فیزیولوژی و فارماکولوژی
سال:1380 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

در تحقیق حاضر اثر آگونیست ها و آنتاگونیست های گیرنده ها گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا) بر درد حاصل ازبستن عصب سیاتیک در موش سوری مطالعه شده است. اثر ضد دردی مرفین یا آگونیست های گیرنده های گابا در روزچهاردهم بعد از بستن یک طرفه عصب سیاتیک توسط آزمون صفحه داغ بررسی شده است. تزریق صفاقی مقادیر مختلف مرفین 9 mg/kg) و 6 و 3)، موسیمول 3 mg/kg) و 1، 0.5) یا باکلوفن  5 mg/kg)و 2.5، 1)، اثر ضد دردی وابسته به مقدار در موش های سالم و موش های با عصب سیاتیک بسته شده، نشان داده اندکه اثر ضد دردی مرفین فقط در موش های با عصب سیاتیک بسته شده به صورت معنی دار کمتر از موش های سالم بوده است. اثر ضد دردی موسیمول و باکلوفن در موش های با عصب سیاتیک بسته شده به ترتیب توسط آنتاگونیست ها، بیکوکولین و CGP35348  کاهش یافته است. مصرف مقادیر مختلف موسیمول یا باکلوفن همراه با مرفین 3 mg/kg در موش های با عصب سیاتیک بسته شده، سبب افزایش اثر ضد دردی مرفین شده است. تجویز زیرپوستی مقادیر مختلف نالوکسون 2 mg/kg) و 1، 0.5) قبل از موسیمول یا با کلوفن در موش های با عصب سیاتیک بسته شده سبب کاهش اثر ضد دردی موسیمول و با کلوفن به ترتیب ازطریق گیرنده های گابا  Aو گابا B می شود و حداقل قسمتی از اثر ضددردی ایجاد شده توسط تحریک گیرنده گابا A ازطریق گیرنده های اوپیوییدی وساطت می شود.

در این تحقیق نقش گیرنده های A1 آدنوزین درناحیه CA1 هیپوکمپ بر تشنج هایی که از طریق کیندلینگ آمیگدال ایجاد شده بود، مورد ارزیابی قرار گرفت. در تمامی حیوانات یک الکترود سه قطبی در آمیگدال و دو کانول راهنما در ناحیه CA1 هیپوکمپ کار گذاشته شد و با تحریک روزانه آمیگدال حیوانات کیندل شدند. نتایج حاصل ازآزمایش ها نشان داد که در حیوانات کیندل شده تزریق دو طرفه -N6 سیکلوهگزیل آدنوزین (CHA) با غلظت های 0.1 ، 1 و 10 میکرومولار به ناحیه CA1 هیپوکمپ در زمان های 5 ، 15 و 60 دقیقه پس از تحریک باعث کاهش معنی دار مدت زمان امواج تخلیه متعاقب (ADD) و مدت زمان مرحله  5تشنج گردید. همچنین زمان تاخیری بین تحریک تا شروع مرحله 4 تشنج را افزایش داد اما درمرحله حمله هیچ تغییری به وجود نیامد.همچنین تزریق دو طرفه 1، 3- دی متیل --8 سیکلو پنتیل گزانتین (CPT) با غلظت های 0.5 و 1 میکرومولار به ناحیه CA1 هیپو کمپ هیچ تغییر معنی داری در کمیت های تشنج ایجاد نکرد. هنگامی که 5 دقیقه بعد از تزریق دو طرفه CHA با غلظت های 0.1 و 1 میکرو مولار به داخل هیپو کمپ،CPT  با غلظت 1 میکرومولار به این ناحیه تزریق شد، به طور معنی داری اثرات CHA بر کمیت های تشنجی حذف گردید. بنابراین با توجه به نتایج فوق می توان این احتمال را مطرح نمود که ناحیه CA1 هیپوکمپ درگسترش امواج تشنجی از آمیگدال به سایر نواحی نقش داشته و فعالیت گیرنده های A1 آدنوزین این ناحیه، در بروز اثراث ضد تشنجی آگونیست های آدنوزین دخیل می باشند.

اگرچه تجویز دفروکسامین تزریقی در درمان مسمومیت حاد و مزمن آهن بسیار موثر می باشد ولی جذب ناکافی دارو از دستگاه گوارش و در نتیجه عدم وجود فرآورده های خوراکی آن که بتواند در درمان سمیت سیستمیک آهن به کار برده شود، از معایب اصلی این دارو به شمار می آید. این مطالعه به منظور تعیین اثر بخشی محلول دفروکسامین خوراکی و مقایسه آن با داروی تزریقی موجود و نیز شناسایی عوامل موثر درجذب گوارشی دارو، انجام شده است. یک ساعت پس از تزریق ملح سوربیتول آهن (50 mg/kg i.p.) به موش های صحرایی نر بالغ و افزایش میزان آهن سرم تا حد اشباع، دفروکسامین (100 mg/kg i.p.) به حیوان تزریق و با گذاشتن حیوان در قفس متابولیک، ادرار 18 ساعته جمع آوری گردید. میزان دفع آهن در نمونه ادراری به روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری و با میزان دفع آهن ادراری در سایر گروه ها مقایسه شد. تجویز محلول دفروکسامین خوراکی از راه دهان در مقایسه با شکل تزریقی دارو، موجب دفع آهن به میزان 33% گردید. حذف اثر اسید معده از طریق تزریق محلول دفروکسامین خوراکی به طور مستقیم در درون دوازدهه و از طریق برشی جلدی که در ناحیه شکم حیوان بیهوش ایجاد گردیده بود، موجب افزایش جذب دفروکسامین و دفع ادراری آهن به میزان 88% شکل تزریقی دارو گردید. افزودن کیتوسان 0.5% به محلول دفروکسامین خوراکی نتوانست تغییر محسوسی در میزان جذب دارو از دستگاه گوارش ایجاد نماید اما استفاده از کیتوکسان با غلظت 1.5% ، موجب شد تا جذب محلول دفروکسامین خوراکی تجویز شده در درون دوازدهه افزایش یافته و به حدود 99% اثر بخشی دفروکسامین تزریقی برسد. این یافته ها نشان دهنده قدرت تخریبی بالای اسید معده بر روی دفروکسامین بوده و به نظر می رسد تهیه اشکال خوراکی دارو با روکش های مناسب مقاوم در مقابل اسید معده و یا استفاده از ترکیبات مختلف افزایش دهنده جذب گوارشی داروها، می تواند راه حل مناسبی برای مصرف خوراکی این داروی کارآمد در درمان مسمومیت با آهن باشد.

اتصال هگزوکیناز نوع (HKI)I به میتوکندری بافت های طبیعی و تومورال مغز انسان مورد مطالعه قرار گرفته است. این بررسی با هدف یافتن تفاوت های احتمالی در چگونگی اتصال این آنزیم به غشای خارجی میتوکندری در بافت های مذکور انجام شده و نتایج آن نشان می دهد که مشابه مغز موش صحرایی، دو جایگاه اتصال برای آنزیم HK بر روی میتوکندری مغز انسان وجود دارد. این امر با تهیه میتوکندری از بافت های مورد نظر به روش اولتراسانتریفوگاسیون تمایزی و بررسی قابلیت جدا شدن آنزیم به وسیله G6P و KSCN و همچنین اتصال مجدد آن به میتوکندری مغز و کبد موش صحرایی و مغزسالم و سرطانی انسان انجام گرفت. آنتی بادی های مونو کلونال به عنوان ابزاری برای بررسی تغییرات سطح غشای خارجی میتوکندری بافت های مورد نظر، مورد استفاده قرار گرفتند. اختلافات مشاهده شده در ویژگی های مکان اتصال آنزیم به غشاء میتواند در تنظیم فعالیت کاتالیتیکی آنزیم متصل، نقش قابل ملاحظه ای داشته باشد. به منظور درک اهمیت متابولیک و فیزیولوژیک این اتصال و نقش ان درسرطان مغز، تحقیقات دامنه داری در دست انجام است.

درد پس از عمل جراحی و کنترل آن از عمده مسایل در زمینه علوم جراحی و سیستم مراقبت های بهداشتی به شمار می رود از سوی دیگر اعتیاد به مواد شبه افیونی درکشور ما از شیوع بالایی برخوردار است. آزمون فرمالین به عنوان روش اندازه گیری درد و بی دردی در موش های صحرایی از سال ها قبل مورد استفاده قرار گرفته است. در این تحقیق با استفاده از آزمون فرمالین به بررسی درد پس از عمل جراحی در موش های معتاد به مرفین و موش های غیر معتاد پرداخته ایم. 26 موش صحرایی انتخاب شده و به دو گروه تقسیم شده اند. سپس موش های هر دو گروه با اتر استنشاقی بیهوش شده و برش طولی به ابعاد(1 cm)  در پوست و فاسیا روی پنجه پای موش ایجاد شده و یک ساعت بعد با تزریق زیر جلدی 0.05 میلی لیتر محلول فرمالین 2.5% در پنجه پای مقابل رفتار موش ها بررسی و ثبت شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که درد حاد (5 دقیقه نخست آزمون فرمالین) در دو گروه معتاد و غیر معتاد تفاوت قابل توجهی ندارد اما درد مزمن (دقیقه پانزدهم تا چهل و پنجم آزمون) با اختلاف معنی داری در موش های صحرایی معتاد به مرفین بیشتر است.

دوپامین یکی از نوروترانسمیترهای مهم مغز است که اثرات خود را از طریق گیرنده های شبه D1و D2 اعمال می نماید. نقش این سیستم در القای هیپرگلیسمی به اثبات رسیده است. ما قبلا نشان دادیم که اثر تحریک سیستم دوپامینی بر روی سطح گلوکز پلاسما احتمالا توسط رسپتورهای شبه D2 اعمال می گردد. در این پژوهش، دو آگونیست انتخابی گیرنده D2 یعنی بروموکریپتین و کیتپیرول جهت بررسی بیشتر نقش این گیرنده و همچنین مقایسه اثر این دو آگونیست بر روی سطح گلوکز پلاسما مورد استفاده قرار گرفت.در این تحقیق از موش های سوری استفاده شد. خون گیری از حیوان با روش Stone ازRetro Orbital Sinus  انجام گرفت و سطح گلوکز پلاسما به روش ارتوتولوییدین اندازه گیری شد. جهت آنالیز آماری داده ها از آنالیز واریانس یک طرفه استفاده گردید و در تمام حالات p<0.05 به عنوان پاسخ معنی دار در نظر گرفته شد. بروموکریپتین 2 mg/kg) و 0.5، 0.125) سبب افزایش گلوکز پلاسما به طور وابسته به دوز و وابسته به زمان گردید. هیپرگلیسمی حاصل ازآن توسط سولپیراید 25 mg/kg افزایش و توسط سولپیراید 100 mg/kg و دو مپریدون 30 mg/kg کاهش یافت. اثر مهار کنندگی سولپیراید بر هیپرگلیسمی ایجاد شده از همان لحظات ابتدایی بعد از تزریق مشاهده شد. در حالی که اثر ممانعت کنندگی دومپریدون از ساعت دوم به بعد مشاهده گردید. کینپیرول 1 mg/kg) و 0.5، 0.25) به طور وابسته به دوز و زمان سبب هیپرگلیسمی گردید که این اثر توسط دومپریدون ممانعت شد. اثر مهار کنندگی دومپریدون از همان لحظات اول بعد از تزریق مشاهده شد. نتایج ما نشان می دهند، بروموکریپتین از طریق مکانیزم های محیطی و مرکزی و کینپیرول از طریق مکانیزم های محیطی سبب هیپرگلیسمی می گردند و هیپرگلیسمی حاصل از بروموکریپتین عمدتا از طریق گیرنده D2 و افزایش گلوکز پلاسما توسط کینپیرول احتمالا از طریق گیرنده های دیگر دوپامینی غیر حساس به سولپیراید اعمال می شود و این دو دارو احتمالا از طریق مسیرهای متابولیکی متفاوت سبب بروز این پدیده می گردند.

لوسمی ها، نئوپلاسم هایی هستند که به واسطه استحاله بدخیم در یکی از پیش سازهای خونی به وجود می آیند. سلول بدخیم در مرحله ای از تمایز خود متوقف شده ولی همچنان به تکثیر خود ادامه می دهد. در دهه اخیر روش درمانی جدیدی پیشنهاد شده که بر اساس آن از موادی همچون سایتوکاین ها و داروهای شیمی درمانی با دوز کمتر و ... که سبب القای تمایز در سلول های توموری می شود استفاده می کنند، این روش تمایز درمانی (Differentiation therapy) نام دارد. پژوهش حاضر نیز بر اساس این نوع درمان و با استفاده از سایتوکاین ها و داروهای شیمی درمانی صورت گرفته است.از مواد مورد استفاده (اریتروپوییتین، اینترفرون گاما، سیتارابین، آدریامایسین و وین کریستین) رقت های مختلفی تهیه و بر روی سلول ها اضافه شد. غلظت هایی که اثرات سیتوتوکسیک داشتند، کنار گذاشته شدند و ادامه کار با استفاده از غلظت های دیگر که اثرات سیتوتوکسیک نداشتند، صورت گرفت و در نهایت یک یا دو دوز اپتیمم (دوزهایی که بیشترین اثر تمایزی داشتند) انتخاب و اثرات تمایزی آنها به صورت مجزا و در ترکیب با یکدیگر مورد بررسی قرار گرفت. سلول های K562 به مدت هفت روز در معرض دوزهای اپتیمم قرار گرفتند و سپس از آنها با استفاده از سیتواسپین لام تهیه شد و لام ها با رنگ رایت و بنزیدین رنگ آمیزی شدند و از نظر تمایز مورد بررسی قرار گرفتند.روش کمی برای اثبات تمایز، اندازه گیری هم تولید شده بود که در مورد این سلول ها انجام شد. نتایج به دست آمده با استفاده از روش آماری (کای دو) و t-test نسبت به گروه کنترل مورد تجزیه و آنالیز قرار گرفتند.در بررسی های کیفی (سلول های بنزیدین مثبت و بررسی مورفولوژیکی) نتایج به دست آمده نشان می دهد که تمام داروها به جز وین کریستین نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی داری دارند (p<0.05) که حاکی از اثرات تمایزی این داروهاست. نتایج بررسی های کمی نیز (میزان هم تولید شده) موید اثرات تمایزی این داروها بر روی سلول های K562 است ولی شدت این اثرات کاهش پیدا کرده بود.

کلسترول یکی از ترکیبات اصلی و ضروری غشای نورون ها را تشکیل داده و یک ماده شبه چربی است که فقط در غذاهای با منشای حیوانی یافت می شود. از طرفی کره حیوانی دارای مقادیر زیادی کلسترول و اسیدهای چرب اشباع است. بنابراین انتظار می رود مصرف این ماده، ساختار و عمل سلول های عصبی را متاثر نماید. لذا در این تحقیق اثر مصرف کره (به عنوان یک روغن حیوانی) روی عملکرد یادگیری فضایی در موش های صحرایی نر با دستگاز ماز T - شکل بررسی شده است.حیوانات مورد آزمایش به 4 گروه تقسیم شدند. به طوری که یک گروه به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد و از غذای استاندارد آزمایشگاهی تغذیه کرد و سه گروه دیگر به ترتیب به مدت دو، سه و چهار هفته از غذای حاوی کره 10% به صورت آزاد استفاده نمودند . سپس حیوانات طی 9 روز متوالی، جهت یادگیری فضایی در دستگاه ماز T- شکل آموزش داده شدند. نتایج نشان داد که استفاده خوراکی ازکره به مدت دو هفته، یادگیری فضایی را نسبت به گروه شاهد افزایش می دهد(p<0.05) . احتمال دارد که اثرات تسهیلی کره به صورت خوراکی ناشی از کلسترول و یا اسیدهای چرب اشباع موجود در کره باشد.

در تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر احتمالی ضد درد گیاه بابونه کبیر(Tanacetum Parthenium) عصاره های آبی برگ با 40% رطوبت و گل با 44.6% رطوبت مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی درد مزمن از آزمون فرمالین استفاده گردید. دراین آزمون از سدیم سالیسیلات 200 mg/kg (i.p.) SS برای کنترل مثبت استفاده شد و اثر عصاره های آبی برگ و گل هریک به طور جداگانه تحت دوزهای mg/kg (i.p.)  (50، 25 و 10) مورد ارزیابی قرار گرفت.SS  فقط در مرحله دوم آزمون فرمالین به عنوان کاهنده درد موفق عمل نمود اما هریک از عصاره ها (گل و برگ به تفکیک) علاوه بر اینکه در کاهش درد مرحله دوم عملکردی مشابه SS داشتند، در مرحله اول نیز موثرتر از SS عمل نمودند(p<0.01) . این موارد حتی در مورد کمترین دوز به کار گرفته شده از هر دو نوع عصاره نیز صدق نمود(p<0.01) . حداقل دوز کشنده (MLD) عصاره ها حدود4000 mg/kg  برای گل و 3000 mg/kg برای برگ به دست آمد.گزارش های علمی برای عصاره همانند سدیم سالیسیلات اثر مهار کننده سنتز پروستاگلاندین ها را قائل شده اند. بنابراین با توجه به اثر ضد دردی عصاره گیاه در فاز اول و فقدان آن در مورد SS علاوه بر احتمال درگیری مکانیسم مهار سنتز پروستاگلاندین ها در کاهش درد توسط عصاره، دخالت سایر انواع مکانسیم های بی دردی در مورد نحوه عملکرد عصاره نیز محتمل می باشد. به دلیل عملکرد ضد دردی عصاره در فاز نوروژنیک، علاوه بر اثرات محیطی، این احتمال وجود دارد که عصاره بر روی سیستم اعصاب مرکزی نیز موثر باشد.

هدف از این تحقیق بررسی اثرات التیام بخش پماد نیفدیپین در مراحل مختلف فرآیند التیام و سرعت بسته شدن زخم در موش های دیابتی بود. با توجه به گزارشات منتشر شده مبنی بر اثر بخشی نیفدیپین موضعی در تسریع بهبود زخم های عروقی، در این مطالعه تاثیر کرم نیفدیپین بر روند التیام زخم های پوستی در موش ها مورد بررسی قرار گرفت.در این پژوهش 36 سر موش صحرایی نر از نژاد Wistar به وزن 200-180 گرم در چهار گروه تقسیم بندی شدند. ابتدا دو گروه از موش ها با استفاده از استرپتوزوتوسین (70-80 mg/kg i.p.) دیابتی شدند و دو گروه دیگر به عنوان کنترل (موش های سالم) تحت نظر بودند. پس از مشاهده بروز علایم دیابت و افزایش قند خون250-300 mg/dl)  در دو گروه دیابتی شده)، با استفاده از قیچی جراحی زخمی به قطر 1.5 سانتی متر در ناحیه پشت گردن هر چهار گروه ایجاد شد. یک گروه از موش های دیابتی و یک گروه از موش های سالم روزانه با کرم نیفدیپین 3% پانسمان (گروه درمانی با نیفدیپین) و به همین ترتیب دو گروه باقیمانده با دارونما (گروه درمانی با پلاسبو) تحت درمان قرار گرفتند. در روزهای سوم، هفتم و روز بسته شدن زخم از مناطق ترمیم شده، نمونه برداری به عمل آمد. نتایج حاصل از مطالعات میکروسکوپی نشان داد که در مراحل التهابی و تجدید ساختار بین دو گروه درمانی نیفدیپین و پلاسبو تفاوت معنی داری وجود دارد(p<0.0005) . در موش های دیابتی نیز درهمین دو مرحله التهابی و تجدید ساختار تفاوت وجود داشت(p<0.001) . درحالی که در موش های سالم فقط در مرحله التهابی تفاوت ها معنی دار بود(p=0.05) . بنابراین می توان مدعی شد که نیفدیپین در ترمیم زخم موثر است.

افزایش فعالیت مسیر دوپامینرژیک مزولیمبیک در ناحیه تگمنتوم شکمی (Ventral Tegmenta Area-VTA) توسط مرفین منجر به ایجاد وابستگی روانی می گردد. عملکرد گیرنده های دوپامینی می تواند تحت اثر اسید آسکوربیک قرار گیرد. همچنین این ماده سبب کاهش عوارض سندرم ترک در موش های معتاد شده و ایجاد تحمل به مرفین را به تاخیر می اندازد. در این مطالعه نقش احتمالی اسید آسکوربیک در کسب و پایداری پدیده ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مرفین در موش کوچک آزمایشگاهی ماده مورد بررسی قرار گرفت.موش های سوری از نژاد سوییس - وبستر به وزن 25-20 گرم در این آزمایشات مورد استفاده قرار گرفتند و ترجیح مکان شرطی شده به روش Biased در حیوانات القا شد. آزمایش های انجام شده نشان داد که مرفین1-10 mg/kg)  به صورت زیرجلدی) توانست ترجیح مکان شرطی شده وابسته به دوز ایجاد کند. دوزهای مختلف اسید آسکوربیک (1000-1 میلی گرم بر کیلوگرم) توانست اثر مرفین را به صورت غیر وابسته به مقدار تغییر دهد. تجویز مزمن اسید آسکوربیک (1000-1 میلی گرم بر کیلوگرم) نیز توانست اثر مرفین را به صورت غیر وابسته به مقدار تغییر دهد. این نتایج پیشنهاد می کنند که اثرات پاداشی مرفین می تواند به شدت تحت تاثیر اسید آسکوربیک قرار گیرد اما احتمالا این ویتامین از طریق یک مکانیسم واحد عمل نمی کند.