علوم پزشکی رازی
سال:1395 | دوره:23 | شماره:145 |تعداد مقالات:18

زمینه و هدف: سرطان کولورکتال شایع ترین سرطان دستگاه گوارش می باشد. بررسی عوامل موثر بر پیش بینی زمان بقای این بیماران حائز اهمیت است. هدف از پژوهش مقایسه مدل های پارامتری با برآورد خطای پیش بینی به روش اعتبارسنجی متقابل و شناسایی بهترین مدل پارامتری و عوامل موثر بر پیش بینی زمان بقای بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ است.روش کار: طی سال های 1380 تا 1385 تعدا 616 بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ به بیمارستان طالقانی شهر تهران مراجعه نمودند و حداقل 5 سال پیگیری شدند. برای تعیین عوامل مرتبط با بقای سرطان کولورکتال مدل های رگرسیونی وایبل، لگ نرمال و نمایی به داده ها برازش داده شد و این مدل ها با برآورد خطای پیش بینی به روش اعتبارسنجی متقابل با یکدیگر مقایسه شدند وبرای این منظور از نرم افزار R و پکیج های foreach_1.4.1، SparseM_0.99، rms_4.0-0، pec_2.2.9، iterators_1.0.6، Hmisc_3.12-2، Formula_1.1-1 استفاده گردید و سطح معناداری 0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: از 616 بیمار، 357 (%58) نفر مرد و 259 (%42) نفر زن بودند. 155 (%25.2) از بیماران فوت کردند که %63.9 آنها مرد بودند. زمان بقای بیماران با عوامل مرحله و شاخص توده بدنی ارتباط داشت (p<0.001). با استفاده از برآورد خطای پیش بینی به روش اعتبارسنجی متقابل مدل وایبل بهترین برازش را نشان داد.نتیجه گیری: مدل های پارامتری با توزیع های مختلف برازش متفاوتی به داد های بقا دارند. با استفاده از برآورد خطای پیش بینی مدل ها می توان مدل مناسب را انتخاب نمود. در این پژوهش مدل وایبل کمترین خطا و بهترین برازش را به داده ها داشت.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی عضلانی در ناحیه گردن وشانه ها از شایع ترین مشکلات گزارش شده در مشاغل نشسته مانند دندانپزشکی می باشد. این اختلالات علاوه بر ایجاد درد می توانند منجر به ایجاد اختلال در مکانیسم های کنترل وضعیتی شوند. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین میزان اختلال ثبات وضعیتی با وضعیت سر جلو آمده در بین دندانپزشکان بوده است.روش کار: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی 70 نفر از دندانپزشکان شاغل در دو مرکز دندانپزشکی شهر تهران بررسی شدند. مشخصات فردی و شغلی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. با استفاده از تست کلینیکی ارزیابی وضعیت سرجلوآمده، موقعیت سر افراد ارزیابی شد. از آزمون تعادلی رومبرگ و سه وضعیت تغییر یافته آن برای ارزیابی ثبات ایستا و از آزمون تعادلی گام درجا برای ارزیابی ثبات پویا استفاده شد. از آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی ارتباط بین متغیرها و از آزمون تی مستقل برای بررسی میزان تفاوت متغیرهای ثباتی بین گروه مبتلا و سالم استفاده شد.یافته ها: بر اساس نتایج 57.1% از دندانپزشکان شرکت کننده در این مطالعه دچار وضعیت سر جلو آمده بودند. بر اساس نتایج بدست آمده از آزمون تی مستقل اختلاف میانگین زمان نگهداری آزمون های تعادلی ایستا و درجه انحراف از مقدار طبیعی آزمون تعادلی پویا بین دو گروه مبتلا به وضعیت سر جلو آمده و گروه سالم معنی دار بود (P<0.05).نتیجه گیری: تفاوت مشاهده شده بین نتایج آزمون های تعادلی دو گروه مبتلا و سالم، تایید کننده این فرضیه است که وضعیت سرجلوآمده تاثیر منفی بر مکانیسم حفظ ثبات وضعیتی افراد مبتلا دارد.

زمینه و هدف: آلودگی هوا به عنوان یکی از مضرات توسعه ناپایدار بدون ملاحظات زیست محیطی، علاوه بر تخریب محیط زیست، سبب اثرات بهداشتی کوتاه و بلند مدت زیادی می گردد؛ بنابراین تحقیق حاضر با هدف کمی سازی و برآورد پیامدهای بهداشتی منتسب به آلاینده SO2 در شش شهر (تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز و ارومیه) در سال 1390 با استفاده از مدل AirQ انجام گرفت.روش کار: ابتدا داده های خام مربوط به آلاینده SO2 از سازمان های محیط زیست شهرهای تحت بررسی اخذ گردید. سپس طبق معیارهای WHO و برنامه نویسی در نرم افزار Excel، شاخص های مورد نیاز در نرم افزار AirQ محاسبه گردید، در نهایت نتایج به صورت موارد مرگ و میر در قالب جداول و گراف ارائه گردید.یافته ها: نتایج نشان داد متوسط غلظت سالیانه SO2 در شهرهای تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز و ارومیه به ترتیب 49، 31، 11، 12، 21 و 76 mg/m3 می باشد. بیشترین و کمترین تعداد تجمعی مرگ قلبی عروقی منتسب به آلاینده SO2 مربوط به شهر ارومیه و تبریز به ترتیب 89 نفر با جزء منتسب 5.64 و 32 نفر با جزء منتسب 0.91 است.نتیجه گیری: میزان آلودگی در کلان شهرهای ایران روز به روز افزایش یافته و شدیدتر می شود، بنابراین نیازمند توجه هرچه بیشتر مسوولین و متخصصین امر جهت کنترل آلودگی هوا می باشد.

زمینه و هدف: هدف از اجرای این پژوهش بررسی اثر هشت هفته تمرین استقامتی و مهار کننده نیتریک اکساید بر آپلین بافت عضله قلبی و گلوکز در رت های نر سالمند بود.روش کار: به همین منظور 24 سر موش صحرایی نر با نژاد ویستار 20 ماهه از انستیتو رازی خریداری و به مرکز تحقیقات منتقل شدند که به صورت تصادفی به 4 گروه کنترل، تمرین، مهارکننده و تمرین- مهارکننده تقسیم شدند. دوره تمرینی به مدت 8 هفته اجرا شد که هر هفته 5 روز و شدت تمرین 75-80 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی بود. تمامی موش ها 72 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی و بعد از 24 ساعت ناشتایی کشته و نمونه های بافت قلب جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی در سطح معناداری p<0.05انجام شد.نتایج: نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد بین اپلین بافت عضله قلبی گروه ها اختلاف معنی داری وجود دارد (p=0.003). با وجود این، نتایج نشان داد بین سطوح گلوکز گروه ها اختلاف معنی داری وجود ندارد (p=0.157).نتیجه گیری: این احتمال وجود دارد که ترکیبی از تمرین استقامتی و مهار کننده نیتریک اکساید، سطوح آپلین بافت عضله قلبی را تغییر دهد.

مقدمه: امروزه روش های مختلفی برای درمان سنگ های کلیوی در کودکان به کار می روند. با توجه به کاربرد روز افزون این روش درمانی در سنگ های ادراری کودکان، تعیین درصد فراوانی پاسخ به درمان و عوارض ناشی از آن در کودکان جهت اصلاح نواقص احتمالی، ضروری به نظر می رسد. به همین جهت در این مطالعه درصد فراوانی پاسخ به درمان سنگ شکنی (Shock wave lithotripsy-SWL) و عوارض ناشی از آن را در کودکان مبتلا به سنگ کلیه مراجعه کننده به بیمارستان لبافی نژاد طی سالهای 1380 تا 1389 بررسی شد.روش انجام کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی، تمام بیماران کمتر از 15 سال که در طی یک سال در بیمارستان لبافی نژاد سنگ شکن شدند مورد بررسی قرار گرفتند. سپس پاسخ مثبت به درمان و عوارض سنگ شکن ارزیابی شدند.نتایج: 200 کودک (103 پسر: 51.7 درصد) با میانگین سنی 3.9 ± 5.9 سال وارد مطالعه شدند. 170 بیمار(85%) درمان موفقیت آمیز داشتند، ولی در 30 بیمار (15%) عود مشاهده شد. از نظر سایز سنگ ها به سه گروه 6 تا 10 میلی متر، 11 تا 15 میلی متر و بیش از 16 میلی متر تقسیم شدند،که در گروه پاسخ به درمان از مجموع 170 نفر 87 نفر در گروه 1، 35 نفر در گروه دوم و 48 نفر نیز در گروه سوم قرار داشتند.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که با توجه به عوارض پایین و موفقیت بالای روش سنگ شکن در کودکان مبتلا سنگ های کلیوی، این روش می تواند یکی از درمان های انتخابی این گروه از بیماران باشد.

زمینه و هدف: در ایران، نان عمدتا از آردهای با درصد استخراج بالا و زمان عمل آوری کوتاه تهیه می گردد که باعث بالا رفتن اسیدفیتیک و عدم تجزیه آن در فرآیند تهیه نان شده و در نتیجه باعث کاهش قابلیت استفاده از عناصر معدنی مهم در بدن می شود. در این مطالعه، اثر مخمر نانوائی و چند لاکتوباسیلوس بر اسیدفیتیک نان باگت مقایسه شد.روش کار: دو سری نمونه خمیر تهیه شد (حاوی مخمر، فاقد مخمر)، به هر نمونه سوسپانسیون باکتریایی حاوی (cfu/g) 108 باکتری از هر سویه لاکتوباسیلوس به طور جداگانه تلقیح شد و به مدت 20 ساعت در دمای 37oC نگهداری شد و بعد از پخت، میزان اسیدفیتیک در هر دو سری نمونه ارزیابی و با هم مقایسه شد. مقدار اسید فیتیک با روش اسپکتروفتومتری تعیین شد (مقدار فسفر از روش مولیبدووانادات تعیین شد).یافته ها: در سری اول نمونه ها (حاوی مخمر)، متوسط میزان اسید فیتیک در خمیرترش ساخته شده با لاکتوباسیلوس های فرمنتوم 138.84±1.16، اسیدوفیلوس 126.22±1.47، کازئی 148.31±1.09 و پلانتاروم 129.37±0.64 میلی گرم در 100 گرم بود. در سری دوم نمونه ها (فاقد مخمر)، متوسط میزان اسید فیتیک در خمیرترش ساخته شده با لاکتوباسیلوس های فرمنتوم 268.22±2.03، اسیدوفیلوس 255.60±2.03، کازئی 274.53±0.62 و پلانتاروم 261.91±0.78 میلی گرم در 100 گرم بود. نتایج حاصل نشان داد که اثر مخمر و باکتری های اسید لاکتیک در کاهش مقدار اسید فیتیک معنی دار است (p<0.001).نتیجه گیری: مخمر نانوائی و لاکتوباسیلوس ها به طور چشمگیری میزان اسید فیتیک را کاهش دادند.

زمینه و هدف: امروزه از برخی ترکیبات موضعی نظیر کرم لیدوکایین پریلوکایین (Eutectic Mixture of Local Anesthetics -EMLA) برای کاهش درد در جراحی های کوچک استفاده شده است. هدف از مطالعه حاضر مقایسه اثر کرم EMLA و تزریق لیدوکایین بر کاهش درد حین ترمیم اپیزیوتومی بود.روش کار: این کارآزمایی بالینی تصادفی در 46 زن پرایمی پار با حاملگی نرمال و سن حاملگی بیشتر از 37 هفته مراجعه کننده برای زایمان طبیعی انجام شد. زنان به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. در یک گروه پیش و پس از زایمان، از 5 گرم کرم EMLA در محل برش مدیولترال برای ایجاد بی حسی جهت برش اپیزیوتومی و نیز ترمیم آن استفاده شد. در گروه دیگر نیز از لیدوکایین 2% استفاده شد. خصوصیات بیماران، میزان درد حین ترمیم بر اساس مقیاسVisual Analogue Scale) ) VAS) و نیز میزان رضایت از روش ترمیم بین دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: میانگین طول مدت ترمیم اپیزیوتومی و درد حین ترمیم در تمام موارد به ترتیب 10 ± 26 دقیقه بود و 2.3 ± 4.2 سانتیمتر بود و تنها 8 نفر (19%) نیازمند بی حسی بیشتر بودند. 40 نفر (93%) رضایتمندی نسبی یا کامل داشتند. هیچ مورد عفونت محل اپیزیوتومی نیز یافت نشد. مقایسه بین دو گروه EMLA و لیدوکایین تفاوتی بین خصوصیات دموگرافیک، خصوصیات زایمانی، طول مدت ترمیم، نیاز به بی حسی بیشتر، میزان درد حین ترمیم و رضایتمندی نشان نداد.نتیجه گیری: استفاده از کرم EMLA در محل برش اپیزیوتومی در زنان پرایمی پار با زایمان واژینال طبیعی قادر است بی حسی معادل لیدوکایین ایجاد کند.

زمینه و هدف: امروزه مقایسه دو گروه مستقل در بسیاری از مطالعات پزشکی جهت بررسی تاثیر یک روش یا داروی جدید بسیار صورت می پذیرد، اما متاسفانه در برخی تحقیقات مربوط به این دسته از مطالعات پزشکی، قسمت حجم نمونه به صورت علمی محاسبه نشده است و بیشتر مبنی بر روش تجربی می باشد و این موضوع نتایج مطالعات را مخدوش می کند. لذا این مقاله به بررسی چگونگی تعیین حجم نمونه برای داده های دوتایی هنگامی که هدف از تحقیق مقایسه دو گروه مستقل می باشد پرداخته است.روش کار: در این مطالعه کاربردی، چگونگی تعیین حجم نمونه برای داده های دوتایی جهت مقایسه دو نسبت، مورد بحث قرار گرفته است. آزمون های آماری مورد استفاده در این تحقیق شامل آزمون های مجذور کای، دقیق فیشر و مجذور کای با استفاده از تصحیح یتس می باشد و روابط و جداول ارائه شده در راستای تعیین حجم نمونه لازم در سطح معنی داری 0.05 با توان آزمون 80 و 90 درصد است. از نرم افزار R نسخه 3.1.1 جهت محاسبه حجم نمونه در حالت های مختلف استفاده شده است.یافته ها: یافته های این مطالعه در غالب روابط ریاضی و جداول می باشد که در جهت به دست آوردن حجم نمونه مطلوب در داده های دوتایی برای دو گروه مستقل و در سطح معنی داری 0.05 با توان آزمون 80 و 90 درصد ارائه شده اند.نتیجه گیری: در مطالعاتی که طرح تحقیق آنها بر مبنای مقایسه دو گروه مستقل در داده های دوتایی می باشد، جهت افزایش توان مطالعه و اعتبار بیشتر نتایج تحقیق، استفاده از روابط و جداول تعیین حجم نمونه که در این مقاله ارائه شده اند، اکیدا توصیه می شود.

آسیب های دستگاه اسکلتی- ماهیچه ای شایع و ناتوان کننده بوده، به علاوه درمان آنها بسیار هزینه بر می باشد. در بسیاری از موارد، بهبود ناکامل منجر درد مزمن می شود. انتقال ژنی (Gene transfer) توسط فعال کردن بیان موضعی، پایدار و تنظیم شده ژن از جمله: ماکروفاژها، فاکتورهای رشد و عوامل ضد التهابی می تواند باعث بهبود فرایند ترمیم و بازسازی محل های آسیب دیده شود. پروتئین های آندوژن تولید شده در نتیجه انتقال ژنی، مولکول های نوپایی هستند که تحت اصلاحات پس از ترجمه (Post-Translational Modifications) قرار گرفته اند. علاوه بر این، انتقال ژنی مزایای خاصی برای تحویل محصولات پروتئینی در درون سلول و در محل ایفای نقششان، مانند عوامل رونویسی،RNA های بدون کد (Non-Coding RNAs) و پروتئین هایی که نیاز به ورود به درون سلول (مثلا داخل غشاء) دارند را ارائه می دهد. ترانس ژن ها (Transgenes) می تواند توسط وکتورویروسی و یا غیر ویروسی در داخل بدن (in vivo) و یا با تحویل (Delivery) در شرایط آزمایشگاهی (ex vivo)و با استفاده از پروتکل های سلول های مولد (Progenitor) و یا سلول های تمایزیافته تحویل داده شوند. اولین انتقال ژنی در مطالعات بالینی برای آرتروز و ترمیم غضروف ها در حال حاضر تکمیل شده است. پروتکل های مختلف درمان استخوان ها در مرحله پیشرفته مطالعه شامل مطالعات آزمایشگاهی با حیوانات بزرگ هستند که می تواند (در آینده) به آزمایش های انسانی منجر شوند. کاربردهای دیگر آن،در ترمیم و نوسازی عضله اسکلتی، دیسک مهرهای، مینیسک، رباط و تاندون هنوز در مرحله مطالعات پیش بالینی می باشد. علاوه بر ملاحظات علمی، پزشکی و ایمنی، ترجمه بالینی (Clinical translation) توسط مسائل اجتماعی، مالی وآمادی نیز تحت بررسی می باشد.

زمینه وهدف: گزارش هایی مبنی بر استفاده از میدان های الکترومغناطیس در فرکانس های پایین جهت مطالعه بر کاهش اضطراب گزارش گردیده است مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات میدان های الکترومغناطیس در فرکانس های پایین با استفاده از هیستامین در موش سوری در دستور کار قرار گرفت.روش کار: 32 راس موش سوری از نژاد آلبینو با میانگین وزنی 30 گرم به 4دسته 8 تایی تقسیم شدند و هیستامین با دوز پنج میلی گرم/کیلوگرم در پریتوان تجویز گردید. 3 گروه قبل از دریافت دارو به مدت 10 دقیقه در دستگاه مولد میدان مغناطیسی در شدت ثابت 250 میکرو تسلا در فرکانس های، 25 و 50 و 75 هرتز قرار گرفتند و بعد از 5 دقیقه رفتار اضطرابی در موش های سوری تحت آزمایش بررسی و با گروه کنترل مقایسه گردید.یافته ها: آنالیز آماری نشان داد میدان مغناطیسی در فرکانس 75 هرتز سبب شد مدت اقامت در بازوهای باز ماز صلیبی OAT (Open Arm Times) در 5 دقیقه به طور معنی دار افزایش یابد (P<0.001). همچنین میدان ها مغناطیسی در فرکانس 50 و 75 هرتز سبب افزایش معنی دار OAE (Entries Open Arm) یعنی تعداد ورود به بازوهای بازگردید یابد (P<0.05).نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد میدان الکترومغناطیس در کاهش اضطراب القاء شده با هیستامین موثر می باشد.

زمینه و هدف: پدیده کودکان خیابانی، مساله ای زیستی - روانی و اجتماعی است که نه تنها به کودکان آسیب می رساند، بلکه سلامت جامعه را نیز به مخاطره می اندازند. در راستای توسعه سیاست ها و برنامه های سلامت کودکان در کشور، شناخت چالش ها در طراحی بهینه برنامه ها و ارائه خدمات متناسب یک ضرورت است. در این مقاله موضوع ها و چالش های سلامت کودکان خیابانی، سیاست گذاری سلامت جهت این گروه از کودکان و راهکارهای لازم ارائه می گردد.روش کار: این پژوهش یک مطالعه مروری است. برای گردآوری داده ها با استفاده از کلیدواژه های کودکان خیابانی، سلامت، چالش ها، سیاست، سیاست گذاری سلامت، در پایگاه های اطلاعاتی Pubmed، Medline، Cochran library، Emro، WHO، Iranmedex،SID و Google scholar جستجو انجام شد. نتیجه جستجو دستیابی به 84 منبع مرتبط بود که از این میان 47 مورد که مناسب ترین از نظر پوشش موضوع بودند، استفاده گردید. همه داده های منتشر شده از سال 2002 تا 2015 در این بررسی گنجانده شدند.یافته ها: مفاهیم کلیدی شامل «کودکان خیابانی و سلامت آن ها»، «سیاست گذاری سلامت»، «راهکارهای بهبود وضعیت کودکان خیابانی»، «رویکردهای سیاست گذاری سلامت کودکان خیابانی»، «راهبرد سازمان جهانی بهداشت» و «برنامه های حمایت اجتماعی کودکان خیابانی» می باشند که با توجه به شناسایی دقیق و برنامه ریزی شده تمامی مطالعات مرتبط، می تواند در سیاست گذاری سلامت کودکان خیابانی موثر و مفید واقع گردد.نتیجه گیری: کودکان خیابانی پدیده ای روبه رشد در جهان است هستند که در بسیاری از کشورها از جمله ایران به نگرانی جدی تبدیل شده است. نتایج این مطالعه در شناسایی اقدامات مورد نیاز به منظور استفاده بهینه از دستاوردهای تحقیقاتی در امر سیاست گذاری و اصلاح برنامه های سلامت کودکان خیابانی در ایران قابل استفاده است.

زمینه و هدف: با تحلیل و بررسی دقیق داده های بیماران مبتلا به بیماری خاصی می توان به الگوها و دانش غنی موجود در مورد آن بیماری و یا حتی ویژگی های خاص خود بیماران مبتلا به آن بیماری دست یافت. معمولا در مطالعات پزشکی فرضیه ای در نظر گرفته می شود و سپس به صورت آینده نگر برای اثبات یا رد این فرضیه داده هایی جمع آوری می گردند، اما در بسیاری از موارد ممکن است بین داده های بیماران روابطی وجود داشته باشد که حتی در مورد آن ها تا به حال هیچ حدسی زده نشده است و طبیعتا فرضیه ای هم در نظر گرفته نشده است. لذا، در این مطالعه الگوهای پنهان موجود در مجموعه داده های بیماران مبتلا به سل کشف شده است.روش کار: در این مطالعه داده های تعداد 600 بیمار مبتلا به سل مراجعه کننده به بیمارستان مسیح دانشوری تهران از سال 1392 تا 1393 از طریق خواندن پرونده های کاغذی بیماران و استخراج نتایح آزمایش های بالینی بیماران از طریق سیستم اطلاعات بیمارستانی جمع آوری گردیده است و سپس با استفاده از تکنیک داده کاوی APIRIORI با استفاده از ابزار داده کاوی WEKA به کشف روابط انجمنی موجود در داده ها پرداخته شده است.یافته ها: بیماری های پرفشاری خون، دیابت بی مزه و ایسکیمیک قلبی، بیماری هایی با بیشترین فراوانی در بین مبتلایان به سل در این بانک داده ای بوده است. بیمارانی که دیابت بی-مزه یا تعریق شبانه داشتنه اند سرفه مزمن را نیز تجربه کرده اند. بیمارانی که آزمایش خلط BK+ آن ها یک بوده است و کاهش وزن هم داشته اند نیز سرفه مزمن را تجربه کرده اند. بیمارانی که خلط خونی داشته اند و آزمایش خلط BK+ آن ها نیز 3 بوده است هم سرفه مزمن نیز داشته اند. بیماران مردی که تعریق شبانه داشته اند دچار کاهش وزن نیز شده اند. بیمارانی که هم کاهش وزن و هم تب داشته اند تعریق شبانه نیز داشته اند.نتیجه گیری: قوانین کشف شده می توانند برای مطالعات بعدی به خصوص مطالعات کارآزمایی بالینی به عنوان فرضیه های اولیه در نظر گرفته شوند. علاوه بر این پزشکان نیز می توانند از این قوانین در تحلیل وضعیت بالینی بیماران استفاده نمایند.

زمینه و هدف: با توجه به هزینه های روز افزون نظام سلامت و محدودیت منابع این بخش محاسبه هزینه ها به عنوان ابزاری مدیریتی جهت اخذ تصمیمات آگاهانه امری ضروری می نماید. در پژوهش حاضر سعی بر آن است که با استفاده از روش هزینه یابی تقلیلی-مرحله ای، قیمت تمام شده پکس {سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی (PACS)} در درمانگاه های مطهری و امام رضا (ع) شیراز، در 6 ماه نخست سال 1393 محاسبه گردد.روش کار: پژوهش حاضر پژوهشی کاربردی است که به شیوه توصیفی و به صورت مقطعی و گذشته نگر انجام شده است. داده های مورد نیاز برای بررسی موضوع پژوهش، از طریق مصاحبه با مسوولین بخش و بیمارستان و مشاهده مستقیم فعالیت های بخش رادیولوژی گردآوری شده است. سپس، قیمت تمام شده پکس با استفاده از روش هزینه یابی تقلیلی-مرحله ای و با به کارگیری نرم افزار اکسل نسخه 2010 محاسبه شده است.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، هزینه تجهیزات با مبلغ 1467174808 ریال، 90 درصد کل هزینه پیاده سازی پکس بوده که بالاترین سهم در هزینه راه اندازی سیستم را به خود اختصاص داده است. هزینه های جاری نیز با مبلغ 160889198.1 ریال، 10 درصد باقی مانده هزینه ها را در بردارد. در پایان قیمت تمام شده پکس به ازای هر گراف 107109 ریال برآورد شده است.نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان از طریق بهبود عملکرد به خصوص آموزش پرسنل برای استفاده از سیستم پکس، از مزایای منحصر به فرد تله رادیولوژی از طریق این سیستم بهره مند شد.

زمینه و هدف: آگاهی از اثرات و پیامدهای مصرف مواد بر ویژگی های بالینی- بیمارستانی بیماران آسیب مغزی تروماتیک (Injury-TBI Traumatic Brain) می تواند در پیشگیری از عوارض پایدار در آنها مثمرثمر باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات تعامل TBI و مصرف مواد بر مقیاس اغمای گلاسکو (Glasgow Coma Scale-GCS) و مقیاس پیامد گلاسکو (Glasgow Outcome Scale-GCS) صورت پذیرفت.روش کار: 185 بیمار TBI با میانگین سنی 17.42 ± 37.46 سال در دو گروه واجد (n=35) و فاقد مصرف مواد (n=150) در بخش اورژانس و جراحی اعصاب و مراقبت ویژه (ICU) بیمارستان پورسینای رشت به شیوه نمونه گیری پیاپی انتخاب و با استفاده از GCS در زمان پذیرش و 72 ساعت بعد و GOS مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای توصیف داده ها در گروه های مختلف شاخص های آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار (M ± SD) استفاده شد و در نهایت نیز اطلاعات با استفاده از تحلیل کواریانس چند متغیری (MANCOVA) با کنترل متغیر سن و آزمون t استیودنت مستقل مورد تجزیه و مورد تحلیل قرار گرفتند. از نرم افزار (SPSS Ver 20) برای تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: تحلیل کواریانس چندمتغیری(MANCOVA)  نشان داد که بین دو از گروه بیماران TBI واجد و فاقد مصرف مواد از نظر GCS پذیرش (p=0.006) و 72 ساعت (p=0.005) تفاوت معنا داری وجود دارد. به طوری که بیماران واجد مصرف مواد در هز دو عامل نمرات پایین تری را کسب نموده اند. در این میان، نتایج آزمون t استیودنت مستقل نیز بیانگر آن بود که گروه بیماران TBI واجد مصرف مواد نسبت به گروه مقابل از GOS پایین تری برخوردارند (p=0.038).نتیجه گیری: این مطالعه اثرات مصرف مواد را در کاهش نمرات حاصل از اجرای GCS و GOS بیماران TBI برجسته ساخت. دلالت های بالینی پژوهش حاضر مورد بحث قرار گرفته است.