پژوهش در آموزش شیمی
سال:1401 | دوره:4 | شماره:2 (پیاپی 14) |تعداد مقالات:40

رویکرد یادگیری از طریق مشاهده زمینه مشاهده رفتار و عملکرد مناسب را در آموزش شیمی برای معلمان فراهم آورند. در این رویکرد فراگیر از طریق مشاهده رفتار و عملکرد معلم و هم کلاسی هایش می تواند به یادگیری بپردازد و با انجام فعالیت های گروهی به حل مسایل آموزشی بپردازد. در این پژوهش تاثیر انجام یک آزمایش با وسایل ساده طبق رویکرد یادگیری از طریق مشاهده بر دانستن مفهوم انحلال یونی در دانش آموزان پایه دهم مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم رشته های تجربی و ریاضی مدرسه هاجر شهر اصفهان بودند که 17 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پژوهش با بررسی روی گروه های آزمایش و کنترل انجام شد. ابزار جمع آوری داده های پژوهش، آزمون تشخیصی حاوی دو سوال شامل یک سوال تشریحی و یک سوال چهار گزینه ای می باشد. سوال تشریحی آزمون مربوط به تکمیل واکنش انحلال ترکیبات یونی و سوال چهار گزینه ای آن مربوط به یون های تشکیل شده بعد از انحلال ترکیبات یونی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد آموزش بر اساس رویکرد یادگیری از طریق مشاهده بر یادگیری مفهوم انحلال یونی تاثیر مثبت دارد و دانش آموزانی که این مفهوم را بر اساس رویکرد یادگیری از طریق مشاهده فراگرفته اند، می توانند به سوالات این مبحث به درستی پاسخ دهند.

بازی های آموزشی انگیزه و اشتیاق دانش آموزان به سمت شیمی و آموختن را بهبود می بخشد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش همراه با بازی بر یادگیری دانش آموزان پایه دهم انجام شد. بررسی میدانی از دانش آموزان پایه دهم دو مدرسه در تهران و ارومیه به روش و نمونه گیری هدفمند، چهار کلاس 30 نفری که در سال تحصیلی 1401-1400 در رشته ی علوم تجربی در حال تحصیل اند، به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، به منظور بررسی یادگیری دانش آموزان از ارزشیابی پیشرفت تحصیلی استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که آموزش بازی محور بر یادگیری دانش آموزانی که مطالب درسی را به همراه بازی، آموزش دیده اند، از لحاظ یادگیری دروس وضع بهتری نسبت به سایر دانش آموزان داشتند. بازی های آموزشی از موثرترین روش یادگیری دانش آموزان است که باعث افزایش کار مشارکتی بین دانش آموزان و همکلاسی هایشان شده و افزایش انگیزه آن ها را برای یادگیری به دنبال دارد. فعالیت های گروهی توام با نظارت دبیر، دانش آموزان را برای رقابت های دوستانه و سالم بسیار علاقه مند می کند و در جهت یادگیری عمیق بسیار کاربردی است. هدف از این اقدام پژوهی و طراحی بازی، یادگیری خواص تناوبی عنصرها و بررسی تاثیر بازی ها بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه دهم می باشد.

هدف از اجرای این پژوهش بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر مدل طراحی آموزشی موج وار بر یادگیری درس شیمی دانش آموزان پسر سال اول متوسطه دوم بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل آموزش و پرورش منطقه 4 تهران بوده وحجم نمونه دبیرستان ابوذر غفاری با تعداد 41 نفر دانش آموزپسر پایه دهم است که در دو کلاس 20 و 21 نفره جای گرفتند. در این پژوهش از روش پیش آزمون-پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل وبرای هر دو گروه آزمایش و کنترل در شرایط یکسان اجرا شد. شیوه آموزش در گروه گواه به این صورت بود که دانش آموزان مباحث مورد نظر را با روش تدریس سنتی و مرسوم آموزش دیدند و در گروه آزمایش دانش آموزان با مدل طراحی آموزشی موج وار آموزش دیدند. پایایی آزمون گرفته شده با فرمول کودر-ریچاردسون 20، مقدار 0. 94 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره[1] استفاده شد نتایج تحقیق نشان داد که مدل طراحی آموزشی موج وار تاثیر مثبت معنا داری نسبت به روش تدریس سنتی داشته است.

این مقاله به مطالعه و بررسی کج فهمی های دانش آموزان در مورد مفاهیم ماده شامل عنصر و ترکیب و ذرات تشکیل دهنده آن اتم و مولکول در دوره اول متوسطه می پردازد. این مفهوم اولین بار در کتاب درسی پایه هفتم معرفی شده است. مفهوم اتم و مولکول، مفاهیم انتزاعی هستند و تدریس آن برای معلمان و یادگیری آن برای دانش آموزان از موارد سخت و پیچیده است. هدف از این مطالعه شناسایی میزان کج فهمی های دانش آموزان پایه های هفتم و هشتم در مورد مفهوم اتم و عنصر و نیز ترکیب و مولکول می باشد. به منظور گردآوری اطلاعات، از یک پرسشنامه دارای 5 سوال چند گزینه ای استفاده گردید. پاسخ های دانش آموزان برای ارزیابی میزان درک آنها و استخراج کج فهمی های احتمالی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، اغلب دانش اموزان در هر دو پایه هفتم و هشتم در مورد مفهوم عنصر، ترکیب و مولکول کج فهمی دارند.

کج فهمی ها عموما مفاهیمی هستند که فهم دانش آموزان از آنها بصورت ناکافی بوده یا از نظر علمی نادرست است. مهمترین مرحله کج فهمی، شناسایی آن است. از آنجا که مفاهیم موجود در دانش شیمی انتزاعی می باشند احتمال وجود کج فهمی در آن بسیار می باشد. در این پژوهش، 64 دانش آموز پایه دهم از نظر میزان کج فهمی در مفاهیم عدد جرمی، جرم اتمی و جرم مولی با استفاده از تعداد 12 سوال ارزیابی شدند. نتایج نشان داد در نیمی از سوالات درصد پاسخ های اشتباه و در نتیجه کج فهمی بیش از پاسخ های درست است. با توجه به این سطح از کج فهمی در مفاهیم ارزیابی شده لازم است معلمان با استفاده از روش های جدید در تدریس این مفاهیم، سطح بروز کج فهمی در دانش آموزان را کاهش دهند. علاوه براین طراحی و آموزش روش های استاندارد برای آموزش این مفاهیم می تواند تاثیر آموزش های سلیقه ای و کج فهمی های معلمان را کاهش دهد.

در این پژوهش تصمیم بر آن شد تاثیر چندین عامل موثر بر ضعف عملکرد دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در آزمون های چهارگزینه ای درس شیمی مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش از طریق طرح 5 سوال کلیدی در مورد نحوه پاسخ دادن دانش آموزان به سوالات چهارگزینه ای درس شیمی و همچنین سنجش میزان قند خون دانش آموزان قبل و بعد از پاسخ دادن به آزمون این درس انجام شد. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش 230 نفر از دانش آموزان متوسطه دوم مناطق 4، 9، 12، 14 و 15 شهر تهران هستند. نتایج بررسی های به عمل آمده توسط روش های تحلیلی-توصیفی مورد ارزیابی قرار گرفت که نشان داد کمبود وقت اختصاص داده شده به درس شیمی در آزمون، ضعف دانش آموزان در انجام محاسبات ریاضی، قرار دادن این درس به عنوان آخرین درس پاسخ داده شده در آزمون و خستگی ذهنی و جسمی ناشی از آن، تعداد زیاد تست های شمارشی و ادغام مفاهیم ترکیبی از فصول مختلف در این تست ها و در نهایت نداشتن الگو و برنامه خاص برای پاسخ دادن به سوالات این درس در آزمون از مهم ترین عوامل ضعف دانش آموزان محسوب می شوند. همچنین نتیجه آزمایش سنجش قند خون دانش آموزان قبل و پس از آزمون تستی درس شیمی، نشان دهنده افت محسوس قند خون در دانش آموزان بود که مطمینا در عملکرد ضعیف دانش آموزان تاثیرگذار است.

در جهان معاصر توجه به علوم و فناوری های نو برای دستیابی به پیشرفت از عناصر اساسی به شمار می آید. بی شک شناخت درست علوم و فنون جدید، آموزش و نهایتا به کارگیری آن ها عامل اصلی رشد و توسعه فرهنگی، اجتماعی، صنعتی و اقتصادی است. بدیهی است که بدون توجه به این امر تحقق اهداف آموزشی و پژوهشی به نحو مقتضی امکان پذیر نخواهد بود. در بین فناوری های نو، فناوری نانو توجه همگان را به خود معطوف کرده است. این فناوری که یک رویکرد در تمامی رشته های علوم و مهندسی است، توانایی تولید مواد، ابزار و دستگاه های نوین را با دست کاری سطوح اتمی و مولکولی دارد. امروزه حوزه ی این فناوری به اکثر علوم پایه و مهندسی کشیده و مقبولیت بین رشته ای یافته است. گستره ی کاربرد این فناوری در حوزه پزشکی، فناوری زیستی، مواد، فیزیک، مکانیک، برق، الکترونیک، شیمی، بهداشت، کشاورزی و. . . نظام های آموزشی را برآن می دارد تا با ارایه مفاهیم و سرفصل های مربوط به نانو مواد و کاربردهای آن، آگاهی دانش آموزان را دراین زمینه علمی افزایش دهند. با گنجانیدن مطالب مرتبط با نانوفناوری به صورت تدریجی در کتب علوم و شیمی دوره متوسطه می توان تا حدودی خلاء آگاهی دانش آموزان در این شاخه علمی را جبران کرد. هر چندکه آموزش اصولی این فناوری مستلزم برنامه ریزی مدون می باشد. استفاده از ابزارهای مناسب، تصاویر و طرح های تحقیق کلاسی می تواند در انتقال مفاهیم اصلی به دانش آموزان و درک بهتر مقیاس ها بسیار مفید باشد.

در حال حاضر در سراسر جهان، یکی از مهمترین چالش ها در برنامه های ایمنی، حفاظت و پیشگیری در محیط کار و آزمایشگاه است؛ زیرا که سلامتی والاترین نعمت الهی محسوب می شود و حفظ و مراقبت از آن باید از اولویت های زندگی و کار باشد. شیمی به عنوان یکی از پرکاربردترین علوم تجربی که به طور مستقیم در زندگی روزمره با آن مواجه هستیم؛ زمانی آموزشش از تاثیرگذاری بالاتری برخوردار خواهد بود که بسیاری از مفاهیم توام با آزمایش تدریس شود. با انجام کار عملی یادگیری تسهیل یافته و در زمان نیز صرفه جویی می شود و همچنین باعث رشد خلاقیت، نو آوری و بالا بردن روحیه کار گروهی بین دانش آموزان می شود. تحقیقات نشان داده اند که عدم توجه و علاقه معلمان به شیوه علمی در تدریس نبود امکانات لازم در آزمایشگاه، نبود ایمنی کافی در آزمایشگاه به ویژه در مقاطع پایین تر تحصیلی و خطراتی که جان دانش آموزان را تهدید می کند، می باشد. این مقاله که به صورت کتابخانه ای_توصیفی انجام گرفته و مطالب از منابع معتبر گردآوری و تحلیل شده است؛ سعی بر آن شده تا خطرات و ترس های ناشی از کار در آزمایشگاه بررسی شود؛ تا با کاهش یا حذف آن موارد ورود یادگیرندگان به محیط آزمایشگاهی عاری از هرگونه خطرات احتمالی باشد و باعث سهولت در امر آموزش شود.

استفاده از روش های تدریس مناسب و کارا می تواند فرایند آموزش را تسریع و عمیق تر نماید. عدم توجه به بیان مفاهیم و عدم استفاده از مثالهای کاربردی درشیمی سبب می شود دانش آموزان با جنبه تیوریک این درسها ارتباط مناسبی برقرار نکنند و انگیزه کافی برای یادگیری درس های پایه در آنها به وجود نیاید. این تحقیق با هدف کاربرد اصول فیزیک در آموزش مفاهیم شیمی به دانش آموزان و دانشجویان صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر از نوع مرور ادبیات پژوهشی است. پژوهش های صورت گرفته در بین سال های 1996 تا 2022 در حوزه کاربرد مفاهیم فیزیک در آموزش مفاهیم شیمی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که استفاده از مفاهیم فیزیک در تدریس مفاهیم شیمی موجب افزایش علاقمندی و نگرش تحصیلی مثبت در درس شیمی می شود.

متداولترین روش تدریس مباحث شیمی دوره متوسطه دوم/دبیرستان روش انتقالی است. آموزش مباحث درس شیمی به خاطر پیچیدگی ماهوی و تفکیک ناپذیری از علم ریاضیات، از طریق این روش ناموفق بوده است. روش تدریس بارش فکری یک الگوی آموزشی مبتنی بر تفکر خلاق و برانگیختن خلاقیت دانش آموز است. در این روش آموزشی با استفاده از چهار عامل خلاقیت (سیالی، بسط، انعطاف پذیری و ابتکار) سعی در انتقال مفاهیم درس شیمی دارد. روش ساخت گرایی نیز یک الگوی نوین آموزشی بر مبنای تعامل دانش گیرنده با مبحث علمی مربوطه است. در این روش آموزشی، دانش آموز با استفاده از فعالیت های تجربی، آزمایشگاهی و به کمک ابزار کمک آموزشی، مبحث مورد نظر را فرا می گیرد. در این مطالعه، تدریس مبحث مهم آنتالپی کتاب درسی شیمی پایه یازدهم به دو روش بارش فکری و ساخت گرایی با یکدیگر مقایسه شد. طی این مطالعه، جمعیت هدف دانش آموزان پایه یازدهم دوره متوسطه دوم مدرسه شهید نواب صفوی بودند که به صورت تصادفی به دو گروه کلاسی 35 نفره در دو نوبت صبح و عصر دسته بندی شدند. در انتهای مداخله از دو گروه آزمون کلاسی به عمل آمد و نمرات قبل و بعد هر گروه از طریق آزمون آماری t-pair و میانگین نمرات پایانی دو گروه از طریق آزمون ANOVA با سطح معناداری 05/0>p و نرم افزار آماری SPSS Ver. 21 مورد واکاوی قرار گرفت. نتیجه مطالعه نشان از تاثیرگذاری بیشتر روش ساخت گرایی نسبت به روش بارش فکری در آموزش مبحث آنتالپی درس شیمی دارد.

این پژوهش به بررسی میزان به کارگیری شیوه فعال در محتوای ترمودینامیک کتاب های درسی شیمی دوره متوسطه دوم چاپ 1401 با تکنیک ویلیام رومی و آنتروپی شانون پرداخته است. هدف این تحقیق کاربردی است و مشخص می کند که این محتوا تا چه میزان توانسته است در نحوه آموزش ترمودینامیک به فراگیران با ارایه مقوله های فعال موثر باشد. برای اجرای تحقیق ابتدا محتوای ترمودینامیک در جامعه آماری که شامل 3 کتاب درسی شیمی متوسطه دوم است، شناسایی شد و سپس با تکنیک ویلیام رومی در سه بخش متن، تصاویر و پرسش ها در مقوله های معین کدگذاری و بررسی شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که روند تغییر ضریب درگیری مقوله ها (شاخص میزان فعالیت دانش آموزان در فرآیند یادگیری) در متن، تصاویر و پرسش ها به ترتیب 245/0، 33/1، 30/5 است، بنابراین مقوله های متن کمتر از حد مطلوب و غیرفعال است، تصاویر مطلوب و فعال هستند و پرسش ها به سمت بیشتر از توان فراگیر و غیرفعال است. همچنین بر اساس نتایج حاصل از روش آنتروپی شانون، میانگین بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت مقوله های متن غیرفعال بیشتر از فعال بوده، و به نظر می رسد این امر به دلیل ناملموس بودن این بخش از مباحث ترمودینامیک است با این وجود در حوزه تصاویر و پرسش ها مقوله های فعال بیشتر از غیرفعال هستند.

تلاش برای بهبود نظام آموزشی کشورها از جمله اقدامات مهم پژوهشگران عرصه تعلیم و تربیت در همه کشورها می باشد. بررسی نظام های آموزشی کشورهای پیشرو در تعلیم و تربیت و استفاده از تجارب موفق آن ها می تواند در بهبود نظام آموزشی کشورهای دیگر موثر باشد. در این مقاله با استفاده از روش تحقیقات کیفی توصیفی-پیمایشی پژوهش انجام گرفت و با مراجعه به اسناد و مدارک مربوط به نظام های آموزشی کشور فنلاند و ایران، پایگاه های اطلاع رسانی، منابع کتابخانه ای مطالب جمع آوری گردید. بررسی محتوا و هدف های آموزشی در کشور فنلاند بر خلاف ایران نشان می دهد در فنلاند محققان دانشگاه های مختلف در کنار طراحان آموزشی قرار می گیرند. در کشور ایران و فنلاند محتوا در ارتباط با اهداف آموزشی از قبل تعیین، انتخاب و سازماندهی می شوند ولی در کشور فنلاند معلم در انتخاب محتوای منطبق بر اهداف آموزشی آزادی عمل بیشتری دارد. در آخر راهکاری که برای بهبود نظام آموزشی ایران توصیه می شود این است که از پژوهشگران دیگر دانشگاه ها هم در جهت تولید محتوای آموزشی یاری بگیریم و به معلم در انتخاب محتوای آموزشی آزادی عمل بیشتری بدهیم.

با توجه به اینکه مبحث برقکافت یکی از مباحث مهم و دشوار است که مفاهیم انتزاعی را شامل می شود، لذا تعداد زیادی از فراگیران در یادگیری آن دچار مشکل و با کج فهمی های زیادی مواجه می شوند. گستردگی زیاد مبحث برقکافت و کاربردهای متنوع فرآورده های آن در زندگی، آموزش به شیوه نوین این موضوع را می طلبد. طی سالها رویکردهای بی شماری برای اصلاح تدریس و فعالیت های مکمل آن تدوین شده است. یادگیری بر اساس کاوشگری و ساخت مفهوم توسط خود فراگیران می تواند نقش بسزایی در خلاقیت، نوآوری و ایجاد انگیزه و علاقه در یادگیری آنان داشته باشد. طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد کاوشگریE 5 به دنبال تسهیل یادگیری است. پژوهش حاضر تلاش می کند روش اجرای آزمایش های کم هزینه با الگوی کاوشگری را در سلول برقکافت بیان کند و به مزایای این شیوه بپردازد. در پایان پیشنهاداتی در زمینه این پژوهش مطرح می گردد. با بکارگیری این محتوا برای آموزش می توان شاهد یادگیری معنی دار و درک عمیق تری از موضوع در فراگیران باشیم. نتایج این پژوهش می تواند در تدوین برنامه درسی محتوای شیمی کمک کند تا با تدریس الگوی کاوشگری یادگیری مادام العمر صورت گیرد و فراگیران را برای زندگی در جامعه و صنعت آماده سازد.

یادگیری و آموزش درس شیمی به علت مفاهیم پیچیده، ناملموس و انتزاعی آن اغلب دشوار تلقی می شود. یکی از راه های تسهیل این امر، استفاده از فناوری های آموزشی در تدریس شیمی است. فناوری واقعیت افزوده، یک تجربه تعاملی از یک محیط واقعی است که امکان افزایش درک مفاهیم پیچیده را در اکثر سطوح آموزشی فراهم می کند. با وجود پژوهش های فراوان انجام شده در داخل کشور که در زمینه کاربرد واقعیت افزوده در آموزش صورت گرفته است، هیچ مطالعه نظام مندی که بر کاربرد این فناوری در آموزش شیمی تمرکز داشته باشد، یافت نشد. پژوهش حاضر، یک مرور متون نظام مند به منظور بررسی دستگاه های پرکاربرد، مزایا و چالش های استفاده از واقعیت افزوده در آموزش شیمی است. در میان نتایج، مفاهیم مربوط به ساختار های مولکولی از جمله موضوعاتی بود که در آموزش و یادگیری آن، بیشترین استفاده از واقعیت افزوده صورت می گرفت و مزایای استفاده از این فناوری در حوزه یادگیری عاطفی متمرکز شده است. تلفن های هوشمند و تبلت ها، دستگاه های غالب در استفاده از این فناوری در کلاس های درس بودند. همچنین با توجه به نتایج تحقیقات مورد مطالعه، پیشنهاداتی در جهت حمایت از استفاده فعال از این فناوری در آموزش شیمی عنوان شد.

رویاها و تخیل انسان ها اغلب باعث ظهور علم و فناوری جدید می شود. نانو فناوری، در قرن بیست و یکم، از چنین رویاهایی متولد شد. نانو شیمی یکی از شاخه های مهم علم شیمی است که به بررسی شیمی مواد در مقیاس ذره ای نانو متری می پردازد. از این رو نانو فناوری به عنوان تولید و کنترل ماده در ابعاد بین 1 تا 100 نانومتر تعریف می شود که در آن پدیده های منحصر به فرد امکان کاربردهای جدیدی همچون حامل های دارو، حسگر های الایندگی، سلول های خورشیدی و پلیمرهای زیست تخریب شونده را فراهم می کنند. در یک بازه زمانی تقریبا نیم قرنی، نانو فناوری به پایه و اساس پیشرفت صنعتی تبدیل شده است. از این رو تحقیق و توسعه در این زمینه، توسعه نیروی کار، آموزش و برنامه ریزی درسی بخش جدایی ناپذیر روند پیشرفت در زمینه نانو فناوری است که باید مورد توجه هرچه بیشتر قرار گیرد. واضح است که دانش آموزان آینده سازان جامعه و سرمایه اجتماعی آن می باشند، آشنایی این قشر از جامعه، با مفاهیم پایه ای فناوری های نوین و پراهمیت از سال های آغازین دانش اندوزی، امری ضروری است. در این مقاله سعی شده است مفاهیم مرتبط با نانو مواد، کاربردهای آن و تازه ترین یافته ها، به زبان ساده و قابل درک برای دانش آموزان به صورت قدم به قدم تشریح شود.

بلورمایع ها موادی هستند که خواص ساختاری و مکانیکی آنها حدواسط خواص مایعات و بلورهاست یعنی می توانند مانند مایع جاری شوند درحالی که مولکول های آن همانند جامدات دارای نظم و جهت گیری خاصی می باشند. درسال های اخیر بلورمایع ها به علت داشتن ویژگی ساختاری منحصربفرد توجه محققین بسیاری را به خود جلب کرده است. با توجه به اینکه اثرات حلال نقش مهمی در بسیاری از برهمکنش های فیزیکی و شیمیایی ایفا می کنند، بررسی ویژگی های اپتیکی آنها در زمینه های مختلف صنعتی و پزشکی حایز اهمیت است. ممان دوقطبی از ویژگی مهم اپتیکی و الکترونی مولکول هاست که تغییرات آن منجر به تغییر ساختار الکترونی و در نتیجه تغییر رفتار فوتوفیزیکی و بیولوژیکی این دسته از مولکول ها می شود. برهمین اساس در این کار پژوهشی با استفاده از روش طیف سنجی به محاسبه ممان دوقطبی حالت پایه و برانگیخته بلورمایع های صفحه ای شکل با سه گروه استخلافی مختلف پرداخته شده است. نتایج حاصل نشاندهنده وجود ابرالکترونی در مرکز ساختار این دسته از بلورمایع هاست.

با توجه به تولید علم و تحول بنیادین آموزش و پرورش ضروری از حرکت به سوی استفاده از روش های آموزشی فعال ترکیب شود. مراکز تربیت معلم با ارایه برنامه های درسی جدید نقش موثری در تربیت دبیران و یادگیری فراگیران دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی و طرح ارایه دیدگاه های در زمینه روش های موثر تدریس در درس شیمی می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی منابع مختلف ازجمله کتب و مقالات برای ارایه راهبردهای تدریس موثر در آموزش شیمی پرداخته شده است. یک مدرس خوب شیمی برای تدریس خود باید روش هایی را انتخاب کند که در آ ن ها دانش آموزان به صورت فعال در فرآیند آموزش و یادگیری درگیر باشند و برای آن ها ایجاد چالش نماید. نمی توان برای همه دانش آموز در مناطق مختلف یک شیوه تدریس یکسان به کار برد و با وجود اینکه معلم در کلاس با دانش آموزان زیادی سر و کار دارد که ممکن است بعضی از آن ها حافظه دیداری قوی داشته باشند، برخی حافظه شنیداری و غیره. اما معلم باید روش هایی را که با ویژگی های بیشتر دانش آموزان سازگار است انتخاب کند. با این حال، باتوجه به بررسی منابع برای راهبردهای تدریس موثر در آموزش درس شیمی روش های نقشه مفهومی، انجام آزمایشات جالب و درسی برای آغاز کلاس، استفاده از ضرب المثل، تدریس در محیط های طبیعی، سوال پرسیدن از دانش آموزان و پرورش خلاقیت، مطالعه ی قبل از ورود و شیوه های نمایشی پیشنهاد می گردد.

این پژوهش با هدف بررسی کارایی روش های تدریس فناورانه فعال بر یادگیری درس شیمی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم انجام گرفته است. روش انجام پژوهش بر اساس طرح آزمون شبه آزمایشی و شامل گروه های آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری در این پژوهش را دانش آموزان پسر پایه دوم و سوم متوسطه منطقه پنج سال تحصیلی 1402-1401 درس شیمی سوم و دوم تشکیل می دهند. از بین جامعه آماری تحقیق دو گروه، که به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل در نظر گرفته شدند، به این صورت که گروه کنترل به شیوه سنتی و سخنرانی محور آموزش دیدند و گروه آزمایش به شیوه فناورانه مورد آموزش قرار گرفتند. یادگیری از طریق پیش آزمون و پس آزمون مورد سنجش قرار گرفت. در این تحقیق نمره میان ترم نیمسال اول به عنوان متغیر کوواریانس تحت کنترل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش با استفاده از روش فعال فناورانه برای یادگیری درس شیمی دانش آموزان موثرتر از روش های سنتی است. این نتیجه با یافته های پژوهش های قبلی در این زمینه همخوانی دارد.

از جمله ویژگی های عصر جدید که عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات نامیده می شود، ورود فناوری های جدید در بخش اطلاعات و ارتباطات می باشد که نتایج آن، افزایش حجم و تنوع اطلاعات، تغییر کاربردهای اطلاعات، تغییر کانال های ارتباطی و افزایش میزان دسترسی به اطلاعات می باشد. بنابراین آشنایی با فناوری های اطلاعات و ارتباطات و استفاده از آن ها که”,سواد اطلاعاتی “, نامیده می شود، فراتر از”,سواد سنتی “, است و بایستی با ظهور فناوری های نوین موردتوجه تمامی افراد قرار گیرد. درس شیمی از جمله دروسی است که درک مفاهیم آن از دید دبیران و دانش آموزان دشوار است و معمولا نگرش مثبت نسبت به آن وجود ندارد. درس شیمی به دلیل ویژگی آزمایشگاهی و کاربردی بودن، قابلیت بالایی برای ارایه مفاهیم، با شبیه سازی و پویانمایی (انیمیشن) رایانه ای دارد. آموزش به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند به عنوان یکی از ابزارهای موثر برای یادگیری بهتر یادگیرندگان باشد. هدف از این پژوهش به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش شیمی می باشد.

کج فهمی به هر نوع تصورات باطلی اطلاق می شود که باعث به وجود آمدن اعتقادات غیر علمی، مفاهیم درهم، مفاهیم و نظریه های ساده و بدون ریشه علمی می شود. کج فهمی ها طیفی گسترده از مفاهیم علمی را در بر می گیرد. کج فهمی ها نه تنها در شیمی، بلکه در سایر رشته ها در همه ی سطوح مسبب مشکلات عمده مربیان علوم، محققان علمی، معلمان و دانش آموزان هستند. اگر مفهوم مورد نظر از نظر علمی انتزاعی و از مفاهیم غیرقابل درکی باشد، شناخت کج فهمی ها و مقابله با آن ها بسیار ضروری تر خواهد بود. مقاله ی حاضر، نوعی مقاله ی مروری می باشد که در آن به موضوع کج فهمی های رایج دانش آموزان در آموزش شیمی در متوسطه دوم پرداخته شده است. در توضیح دادن مفاهیم شیمی، نباید از اصطلاحات و تعاریف مبهم استفاده کرد و باید از توضیحات واضح و قابل درک استفاده کرد. معلمان باید از ارایه داده های اضافی زاید به دانش آموزان خودداری کرد. آشنا بودن معلمان با انواع کج فهمی ها در فصول مختلف درس نیز راهکار بسیار مناسبی می باشد.

از مهم ترین منابع یادگیری در نظام آموزشی، کتاب های درسی هستند و همچنین مواد اصلی برنامه درسی مدارس را تشکیل می دهند. کتاب های درسی در شکل گیری هویت ملی دانش آموزان نقش مهمی ایفا می کنند. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل هویت ملی در کتاب شیمی (3) پایه دوازدهم (رشته های ریاضی-فیزیک و علوم تجربی) است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و کیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل چک لیست در تحلیل محتوا است و واحد تحلیل، مضمون است. مولفه های هویت ملی در این پژوهش عبارتند از: نماد، ارزش، میراث فرهنگی، مشاهیر و شخصیت ها، وقایع و رویدادها. جامعه آماری کتاب شیمی (3) پایه دوازدهم (رشته های ریاضی-فیزیک و علوم تجربی) سال 1401-1402 است. نتایج تحلیل کیفی نشان دهنده تاکید بر نمادهای ملی به خصوص الفبای فارسی، توجه به ارزش های ملی به ویژه ارزش های اجتماعی، توجه به اماکن و بناها در بعد میراث فرهنگی و کم توجهی به مشاهیر و شخصیت های معاصر به ویژه شیمی دانان معاصر و کتاب های آنان و همچنین وقایع و رویدادهاست. با توجه به نتایج تحلیل کمی در این کتاب 224 مورد به مفهوم هویت ملی اشاره شده است که در بین ابعاد هویت ملی، بعد نمادها با 99/45 درصد از بیشترین فراوانی و مشاهیر و شخصیت ها با 44/0 درصد از کمترین میزان فراوانی برخوردارند.

شیمی مفاهیم انتزاعی زیادی دارد که دانش آموزان در درک و یادگیری آنها با مشکل مواجه هستند. این مفاهیم مهم هستند زیرا اگر این مفاهیم زیربنایی توسط فراگیران به درستی درک نشوند، مفاهیم یا نظریه-های علمی بعدی قابل درک نخواهند بود. بیشتر دانش آموزان در درک مفهومی شیمی مشکل دارند و با وجود تلاش زیاد برای امتحانات شیمی در امتحانات ناموفق هستند. آموزش علوم می کوشد دانش آموزان را به کسب دانش علمی وادار کند. دانش به طور مداوم در حال تحول و توسعه است. افراد معانی و مفاهیم را تغییر می-دهند تا با برداشت های خود از دانش مطابقت داشته باشند. بنابراین، معنا و مفهوم به عنوان محصول نهایی، توانایی شناختی است. از طریق تعامل فرد با موقعیت های پیچیده تر، مفاهیم، ایجاد، تقویت، گسترش یا به کلی حذف و متحول می شوند در پژوهش حاضر به بررسی و مرور حول مفاهیم علوم تجربی به ویژه مفاهیم تفهیمی و ادراکی یا کج فهمی های مفاهیم شیمی پرداخته شده است همچنین به شرح روش های تفهیم مفاهیم و کج فهمی های پیش آمده پرداخته و سپس پژوهش محققان مختلف حول مفاهیم شیمی و دروس علوم پایه مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت پیشنهاداتی در جهت تسهیل در یادگیری مفاهیم انتزاعی شیمی ارایه گردیده است که مثمرثمر خواهد بود.

هدف این پژوهش بررسی ارتباط فصل سوم شیمی دهم با کتاب های علوم تجربی دوره اول دبیرستان می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیل محتوا بوده و جامعه آماری آن، کتاب های علوم تجربی و فصل سوم شیمی دهم است که در سال 1401 به چاپ رسیده است. در این پژوهش اهداف و محتوای آموزشی کتاب های مذکور بررسی و مقایسه شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل، به معلمان شیمی پایه دهم کمک می کند تا از پیشینه ی علمی دانش آموزان در ارتباط با فصل سوم شیمی دهم با عنوان " آب آهنگ زندگی" مطلع شوند تا بتوانند متناسب با آن فرایند یاددهی فراگیران را بهبود بخشند. همچنین راهکارهایی جهت بهبود فرایند یادگیری دانش آموزان ارایه شده است. در این پژوهش مشخص شد که بین کتاب های علوم تجربی دوره اول و فصل سوم شیمی دهم ارتباطی وجود دارد که دانستن آن برای تدریس پایه دهم الزامی می باشد. همچنین اگر دانش آموزی مفاهیم درسی کتاب علوم تجربی را به خوبی فرا نگرفته باشد ممکن است در درک و تحلیل مباحث شیمی دچار کج فهمی هایی شده و یادگیری ناقص داشته باشد.

توانایی حل مسیله به روش استوکیومتری فرآیندی جدایی ناپذیر از شیمی است و تفهیم درست این مبحث، از اهمیت بالایی برخوردار است. در پژوهش حاضر، چالشهای یادگیری استوکیومتری میان تعدادی از دانش آموزان دختر سال یازدهم، رشته ی تجربی، شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش 55 نفر از دانش آموزان با استفاده از پرسشنامه هایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمونه گیری به صورت تصادفی انجام گرفت. داده ها و اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها با روش توصیفی-تحلیلی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که تعداد زیادی از دانش آموزان تمایل دارند به جای استفاده از روش حل استوکیومتری از روش های جایگزین استفاده کنند. مطابق با تحلیل های انجام شده، بسیاری از دانش آموزان درک درستی از استوکیومتری ندارند و آن را روشی پیچیده می دانند. در واقع آنها معتقدند استوکیومتری، فرمول یا مسیر سازماندهی شده ی مشخصی ندارد و بنابراین نمی توان آن را حفظ کرد. شاید ریشه ی این طرز تفکر را باید در ارایه ی راه حل های متفاوت در هر مسیله ی استوکیومتری از سوی معلم و عدم درک صحیح دانش آموز از مفاهیم اساسی شیمی دانست. بنابراین پیشنهاد می شود معلمان شیمی قبل از ارایه ی مسیله، فرصتی برای مرور مفاهیم اساسی را به دانش آموزان بدهند و در حل مسیله به جای ارایه ی راه حل، از دانش آموزان بخواهند با دانسته های خود مسیر حل را تکمیل نمایند. به این ترتیب به جای به خاطر سپردن مراحل توسط دانش آموزان از مهارتهای شناختی آنها استفاده می شود، به علاوه حل مشکل تصورات نادرست از استوکیومتری نیز می تواند توسط خود دانش آموزان با دقت شناسایی و اصلاح شده و فرآیند یادگیری آنها تسهیل شود.

شیمی، علم زندگی است و تصور زندگی بدون شیمی غیر ممکن می باشد. در نبود علم شیمی، دیگر نوری از خورشید ساطع نخواهد شد، سوخت و سازی در بدن جانوران و گیاهان انجام نخواهد شد و حتی هیچ گونه تولید و فعالیت اقتصادی رخ نخواهد داد. شیمی همچنین یکی از دروس مهم مقطع دبیرستان می باشد. با این وجود، آموزش شیمی همواره دارای مشکلات و سختی هایی بوده است و معلمان همواره در فکر یافتن راهکاری برای تسهیل یادگیری شیمی بوده اند. استفاده از کارهای عملی و آزمایشگاه شیمی یک راه حل بسیار مناسب برای افزایش میزان یادگیری شیمی می باشد. آموزش همراه با کار عملی، می تواند دانش آموزان را به تفکر وا دارد و به یادگیری آن ها کمک شایانی بکند. در همین راستا، این تحقیق با هدف مرور اهمیت آموزش شیمی از طریق کارهای عملی و نقش آن در فهم دانش آموزان انجام شده است و چندین آزمایش ساده و کم هزینه که می توانند در امر یادگیری تسهیل ایجاد کنند، مورد بررسی قرار گرفته است. روش مورد مطالعه، جست وجو در پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی و بررسی مقالات، کتب و پایان نامه های مرتبط با آموزش شیمی و کاربرد آزمایشگاه در آموزش شیمی می باشد. و در پایان نیز به اهمیت استفاده از آزمایش ها برای تسهیل یادگیری شیمی پرداخته شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تکالیف واگرای درس شیمی دهم بر افزایش یادگیری و آشنایی بیشتر دانش آموزان با کاربردهای علم شیمی در زندگی دانش آموزان کلاس دهم رشته علوم تجربی مدرسه شهید محبوبه دانش شهر آشتیان در سال تحصیلی 1401-1402 انجام گرفت. این پژوهش با روش اقدام پژوهی و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته در بین دانش آموزان مورد بررسی واقع شد. روایی این پژوهش از طریق نظرخواهی از 2 تن از دبیران باسابقه ی شهر اراک به تایید رسید و همچنین پایایی آن نیز با انجام آزمون مجدد تایید شد. یافته ها حاکی از این است که دادن تکالیف واگرا به دانش آموزان منجر به افزایش یادگیری و آشنایی بیشتر دانش آموزان با کاربردهای علم شیمی در زندگی خود و همچنین تثبیت بیشتر مطالب درس شیمی در ذهن آنان و همچنین درک و فهم عمیق تر این درس می شود. پیشنهاد می شود معلمان برای افزایش یادگیری در درس شیمی، از تکالیف واگرا استفاده کنند.

یک چالش مهم در شیمی، فاصله بین انتظار معلم و تلاش های کم دانش آموزان به دلیل نبود یا گاهی کمبود انگیزه است. این علل بی انگیزگی دانش آموزان می تواند معطوف به خود فرد، خانواده و یا کلاس درس و محیط آموزشی آنها باشد که در اینجا به عواملی که به محیط آموزشی و کلاس درسی آنها مربوط می شود بررسی گردیده است، برای مثال عدم وجود آگاهی در دانش آموزان از اهداف دروسی که در کلاس درس یاد می گیرند می تواند یکی از این عوامل بی انگیزگی معطوف به کلاس درس باشد. هدف این مقاله ارایه راهکارهایی جهت جذاب سازی آموزش شیمی با تاکید بر تلفیق آن با استفاده از زندگی است. تلفیق آموزش شیمی یک راهکار مناسب جهت ایجاد انگیزه در دانش آموزان برای تعمیق یادگیری است. مثال های مختلفی از روش های جذاب برای تدریس شیمی در این مقاله بیان شده است که می تواند انگیزه دانش آموزان برای درک بیش تر و یادگیری بهتر مفهوم های انتزاعی در شیمی را افزایش دهد.

در این پژوهش میزان کارآمدی شش روش مطالعاتی متفاوت در یادگیری درس شیمی مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه آماری مورد بررسی در این پژوهش 52 نفر از دانش آموزان رشته های تجربی و ریاضی سال دوازدهم یکی از دبیرستان های منطقه 8 شهر تهران بودند. سوالات این پژوهش به صورت پرسشنامه چند گزینه ای تنظیم شده بود که در اختیار دانش آموزان قرار داده شد و سپس نتایج حاصل از آن ها توسط روش های تحلیلی-توصیفی مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت حصول اطمینان از میزان کارآمدی این شش روش در آزمون های شیمی، از دانش آموزان خواسته شد که ابتدا در یک آزمون تشریحی و سپس در یک آزمون چهارگزینه ای استاندارد با سطح سوالات متوسط شرکت کنند. با توجه به نتایج کلی به دست آمده طی این پژوهش مشخص شد پیش خوانی و پس خوانی مطالب درسی و نیز مطالعه مستمر اما کوتاه مدت در طول هفته، بر بهبود یادگیری درس شیمی و نیز عملکرد مطلوب دانش آموزان در آزمون های این درس تاثیر چشمگیری دارد.

ذهن انسان فعال است و معلم شرایط یادگیری را ایجاد می کند و مهارت های ذهنی و قابلیت های تفکر را تقویت می نماید. روش تدریس از مهم ترین عناصری است که در تحقق هدف های آموزشی به طور فزاینده ای موثر می باشد. کاوشگری روشی پژوهشی است که می تواند ما را در درک چه و چگونگی جهان پیرامون یاری کند. این مقاله با به کارگیری الگوی تدریس کاوشگری هدایت شونده به بررسی اثر بخشی در یادگیری مفهوم موازنه و آرایش الکترونی پرداخته است. روش پژوهش انجام شده مروری-توصیفی با رویکرد کاربردی است. در این کار پژوهشی تعدادی کاربرگ که برای اهداف مورد نظر در کلاس درس شیمی تهیه و اجرا شده اند معرفی می گردد. با تدوین کاربرگ هایی مبتنی بر چرخه کاوشگری هدایت شده، فراگیر داده ها را محک می زند و توضیحات را به منظور توسعه مفاهیم شیمیایی می نویسند. مشاهده ها در بررسی نشان داد که این الگوی تدریس موجب فعال شدن دانش آموزان و مشارکت کامل آنان در امر آموزش ویادگیری می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر "روز آزمایشگاه" بر فرآیند یادگیری و ایجاد علاقه مندی دانش آموزان دختر رشته تجربی در درس شیمی و آزمایشگاه می باشد. جامعه آماری پژوهش از میان 76 نفر از دانش آموزان دختر رشته تجربی متوسطه دوم مدرسه فرزانگان نادریان شهرستان اصفهان که در نیم سال اول سال تحصیلی 1402-1401 مشغول به تحصیل بوده اند انتخاب شده است. روش اجرای تحقیق به صورت پیمایشی بوده است که گروه آزمایش شامل 38 نفر که در آزمایشگاه شرکت کرده اند و گروه کنترل شامل 38 نفر که تجربه آزمایشگاه نداشته اند می باشد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه های محقق ساخته بوده که به دو شکل تستی و تشریحی تهیه گردیده است. در پایان نتیجه آزمون t مستقل، برای مقایسه میانگین نمرات هر فرضیه مشخص کرد، بین میانگین نمره علاقه مندی و درک شیمی دانش آموزانی که در آزمایشگاه شرکت کرده اند و دانش آموزانی که در آزمایشگاه شرکت نکرده اند، تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین میانگین نمره نقش مثبت فعالیت های تجربی در ایجاد ارتباط میان دانش و مهارت زندگی دانش آموزانی که در آزمایشگاه شرکت کرده اند به طور معناداری بیشتر است.

هدف از این پژوهش در واقع بیان دیدگاه دانش آموزان در خصوص دبیر شیمی خوب است که در دو بعد اخلاقی _ رفتاری و هم چنین حرفه ای _ تخصصی مورد بررسی قرار می گیرد. جامعه آماری ما دانش آموزان دختر متوسطه ی دوم شهر پرند در سال تحصیلی 1402-1401 و نمونه ی آماری نیز 120 نفر از دانش آموزان دختر متوسطه ی دوم مدرسه ی حنانه شهر پرند می باشد که به طور تصادفی انتخاب گردیدند. برای انجام این پژوهش و گرد آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده گردید. طبق داده ها بدست آمده، از دیدگاه دانش آموزان معلم خوب باید با آنان صمیمی باشد، نباید بین دانش آموزان فرق بگذارد، خونسرد و آرام باشد، به جای تنبیه و سرزنش دانش آموزان را تشویق نماید تا در آنان ایجاد انگیزه گردد و در نهایت ارتباط نزدیک و خوب با اولیا از دیدگاه دانش آموزان دارای اهمیت زیاد یا خیلی زیاد بوده است و متفق القول بر این عقیده بودند که معلم شیمی خوب در حین تدریس بهتر است مثال های روزمره و ملموس در زمینه ی موضوع درس بیان کند و یا برای درک بهتر و عینی تر موضوع درس آزمایشات ساده برای دانش آموزان انجام دهد. قدرت و فن بیان قوی داشته باشد و در نهایت دانش آموزان تمایل و علاقه ی زیادی برای استفاده از فناوری های نوین و تولید محتواهای جذاب توسط معلم خصوصا در دوران غیرحضوری شدن مدارس از خود نشان دادند.

فراگیران اغلب مطالعه شیمی دبیرستان را چالش برانگیز می دانند به دلیل آنچه که باعث درک نادرست از مسایل علمی است و محققان به آن کج فهمی می گویند. کج فهمی نه تنها در شیمی بلکه در سایر رشته های علمی و در سطوح مختلف آنها نیز مشاهده می شود. تعیین باورهای غلط دانش آموزان در شیمی برای تدریس و یادگیری موثر شیمی بسیار مهم است. در این مقاله به شناسایی و بررسی چهار کج فهمی در دانش آموزان پایه دهم، در مورد مفاهیم ساختار اتمی، ساختار ترکیبات یونی، تفاوت بین ترکیب و عنصر و تفاوت بین پیوندهای درون مولکولی و برون مولکولی پرداخته شده است. برای اخذ نتایج در این مطالعات از تست های CMDT استفاده شده است. این یافته ها می تواند جهت اصلاح برنامه آموزش شیمی مورد استفاده قرار گیرد.

برنامه های کاربردی آزمایشگاهی که در اواسط قرن بیستم به کار گرفته شدند نه تنها نقطه نظر جدیدی را فراهم کردند بلکه یک بعدجدیدی را به درس های آموخته شده به ارمغان آوردند. در ابتدا آن ها برای اثبات دانش نظری مورد استفاده قرار گرفتند اما اخیرا به محیط هایی تبدیل شدند که دانش آموزان به راحتی دانش را به عنوان یک فرد یا در گروه ها کشف می کنند. فعالیت هایی که با شکل اخیر آزمایشگاه ها به وجود آمده اند, طور قابل توجهی به آموزش دانش آموزان برای رویکرد سازنده گرا کمک کرده اند, که تحقیق, جستجوی راه حل ها, کشف راه حل های علمی و دلایل عمیق در مورد مفاهیم علمی هستند. با این حال, در مرحله کنونی نظام آموزشی ما, این فعالیت ها را نتوانسته درمحتوی دروس بگنجاند. حال با مطالعه در سیستم های آموزشی چند کشور, آزمایشگاه های مجازی به عنوان یک راه حل جایگزین برای مشکلات آموزش به صورت دوره های کاربردی ظاهر شده اند. در این تحقیق با هدف استفاده از آزمایشگاه های مجازی، مزایا و معایب آن ها مورد بررسی قرار گرفت و برخی مطالعات آزمایشگاهی مجازی در زمینه شیمی معرفی و ارایه گردید.

آزمایشهای پرهزینه یکی از مورادی است که اکثر پژوهشگران شیمی با مشکل مواجه کرده است با توجه به توسعه نرم افزارهای شیمی بررسی و مطالعه آزمایشها در بستر نرم افزارهای شیمی می تواند گامی مهم در پیشبرد اهداف آموزشی و علاقه دانشجویان رشته شیمی باشد در این مقاله اهمیت استفاده از نرم افزارهای شیمی جهت بررسی انجام واکنش یا مطالعه فرایند ترمودینامیکی واکنشهای شیمیایی مورد توجه قرار گرفته است این روش ها می توانند جایگزینی مناسب جهت بررسی اینگونه مطالعات باشند در این مقاله با استفاده از نرم افزار گوسین به بررسی و محاسبه آنتالپی برخی از واکنشهای شیمیایی پرداخته شده است و نتایج به دست آمده از است محاسبات با نتایج آزمایشگاهی مقایسه شده است. مقایسه نتایج نشان می دهد که نتایج به دست آمده توافق خوبی با نتایج آزمایشگاهی دارند و می تواند روشی مناسب برای مطالعه این حوزه باشد، درصد خطای محاسبات آزمایشگاهی با نتایج محاسباتی در حدود 0. 0034 می باشد

همه گیری کووید-19 آموزش و پرورش را مجبور به ایجاد تغییرات در روش های آموزش و تدریس نمود. مدارس کشور های درگیر ویروس کرونا، روش مجازی و آنلاین را جایگزین آموزش حضوری و چهره به چهره نمودند. معلمان همه دروس از جمله معلمان شیمی نیز مجبور به تغییر روش تدریس خود شدند. این پژوهش به بررسی عملکرد معلمان شیمی و انواع شیوه های تدریس آنان در فضای مجازی در دوره همه گیری کووید-19 می پردازد. روش تحقیق از نوع پیمایشی هدفمند می باشد. ابزار پژوهش پرسشنامه ای محقق ساخته حاوی 10 سوال باز پاسخ بود و 255 دبیر شیمی از نواحی چهارگانه شیراز، به سوالات پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد که معلمان شیمی سعی کرده اند از انواع پلتفرم های آموزشی در فضای مجازی در تدریس استفاده کنند. علاوه بر این، اکثر آن ها در انجام فعالیت های آزمایشگاهی با مشکل مواجه بوده و نتوانسته اند کاری انجام دهند. برخی از معلمان به جای فعالیت های واقعی آزمایشگاهی، از چند رسانه ای ها استفاده کرده اند. اما معمولا چند رسانه ای ها، مهارت های آزمایشگاهی را در دانش آموزان تقویت نمی کنند. نتایج دیگر این تحقیق نشان داد از آن جایی که پایان زمان همه گیری کرونا قابل پیش بینی نیست. لذا در این دوران چالش های موجود در تدریس به فرصت ها تبدیل شدند و برای آموزش مطلوب شیمی به صورت آنلاین در دوران کرونا و پساکرونا راه های نوآورانه ای پیشنهاد شده است.

فعالیت های علمی و آموزش دقیق مطالب شیمی با تسلط بر مواد شیمیایی همراه است. مواد شیمیایی کاربردهای مفید و مضر فراوانی دارد که نمی توان نادیده گرفت. آشانایی با تمامی سیرت ها و رفتار های مواد شیمیایی در موقعیت های مختلف سبب افزایش مهارت و آگاهی از شیوه برخورد با مواد خطرناک و آسیب رسان میشود. موادی که ممکن است در جایگاهی معنای آموزشی و در جایگاه دیگر معنای مضرات را نشان دهند. از مراحل و برهه ها آشنایی با مواد شیمیایی دوران تحصیلات متوسطه به ویژه متوسطه دوم در دروس شیمی است. متاسفانه به دلیل حجم بالای مواد معرفی شده، پرداختن به تمامی رفتار های این مواد در دوران تحصیلی متوسطه ممکن نمیشود و بسیاری از متفکران تحصیلات تکمیلی را به دوره تحصیلات عالی موکول میکنند درحالیکه درصد بسیار کمی از افراد برای تحصیلات عالی اقدام میکنند و یکی از الزامات آموزشی کشور، آشنایی افرادی با تحصیلات پایین تر در شناخت و تشخیص خواص و خصوصیات به همراه رفتار های مواد شیمیایی در موقعیت های مختلف است. در پژوهش پیش رو سعی داریم (تا حد توان) به معرفی ترکیبات و عناصر خطرناک و آسیب رسان شیمیایی بپردازیم. در روند کار سعی فراوانی شده ترکیبات و عناصر مورد بررسی تا حد امکان ترکیباتی استفاده شده در کتب درسی شیمی باشد. سعی نمودیم به صورت مرور و تاکید بر تمامی جوانب عناصر و ترکیبات جنبه های مختلف آنان را برملا سازیم.

کج فهمی در لغت به معنای فهم و دریافت نادرست از موضوع است. کج فهمی در آموزش را می توان درک ناقص و ناکافی دانش آموزان از مطالب درسی دانست. رفع این کج فهمی ها همواره از چالش های معلمان، در مدارس بوده است. هدف از این پژوهش شناسایی و بررسی راه های رفع برخی از کج فهمی های دانش آموزان در مفاهیم یون، پیوند یونی، ذرات سازنده جامدات یونی و چگونگی انحلال این جامدات در آب است. این مقاله بر اساس پاسخ های 25 نفر از دانش آموزان پایه دهم رشته ریاضی و فیزیک دبیرستان متوسطه دوم نمونه دولتی فرندخت فریور، شهرستان آستارا، استان گیلان و 30 نفر از دانش آموزان پایه دهم رشته علوم تجربی دبیرستان متوسطه دوم امام سجاد (ع)، شهرسنندج، استان کردستان به سوال های چهار گزینه ای تهیه شده است. کج فهمی های دانش آموزان در پاسخ های آن ها به سوال ها مشخص شد، در ادامه روشی برای تدریس مفهوم پیوند یونی طراحی و ارایه گردیده است. نکته مهم این تدریس، آغاز فرآیند تدریس از مفهوم یون به عنوان کوچک ترین ذره ی تشکیل دهنده ای برخی مواد همانند اتم و مولکول ها است.

پژوهش حاضر به منظور مطالعه میزان درک دانشجومعلمان سال اول و دوم رشته آموزش شیمی دانشگاه فرهنگیان آذربایجان شرقی در مورد برخی مفاهیم پایه موضوعات ترمودینامیک و سینتیک شیمیایی و استخراج کج فهمی های موجود در بین آنها انجام شده است. جامعه آماری پژوهش دانشجومعلمان رشته آموزش شیمی و روش جمع آوری داده ها یک پرسشنامه محقق ساخته حاوی چند سوال درباره مفاهیم مورد نظر است که روایی و پایایی آن بررسی و تایید شد. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که برخی از دانشجویان این دانشگاه در درک این مفاهیم مشکل دارند و کج فهمی هایی مشابه با کج فهمی های گزارش شده در منابع علمی برای دانش آموزان دوره متوسطه دارند. مشخص گردید که استفاده از استدلال ترمودینامیکی برای حل مسایل سینتیکی، عدم توانایی در استفاده از دانش خود برای یک حل مسیله معین و نقش کتابهای درسی از علل پیدایش برخی کج فهمی ها در میان دانشجومعلمان است. نتایج نشان داد که درباره تفسیرهای نادرست احتمالی دانشجومعلمان باید هوشیاری کافی وجود داشته باشد تا احتمال بروز کج فهمی کاهش یابد. معرفی تعاریف همراه با نشان دادن کاربردها در مورد مسایل خاص و بحث در مورد کج فهمی های رایج پیشنهاد پژوهش حاضر برای پیشگیری از برداشت نادرست دانشجویان است.