ناتوانی های یادگیری
سال:1392 | دوره:2 | شماره:4 (پیاپی 7) |تعداد مقالات:9

هدف از پژوهش حاضر مقایسه نیم رخ جنسیتی هم بودی اختلالات روان پزشکی با اختلال خواندن در دختران و پسران 15 تا 16 ساله مدارس شرق شهر تهران است. اختلالات یادگیری از مشکلات شایع دوران کودکی است که در این میان اختلال خواندن، شایع ترین اختلال یادگیری محسوب می شود. داده ها به شکل کیفی از مقایسه طولی یک جامعه آماری بالینی در شرق تهران (N=400) نمونه مشتمل بر دو گروه سالم (خواندن معمول) و بالینی (اختلال در خواندن) تشکیل شده بودند، استخراج و تفسیر شد. تشخیص، اختلال های بیش فعالی به همراه کمبود توجه، افسردگی مزمن، استفاده از مواد مخدر، اختلالات اضطراب اجتماعی و... بر اساس DSM-IV-TR مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که اختلال بیش فعالی توام با کمبود توجه در هر دو جنس بیشترین میزان هم بودی را با اختلال خواندن داشتند و در هم بودی سایر اختلالات روان پزشکی جنبه های افتراقی معنادار این اختلاف جنسیتی در هم بودی نیم رخ این دو جنس از دانش آموزان وجود دارد که می توان نتیجه گرفت نیم رخ جنسیتی اختلالات روان پزشکی در دانش آموزان مبتلا به اختلال خواندن در جمعیت نمونه متفاوت است که در پسران اختلال های ADHD با 34.7 درصد، اضطراب اجتماعی با 15.4 درصد، افسردگی مزمن با 13.5 درصد، سلوک با 13.5 درصد، وسواس - جبری با 11.6 درصد و فوبیای خاص 11.2 درصد به ترتیب بیشترین میزان هم بودی را با اختلال خواندن داشتند و در نوجوانان دختر از نظر برجستگی اختلال های ADHD، خوردن با 16.6 درصد، وسواسی - جبری با 14.7 ردصد، فوبیای خاص با 14.2 درصد، اضطراب فراگیر با 11.5 درصد و افسردگی مزمن با 10.8 درصد به ترتیب بیشترین هم بودی را داشتند.

پژوهش حاضر به بررسی میزان شیوع انواع اختلالات ریاضی در بین دانش آموزان کلاس های دوم و چهارم ابتدایی شهرستان اراک و راه های کاهش آن پرداخته است. در این طرح توصیفی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای خوشه ای تصادفی تعداد 32 آموزشگاه و 64 کلاس دوم و چهارم و در مجموع 1802 دانش آموز مورد بررسی قرار گرفتند. دانش آموزان مشکوک به داشتن ضعف در درس ریاضی با کمک آموزگاران انتخاب و پس از اطمینان از بهره هوشی حداقل متوسط، سلامت بینایی و شنوایی، توسط آزمون ریاضیات ایران کی مت مورد سنجش قرار گرفتند. داده های این پژوهش از طریق روش های آمار توصیفی، استنباطی و روش دلفی تحلیل شد. نتایج نشان داد که میزان شیوع اختلال در کلاس دوم در حیطه مفاهیم 0.54 درصد، در حیطه عملیات 1.09 درصد و در حیطه کاربرد 0.87 درصد بود، در کلاس چهارم میزان شیوع اختلال در حیطه مفاهیم 1.34 درصد، در حیطه عملیات 2.46 درصد و در حیطه کاربرد 1.57 درصد بود. بین متغیرهای جنسیت و محل سکونت با میزان شیوع اختلالات ریاضی تفاوت معنادار مشاهده نشد. همچنین با استفاده از روش دلفی برای کاهش میزان اختلالات، خاصه اختلال در درس ریاضی پیشنهاداتی ارائه شد از جمله: آموزش به سرگروه های آموزشی، قرار دادن اهداف هر پایه در ابتدای کتاب ریاضی سال بعد، برگزاری جشنواره الگوهای برتر تدریس با محوریت آموزش مفاهیم ریاضی و ایجاد طرح مرجع.

هدف از مطالعه حاضر، تعییین اثربخشی آموزش مبتنی بر هوش های چندگانه گاردنر بر میزان خطاهای املای دانش آموزان با ناتوانی یادگیری بود. روش پژوهش آزمایشی و از طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. بدین منظور 30 دانش آموز دختر با ناتوانی یادگیری املا پایه سوم ابتدایی به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به روش تصادفی در گروه های آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر)، گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده به منظور جمع آوری داده ها شامل آزمون هوش ریون، پرسش نامه هوش های گاردنر و آزمون املا بود. آموزش بر روی گروه آزمایش در 12 جلسه ارائه گردید. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مبتنی بر هوش های چندگانه گاردنر بر میزان خطاهای املا دانش آموزان با ناتوانی یادگیری املا موثر است. این نتایج می تواند به عنوان یک روش مداخله ای در بهبود اشکالات املا در دانش آموزان با ناتوانی یادگیری املا مورد استفاده قرار گیرد.

با توجه به اهمیت اختلالات یادگیری و لزوم ارائه مداخلاتی برای بهبود این اختلالات به منظور پیشگیری از مشکلات بعدی هدف پژوهش حاضر این است که با استفاده الگوی پژوهشی فراتحلیل میزان اثرگذاری مداخلات روان شناختی و آموزشی را بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی مشخص کند. این پژوهش با استفاده از تکنیک فراتحلیل با یک پارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر مداخلات روان شناختی و آموزشی را مشخص می کند. بدین منظوراز بین 33 پژوهش، 22 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بود، انتخاب و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. یافته های پژوهش نشان داد میزان اندازه اثر مداخلات روان شناختی و آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی 0.57 است (p£0.00001). نتیجه فراتحلیل نشان داد که میزان اندازه اثر مطابق جدول کوهن در حد بالا می باشد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه سبک های یادگیری، ویژگی های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان با و بدون ناتوان یادگیری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر عادی و ناتوانی یادگیری دوره راهنمایی شهر اردبیل در سال تحصیلی 91 - 1390 بودند. نمونه پژوهش به حجم 80 نفر (شامل 40 دانش آموزان عادی و 40 دانش آموزان ناتوان در یادگیری) بودند که به صورت نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند، برای جمع آوری داده ها از آزمون هوش ریون، پرسش نامه سبک های یادگیری کلب و پرسش نامه ابعاد شخصیتی (NEO-FFI) استفاده شده است. روش تحقیق از نوع علی - مقایسه ای بوده و برای تجزیه و تحلیل داده از تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که بین دانش آموزان عادی و ناتوان یادگیری در سه مولفه از مولفه های ابعاد شخصیت یعنی درون گرایی - برون گرایی، تجربه پذیری و وظیفه شناسی و همچنین از لحاظ سبک های یادگیری در تمامی زیرمقیاس ها بین دو گروه تفاوت معنادار وجود دارد. یافته های این تحقیق نشان داد که دانش آموزان ناتوان در یادگیری از لحاظ ویژگی های شخصیتی و همچنین نحوه یادگیری با دانش آموزان عادی متفاوت اند. توجه به این تفاوت ها و نحوه تدریسی که با سبک یادگیری دانش آموزان و همچنین شخصیتی آنان هماهنگ باشد باعث می شود که این گروه از دانش آموزان مطالب درسی را بهتر بیاموزند و از خود و یادگیریشان احساس رضایت کنند که این خود موجب تشکیل یک خودپنداره مثبت در دانش آموزان ناتوان یادگیری و به تبع آن عملکرد مثبت آنان خواهد شد.

هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی روش درمانی نوروفیدبک و روش چند حسی فرنالد روی هوش کودکان مبتلا به نارساخوانی بود. بدین منظور دو نفر دانش آموز پسر و دو نفر دانش آموز دختر نارساخوان به صورت نمونه گیری در دسترس از مراکز پنج گانه اختلالات یادگیری تبریز انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه دو نفری (یک نفر دختر و یک نفر پسر) تقسیم شدند. گروه اول آموزش نوروفیدبک و گروه دوم آموزش فرنالد دریافت نمود. پژوهش حاضر در چارچوب طرح تجربی تک موردی با استفاده از طرح خطوط پایه منفرد به انجام رسید. در راستای آن 20 جلسه برای هر روش اجرا شد و به منظور ارزیابی پیشرفت در هوش قبل از درمان و بعد از درمان تست هوش وکسلر استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد آزمودنی های گروه نوروفیدبک در نمره هوش کلی، کلامی و عملی پیشرفت داشتند ولی این پیشرفت در گروه فرنالد دیده نشد. آموزش نوروفیدبک در این پژوهش در ناحیه قشر حسی - حرکتی بود که در رمزگردانی تکالیف فیزیکی و شناختی به قشر مغزی کمک می کند.

هدف این پژوهش مقایسه ویژگی های رفتاری و رشد اجتماعی دانش آموزان ناتوان در یادگیری با دانش آموزان بدون مشکلات یادگیری است. نمونه این پژوهش 45 دانش آموز ناتوان در یادگیری مراجعه کننده به مرکز مشکلات یادگیری رشت و 45 دانش آموز بدون مشکل یادگیری بودند. آزمون خواندن و نوشتن فلاح چای، آزمون ریاضی کی مت، فهرست وارسی ویژگی های رفتاری کودکان آشنباخ و ادلبروک و مقیاس رشد اجتماعی واینلند اجرا شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که بین ویژگی های رفتاری کودکان ناتوان در یادگیری و کودکان بدون مشکل یادگیری تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین رشد اجتماعی کودکان ناتوان در یادگیری پایین تر از کودکان بدون مشکل یادگیری است. این نتایج ضرورت توجه بیشتر به ویژگی های رفتاری و تقویت رشد اجتماعی کودکان ناتوان در یادگیری را مطرح می کند.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی بازی درمانی گروهی به شیوه شناختی - رفتاری بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال خواندن انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی شهرستان گرگان را تشکیل می دهند. که از بین آن ها 28 نفر به شیوه تصادفی انتخاب، 14 نفر در گروه آزمایش و 14 نفر در گروه کنترل به صورت واگذاری تصادفی جایگزین شدند. سپس بازی درمانی گروهی به شیوه شناختی - رفتاری هفته ایی دو بار به مدت 45 دقیقه و در ده جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا شد. ابزار جمع آوری داده ها عبارت است از: پرسش نامه مشکلات رفتاری راتر (فرم معلم) که به صورت پیش و پس آزمون اجرا شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس شدند. نتایج نشان داد که آموزش بازی درمانی موجب کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال خواندن شده است.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش پذیرش/ تعهد با تنظیم هیجان بر سازگاری دانش آموزان دارای اختلال ریاضی بود. این تحقیق آزمایشی گسترش یافته و از نوع پیش آزمون و پس آزمون چند گروهی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر سال ششم ابتدایی مدارس شهر اردبیل در سال تحصیلی 92 - 91 تشکیل دادند (تعداد N=5000). 57 نفر از دانش آموزانی که طبق آزمون ریاضی کی مت مشکل داشتند و دارای ناتوانی های ذهنی نبودند، به صورت تصادفی انتخاب و سپس در سه گروه آموزش پذیرش/ تعهد، آموزش تنظیم هیجان و گروه کنترل جایگزین شدند. برای گروه اول آموزش پذیرش/ تعهد و برای گروه دوم آموزش تنظیم هیجان اعمال شد و گروه کنترل هیچ نوع آموزشی دریافت نکردند. برای جمع آوری داده ها از آزمون ریاضی کی مت و پرسش نامه سازگاری دانش آموزان استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و آزمون شفه به منظور مقایسه تفاضل نمرات پیش آزمون - پس آزمون متغیرها در گروه های آزمایشی و گواه استفاده شد. یافته ها نشان داد که آموزش های پذیرش و تعهد و تنظیم هیجان نسبت به گروه کنترل به طور معناداری بر بهبود سازگاری اجتماهی، هیجانی و تحصیلی اثربخش بوده اند (p<0.01). نتایج پژوهش حاکی از اثربخشی آموزش پذیرش و تعهد با تنظیم هیجان بر بهبود سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی است. همچنین نتایج آزمون شفه نشان داد میانگین گروهی که آموزش پذیرش/ تعهد را دریافت کرده بود در مولفه های سازگاری نسبت به گروه تنظیم هیجان و گروه کنترل در پس آزمون بیشتر بود. بنابراین توجه به اثربخشی پذیرش/ تعهد با تنظیم هیجان بر متغیرهای مرتبط با سازگاری در دانش آموزان دارای اختلال ریاضی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.