما با توجه به آلرژی زا و سرطان زا بودن این ماده، تلاش برای حذف یا کاهش آن با استفاده از مواد جایگزین در برگه های خشک شده می تواند گامی موثر به سوی سلامت جامعه انسانی باشد. در این تحقیق کیفیت برگه سه رقم زردآلو و روش های جایگزین گوگرد در تولید برگه زردآلو رقم های نوری دیررس، خیبه ای 2 و نصیری بررسی شد. این ارقام قبل از خشک شدن در مقابل آفتاب تحت 4 پیش تیمار آماده سازی (اسید سیتریک 0.3 درصد، اسید آسکوربیک 0.3 درصد، متابی سولفیت سدیم 0.4 درصد و اسید سیتریک 0.3 درصد همراه با اسید آسکوربیک 0.3 درصد) قرار گرفته و پس از خشک شدن مقدار رطوبت، شاخص قهوه ای شدن، pH، اسیدیته و ارزیابی حسی نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که رقم خیبه ای 2 بر رقم نوری دیررس و نصیری برتری داشت. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده تیمار غوطه وری در اسید آسکوربیک همراه با اسید سیتریک به عنوان تیمار برتر انتخاب شد.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.