مجله دانشکده پزشکی
سال:1396 | دوره:75 | شماره:4 |تعداد مقالات:11

افزایش میانگین سنی جامعه و فعالیت های ورزشی که سیستم اسکلتی-عضلانی درگیر می شود و نیز تنوع بیمارانی که با این آسیب ها دست و پنجه نرم می کنند، هزینه های زیادی به جامعه تحمیل می نماید. گرفت های استخوانی یک استاندارد برای درمان یا جایگزینی بافت آسیب دیده هستند. اتوگرفت ها رایج ترین گرفت ها هستند اما مشکلاتی چون درد، عفونت، ایجاد جای زخم و آسیب به محل دهنده دارند. آلوگرفت ها یک روش جایگزینند اما آن ها نیز خطر انتقال عوامل عفونی و رد ایمنی را به همراه دارند. بنابراین، جراحان و پژوهشگران به دنبال روش های درمانی جدید برای بهبود ترمیم استخوانند. در سال های اخیر مهندسی بافت و استفاده از سلول های بنیادی به عنوان یک روش امیدبخش پدیدار شده است. سه بخش اصلی مهندسی بافت، داربست، سلول و فاکتورهای رشد هستند که ترکیب آن ها منجر به شکل گیری سازه های مهندسی بافت می شود که باعث ترمیم و بازسازی بافت ها می شود. استفاده از داربست هایی با ویژگی های مناسب می تواند در جهت بهبود عملکرد یا حتی بازسازی بافت آسیب دیده موثر باشد. زیست مواد مورد استفاده در ساخت داربست ها می توانند مواد طبیعی یا سنتزی زیست تخریب پذیر یا زیست تخریب ناپذیر باشند. پلیمرها عمده مواد مورد استفاده در مهندسی بافت هستند. فاکتورهای رشد گروهی از پروتیین ها هستند که موجب تکثیر و تمایز سلولی می شوند. دو منبع اصلی سلولی، سلول های بافت مورد نظر و سلول های بنیادی هستند اما به علت تکثیر پایین و محدودیت دسترسی به سلول های بافت، استفاده از سلول های بنیادی پیشنهاد مناسب تری است. ترکیب سلول های بنیادی مزانشیمی حاصل از مغز استخوان، بافت چربی و بندناف، با داربست ها و فاکتورهای رشد مناسب، می تواند روش کارآمدی در درمان آسیب های اسکلتی باشد. در این مطالعه مروری، به بررسی استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی در ترمیم استخوان، غضروف، منیسک، رباط، تاندون و ستون فقرات آسیب دیده پرداخته شده است.

مهمترین منبع حیاتی جهت تهیه انواع داروهای مهم بیولوژیکی، خون انسان می باشد. اینگونه داروها نقش اساسی در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری های خطرناک را دارا می باشند. اما با توجه به این که سرچشمه اینگونه داروها خون می باشد، همواره خطر آلودگی توسط ویروس های منتقله از راه خون وجود دارد. در سال های اخیر همواره احتمال انتقال هپاتیت B، C و ایدز از طریق انتقال خون یک هشدار جدی بوده است و در حال حاضر این خطرات در خیلی از کشورهای توسعه یافته به حداقل رسیده است، اگرچه هنوز برای کشورهای در حال توسعه می تواند یک چالش باشد. با وجود فرآیند دقیق انتخاب اهدا کننده و انجام آزمایشات لازم بر روی خون و انجام (Polymerase chain reaction (PCR بر روی پلاسمای پولد شده که رشته فعالیت های عمده در جهت ایمن سازی فرآورده های دارویی بیولوژیکی برگرفته از پلاسما می باشد، باید اقدامات در جهت غیرفعال سازی و یا حذف ویروس هایی مثل Hepatitis B Virus (HBV)، (Hepatitis C Virus (HCV و HIV صورت پذیرد. این چنین فعالیت های ایمن سازی شامل روش های مختلف ویروس زدایی اعتبارسنجی شده مانند روش pH اسیدی، روش حلال/شوینده، روش های حرارتی و پاستوریزاسیون، بتا-پروپیولاکتون/ UV و همچنین روش حذف ویروسی با کمک نانوفیلتراسیون می باشد. امروزه با توجه به انجام همزمان غربالگری و انجام آزمایشات مختلف بر روی خون اهدایی و اعمال روش های ویروس زدایی مناسب، سطح مناسبی از ایمنی در محصولات دارویی بیولوژیکی برگرفته از پلاسما حاصل گشته است. اما همواره با توجه به احتمال پیدایش پاتوژن های جدید مطالعه در این زمینه ادامه دارد.

زمینه و هدف: پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی جزو شایعترین سندرم های پولیپوزیس است. دلیل آن جهش ژرم لاین در ژن (Adenomatous polyposis coli، APC) می باشد. هدف از این مطالعه بررسی شیوع جهش ژرم لاین در کدون 1309 ژن APC و ارتباط آن با تظاهرات خارج روده ای در بیماران ایرانی مبتلا به پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی بود.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی- مقطعی از تیر 1391 تا اسفند 1394 در مرکز پیشگیری و تشخیص زودرس پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه شهید بهشتی، بیمارستان طالقانی تهران انجام پذیرفت. در این مطالعه 33 بیمار مبتلا به پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های خون محیطی بیماران جهت بررسی موتاسیون شایع ژن APC جمع آوری شد و پس از استخراج DNA ژنومی، تعیین توالی دوطرفه صورت گرفت.یافته ها: با بررسی موتاسیون ها در ناحیه خوشه ای ژن APC، از میان 33 بیمار در پنج بیمار جهش ژرم لاین با حذف پنج نوکلئوتیدی در کدون 1309 (c.3927_ 3931delAAAGA)، معادل 15.2% شناسایی شد. جهش در کدون 1309 با مشخصات کلینیکی و پاتولوژی از جمله تعداد پولیپ ها (P=0.001)، درگیری دئودنوم (P=0.008)، پولیپ غده فوندوس (P=0.002) و هیپرتروفی مادرزادی اپیتلیوم رنگی شبکیه (P=0.021) ارتباط معناداری داشت.نتیجه گیری: بررسی یافته های مطالعه این احتمال را نشان می دهد که جهش در کدون 1309 ژن APC با پولیپوز شدید و تظاهرات خارج روده ای در ارتباط است. در نتیجه ممکن است ارتباطی بین جهش ژرم لاین خاص و تظاهرات خارج روده ای وجود داشته باشد.

زمینه و هدف: کاندیدا قارچ مخمری فرصت طلب است که در صورت ضعف عملکرد سیستم ایمنی میزبان، قادر به ایجاد عفونت و بیماری می باشد. در سال های اخیر عفونت های قارچی مهاجم در نوزادان به طور چشمگیری افزایش یافته است و حتی منجر به مرگ آن ها شده است. هدف از مطالعه حاضر، تعیین الگوی حساسیت دارویی گونه های کاندیدای کلونیزه شده بر پوست و مخاط نوزادان نسبت به داروهای ضدقارچی فلوکونازول، آمفوتریسین B و کاسپوفانژین بود.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی به مدت هفت ماه از خردادماه تا آذرماه 1395 در آزمایشگاه قارچ شناسی و سرولوژی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. 23 ایزوله کاندیدا شامل: کاندیدا پاراپسیلوزیس، کاندیدا آلبیکانس، کاندیدا تروپیکالیس، کاندیدا گیلرموندی و کاندیدا کروزیی از پوست و مخاط نوزادان بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان امام خمینی (ره) و مرکز طبی کودکان در تهران که با روش (Polymerase chain reaction-restriction fragment length polymorphism (RFLP-PCR (هضم محصولات PCR توسط آنزیم اندونوکلئازی) پیش تر تعیین هویت شده بودند، از این رو جهت بررسی حساسیت آن ها به داروهای ضدقارچی فلوکونازول، آمفوتریسین B و کاسپوفانژین مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: ایزوله های کاندیدا گیلرموندی به فلوکونازول حساس بودند ولی در کاندیدا کروزیی حساسیت وابسته به دوز دیده شد. در بررسی آمفوتریسین B و کاسپوفانژین، تمامی گونه های جدا شده در همه موارد نسبت به آن حساس بودند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، حساسیت گونه های کاندیدای جداشده به داروهای ضدقارچی آمفوتریسین B و کاسپوفانژین بیشتر است.

زمینه و هدف: حاملگی مولار، به ویژه بیماری تروفوبلاستیک پایدار حاملگی یکی از مسائل مهم و نگران کننده در طب مامایی و زنان است. اما آن چه بیش از بروز بیماری تروفوبلاستیک پایدار حاملگی و درمان آن اهمیت دارد، پیامدهای بارداری بعدی است. از آن جا که این بیماری بیشتر زنان در سنین باروری را درگیر می کند، از نکات مهم در موفقیت درمان پیامدهای باروری می باشد. هدف از این مطالعه، یافتن پیامدهای بارداری پس از انجام شیمی درمانی با اکتینومایسین-دی در بیماران تروفوبلاستیک پایدار کم خطر می باشد.روش بررسی: این مطالعه کوهورت گذشته نگر بر روی 74 بیمار که بین سال های 1383 تا 1393 با تشخیص نئوپلازی تروفوبلاستیک حاملگی بارداری کم خطر به بیمارستان های فیروزگر و بیمارستان میرزا کوچک خان مراجعه کرده و یا ارجاع شده بودند، انجام شد. بیمارانی که پس از ساکشن کورتاژ مول (و یا هر حاملگی دیگری) به دلیل افزایش بیش از 10% سطح Beta-hCG برای سه هفته و یا در حد تغییر 10% (پلاتو) برای چهار هفته، تحت شیمی درمانی با اکتینومایسین -دی قرار گرفته بودند، وارد مطالعه شدند. نتایج باروری بعدی این بیماران با استفاده از داده های مندرج در پرونده شان گردآوری و مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: از 74 بیمار که وارد مطالعه شدند 84% زایمان موفق و بدون عارضه، 4% سقط، 4% تکرار مول، 2.7% پره اکلامپسی، 5.4% زایمان زودرس مشاهده شد. همچنین در بررسی کنونی هیچگونه مرده زایی و ناهنجاری جنینی نیز مشاهده نگردید.نتیجه گیری: پیامدهای باروری پس از شیمی درمانی با اکتینومایسین، تفاوتی با افرادی که شیمی درمانی نمی شوند، ندارد.

زمینه و هدف: با توجه به افزایش بروز کاندیدیازیس ولوواژینال عودکننده و مقاوم به درمان، این مطالعه با هدف بررسی اختلافات بین گونه ای مخمرهای کاندیدا در پاسخ به درمان با فلوکونازول با استفاده از روش های سریع بیوشیمیایی و مولکولی در بیماران مبتلا به کاندیدیازیس ولوواژینال انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه تجربی از مهر 1392 تا تیرماه 1393 در درمانگاه زنان کوثر، بیمارستان مطهری شهر ارومیه به اجرا درآمد. بیمارانی که دارای علایم خارش یا سوزش و ترشحات ناحیه واژن بودند، ترشحات آندوسرویکس و اگزوسرویکس از آن ها گرفته شد. جداسازی بین گونه ها بر پایه کشت کروم آگار کاندیدا، کورن میل آگار و تست (Polymerase chain reaction-restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP و بررسی مقاومت به داروهای فلوکونازول و کلوتریمازول صورت گرفت.یافته ها: در این مطالعه مقطعی از 198 نمونه گردآوری شده از بیماران با علایم ولوواژینال، 77 مورد کاندیدیازیس ولوواژینال شناسایی شدند. گونه های شایع کاندیدا در موارد اولیه و عودکننده بر حسب درصد فراوانی به ترتیب: کاندیدا آلبیکانس با 85.7%، کاندیدا کروزی با 10.2% و کاندیدا گلابراتا با 4.1% شناسایی شدند. در 27 نمونه موارد عودکننده 10 مورد مقاوم به هر دو داروی کلوتریمازول و فلوکونازول (% 37موارد) مشاهده گردید که کاندیدا آلبیکانس با 82.1% کاندیدا کروزی 14.3% و کاندیدا گلابراتا 3.6% به ترتیب شایعترین گونه های مقاوم به درمان را به خود اختصاص داده اند. مقاومت دارویی در بین گونه های کاندیدای مورد مطالعه کاندیدا آلبیکانس، کاندیدا کروزیی و کاندیدا گلابراتا به ترتیب 69.1%، 70%و 100% موارد بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که فراوانی گونه های غیرآلبیکانس مقاوم به فلوکونازول و کلوتریمازول در حال افزایش می باشد و اختلاف معناداری بین مقاومت دارویی گونه کاندیدا آلبیکانس و گونه غیرآلبیکانس کاندیدا گلابراتا برای فلوکونازول و کلوتریمازول وجود داشت.

زمینه و هدف: ارزشیابی و اعتباربخشی بیمارستان ها نقش به سزایی در ارتقای کیفیت، ایمنی و اثربخشی خدمات درمانی ارایه شده و افزایش کارایی بیمارستان ها دارد. اثربخشی سیستم اعتباربخشی به کیفیت و هماهنگی روش اعتباربخشی، استانداردها و ارزیابان اعتباربخشی بستگی دارد. این پژوهش با هدف ارزشیابی روش اعتباربخشی بیمارستان ها از دیدگاه مدیران بیمارستان های کشور انجام شد.روش بررسی: این پژوهش توصیفی، کاربردی و مقطعی با استفاده از یک پرسشنامه با روایی و پایایی بالا در سال 1394 انجام شد. جامعه پژوهش شامل تمامی بیمارستان های کشور بود (914 بیمارستان). با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی ساده از مدیران 547 بیمارستان کشور نظرسنجی به عمل آمد.یافته ها: حدود 71.7% بیمارستان ها در دور اول اعتباربخشی درجه یک به بالا کسب کرده بودند. میزان رضایت مدیران بیمارستان ها از روش اعتباربخشی بیمارستان های کشور 3.21±0.63 از 5 امتیاز (متوسط) بود. حدود 38% مدیران از روش ارزشیابی برنامه اعتباربخشی بیمارستان ها راضی بودند. مدیران بیمارستان ها از نحوه برخورد ارزیابان، تعداد ارزیابان تیم ارزیابی و و تعداد روزهای ارزشیابی راضی بودند. با این وجود، آن ها از نبود وحدت رویه بین ارزیابان و نداشتن تجربه و مهارت کافی آن ها ناراضی بودند. بیشتر مدیران بیمارستان ها اعتقاد داشتند که اعتباربخشی باید توسط وزرات بهداشت، به صورت اجباری و هر دو سال یکبار انجام شود. حدود 95% مدیران بیمارستان ها انجام خودارزیابی ها را پیش از اعتباربخشی لازم دانستند.نتیجه گیری: تدوین و رعایت شرح وظایف و شرایط احراز برای ارزیابان اعتباربخشی بیمارستان های کشور، آموزش حرفه ای آن ها برای یکسان سازی دیدگاه و نگرش آن ها و استفاده از روش های مکمل ارزشیابی مانند خودارزیابی، ارزیابی سرزده، ارزشیابی شاخص های عملکردی بیمارستان ها و نظرسنجی از بیماران به بهبود روش ارزشیابی اعتباربخشی بیمارستان ها کمک می کند.

زمینه و هدف: اسپورهای قارچی از بیوآئروسل های مهم موجود در محیط بیمارستان ها و علت عفونت های بیمارستانی در حال ظهور هستند. عفونت های بیمارستانی باعث مرگ و میر قابل توجهی شده و از طرفی بار مالی زیادی در سیستم بهداشت و درمان کشور در پی خواهند داشت. مطالعه حاضر با هدف بررسی نوع و میزان قارچ های موجود در هوای بخش های منتخب بیمارستانی انجام شد.روش بررسی: مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر به مدت شش ماه از تیر تا آذر 1395 با استفاده از روش پلیت گذاری در 20 بخش منتخب بیمارستان های امام خمینی (ره) و مرکز طبی تهران انجام شد. شناسایی قارچ های رشته ای با استفاده از مشخصات مورفولوژی ماکروسکوپی کلنی ها و ساختارهای میکروسکوپی در کشت بر روی لام (Slide culture) صورت گرفت. برای قارچ های مخمری از کشت بر روی محیط کروم گار کاندیدا استفاده گردید و شناسایی ایزوله های ناشناس به روش تعیین توالی ناحیه ژنی ITS1-5.8 S-ITS2 از DNA ریبوزومال صورت گرفت.یافته ها: در مجموع تعداد 202 کلنی قارچی به دست آمد. گونه های کلادوسپوریوم، پنی سیلیوم و آسپرژیلوس به ترتیب شایعترین عوامل جدا شده در این مطالعه بودند. بخش عفونی بیمارستان امام خمینی (ره) و همچنین بخش های اورژانس و اورولوژی در مرکز طبی کودکان بیشترین آلودگی را داشتند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه میزان آلودگی قارچی هوا در دو مرکز آموزشی- درمانی تحت بررسی متفاوت بوده و به طور کلی هوای بخش های مرکز طبی کودکان آلودگی قارچی کمتری داشت. همچنین میزان و نوع قارچ های جدا شده در هر بخش و هر بیمارستان متفاوت بود. بنابراین انجام بررسی های دوره ای و بهبود سیستم های تهویه به ویژه در بخش های نگهداری بیماران مستعد به منظور کنترل و حذف این عوامل می تواند مفید واقع شود.

زمینه و هدف: پاراکسوناز- 1 از مهمترین آنزیم های حذف کننده رادیکال های آزاد و از محافظ های اصلی لیپوپروتیین در برابر ترکیبات اکسید کننده می باشد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر هشت هفته تمرینات طناب زنی بر سطوح آنزیم پاراکسوناز- 1 (PON1)، مقاومت انسولینی و نیم رخ لیپیدی در دختران غیرفعال بود.روش بررسی: این مطالعه نیمه تجربی از آذر تا بهمن ماه 1395 در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان شهرستان تبریز انجام شد. در این مطالعه 20 دختر دارای اضافه وزن و چاق غیرفعال 20 تا 25 سال به صورت آزمودنی های در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در گروه های تمرین (10 نفر) و کنترل (10 نفر) قرار گرفتند. پروتکل تمرین شامل طناب زنی به مدت هشت هفته، چهار روز در هفته و 45 دقیقه هر جلسه بود. نمونه های خونی جهت ارزیابی سطوح آنزیم پاراکسوناز- 1 و دیگر متغیرهای خونی در پیش و پس از تمرین گرفته شد.یافته ها: نتایج نشان داد پس از مداخله تمرین در گروه تجربی مقادیر تمام متغیرها (غیر از لیپوپروتیین کم چگال) تغییر معنادار داشت. همچنین در مقایسه با گروه کنترل مقادیر آنزیم پاراکسوناز- 1 (P=0.024) و بیشینه اکسیژن مصرفی (P=0.006) افزایش معنادار و شاخص مقاومت انسولینی (p=0.028)، تری گلیسرید (P=0.046) و درصد چربی بدن (p=0.001) کاهش معنادار داشتند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد انجام تمرین طناب زنی به مدت هشت هفته باعث ایجاد تغییرات مثبت در متغیرهای آنزیم پاراکسوناز-1، شاخص مقاومت انسولینی، حداکثر اکسیژن مصرفی و برخی شاخص های لیپیدی و تن سنجی در دختران جوان دارای اضافه وزن و چاق گردید از این رو به نظر می رسد این نوع تمرین می تواند برای کنترل وزن و پیشگیری از بیماری های ناشی از اضافه وزن و چاقی مفید باشد.

زمینه و هدف: زردی، شایعترین علت بستری نوزادان در ماه اول تولد است. از این رو شناسایی عوامل خطر زردی، می تواند سیر زردی و عوارض ناشی از آن را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی و مشخصات نوزادان مبتلا به زردی مادران دیابتی و مقایسه با نوزادان مبتلا به زردی با علت نامشخص انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، از 2800 نوزاد مبتلا به زردی مراجعه کننده به بیمارستان قائم (عج) مشهد طی سال های 1386 تا 1393، مشخصات 59 نوزاد مبتلا به زردی با سابقه مادری دیابت حاملگی (گروه مورد) با 78 نوزاد مبتلا به زردی که علتی برای زردی آن ها پیدا نشد (گروه کنترل) مقایسه گردید. پس از تایید زردی (بیلی روبین سرم £ mg/dl 17) در نوزادان بر اساس تشخیص پزشک و نتایج آزمایشگاهی، پرسشنامه پژوهشگر ساخته حاوی داده های مادر (مشکلات مادر در حاملگی، نوع زایمان) و مشخصات نوزاد (سن، جنس، وزن هنگام تولد، وزن هنگام بروز زردی، طول مدت بستری و سن بروز زردی، سن بهبودی) و داده های آزمایشگاهی (بیلی روبین، بیلی روبین مستقیم، هماتوکریت، پلاکت، سدیم، پتاسیم، BUN و Cr) تکمیل گردید. یافته ها: شیوع زردی ناشی از دیابت مادر، 2.10% بود. وزن هنگام تولد (P=0.02)، وزن نوزاد هنگام مراجعه (P=0.003)، پاریتی (P<0.001)، سن مادر (P<0.001)، سن بهبودی (P=0.04)، زایمان سزارین (P=0.001)، پره ترم (P<0.001)، مشکلات بارداری (P<0.001)، معاینات فیزیکی غیرطبیعی (P=0.001) در گروه نوزادان مادران دیابتی و همچنین بیلی روبین (P<0.001)، مدت بستری (P=0.003)، در گروه نوزادان مبتلا به زردی با علت نامشخص بالاتر بود.نتیجه گیری: نوزادان مادران دیابتی در معرض خطر وزن بالای هنگام تولد، زایمان پره ترم، مشکلات بارداری، سزارین، معاینات فیزیکی غیرطبیعی، بروز زردی بیشتر و بهبودی دیرتر قرار دارند.