طب جنوب
سال:1380 | دوره:4 | شماره:ویژه نامه کنگره سراسری طب و دریا |تعداد مقالات:89

از بهمن ماه 1368، به مدت 32 ماه، 82 مورد مسمومیت با جانوران زهرآگین خلیج فارس توسط نگارنده در درمانگاه های پایگاه نیروی دریایی جزیره خارک، جزیره تنب بزرگ و مراکز بهداشتی و درمانی جزیره شیف، بندر کنگان و بیمارستان فاطمه زهرا بوشهر مورد معاینه و درمان قرار گرفته اند. از این بیماران 39 (47%) مورد مسمومیت با عقرب ماهیها، 22 (27%) مورد عروسهای دریایی، 13 (16%) مورد سفره ماهیها و 8 (10%) مورد خارپوستان زهرآگین را شامل می شد. شناخت علمی بیولوژیک این جانوران و چگونگی شناخت مسمومیت و درمان با آنها برای پزشکانی که به این منطقه جغرافیایی ایران اعزام می شوند از دیدگاه پزشکی حیاتی است.

اشتباهات ناشی از فرسودگی  و خستگی افراد موجب تقلیل تدریجی بازدهی گردیده و در نهایت حوادثی را در بر خواهد داشت آشنایی با عوامل موثر بر خستگی کاری بر روی کشتیها، موجب می گردد تا توانایی کارکنان را در مقابله با آن تداوم بخشیده و خطای انسانی را کاهش دهد. خطای انسانی - هر گونه انحراف در یک سیستم استاندارد بازده که بصورت مستقیم یا غیر مستقیم توسط متصدی آن صورت پذیرد و باعث تغییر جزیی یا تغییرات مهم در سیستم عملیاتی آن گردد. خطا یا اشتباه انسانی خوانده می شود. تعدادی از عوامل موثر در اشتباهات انسانی و خستگی در صنعت دریانوردی که بوسیله بخش تحقیق و توسعه گارد ساحلی آمریکا شناسایی شده اند بشرح زیر عبارتند از: ·   در حال تنش خستگی کار بیش از حد و نظیر آن شیوه ها و مهارتهای یاد گرفته شده نیز کار ساز نخواهد بود. ·   خستگی کاری در صنایع دریانوردی بویژه در بین کارکنان کشتیها وجود داشته و گسترش آن روز افزون است. ·   فشار رقابت اقتصادی در ارتقا بهره وری شناورها ·   ناتوانی در تشخیص خطرات ناشی از تاثیر خستگی ·   فشار رقابت اقتصادی در کاهش تعداد کارکنان ·   ضعف اطلاعاتی در شناخت خستگی در این تحقیق خستگی انسان و اثرات آن روی تندرستی و کارآیی دریانوردان در دریا بشرح زیر بتفصیل بحث خواهد شد: 1- شناخت خواب 2- آهنگ عادتی خواب 3- خواب و محیط (کشتی) 4- مدت و کمبود خواب 5- تاثیر خواب بر فرسودگی دریانوردان 6- عوامل موثر بر خستگی حاصل از کار بر روی شناورها (لرزش نور صدا) 7- ارتباط خستگی بار کارآیی دریانوردان 8- تاثیر فرسودگی بر عناصر فیزیکی و روانی بدن 9- و در بخش پیشنهادات راهکارهای ویژه را که می توانند بنوعی (از قبیل برنامه کاری محیط های دریایی کشتی) در بهبود و کاهش خستگی نقش داشته باشند مطرح خواهد شد.

آسیب های ناگهانی افت فشار در غواصی شامل بیماری کاهش فشار decompression و آمبولی گازی شریانی می باشد. کاهش شدید و ناگهانی فشار محیطی در غواصی موجب تشکیل حبابهای گازهای خنثی تنفسی در بافت ها و جریان خون که قبلا در بافت ها در فاز محلول بودند می شود و ایجاد بیماری کاهش فشار شدید تیپ 2 را که یک حادثه ایسکمیک منحصر به فرد است در سیستم اعصاب مرکزی بخصوص در نخاع می کند. MRI ضایعات عروقی مغزی ایسکمیک را در آمبولی گازی شریانی بخوبی نشان می دهد ولی در تشخیص بیماری کاهش فشار حساسیت کمتری دارد ولی در هر صورت هر چند که بررسی MRI نمی تواند تشخیص آمبولی گازی شریانی و یا بیماری کاهش فشار را مردود کند ولی MRI در تشخیص ضایعات پاتولوژیک بیماری کاهش فشار در نخاع که در تصویربرداری های دیگر رویت نمی شود می تواند روشی مفید بوده و نشان داده شده است که در پیگیری این بیماران در اتاقهای فشار نیز کاربرد بسزایی دارد.

در تحقیق حاضر، میزان رطوبت موجود در ماهیچه و کبد 12 نمونه از کوسه ماهیان خلیج فارس اندازه گیری شد. همچنین روغن موجود در بافت های یاد شده به کمک حلال متانول و کلروفرم و به روشBligh & Dyer استخراج گردید. شناسایی نوع و میزان اسیدهای چرب موجود در روغن های استخراج شده با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی صورت گرفت. نتایج آزمایش نشان می دهد که میزان رطوبت موجود در ماهیچه و کبد نمونه ها به ترتیب 70.8 - 60.6 % و 48.7 - 23% است. همچنین میزان روغن موجود در کبد و ماهیچه نمونه ها به ترتیب بین 3.2 تا 64.6% و 0.7 تا 2.1% می باشد. میزان اسیدهای چرب 3-ώ موجود در کبد و ماهیچه کوسه ماهیان به ترتیب بین32.75 - 0.59% و 34.80 - 3.53%می باشد. ملاحظه می شود که نوع و میزان چربی موجود در کبد کوسه ماهیان بسیار متغیر است که این امر بستگی به نوع، جنسیت، سن، وزن کبد، محل صید و نوع تغذیه جانور دارد. همچنین با بررسی نتایج آزمایش ملاحظه می شود که میزان اسیدهای چرب موجود در روغن کبد کوسه ماهیان خلیج فارس بسیار زیاد و قابل مقایسه با نمونه های روغن دریایی استحصالی در نقاط دیگر دنیا است. تنها در یک مورد (نمونه شماره 8) استثنا مشاهده شد که میزان اسیدهای چرب موجود در روغن کبد آن بسیار پایین (0.95%) است که می تواند به دلایلی مانند سن، جنس و شرط مهاجرت باشد. روغن کبد کوسه ماهیان پس از مخلوط شدن تحت عملیات بوگیری با بخار آب در شرایط 200-240°C و فشار کمتر از mm Hg 5 در مدت زمان 45 دقیقه قرار گرفت. میزان اسیدهای چرب 3-ω پس از پایان فرآیند بوگیری به21.12% بالغ گردید. همچنین مقادیر ویتامین D,A در مخلوط روغن بوگیری شده به ترتیب برابر IU/g 6853 و IU/g 95 به دست آمد. مقادیر یاد شده که در محدوده تعیین شده در کتب مرجع دارویی (فارماکوپه) قرار دارد، نشان میدهد که این ماده پتانسیل مناسبی جهت جایگزینی روغن های وارداتی را داراست که هم اکنون در کارخانجات داروسازی کشور مورد استفاده قرار می گیرد.

اثرات ایمنومدولاتوری غضروف کوسه بر ایمنی همورال، ایمنی سلولی و سیتوتوکسیسیتی طبیعی در موش بررسی شد. به علاوه تاثیر آن بر پاسخ تکثیری سلولهای تک هسته ای خون انسان مطالعه گردید. غضروف خالص (که پروتیین جز فعال آن را تشکیل میدهد) پاسخ همورال علیهSRBC را در موشBALB/C  تقویت می کند. تیتر هما گلوتینین که در حیوانات گروه کنترل 1.147 است در حیوانات گروه تست به 1.135 می رسد. مناسب ترین دوز 100 mg/kg می باشد. غضروف مرغ هیچ تاثیر معنی داری بر ایمنی هومورال ندارد. غضروف کوسه و مرغ هر دو دارای تاثیر میتوژنیک بر لنفوسیتهای خون محیطی انسان هستند (اندکس تحریکی غضروف ناخالص کوسه 6.7 و غضروف ناخالص مرغ 4.9 است در مقایسه باPHA که اندکس تحریکی آن 5.9 می باشد). غضروف خالص کوسه فعالیتNK  را کاملا سرکوب می کند و فعالیتNC  را افزایش می دهد این ترکیب همچنین در دوز 100 mg/kg پاسخ ایمنی سلولی(DTH)  را تقویت می کند در حالیکه غضروف مرغ هیچ تاثیر معنی داری بر این واکنش ندارد. نتیجه می گیریم که غضروف خالص کوسه سیستم ایمنی اختصاصی را تقویت می کند و تاثیر منفی بر فعالیتNK دارد. پس از این ترکیب می توان در درمان بیماریهایی چون سرطان (که سیستم ایمنی اختصاصی در مبارزه علیه آنها نقش مهمی دارد) استفاده کرد.

دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه در ردیف زیستگاه های ممتاز آبزیان جهان قرار دارد که علاوه بر ذخایر با ارزش ماهیان استخوانی بخش عمده ماهیان خاویاری که از گرانبهاترین ماهیان جهان می باشد به طور انبوه در آن زندگی می کنند. چنانچه این دریا خصوصیات طبیعی خود را به دلیل آلوده شدن یا کاهش سطح آب از دست دهد اثرات زیانبخش اقتصادی و محیطی و اکولوژیکی را همراه خواهد. در نتیجه اقتصاد تمامی مناطق شمالی ایران در خطر نابودی قرار خواهد گرفت بسیاری از شرایط هیدرولیک در دریا بستگی به تغییر درجه حرارت داشته و میزان این پارامتر در حقیقت تعیین کننده مهمی از شرایط محیطی و پراکندگی فلور هر منطقه می باشد. آزمایش بررسی بار آلودگی باکتریایی  و کلیفرمی در سواحل جنوبی دریای خزر بر اساس ورود فاضلابهای شهری و صنعتی بین اعماق صفر تا ده متر مورد بررسی قرار گرفت. کلا از 8 ایستگاه در استان گیلان از آستارا تا چابکسر بصورت فصلی نمونه برداری شد. و اعماق شامل صفر-1 متر-2 متر-5 متر و 10 متر بود. آلودگی به روش توتال کانت و استاندارد تشخیصی کلیفرمها مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین مناطق آلودگی در مناطق کم عمق بود. دمای آب و هوا و سرعت جریان آب آلودگی توسط انسان و حیوانات در این مناطق باعث افزایش بار آلودگی می شود. بیشترین میزان آلودگی در فصل زمستان بود شدت و سرعت جریان آب در فصل زمستان و همچنین میزان رقابت سایر باکتریها در فصول گرم و معتدل سال باعث کاهش رشد کلیفرمی گردیده است.

نوفه (سر و صدا) یکی از مخاطرات حرفه ای و زیست محیطی است که علاوه بر صدمه به دستگاه شنوایی، اوضاع فیزیولژیکی بدن را مختل می سازد و منشا بسیاری از اختلالات عصبی و روانی است بطوریکه ظرفیت تطابق انسان با محیط کار و خانواده اش را کاهش میدهد و نهایتا میزان بازدهی کار تقلیل می یابد.در سال1376 بمنظور بررسی و ارزیابی تراز فشار صوتی در موتور خانه یدک کشها، لایروبها و قایق ها، شناورهای دریایی و تجهیزات خشکی توسط دستگاه تراز سنج فشار صوتی و دزیمتری صدا مدل2230 B&K دانمارک که پس از کالیبراسیون و انجام مراحل مقدماتی اندازه گیری صورت گرفت. تعداد کل اندازه گیری 461 مورد که تعداد 21 مورد دزیمتری فردی و 440 مورد محیطی در بسامدهای مختلف حساسیت شنوایی بر حسب اکتا و باند (125 تا 8000 هرتز) مورد سنجش قرار گرفت.شاخص های اندازه گیری عبارتند از: تراز فشار صوتی، فشار موثر صوتی و تراز معادل فشار صوتی است. آزمون های پارامتری نشان میدهد که بین میانگین تراز فشار صوتی در شرایطی که موتور و ژنراتور تجهیزات دریایی روشن باشد با حداکثر فشار صوتی مجا (dbA=85=LPeq) اختلاف معنی داری وجود دارد.( 5%(P< و همچنین در مواقعی که فقط ژنراتورها روشن باشد با حدود اطمینان 99%اختلاف معنی داری وجود دارد.(P<%5) آزمون های پارامتری نشان میدهد که بین میانگین رتبه ای فشار موثر صوتی دریافتی توسط کارگران به تفکیک نوع تجهیزات دریایی و خشکی بجز در مورد لایروبها و یدک کشها (P=%5) که حد مرزی است ولی در سایر موارد هیچگونه اختلاف معنی داری وجود نداشت(P>%5) .

مقدمه: گاو ماهیان از خانواده Gobiidae می باشند و در تمام نقاط دریای خزر وجود دارند که علاوه بر تراکم و گسترش وسیع، نقش مهمی را در چرخه غذایی ماهیان به عهده دارند. ولی به علت جثه کوچک ناشناخته هستند.روش تحقیق: در این تحقیق 10 قطعه گاو ماهی(Neogobius)  از صیدگاههای منطقه گهرباران و خزر آباد دریای خزر صید گردید (جهت تغذیه تاسماهیان) که تعدادی از آنها علائمی را از قبیل خونریزی، پرولاپس مخرج و خونریزی شدید در باله دمی نشان داده اند. پس از بیوتمری ماهیان از اندام کلیه آنها در محیط بلاد آگارB.A  کشت میکروبی داده و بمدت 72 ساعت در درجه حرارت 25 درجه سانتیگراد انکوبه کردیم. سپس جهت خالص سازی پرگنه ها کشت مجدد صورت گرفت.یافته های پژوهش: همگی پرگنه های رشد کرده بر روی محیط کشت گرم منفی، اکسیداز مثبت و کاتالاز مثبت بودند که جهت شناسایی نهایی به محیط های تشخیصی و تفریقی برده شدند علاوه بر جداسازی و شناسایی باکتری زئونوزپلیزوموناس شیگلوئیدسPlesimonas shigelloides  یکسری باکتریهای غیر زئونوز نیز جدا گردیدند.نتیجه گیری: گاوماهیان به دلیل کوچک بودن اندازه، صید آنها اقتصادی نمی باشد اما به لحاظ اینکه در زنجیره غذایی به عنوان غذای ماهیان گوشتخوار از جمله تاسماهیان محسوب می شوند و بدین طریق می توانند عامل انتقال بیماری در این گونه ماهیان با ارزش دریای خزر شوند، حایز اهمیت می باشند از طرفی در منطقه گهرباران (محل صید گاو ماهی)، این ماهی مورد استفاده مردم منطقه قرار می گیرد بنابراین شناسایی آلودگی باکتریایی این ماهیان که مورد استفاده انسانی دارند برای پی بردن به بیماریزایی آنها به لحاظ مشترک بودن با انسان (زئونوز) دارای اهمیت است و در این بررسی نیز سعی شده عواملی که امکان آلودگی بصورت زئونوز می باشد شناسایی گردد.

کوسه ماهی دارای میزان نسبتا بالا اوره است، که نسبت اوره آن به سایر ماهیها مخصوصا ماهیهای استخوانی بسیار بالا است. اوره به عنوان یک منبع غذایی مهم برای باکتریها است. لذا باکتریهایی که حاوی آنزیم اوره آز هستند، قادرند اوره را تجزیه کرده و تولید آمونیاک و دی اکسید کربن کنند.روش تحقیق: در طی بررسی از 140 نمونه کوسه از نواحی پوست، برنش، لوله گوارش جهت شمارش کلی و تعیین گونه میکربی استفاده نمودیم. همچنین میزان اوره در طی پروسه انجماد درC  10-18C- به روش مستقیم(Fearon)  انجام پذیرفت.یافته های پژوهشی: نتایج بدست آمده نشان می دهد که بیشترین شمارش مربوط به ناحیه پوست بوده و ناحیه برنش دارای کمترین توتال میکربی است. فلور طبیعی در کوسه ها شامل باکتریهای گرم مثبت از جمله میکرو کوکوس باسیلوس، کورینه، باکتری و باکتریهای گرم منفی شامل موراکسیلا، اسینتو باکتر، فلاوباکتر، آئروموناس، سودوموناس، اگزانتوموناس، کلبسیلا، سراشیاومورگانلا می باشد. در طی پروسه انجماد کاهش اوره توسط فعالیت باکتریهای اوره آز مثبت نظیر استافیلوکوک، میکروکوک، سودوموناس آئروموناس کلبسیلا و مور گانلا صورت گرفت.نتیجه گیری: با در نظر گرفتن تغییرات میزان اوره در طی دوران قبل و بعد از انجماد گوشت و اینکه آنزیمها قادرند تا برودت (C 30-) به فعالیت خود ادامه دهند، می توان عنوان کرد تجزیه اوره و تولید آمونیاک در قبل از خط انجماد توسط فعالیت باکتریها و بعد از خط انجماد در نتیجه باقی ماندن آنزیم اوره آز و همچنین فعالیت گروهی از باکتریهای سرماگرا با قدرت پروتئولیتیکی قوی که دارند، سبب لیز شدن بافت های پروتئینی و آلودگی بافت های زیرین پوست و نهایتا آلودگی و فساد سریعتر کوسه ماهی میشوند.

در این تحقیق اثرات مهار کننده جلبک کلادوفورا گلومراتا براشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه های جلبک از سواحل دریای خزر (خزر آباد ساری) جمع آوری و بمنظور خشک شدن بمدت 3 روز در دمای 30-28 درجه سانتی گراد قرار داده شده و پس از وزن کردن با استفاده از حلالهای استن (55 درجه سانتی گراد) و اتانول (80 درجه سانتی گراد) و سیستم کجلدال بمدت 1ساعت رفلاکس شده و عصاره حاصله در سیستم خلا تقطیر و در نهایت در شیشه های قهوه ای نگهداری شدند (بازای هر 200 میلی گرم وزن خشک، 100 میکرو لیتر عصاره)، به منظور اثرات ضد میکروبی، ابتدا تلقیح غلیظی از نمونه لیوفیلیزه در باکتری تهیه و به صورت انبوه در محیط مولرهینتون آگار کشت داده شدند، سپس چاهک هایی در سطح محیط تعبیه و عصاره های استونی و الکلی و کنترل اضافه و انکو باسیون انجام گرفت.نتایج نشان داد که هر دو عصاره اثر مثبتی بر دو باکتری داشته ولی میزان حساسیت اشریشیا کولی نسبت به استافیلو کوکوس اورئوس بیشتر و عصاره استونی نیز نسبت به عصاره الکلی اثرات بهتری نشان داده است(P<0.001) . اثر مهار کننده جلبکها به عوامل مختلفی از جمله جنس و گونه جلبک، محیط زیست، تغییرات آب و هوای فصلی بستگی دارد. در مقیاس آزمایشگاهی میزان تاثیر جلبکها به نوع حلال مورد استفاده جهت عصاره (کلروفرم، استن، اتر و ...) و غلظت مورد استفاده آن بستگی دارد. جلبک کلادو فورا در مقایسه با جلبکهای دیگر اثر مهار کننده نسبتل پایینی را نشان داده است. لذا این خاصیت مهم که از ارزش شایان توجهی برخوردار است در صنایع دارویی، پزشکی و تولید لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می گردد.

امروزه ورود فاضلاب های آلوده، اعم از فاضلاب های کشاورزی، صنعتی و خانگی به داخل دریاها و رودخانه ها غلظت مواد مغذی لازم برای رشد جلبک ها را افزایش داده است، که این امر موجب گسترش توده های جلبکی در سواحل شده است.مطالعات انجام شده نشان میدهد رشد جلبک های سمی نظیر سیانو باکتری هایSpumigena Oscillatoria, Lyngbaya Majucula, Nodularia   اثرات متفاوتی را بر سلامتی انسانها بر جای می گذارد. سموم ناشی از جلبکهای سمی، نظیر سموم Aplysiatoxin, debromoaply, siatoxin, lyngbytoxin, Nodularin به روش های مختلفی مانند، مصرف ماهی و صدف، تماس مستقیم، تنفس و بلعیدن ناگهانی آب توسط شناگر به انسان منتقل می شود. مطالعات نشان می دهد در صورت انتقال سموم جلبکها به انسان، بیماریهای مختلفی نظیر: Paralytic shelfish Poisoning (PSP), Amenesic shelfish Poisoning (ASP), diarrhetic shelfish Poisoning (DSP) تخریب و خونریزی کبد، ایجاد می گردد. جهت مصون ماندن از خطرات جلبکها باید از ورود مواد مغذی (نیتروژن، فسفر ...) به آب دریاها جلوگیری نمود که تصفیه پسابهای آلوده یکی از مناسبترین راه حل می باشد. همچنین جهت مصون ماندن از اثرات سو جلبکها در هنگام استفاده از دریا، باید نکات ایمنی را مد نظر قرار داد که برخی از این نکات عبارتند از:-1 از شنا کردن در مناطقی که در آن میزان جلبکها، قابل رویت است، دوری جست.2- از نشستن در محلی که جلبکهای خشک شده، در مسیر باد قرار دارند، پرهیز نمود.3- بعد از نشستن در ساحل خود را شست تا از هر ماده زائدی تمیز شد.

در این بررسی میزان چربی و اسیدهای چرب تمام قسمتهای بدن 3 گونه ماهی خلیج فارس و 3 گونه ماهی دریای خزر و از هر گونه 6 نمونه ماهی نر و 6 نمونه ماهی ماده و جمعا 72 نمونه ماهی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت. پس از تخلیه شکم، ماهیچه تمام قسمتهای بدن هر ماهی جدا و پس از هموژن کردن 50 گرم از هر نمونه مورد آزمایش واقع شد. چربی نمونه ها بروشBligh  و Dyer (به کمک متانول و کلروفرم) استخراج و پس از متیله کردن اسیدهای چرب، مقادیر آنها با دستگاه گاز کروماتوگرافی تجزیه و اندازه گیری شد. ستون دستگاهDEGS  15% نوع جدا کنندهFID  با حرارت 210، حرارت محل تزریق 200 و مقدار تزریق 2.5 میکرولیتر و فشار هوا، هیدروژن و هلیوم بترتیب 0.6 و 0.5 و 3 کیلو گرم بر سانتی متر مربع بود.نتایج این بررسی نشان داد که میانگین چربی تام ماهیهای خلیج فارس (2.89%) با میانگین چربی تام ماهیهای دریای خزر (2.84%) اختلاف معنی داری ندارد. میانگین اسیدهای چربω3  (امگا 3) در مجموع ماهیهای خلیج فارس در برابر 22.9% و میانگین اسیدهای چرب6ώ  (امگا 6) برابر 9.1% از کل اسیدهای چرب بود. اسیدهای چربMUFA  (اسید اولئیک و پالمیتو لئیک) و اسیدهای چربSFA  (استئاریک، پالمیتیک، میریستیک) در مجموع، ماهیهای خلیج فارس بترتیب 3 و 10% بیشتر از ماهیهای دریای خزر بود که اختلاف آنها معنی دار نبود. با توجه به یافته های این تحقیق، ماهی شوریده (از خلیج فارس) و ماهی سفید (از دریای خزر) حاوی بالاترین میزان چربی (بترتیب 4.6 و 3.9 گرم درصد گرم ماهیچه) و بالاترین مقدار اسید چرب امگا 3 (بترتیب 1371،1070 میلی گرم درصد گرم ماهیچه) بوده و مناسبترین ماهی از بین نمونه های مورد بررسی جهت تامین مقادیر سفارش شده اسیدهای چرب امگا 3 (800-1000 میلی گرم در روز) می باشند. در هفته، 5-6 گرم اسید چرب امگا 3 مورد نیاز است که با مصرف 3 وعده خوراک ماهی و در هر وعده 150-200 گرم ماهی نیاز افراد بالغ مرتفع می شود.در این بررسی از آزمون آماریT test  و آنالیز واریانس با استفاده از برنامه کامپیوتریSPSS  استفاده شده است.

علایم بسیار گسترده ای در نیرو های نظامی شرکت کننده در جنگ خلیج فارس (1991) مشاهده شده است که بر اساس آنالیز فاکتوری مرکز کنترل و پیشگیری(CDC) بیماریهای ، شاخص هایی جهت تشخیص این بیماری تحت عنوان سندرم خلیج فارس تعریف شده است. این سندرم شامل علایم چند گانه و بدون پاتولوژی واضح می باشد. مبتلایان به این سندرم از افسردگی،PTSD ، خستگی مزمن، اختلالات شناختی ( کاهش توانایی محاسبه، تفکر منطقی، ارزشیابی، یاد گیری و یاد آوری)، برونشیت، آسم، فیبرومیال‍‍‍‍‍ژی، اضطراب واختلالات جنسی در رنج می با شند.از چند صد هزار نفری که در عملیات طوفان صحرا شرکت نموده بودند، 20-15%مبتلا به سندرم شده و تاکنون 25000 نفر نیز فوت نموده اند. بنظر می رسد که آسیب گسترده ای سلسله اعصاب را آزرده نموده و طیفی از آزردگی های عصبی در دستگاه اعصاب اتونومیک، محیطی و مرکزی ایجاد شده باشد. عوامل اتیولو‍ژیک مختلفی برای سندرم نیز پیشنهاد شده است که شامل: جنگ افزارهای شیمیایی، بیولوژیک، ویروسها، باکتریها، واکسیناسیون و استرس در منطقه عملیاتی می باشد. از عوامل فیزیکی، اورانیوم فقیر شده (depleted uranium) که درطی جنگ بین 6-3 میلیون گرم در اتمسفر خلیج فارس آزاد گردیده مطرح شده است.  صدها مقاله پژوهشی در مورد این سندرم در سطح مطبوعات پزشکی جهان وجود دارد اما بنظر می رسد که این سندرم هنوز پس از ده سال چالش، در پرده ابهام میباشد.

مطالعات اپیدمیولوژیک متعدد ارتباط بین آتوپی و آسم برونشیال را ثابت کرده است. در مناطق مرتفع تعداد مایتMites  (یکی از آلرژن های مهم تنفسی) در هوا بشدت کاهش می یابد و آنتی ژنیسیته آن هم ضعیف است. در مناطق مرتفع، مهمترین فاکتور اقلیمی که تاثیر فراوانی بر تکامل مایتها دارد رطوبت نسبی داخل منزل است که از رطوبت منازل مناطق ساحلی بمراتب کمتر است. بعضی از اطفال مبتلا به آسم برونشیال چنانچه در نواحی کوهستانی بسر ببرند بهبود قابل توجهی در شدت شکایات تنفسی آنها دیده می شود. در یک تحقیق که بر روی اطفال 12-6 ساله ساکن در مناطق ساحلی و مرتفع (دو گروه: یکی ساکن منطقه 800-501 متری و دیگری ساکن منطقه (1200-801 متری) صورت گرفته است شیوع آسم برونشیال در اطفال ساکن مناطق مرتفع تر (1200-801 متری) معادل نصف شیوع آن در اطفال ساکن مناطق ساحلی بوده است. علاوه بر آن شدت شکایات هم در آن گروه کمتر بوده است.اما در هر صورت پژوهش های پیرامون ارتباط دریا و اسم ضد و نقیض است و در یکی از آخرین مطالعات، شیوع آلرژی و آسم در میان کودکان مناطق ساحلی با مناطق دیگر تفاوتی نداشته است و در مطالعه ای دیگر نیز پس از 21 روز سفر به مناطق ساحلی نه تنها میزان سلولهای سرکوبگرOKT8  افزایش و در میزان نسبت سلولهای کمک کننده به سرکوبگر کاهش یافت، بلکه بهبودی در اختلالات تنفسی انسدادی نیز مشاهده گردید.در هر صورت تدوین و اجرای پروژه های تحقیقاتی بویژه مطالعه بین المللی آسم و آلرژی کودکان(ISAAC)  در مناطق ساحلی خلیج فارس و دریای عمان توصیه می شود.

از حدود سی سال پیش اثرات مفید اسیدهای چرب امگا 3 دریایی بر قلب و عروق مورد توجه محققین قرار گرفته است.مطالعات اپیدمیولوژیک نشان دادند که مردم گرین لند با مصرف ماهی بالاتر نسبت به مردم دنیای غرب به میزان بسیار کمتری مبتلا به سکته قلبی می شوند. از آن زمان مطالعات بسیار متعددی از نوع اپیدمیولوژیک تا مطالعات کشت سلولی و مطالعات بر روی حیوانات و حتی کارآزمایی های بالینی انجام گرفته که نشان داده اند که اسیدهای چرب امگا 3 نقش محافظت کننده بر روی قلب دارند. این اسیدهای چرب با حدود یک گرم در روز می توانند غشای میوکارد را پایدار کنند و نهایتا سبب کاهش آریتمی های خطرناک قلبی می شوند.این دسته از اسیدهای چرب علاوه بر کاهش بیماری عروق کرونر در مقادیر بالاتر (3 تا 5 گرم در روز) سبب کاهش تری گلیسرید و حتی کاهش خطر پانکراتیت حاد شوند.اثرات کاهنده بیماری های قلبی نه تنها در مردان بلکه در زنان در سنین مختلف دیده می شود و از این نظر مصرف ماهی در رژیم غذایی حداقل یک بار در هفته برای کاهش خطرات قلبی می تواند مفید باشد، به علاوه مصرف ماهی در (اسیدهای چرب امگا 3) در موارد دیگر هم تا حدی مفید است. هر چند که نحوه عملکرد این اسیدهای چرب از بعضی جنبه ها در پرده ابهام قرار دارد، به طور مختصر نتایج برخی از مطالعات در زمینه مکانیسم عمل ارائه خواهد گردید.

بخش عظیمی از مردم جهان در کنار دریاها زندگی می کنند، بسیاری از آنها در دریا کار می کنند و از طریق دریا روزی خود را به دست می آورند. عده زیادی از مردم دنیا نیز از دریا برای تفریح و گردش استفاده می نمایند. بنابراین هر گونه آلودگی در آب های دریاها، آبهای ساحلی و آب رودخانه هایی که به دریا می ریزند می توانند بشدت بر روی سلامت مردم تاثیر گذار باشد.مهمترین آلوده کننده های آب دریا عبارتند از:1- آلوده کننده های شیمیایی2- آلوده کننده های بیولوژیک3- سیستم های فاضلاب منازل که به دریاها می ریزند4- فاضلاب های صنعتی5- مدفوعات حیوانی6- مواد زاید هسته ایطبق آماری که در آمریکا منتشر شده فقط در ساحل ایالت فلوریدا به تنهایی هر ساله پانصد میلیون گالن فاضلاب مدفوعی وارد آب دریا می شود. آیا چنین آلودگی سلامت انسان را که برای کار به دریا می رود، از موجودات دریایی برای تغذیه استفاده می کند و یا می خواهد در ساحل دریا تفریح کنند و یا در دریا به گردش بپردازد به خطر نمی افکند؟در یک مطالعه که صورت گرفته نشان داده شده است میزان 5 بیماری:1- گاستروآنتریت2- عفونتهای تنفسی3- عفونتهای چشمی4- عفونتهای گوش5- عفونتهای پوستیدر کسانی که در هوای ساحلی شنا می کرده اند به مراتب بیشتر از کسانی بوده که شنا نمی کرده اند. این خطر در ساحل هایی که مشخص است آلوده هستند به مراتب افزونتر است.تغییرات اقلیمی نیز به شدت در بروز بیماریهای ناشی از دریا تاثیر گذار است، گرم شدن کره زمین چهره این بیماری ها را تغییر داده است.

وجود ویبریوپاراهمولیتیکوس در خلیج فارس، نخستین بار توسط ما در سال 1987 گزارش گردید. بیماری ناشی از آن شباهت زیادی به مسمومیت های غذایی دیگر دارد و این امر با خوردن ماهی و میگو آلوده به میکروب که خوب طبخ نشده باشد انجام می گیرد. مسمومیت در اثر آن به واسطه ایجاد یک انتروتوکسینHeat stable  است. ویبریو آلژینولیتیکوس نیز مسئول صدمات نفوذی در دریا، سلولیت، زخم، اوتیت میانی و خارجی، التهاب ملتحمه و عفونت های درون جمجمه ای می باشد. ویبریوولنیفیکوس نیز از عوامل اولیه سپتی سمی و عفونتهای زخم مطرح گردیده است. ویبریو کلراO1  نیز از آب دریا، پلانکتون، صدف و ماهی جدا شده است. کلونیزاسیون پلانکتونها با ویبریوکلرا مکانیسم مهمی برای پخش ارگانیسم و انتشار بیماری است. زمانیکه پلانکتونهای کوپه بود در اوج شکوفایی وارد می شوند، ویبریو کلرا در محیط تکثیر یافته و به فراوانی یافت می گردد.آئروموناس و پلزیوموناس از آبزیان و محیطهای دریایی نواحی گرمسیری جهان گزارش شده اند. این باکتریها توانایی بیماریزایی در ماهیها و انسان را دارند. آئروموناس نه تنها گاستروانتریت بلکه تولید عفونت زخم، خون و چشم را موجب می شود. پلزیوموناس نیز موجب حداقل دو همه گیری به صورت گاستروانتریت در ژاپن شده است که شایعترین راه انتقال آن مصرف آب یا غذاهای دریایی است.با توجه به اهمیت بالینی این باکتری ها، می بایست مطالعات وسیعی در آبها و آبزیان خلیج فارس در مورد این باکتری ها انجام پذیرد.

باید توجه داشت که دریا درمانی تنها به شنا کردن محدود نمی شود بلکه به چیزهایی که در سطح زیر و پیرامون دریا بوده گسترش و تعمیم پیدا می کند. عناوین و ترمینولوژیهایی که ذیلا به آنها اشاره می شود موید وسعت کاربرد دریا درمانی می باشد.درمان به وسیله رسوبات دریا(slime therapy) درمان به وسیله استحمام در دریا (Balneo therapy)درمان از طریق شن داغ کنار دریا(Psammo therapy) آفتاب درمانی(Helio therapy) درمان به وسیله نسیم دریایی(Anemo therapy) مهمترین مزیت دریا درمانی برای بیماری های روماتیسمی بخش هیدروتراپی و آب درمانی آن می باشد زیرا آب دریا با داشتن خاصیت شناوری می تواند انسان را در خود معلق نگه دارد (Buoyancy of water) و بدین ترتیب استرس به مفاصل وارد نمی شود، انقباض عضلات را تسهیل و باعث تقویت آنها می گردد واز مفاصل محافظت می نماید. ممکن است بپرسید آیا تفاوت هیدروتراپی و دریا درمانی در چیست؟ اولا دانسیته آب دریا بیشتر است و ضمنا انسان از تجلیلات ساحل لذت برده قدم زدن در آب ساحل و امواج دریا به او آرامش می بخشد زیرا آزادی عمل برای عضلات فراهم می آورد که مجموعا این ورزش مفرح در بهبودی، توانایی و well being بیمار نقش موثری ایفا می نماید با توجه به اینکه سرما و رطوبت دریا درد مفاصل و خشکی عضلات را افزایش می دهد، لذا لازم است رطوبت، درجه حرارت آب دریا، سرعت و جهت باد و فشار هوا قویا قبل از درمان مد نظر قرار گیرد بنابراین جز در مناطق حاره در دیگر نقاط جهان فقط در فصول معینی این درمان امکان پذیر می باشد. اروپائیان برای اینکه دریا درمانی را به تمام اوقات سال تعمیم دهند آب دریا را گرفته، به استخرهای مخصوصی منتقل می کنند و با ایجاد درجه حرارت آب به 37 و برای برخی بیماران به 42-40 آب درمانی را امکان پذیر می سازند.از دیگر خواص شایان ذکر آب درمانی وجود جلبک دریایی بوده که ازدیاد جریان خون در پوست را باعث می شود و روغن ماهی که عمدتاFAW_3  می باشند PGE3 و LPB5 را افزایش داده و در نتیجه بیماریهای روماتیسمی و التهابی را کاهش می دهد.

محیط غواصی به دلیل شرایط خاص خود اثرات مختلفی بر روی بدن غواص می گذارد. غواص در طی نزول، فشار ستونی از آب را بر روی بدن خود وارد می آورد که با افزایش عمق رابطه مستقیم دارد و هر چه قدر سرعت غوص رفتن بیشتر باشد، اثرات فشار بر بدن نیز بیشتر خواهد شد.از آنجایی که هوا (گازها) و مایعات بدن نسبت به تغییرات فشار حساسیت بیشتری دارند، اندام ها و دستگاه های بدن که محتوی هوا و مایعات باشند بیشتر متاثر می شوند. یکی از این اندام ها سینوسهای سر و صورت و اطراف بینی می باشد که در هنگام نزول به دلیل متراکم شدن هوای موجود در آن یک فشار منفی در داخل سینوسها ایجاد شده و باعث کشیدگی مخاط پوشاننده سینوسها می گردد و موجبات خونریزی و آسیب مخاط را فراهم می آورد. اندام دیگر که شایعترین عضو حساس به تغییرات فشار می باشد گوش است که از سه قسمت تشکیل شده است: گوش خارجی که با بیرون ارتباط داشته و در صورت انسداد مجرای خارجی آن، در اعماق دریا در اثر تراکم هوا، فشار منفی ایجاد نموده و پرده سماخ را به داخل مجرا می کشد و در هنگامی که مجرا باز باشد می تواند با ایجاد فشار مثبت پرده را به سمت گوش میانی برجسته نماید و در صورت تشدید فشار دچار پارگی گردد.گوش میانی نیز که در حالت عادی حاوی هوا بوده و از طریق شیپور استاش با فضای بینی حلقی در ارتباط است در صورت مسدود بودن این لوله ها، همان اثرات فشار مذکور را بر گوش میانی اعمال می نماید. گوش داخلی نیز که از اعضای محتوی مایع تشکیل شده است نیز در هنگام نزول دچار تراکم مایعات حلزونی و دهلیزی شده و پرده (بیضی و گرد) را به سمت داخل برجسته و در هنگام صعود منبسط شده و دریچه ها را به سمت گوش میانی بر جسته می نماید و ممکن است از فشارهای بسیار بالا و یا در تغییرات سریع فشار دچار پارگی و آسیب شوند.سیستم گوارشی نیز به دلیل وجود هوا و مایع می تواند دچار آسیب ناشی از فشار گردد. اما به دلیل قابلیت انعطاف زیاد و حجم بسیار وسیع آن کمتر تحت تاثیر قرار می گیرد. با توجه به اینکه بیشترین حجم هوایی بدن در ریه ها وجود دارد در نتیجه آسیب پذیر ترین اثرات بیماری فشرده شدن در ریه ها ایجاد می شود.به همان اندازه که غواص در اثر نزول سریع دچار بیماری فشار می شود، در صورت صعود سریع نیز به بیماری برداشت فشار مبتلا می گردد. این بیماری نیز همانند قبلی در اعضای حاوی مایع و گاز بیشتر اثر خواهد کرد.

به لحاظ استفاده بیش از حد از سموم ارگانو فسفره در کشاورزی، آلودگی زمینهای کشاورزی به این نوع سموم افزایش یافته و با توجه به بالا بودن نیمه عمر این سموم و با توجه به وارد شدن آنها از طریق بارش و شستشوی خاکهای کشاورزی به رودخانه های مجاور دریا، احتمال آلودگی رودخانه ها و دریا رو به افزایش بوده و اکوسیستم موجودات مختلف آب شیرین و شور را به مخاطره انداخته است.از طرفی سموم ارگانوکلره و فسفره جذب بافت آبزیان مختلف شده و به دنبال مصرف آنها توسط انسان، سموم به طور غیر مستقیم به انسان منتقل شده و عوارض مختلفی را به دنبال دارد.بعضی از میکروارگانیزمها توانانی تجزیه سموم مختلف را داشته این فرآیند بطور طبیعی در محیط انجام می شود ولی زمان تجزیه سموم بسیار طولانی بوده و به هنگام افزایش آنها، کارایی باکتری کاهش یافته و میکروارگانیسم توانایی تجزیه سموم افزایش یافته را ندارد. زمان تجزیه به عوامل مختلف محیطی زنده و غیر زنده بستگی دارد. با انجام تکنیکهای بیوتکنولوژی و دستکاری ژنتیکی می توان توان تجزیه باکتریها را افزایش داد.در این تکنیک ژن کد کننده آنزیم تجزیه کننده سموم باکتری جدا کرده و با یک وکتور (پلاسمید) کلون نموده و در باکتری مثل اشریشیا کلی آن را کلون مجدد نموده تا اینکه ژن مربوطه بیان شود و پس از بیان ژن در اشریشیا کلی ژن مربوطه را در باکتری شاخص مثل سودوموناس و باسیلوس کلون نموده و پس از فراهم نمودن محیط کشت شرایط را برای سویه دستکاری شده فراهم نموده و در نهایت از آن به منظور تجزیه های سموم مختلف در مقیاس آزمایشگاهی استفاده می گردد. پس از نتیجه گیری مناسب، از سموم تغییر یافته به صورت استوک خالص در محیط استفاده می نماید.

مقدمه: با توجه به افزایش صید و تولید ماهیان و راه اندازی و توسعه کارخانجات فرآوری آبزیان، احتمال انتقال بیماریهای مشترک ناشی از مصرف آبزیان رو به افزایش است. در این میان عوامل باکتریایی بیماریزای ماهیان و قابل انتقال به انسان نقش قابل توجهی دارند که از آن جمله می توان به مسمومیتهای ناشی از کلستریدیوم ها به ویژه کلستریدیوم بوتولینوم تیپE اشاره نمود. با توجه به کارگاههای ماهی دودی در استانهای شمالی و مصرف بالای ماهی توسط مردم و سوابق همه گیری های بالا، ضرورت مطالعه باکتری کلستریدیوم در محصولات دودی شده امری بدیهی است.روش تحقیق: تعداد 120 عدد نمونه ماهی از دو گونه سفید و کپور از نظر آلودگی به کلستریدیوم بوتولینوم تیپE  مورد مطالعه قرار گرفتند. 60 عدد از این ماهیان در کارگاه ماهی دودی تحت نظارت دودی گردیدند. و 60 عدد دیگر از دو کارگاه در شهرستانهای بابل و تنکابن نمونه برداری شدند. از روش کشت و جداسازی1994  و Dehof و مدرس، 1374 جهت مطالعه باکتری در نمونه ها استفاده گردید.یافته های پژوهش: دربررسی از ماهیانی که تحت نظارت دودی گردیدند هیچگونه باکتری جدا نگردید. در صورتی که در ماهیان نمونه برداری شده تعداد 4 عدد ماهی کپور و 2 عدد ماهی سفید آلوده مشاهده گردیدند.نتیجه گیری: نوع دودی کردن در کارگاههای شمال، دودی سرد می باشد. در این روش چنانچه ماهی آلوده به اسپور یا توکسین تیپE  باشد هرگز از بین نرفته و احتمال آلودگی و فساد محصول فراهم می شود. ماهیان دودی شده تحت نظارت از آنجا که مورد تخلیه امعا قرار گرفته و در محلول آب نمک که فوق اشبا شور گردیدند، آلوده نگردیدند. بیماریهای قلب و عروقاما در ماهیان نمونه برداری شده از آنجا که بدون تخلیه امعا دودی گردیدند (با توجه به وجود باکتری کلستریدیوم بوتولینوم به عنوان فلور طبیعی روده ماهیان) و همچنین غلظت محلول آب نمک که پایین بوده استLight salting  در چند مورد آلودگی مشاهده گردید.

ویبریوپاراهمولیتکوس یکی از عوامل گاستروانتریت و همچنین عامل زخمهای سطحی در انسان بخصوص در مناطق گرمسیری محسوب می گردد. این باکتری در آبهای ساحلی اکثر نقاط جهان یافت شده و انسان اغلب از طریق محصولات دریایی به بیماری مبتلا می گردد. اگر چه ویبریوپاراهمولیتیکوس برای ماهیهای پرورش دریایی بیماریزا به نظر نمی رسد لیکن برای میگوهای پرورشی بیماریزاست. در طی مطالعه انجام شده در مورد شناسایی و معرفی گونه های پروبیوتیک ویبریو علیه ویبریوزیز در ماهیها از 87 نمونه از رسوبات ساحلی گرفته شده در سه منطقه ساحلی (شرقی، مرکزی و غربی استان بوشهر) که از شهریور لغایت آذر 1380 انجام گرفت از 3 مورد (3.54) نمونه رسوبات ویبریوپاراهمولیتکوس جدا گردید (2 مورد در سواحل شرقی و یک مورد در سواحل مرکزی). باکتری های جدا شده از سایر ویبریوها به لحاظ مورفولژیک و بیوشیمیایی مورد شناسایی قرار گرفته و ویبریوپاراهمولیتکوس از نظر هالوفیلیکی در 8 درصد نمک با تولید اکسیداز، کاتالاز و لیزین دکربوکسیلاز و هیدرولیز نشاسته و آبکی نمودن ژلاتین به طور مشخص شناسایی و تایید گردید.از آنجا که ویبریوپاراهمولیتکوس به عنوان یکی از عوامل مسمومیت غذایی و همچنین زخمهای پوستی و عفونت گوش در انسان محسوب می شود، توجه مراکز تشخیص به پیگیری نمودن موارد ناشی از این ویبریو و گزارش آن را لازم دارد. همچنین کنترل بهداشتی دقیق مراکز تهیه و توزیع ماهی و میگو عمل آوری آبزیان می تواند در پیشگیری از وقوع گاستروانتریت ناشی از آلودگی با ویبریوپاراهمولیتکوس موثر واقع شوند.

سم شناسی زیستی دانش سموم گیاهی و جانوری می باشد واژه سم(Poison)  یک واژه ژنریگ می باشد که معمولا برای سمومی که خورده می شوند اطلاق می گردد. از این دیدگاه می توان گفت که تمام زهرها(Venoms)  سم بوده ولی هر سمی زهر نمی باشد.ماهیان سمی به دو دسته ماهیان سمی(Cryptotoxic)  و ماهیان زهری(Venomous or Phanerotoxic)  تقسیم می شوند. ماهیان سمی خود بر اساس محل تولید سم و طبیعت شیمیایی آن به گروههای مختلفی تقسیم می گردند. ماهیان زهری نیز به آن دسته اطلاق می شوند که سم خود را از طریق اندام سوراخ کننده یا زخم زننده تزریق می نمایند و زهر در غدد خاصی متمرکز شده است.از حدود 500 گونه ماهی موجود در خلیج فارس در حدود 18% آنها یعنی حدود 90 گونه سمی می باشند که حدود نیمی از آنها زهری هستند. از این رو اطلاع از خانواده های مختلف اینگونه از ماهیان و تاثیرات فیزیولوژیکی سموم آنها بر بدن انسان برای شاغلین امور پزشکی و درمانی بویژه در استانهای ساحلی از اهم امور محسوب می گردد.مهمترین راسته های ماهیان عبارتند از فوگل ماهی شکلان، سوف ماهی شکلان، شک ماهی شکلان و مهمترین گونه های زهری نیز شامل راسته های سوف ماهی شکلان، سپر ماهی شکلان و گربه ماهی شکلان و وزغ ماهی شکلان و عقرب ماهی شکلان می باشند.سموم ماهیان از نظر طبیعت شیمیایی و نحوه اثر غالبا جز سموم عصبی (Neurotoxin) محسوب می گردند و باید بیان نمود که علیرغم خطر جانی جهت انسانها می توان از این سموم داروهای متنوعی را استخراج نمود.

درصد بالایی از داروهای ضد سرطان موجود بصورت تجاری از منابع طبیعی (گیاهی و یا دریایی) تهیه می شوند. تهیه داروهای ضد سرطان از منابع دریایی افق جدیدی را برای درمان انواع سرطانها با ویژگیهای مقاومت به دارو مطرح نموده است. در این مقاله مروری، دارویی به نام (ET-743) Ecteinascidin-743 که از یک نرم تن دریایی به نام Ecteinascidia turbinata جدا گردیده است معرفی  می گردد. این نرم تن دریایی ابتدا از سواحل کارائیب جدا گردید و سپس در سواحل مدیترانه نیز یافت گردید. (ET-743) یک الکالوئید سیتو توکسیک با خواص ضد سرطانی وسیعی می باشد.این ترکیب در ساختمان خود دارای سه حلقه مشخص می باشد. مکانیسم اثر ضد سرطانی این دارو از طریق اتصال دو حلقه آن به DNA دو رشته ای می باشد. با اتصال این دو حلقه به یک جایگاه گوانین، حلقه سوم آزاد باقی مانده تا بتواند به ساختارهای پروتئینی متصل شود. با اتصال این ترکیب به DNA، هرگونه سنتزDNA  جدید سلولی متوقف می گردد. همچنین اتصال حلقه سوم به ساختارهای پروتئینی موجب مهار القای ژنMDRI  می گردد ویژگی ای که تنها برای ET-743 گزارش گردیده است. فاز I استفاده از این دارو در سال 1998 که با هدف بررسی ماکزیمم تحمل دارویی و اثرات سمی آن کامل گردید، نشانگر غیر سمی و بی خطر بودن دارو بود. فاز دوم استفاده در فوریه 1999 شروع شد دارو در این فاز روی 381 بیمار در مراحل انتهایی سرطانهای سارکوم، ملانوم، سرطان سینه و سرطان کلیه با مقاومتهای دارویی شروع گردید. در حال حاضر فازII  استفاده کلینیکی در 13 مرکز سرطان شناسی اروپا و امریکا در حال انجام می باشد. در این مقاله نتایج جدید ترین تحقیقات انجام شده بر عملکرد این دارو با منشا دریایی بر روی سرطان های بافت سخت و مکانیسم های سلولی ملکولی آن به عنوان یک رویکرد موفق به منابع دریایی مطرح و مورد بحث قرار خواهند گرفت.

آرد ماهی از عوامل پروتیینی حیوانی(APF)  محسوب می شوند این جیره حیوانی تسریع کننده رشد در دام و طیور و ماهیان است و سرشار از پروتیین و اسیدهای آمینه متعادل، مقادیر کافی انرژی و مواد معدنی و همچنین ویتامین هایA, D, E  و گروهB  به خصوصB12  می باشد اسپور کپکها به میزان وسیعی در محیط پراکنده است مایکوتوکسین ها ترکیبات ثانویه سوخت و ساز کپک- ها هستند و دارای خواص سمی می باشد در موجود زنده حساس مسمومیت های حاد، زیر حاد و مزمن ایجاد می کند که گاهی به بروز سرطان منجر می گردد. 75 نمونه آرد ماهی از کارخانجات تولید کننده آرد ماهی استان گیلان نمونه برداری گردید روش کار بر پایه استاندارد کشت و شمارش قارچ ها در مواد غذایی انجام گردید از قارچها توکسیژنیک در آرد ماهی جنسهای آسپروژیلوس، فوزاریوم و پنی سیلیوم شناسایی شدند. قارچ ها از طریق عوامل محیطی در مراحل انتقال عمل آوری و انبار به فرآورده منتقل می گردد این آلودگی باعث برهم زدن سلامت انسان، کاهش مواد غذایی مورد استفاده، چه از راه مستقیم و چه از راه غیر مستقیم با کاهش منابع پروتیین حیوانی مورد مصرف می باشد.

از مسایل مهم زیست محیطی در کشورهایی چون کشور ما آلودگی دریاها و خلیج ها با محصولات نفتی است. در تحقیق حاضر برای نشان دادن تاثیرات این ترکیبات بر موجودات زنده از یک سیستم ساده پروکاریوت یعنی باکتری  serratia marcescensاستفاده گردیده است. اغلب سویه های این باکتری تولید رنگدانه قرمز روشنی به نامProdigiosin  می کنند ولی ایزوله های جهش یافته در ژنrap  یعنی ژن درگیر در بیوسنتز پرودی ژیوسین قادر به تولید رنگدانه نیستند.برای مطالعه تاثیر محصولات گوناگون نفتی بر روی تولید رنگدانه ابتدا باکتری بر روی محیط کشتNA  کشت چمنی داده شد و سپس دیسکهای آغشته به نفت خام، گازوییل، نفت سفید و بنزین بر روی این چمن باکتری قرار گرفت و پس از 24 و 72 ساعت انکوباسیون در حرارت 30 درجه (درجه حرارت اپتیمم برای تولید رنگدانه در این سویه باکتری) نتایج آزمایش برسی گردید. نتیجه آماری آزمایش نشان داد که وجود هر چهار ترکیب نفتی فوق الذکر دارای اثر بازدارنده در رنگدانه سازی باکتری است. هر چند تفاوتهای جزیی در میزان تاثیر این ترکیبات وجود داشت ولی تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. از آنجا که خصوصیت تولید رنگدانه پس از قرار دادن چند نسل باکتری (در حرارت 30 درجه) در محیط فاقد ترکیبات نفتی به باکتری بازنگشت، تنیجه گرفتیم که این پدیده به علت ایجاد جهش در ژنهای باکتری رخ داده است.اگر چه تفاوتهایی بین موجودات زنده پروکاریوت و یوکاریوت از نظر ظهور ژنهای گوناگون وجود دارد ولی با استفاده از مطالعاتی مانند تحقیق حاضر می توان به احتمال جهش زایی مشتقات نفتی که هم اکنون آبهای گوناگون  جهان از جمله خلیج فارس و دریای عمان را آلوده کرده اند پی برد.

کشتی ها در هزاران سال قبل از مواد سخت جامد مانند سنگ و آهن آلات برای توازن استفاده می کردند. در حال حاضر نگهداری آب در مخازن کشتی جایگزین مواد جامد شده است. آب توازن در کارکرد ایمن و موثر کشتی های جدید به دلیل تقویت پایداری کشتی، تقسیم صحیح اوزان بر روی کشتی، به منظور کاهش تنشها و بهبود کیفی، نگهداری کشتی مخصوصا در شرایط دریای طوفانی کاملا ضروری است. زمانیکه در آب توازن موجود زنده دریایی باشد مشکلات جدی زیست محیطی دریایی بوجود می آید. هزاران قسم گونه های دریایی که بتوانند به همراه کشتی از طریق آب توازن منتقل شوند موجود هستند. بطور کلی تخمین زده شده است که در هر لحظه از 3000 تا 4500 نوع موجود دریایی در مخازن آب توازن کشتی ها در آبهای دنیا در حال انتقال هستند. تعدادی از این موجودات در صورت شرایط مناسب محیط زیست جدید می توانند تولید مثل کرده تبدیل به موجود غالب در محیط جدید بشوند. در این صورت اکوسیستم جدید را تخریب و یا تعویض می کنند. تاکنون تلاشهایی در جهت کاهش خطرات ارگانیسم های دریایی که توسط آب توازن کشتی ها در آبهای دنیا جابه جا می شوند شده است. سازمان بین المللی دریانوردی در حال تدوین ساز و کارهایی است که میزان موثر بودن این روشها را در کشتن، غیر فعال کردن و جداسازی این ارگانیسم ها مشخص می نماید. تاکنون دو روش کلی برای فرآوری آب توازن معرفی شده است. 1- استفاده از مواد شیمیایی کشنده که شامل:- ·   تابش ماورا بنفش ·   امواج مافوق صوت ·   تخلیه الکتریک ·   استفاده از یون مس و نقره ·   شستشو با کلرو اسیدهای آلی 2- استفاده از روشهای فیزیکی که شامل: ·   تعویض آب توازن در اقیانوس ·   گرمایش ·   استفاده از فیلتر با نگرشی به این راهکارها نه تنها از بعد کارآیی بلکه از نظر اقتصادی میتوان در انتخاب راهکار مناسب و ارائه مدیریت کنترل و کیفی آن نیز پیشقدم بود.

مقدمه، در جوامع صنعتی امروز که بسیاری از بیماریهای عفونی قابل کنترل و پیشگیری هستند یکی از مواردی که سطح بهداشت جامعه را به شدت زیر سوال می برد بیماریهای قلبی عروقی است . این بیماریها، با بالاترین میزان وقوع علاوه بر به مخاطره انداختن سلامت جوامع، هزینه بالایی را جهت دارو و درمان به خود اختصاص داده اند. از علل بروز این بیماریها افزایش کلسترول، تری گلیسیرید ولیپوپروتئین ها است و عواملی چون سن، جنس، استرس، زمینه ارثی، عدم تحرک کافی، اعتیاد به سیگار و تغذیه مداوم از غذاهای چرب در بالا بردن این فاکتورها نقش به سزایی دارند.تغذیه نقش مهمی در کاهش تعداد مبتلایان و نیز بهبودی نسبی بیماران داشته است و در این خصوص متخصصان علم تغذیه گوشت سفید را به عنوان مناسب ترین ماده پروتئین حیوانی پیشنهاد کرده اند. از گوشت ماهی به عنوان یکی از منابع گوشت سفید جهت کاهش کلسترول، تری گلیسرید و فشار خون در بسیاری از مقالات نام برده شده است.تری گلیسرید موجود در گوشت ماهی به دلیل داشتن اسید چرب پلی غیر اشباعώ3  سبب کاهش قدرت به هم پیوستگی پلاکتی، اتساع عروقی و کاهش فشار خون می گردد.آنچه در این جا مطرح می شود این است که میزان کلسترول در سرم و عضلات ماهی به چه صورت است  و آیا توزیع کلسترول در سرم و عضلات ماهی تاثیری بر کاهش کلسترول سرم خون انسان دارد. برای پاسخ به این سوال اولین گام اندازه گیری کلسترول ولیپوپروتئین های حامل آن در سرم خون ماهی است.روش تحقیق، در این مطالعه میزان کلسترول لیپوپروتئین با دانسیته بالا HDL) کلسترول)  لیپوپروتئین با دانسیته پایین (LDL کلسترول) در سرم چهار گونه ماهی، کپور معمولی (25 نمونه)، کپور نقره ای (52 نمونه)، قزل الای دریای خزر (50 نمونه)، قزل آلای رنگین کمان (25 نمونه) به وسیله دستگاه اتوآنالایزرEPOSS  مدل5060  و کیت های زیست شیمی اندازه گیری شد.نتایج، میانگین کلسترول، HDL کلسترول و LDL کلسترول در گروه ماهیان کپور معمولی به ترتیب: 9.35+268.72، 7.47+136.37 و 8.99+129.05و در گروه ماهیان کپور نقره ای به ترتیب 6.8+291.4، 6.37+119.75 و 9.35+172.67 و در گروه ماهیان قزل آلای دریای خزر به ترتیب 11.79+492.82، 4.52+141.16 و 12.23+355.24 و در گروه ماهیان قزل آلای رنگین کمان به ترتیب 16.2+364.92، 16.45+198.72و 25.26+166.2 میلی گرم در دسی لیتر به دست آمد. نتایج حاصله نشان می دهد که مقادیر فوق از حد انتظار بیشتر می باشد.

در سالهای اخیر گزارشهای پراکنده ای از تغییر رنگ آب دریا در بخش ساحلی و یا دور از ساحل استان بوشهر موجود می باشد. در برخی موارد شکوفایی مربوط به گونه هایی از تاژکداران بوده است که در عین حال منجر به مرگ و میر آبزیان نگردیده است. با در نظر گرفتن مواردی چون توسعه چشمگیر تکثیر و پرورش آبزیان و حجم بالای مواد مغذی که در محل پسابها به دریا می ریزد، تردد بسیار نفتکش ها و آمار قابل توجه غرق این شناورها در سالیان اخیر همچنین توجه به اصل مکان جابجایی گونه های ناخواسته، مطالعات منطقه ای کشند قرمز ضرورت می یابد. پدیده شکوفایی به تکثیر فراوان و تولید توده های انبوه پلانکتونی طوری که اجتماع میکروسکوپی غالب را تشکیل دهند اطلاق می شود. از آنجا که اغلب شکوفایی ها منجر به قرمز شدن آب دریا می شود اصطلاح جزر و مد قرمز، کشند قرمز و red Tide نام هایی است که به آن اطلاق می شود. کشندهای قرمز ضرورتا همیشه قرمز نیستند و این اصطلاح بیشتر با اصل ماهیت پدیده شکوفایی مرتبط است. غلظت بالای سم یا تراکم گونه جلبکی مضر عامل ایجاد شکوفایی های مضر می باشد. همچنین بادهای شدید، جریانهای فرا جهنده(upwellig) ، بارانهای شدید و سنگین، استفاده از کود و برخی از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل تغییرات شوری، دما و آلودگی در بروز این پدیده موثر می باشد. بروز کشند قرمز اعم از مضر و یا بی خطر از سراسر دنیا گزارش شده است. تاکنون روش مشخصی برای جلوگیری از بروز این پدیده شناخته نشده است. اما تجربه ای از کنترل آن در آبهای ژاپن موجود است. طول مدت وقوع پدیده فوق، زمان محو شدن آن و محل جدید بروز آن قابل پیش بینی نیست. اثر کشند قرمز بر حیات آبزیان و انسان مهم و قابل بررسی است. یکی از آشکارترین تاثیرات این پدیده مرگ و میر گسترده آبزیان است که به دلایل مختلف بروز می کند. با توجه به وابستگی انسان به شبکه غذایی در دریا، مصرف آبزیان آلوده می تواند منجر به بروز سندرم های انسانی گردد. پیامدهای اجتماعی - اقتصادی کشند قرمز بر صنعت تکثیر و پرورش، صید و صیادی، توریسم، حیات وحش و ... قابل توجه است.

مقدمه: هر گاه از اطاق فشار صحبت می شود غالبا به دو دسته بیماران فکر می کنیم و بیماران غواص  وشاغل در زیر دریایی. اما اخیرا کاربردهای درمانی جدیدی برای اتاق فشار ساخته شده که نظر محققین علوم پزشکی را به خود جلب نموده است از جمله به اثرات جالب اکسیژن پر فشار بر روی بیماری هایی مانند استئومیلیت ناشی از استافیلوکک طلائی و سود وموناائروژینوزا کاربردهای جدید اتاق فشار در درمان آمبولی های هوائی، نکروز ناشی از رادیاسیون، عفونتهای بی هوازی مقاوم، مسمومیت با منواکسید کربن، مشکلات و معضلات ترمیم زخم از جمله پایودرماگانگرونوزوم می توان اشاره کرد.روش تحقیق و یافته های پژوهشی: از اتاق فشار به طور متداول جهت درمان موارد اورژانس غواصی شامل بیماری برداشت تیپ2 TYPE2 DECOMP RESSION SICKNESSآمبولی  هوا Air embolism استفاده می شود. بیماری فشار برداشت تیپ 2 شامل علائم و نشانه های جدی از سیستم اعصاب مرکزی، سیستم اعصاب محیطی و یا سیستم قلبی - ریوی می شود. بیماران برداشت فشار تیپ 1 با علائم درد اندامها بندرت جهت درمان به اتاق فشار ارجاع می گردند.پژوهشهای جدیدی برای کشف اثرات اکسیژن پر فشار روی استئومیلیت ناشی از استافیلوکک طلایی و سودومونا ائروژینوزا صورت گرفته است تحقیقات نشان داده که اکسیژن پر فشار به اندازه آنتی بیوتیکNAFCILIN  در ریشه کنی استاف اورئوس استخوان موثر است تحت شرایط درمانی مشابه اکسیژن پر فشار خارج از بدن انسان هیچگونه اثر مهاری یا کشنده روی استاف اورئوس نداشته است.اما دکتر MADER عضو موسسه تحقیقات بیومدیکال طب دریایی دانشگاه تگزاسUTMB ، نشان داد که فشار اکسیژن داخل مغز استخوان دچار استئومیلیت، برای عملکرد فاگوسیتی طبیعی کافی نیست. در مدلهای مورد تحقیق با اعمال اکسیژن پر فشار عمل فاگوسیتها طبیعی شده و سبب از بین رفتن استافیلوکک اورئوس می شود.در یک مدل استئومیلیت ناشی از سودوموناائروژینوزا، اکسیژن پر فشار اثر آمینوگیلیکوزید - توبرامایسین را تقویت نمود.موسسه تحقیقاتی بیومدیکال دریایی در حال بررسی تاثیر اکسیژن با فشارهای مختلف و سیستمهای لوکوسیتهای پلی مرفونر کلئربا خاصیت کشندگی وابسته و غیر وابسته به اکسیژن(DEPENDENT OXYGEN-AND IN DEPENDENT KILLNG SYSTEMS)  می باشد و بدین ترتیب قدرت بیومکانیک استخوان گرفتار استئومیلیت، قبل و بعد از درمان با اکسیژن پر فشار مورد مقایسه قرار می گیرد از اتاق فشار برای درمان موارد دیگر غیر غواصی نیز استفاده می گردد به عنوان نمونه در یک مطالعه خارجی 50% آمبولیهای هوا، ارجاع شده به اتاق فشار جهت درمان، به دلایل غیر غواصی بوجود آمده و عمدتا در نتیجه حوادث داخل بیمارستانی بوده اند. علاوه بر اینها برای درمان نکروز ناشی از رادیاسیون، عفونتهای بی هوازی مقاوم، مسمومیت با منو اکسید کربن و مشکلات و معضلات ترمیم زخم از جمله پایودرماگانگرونوزوم(PYODERMA GANGRONOSUM)  نیز از اتاق فشار استفاده می شود.تنیجه: امروزه نه تنها نقش اتاق فشار با اکسیژن هیپربار به عنوان درمان اورژانسهای غواصی مورد تاکید است و روز بروز بر اطلاعات ما در خصوص روشهای جدید برداشت فشار و جداول مربوطه افزوده می شود بلکه کاربردهای درمانی غیر اورژانسهای غواصی و زیر دریایی برای آن شناخته شده و تحقیقات دامنه داری در خصوص درمان بیماریهای صعب العلاج مانند استئومیلیت استخوانهای بلند و ماندیبول که غالبا مقاوم به درمان بوده و پایودرماگانگرونوزوم که از عوارض بیماری کرون و کولیت اولسرو می باشد در حال انجام است.

زندگی داخل رحمی و دوران نوزادگی جهت بروز عوارض کمبود ید زمان بسیار حساسی است و از آنجایی که امروزه می توان با غذا و مواد  یددار از این عوارض وحشتناک جلوگیری نمود اهمیت این مساله از نظر اندکس سلامتی اجتماع روز به روز بیشتر می شود.مقدمه: با توجه به مطالب فوق ما در یک بررسی 6 ساله 1000 نوزاد متولد شده از مادران مبتلا به گواتر را از نظر عوارض کمبود ید (مخصوصا هیپوتیروییدیسم) به طریقه زیر از مادران آبستن و مبتلا به گواتر مراجعه کننده به درمانگاه های غدد و زنان و مامایی مورد بررسی قرار داده ایم.طریقه بررسی: روز بعد از تولد نوزاد از مادر مبتلا به گواترمعاینه کلینیکی از نظر فتق نافی - خشکی پوست - یبوست - وزن و قدگرافی از مچ دست جهت ارزیابی سن استخوانی (وجود دو هسته طبیعی تلقی شده)اندازه گیری میزانTSH  به طریقه یک قطره خون بر روی کاغذ مخصوصنتایج: در 200 کلیشه که فقط یک هسته استخوانی در مچ دست دیده می شد و میزانTSH  آنها در حدود طبیعی (12-10 میلی یونیت در لیتر) هیچگونه درمانی صورت نگرفته و در عرض 6 ماه تا یکسال بعد سن استخوانی طبیعی شده است.در 450 کلیشه رادیولوژی که نقطه استخوانی هنوز تشکیل نشده بود ولی میزانTSH  که در30 نفر ازآنها بالای 25 میلی یونیت گزارش شده بود، هیپوتیروئیدیسم مطرح و هم اکنون تحت درمان و مراقبت های لازم قرار دارند.تفسیر: در مناطقی که کمبود ید وجود داشته باشد (مانند کشور ما) اگر ید ادرار 24 ساعت کمتر از 25 میکروگرم به ازا هر گرم کراتنین باشد، میزان شیوع گواتر 90-40% می باشد و لازم است با تدابیر لازم و کمکهای دولتی مخصوصا در خانمهای باردار عوارض کمبود ید تحت مراقبت قرار گیرد.پیشگیری: امروزه سعی می شود از بروز عوارض کمبود ید به چند طریق جلوگیری گردد.افزودن ید به آب آشامیدنی که میزان آن طبق نظریهWHO  5 میکروگرم در لیتر است.افزودن ید به نان مصرفی که میزان آن4 PPM  حساب شده است.تزریق مواد یددار.در این راستا ثابت شده است که در ماهی های تازه مقدار ید در هر کیلوگرم 1300-308 میکروگرم میباشد که با مصرف صحیح و به موقع آن مخصوصا در مادران باردار می تواند از بروز عوارض کمبود ید به نحو موثری جلوگیری نماید.

اوتیت خارجی حاد و منتشر بیماری شایعی است که 20-5% مراجعه کنندگان به کلینیک گوش و حلق و بینی را شامل می شود. این بیماری در مناطق گرم و مرطوب و در شناگران شیوع بیشتری دارد. عامل عفونی ایجاد کننده این بیماری اغلب باکتریهای گرم منفی می باشد.این مطالعه به روش توصیفی - مقطعی آینده نگر بر روی 31 بیمار مبتلا به اوتیت خارجی حاد و منتشر یک طرفه و دوطرفه (35 نمونه گوش) که به درمانگاه حضرت ابوالفضل در سال 1379 مراجعه کرده اند انجام شده است.از بیماران مراجعه کننده که آنتی بیوتیک سیستمیک و موضعی مصرف نکرده اند به وسیله سواب مرطوب از یک دوم خارجی گوش نمونه گیری به عمل آمده و بر روی محیطهای آزمایشگاهی کشت داده شده است.نتایج حاصله بدین شرح بوده است: از تمام موارد میکروب کشت داده شده است. شایعترین میکروارگانیزم ایجاد کننده بیماری سودوموناس آئروژینوزا با 71% شیوع بوده است و بعد از آن پروتیوس و Citrobacteria شایعترین ارگانیزمهای ایجاد کننده بیماری بوده اند در یک مورد میکروبAeromonas  از گوش یک بیمار جدا گردید. موثرترین آنتی بیوتیک جهت درمان این بیماری سیپروفلوکساسیلین بوده است که تنها در 3% موارد ارگانیزم ها به آن مقاوم بوده اند در مقایسه کلرومفنیکل که 73% و جنتامایسین 30% ارگانیزم ها مقاوم بوده اند.

دریا به عنوان آخرین انبازه تجمع آلودگی ها در جنگ زیست محیطی کنونی اهمیتی روز افزون داشته و معضلات پیچیده تری از اندر کنش های دینامیکی تا گرمایش جهانی را در چرخه زیستی و شبکه غذایی ایجاد کرده است. اکو سیستم خلیج فارس بمراتب بیش از مناطق دیگر این کره آبی در جبهه فرونهشتی آلاینده هاست. علاوه بر تاثیر افراد بشری و عوامل منطقه ای و صنعتی، آهنگ درآمیختگی سوری و حرارت، زمان ماندگاری، دیرینگی آلاینده ها و گردش و جریان ویژه خلیج فارس مطمع نظرند. پایداری این زیستگاه نیمه بسته آبزیان با بهره برداری صحیح و چند منظوره از آن امکان پذیر است و این خلیج فارس است که با شرایط فیزیکوشیمیایی خود، بویژه از نظر بوم پرتو شناسی دریایی، توزیع زیستی و بیوزیستی، ایمنی عوامل زنده و غیر زنده و منابع تجدید پذیر و طبیعی خویش، حافظ این بخش از فلات قاره است.در این منطقه به عنوان یک اقلیم واحد به ریزشیهای جوی- خاکی از راهیابی مواد پرتوزا پرداخته، مانیتورینگ و بیومانیتورینگ پرتوزایی در دریا و در نمونه های آب ذرات معلق، رسوبات و کفزیان را پیشنهاد می نماییم و با پرتوسنجی سیارو شبکه ای، به مراکز انباشت، ریزیش و گذرگاهها، منابع و چاهش آن اشاره نموده به تحلیل نتایج و ارائه دستورالعملهای کاربردی و تدوین استانداردها در شرایط بحرانی خواهیم پرداخت. لذا موارد ذیل در اولویت بررسی قرار گرفته است:اندازه گیری مواد پرتوزایی طبیعی و مصنوعی در این منطقه به ویژه پتاسیم، اورانیم فقیر شده، پلوتنیوم و سزیوم و استرانسیومریزشهای جوی- خاکی به منطقهتخمین اولیه از سیاهه مواد پرتوزا و احتمال پسمان و ...چگونگی توزیع و راهیابی مواد پرتوزا به زنجیره فرآورده های دریایی با توجه به ویژگی های فیزیکی منطقهنقش دوگانه گیاهان دریایی در جذب مواد مغذی و پروتئینی و عناصر سنگین، رادیوتوکلوئیدها، مواد فیبری و معدنی و اشاره به نقش درمانی و داروئی آنها بویژه در دفع استرانسیمکاهش ریسک عمومی از فرآورده های دریایی و بیان مفاهیم و اقدامات اضطراری در شرایط بحرانی.

موجودات دریایی توسط آب توازن کشتیها در مناطق مختلف جهان جابجا می شوند. هنگامی که این جانداران همراه با آب توازن به محیط جدید وارد می گردند، ممکن است مهاجم شده و اکوسیستم بومی آب را به هم ریخته، فعالیتهای اقتصادی مانند صیادی و آبزی پروری را تحت تاثیر قرار دهند و یا باعث بروز بیماری و حتی مرگ و میر در انسانها شوند. بر اساس تحقیقات تسهیلات جهانی محیط زیست(GEF) ، گونه های مهاجم دریایی یکی از چهار تهدید بزرگ برای اقیانوس های جهان محسوب می شوند. بر اساس گزارشات سازمان جهانی دریانوردی(IMO) ، ناوگان کشتیرانی جهانی سالانه حدود 12 بیلیون تن آب توازن حمل می کنند که از طریق آن روزانه حدود 3 تا 4 هزار گونه آبزیان از منطقه ای به منطقه دیگر انتقال داده می شود. تحقیقات، انجام شده در دو دهه اخیر اثرات منفی معرفی گونه های غیر بومی به محیط جدید در برخی ازمناطق دنیا مانندleidyi Mnemiopsis  در دریای سیاه و دریای خزر،Toxic Dinoflagellates  در آبهای استرالیا و صدفPOlymorpha Dreissena  در دریاچه های بزرگ آمریکای شمالی را به اثبات رسانده است.در واکنش به این معضل زیست محیطی جهانی، سازمان بین المللی دریانوردیIMO ، دستورالعملهایی را جهت کنترل و مدیریت آب توازن کشتیها به منظور به حداقل رساندن انتقال آبزیان مهاجم و پاتوژنهای مضر تهیه نموده است. همچنین کشورهای عضوIMO  جهت دسترسی به روش کاملا موثر جهت مدیریت آب توازن و جلوگیری از جابجایی گونه ها در حال انجام تحقیقات علمی می باشند و امید می رود که تا سال 2003، روش مناسبی جهت کنترل این معضل به جامعه جهانی ارائه گردد. در این راستاIMO  برای کمک به کشورهای در حال توسعه جهت جلوگیری از انتقال گونه های مهاجم دریای پروژه مشترکی را در شش کشور تحت عنوان برنامه جهانی مدیریت  آب توازن کشتیها در دست اجرا دارد. مجری این پروژه در جمهوری اسلامی ایران سازمان بنادر و کشتیرانی می باشد، که از طریق اداره کل ایمنی و حفاظت دریایی خود از تاریخ 1380.1.1 مشغول به اجرای مراحل مختلف پروژه است. اهداف اصلی پروژه که بر اساس روشهای استاندارد تعیین شده از طرفIMO  انجام می گردد، شامل افزایش آگاهی مسئولین و عموم در مورد این معضل زیست محیطی که ممکن است از طریق پاتوژنهای حیات انسانها را به خطر بیندازد، بررسی تنوع زیستی اکوسیستم های دریایی کشور و شناسایی گونه های مهاجم دریایی وارد شده، بررسی میزان خطر آب توازن کشتیهایی که از نقاط مختلف جهان وارد آبهای کشور می شوند، بررسی روشهای مناسب جهت مدیریت آب توازن، فراهم کردن زمینه حقوقی مدیریت آب توازن کشتیها می باشد. در این مقاله پیشرفت کار این پروژه بین المللی تا تاریخ برگزاری کنگره ارایه خواهد گردید.

در حالیکه اقدامات احیا، امداد و انتقال غریق، از وظایف حرفه پزشکی و پیراپزشکی می باشد، خالی بودن جایگاهی برای طب دریا، موجب شده است که مداخله بهداشت و درمان تنها به اقدامات پیشرفته احیا، آنهم فقط در بیمارستان محدود گردد و حتی در آموزش ناجیان فداکار غریق نیز نقشی نداشته باشد.روش های تحقیق:تهیه اطلاعات غرق شدگی از منابع معتبر و موثق و استخراج اطلاعات و ارائه نموداربررسی اطلاعات مربوط به غریقها بین سالهای 80-70گردآوری اطلاعات مربوط به نجات یافتگان سالهای 80-70تهیه اطلاعات روز از شبکه های اطلاع رسانی ین المللینظر خواهی از ناجیان غریق از طریق مصاحبه و پرسشنامهاجرای طرح آزمایشی بکارگیری ناجیان افتخارییافته های پژوهش: امداد رسانی به غریق، تنها به تواناییهای فردی ناجی دراستفاده از دست و دهان محدود بوده و آنها از حداقل امکانات امداد و انتقال محروم می باشند.دوری فاصله طرحها از مراکز اورژانسی، بیش از حد مجاز بوده که موجب اتلاف زمان طلایی احیا می گردد.اقدامات نجات تنها محدوده طرح دریا را پوشش می دهد که آنهم فقط 0.5 از کل سواحل گیلان را تشکیل می دهد.آمار قربانیان با یک استثنا همواره سیری صعودی داشته است.آمار نجات یافتگان در سال 80 نسبت به سال 70 رشد بیش از چهار برابری را نشان می دهد.نسبت غرق شدگی در آقایان حدود 6 برابر بانوان می باشد.98.9% غرق شدگی ها در محدوده خارج از طرح دریا اتفاق افتاده است.94.5% از نجات یافتگان در محدوده طرحها نجات یافته اند.86% غریقها غیر بومی بوده اند.میانگین سنی غرق شدگی 21.3 سال برآورد می شود.شایعترین سن غرق شدگی در سنین 19-10 سالگی بوده که 41.5 از کل غرق شدگی هاست.شایعترین علت غرق شدگی، ناآشنایی به فنون شنا می باشد که 65.5 موارد را تشکیل می دهد.84.4% غرق شدگی ها به ناآشنایی به فنون شنا، بی احتیاطی و دریای طوفانی، مربوط میباشد.نتیجه گیری: تقلیل در آمار تلفات غرق شدگی مستلزم:همکاری مستمر سازمانها و دوائر دولتی و مراکز درمانی با هیات نجات غریقگسترش طولی و عددی طرحهای دریاتشکیل پستهای امدادی در فواصل مورد نیازتجهیز ناجیان به تجهیزات ویژه نظیر جعبه کمکهای اولیه در دریا و برانکارد مخصوص انتقال در دریا و آمبولانسهای دریاییاستفاده از جوانان بومی پس از آموزشهای اولیه امداد و انتقال

هنوز از شناخت بیماری ایدز، دو دهه بیشتر نگذشته است، با این حال انتقال آن بقدری با سرعت صورت پذیرفته است که اکنون بیماری تمام دنیا است. وسعت انتقال این بیماری در آسیا حائز اهمیت ویژه ای است. زیرا نیمی از جمعیت دنیا در این قاره زندگی می کنند.ابتلای به این بیماری با ریسک فاکتورهای خاصی همراه است. یکی از این فاکتورها شغل افراد است که بواسطه آن بروز و شیوع بیماری در افراد خاصی بالاتر از افراد دیگر است، از جمله دریانوردان که قسمت عمده اوقات خود را در دریا و یا بنادر کشورهای دیگر می گذرانند. از جمله عوامل خطر در این افراد سالها ی بیشتر اشتغال در دریا ، داشتن خالکوبی، سابقه بیماریهای مقاربتی و اقامت بیشتر در مناطق با شیوع بالا می باشد. ضمن اینکه در بعضی از مناطق دنیا ملوان بودن یک عامل خطر محسوب می شود.البته عقیده کلی بر این اصل استوار است که کسانی که هیچگاه رعایت اصول پیشگیری از ایدز را نمی کنند، همیشه در معرض خطر هستند بخصوص اگر که این جمعیت در حال سفر یا تغییر مکان باشند. لذا آموزش راههای انتقال، عوامل خطرزا و همچنین راههای پیشگیری از این بیماری اهمیت فوق العاده ای دارد.

حیوانات دریایی بخصوص ماهیها منبع سرشاری از اسیدهای چرب امگا 3 می باشند که بسته به منبع آن، میزان، درصد و نوع این اسیدهای چرب نیز تغییر می کنند. بنظر می رسد افزایش دریافت غذایی امگا 3 بر میزان سلامتی می افزاید.کاهش ریسک سکته مغزی یکی از اثرات مفید امگا 3 می باشد که از طریق مکانیسم های متعددی این اثر اعمال می شود از جمله:کاهش تولید ترومبوکسانA2  در حالیکه تولید پروستاگلاندینI2  را در اندوتلیوم عروق کاهش نمی دهد و باعث کاهش تجمع پلاکتی بدون اثر منفی روی وازودیلاتاسیون می شود.همچنین EPA به ترومبوکسان A3 تبدیل می شود که یک عاملnonaggregatory  برای پلاکتها است و باعث افزایش سنتز پروستاگلاندینI3  که وازو دیلاتور بوده می شود. این تغییرات متابولیسم پروستاگلاندین، 3 تا 4 روز بعد از مصرف غذایی بروز کرده و اثر آن 8 تا 10 هفته باقی می ماند. مصرف با دوز بالای 3 ω باعث کاهش فشار خون در افراد هیپرتانسیو می شود و غلظت فیبرینوژن پلاسمایی را کاهش می دهد که این اثر از بروز آترواسکلروز و پدیده ترومبوز جلوگیری می کند.ώ3 محصولات مسیر5-lipooxygenase  از جمله لکو ترین B4 را کاهش داده و اثرات کموناکسی لکوترینها برای نوتروفیل و منوسیت برای سلولهای اندوتلیال را کم می کند همچنین باعث کاهش تولید factor like protein platelet-drived growth از سلولهای اندوتلیال شده و تکثیر سلولهای اندوتلیال اتفاق نیفتاده و از پدیده آترواسکلروز جلوگیری می شود. ω3 ویسکوسیته خون را کاهش داده و باعث افزایش جریان خون کاپیلری می شود که می تواند نقشی در پیشگیری از انفارکت لاکونر داشته باشد و با کاهش مقاومت به انسولین از بروز انفارکتهای لاکونر جلوگیری می کند.در مطالعات متعدد نشان داده شده که با مصرف ماهی به عنوان منبعی برای ω3 با مکانیسمهای فوق در پیشگیری از انفارکتهای ایسکمیک از نوع ترومبوتیک و بخصوص لاکونر موثر می باشد.در مردان با مصرف20gr  ماهی در مقایسه با افرادی که ماهی مصرف نمی کنند ریسک سکته مغزی به نصف می رسد و آنهایی که ماهی را هفته ای 5 بار یا بیشتر مصرف می کنند در مقایسه با مصرف ماهی کمتر از یک بار ریسک سکته به 6.1 می رسد.خانمهایی که هفته ای یک بار ماهی مصرف می کنند ریسک سکته مغزی 23-22% کاهش می یابد و آنهایی که هفته ای 4-2 بار مصرف ماهی دارند ریسک سکته 48 % کاهش می یابد.

علم و تکنولوژی در جهان امروز در تمامی ابعاد بطور سرسام آوری رو به گسترش می باشد و هر لحظه دریچه نوینی از جهان ناشناخته را به روی ما می گشاید. علم بیولوژی نیز همگام با دیگر علوم در صحنه توسعه قرار داشته و هرروز پدیده های تازه ای خلق می شوند.هدف از تهیه و تدوین این مقاله اشاره و تاکیدی است بر اینکه محیط دریایی گنجینه ای از مواد تغذیه ای بوده که می توان در مصارف انسانی یا صنایع وابسته از آن بهره گرفت. جلبکها از ازمنه قدیم در بعضی از کشورها به خوبی شناخته شده و امروزه بعضی از کشورها تنها از طریق صادرات جلبکها میلیونها دلار صادراتی سالانه دارند. دانشمندان و محققان در پی یافتن منابع جدید غذایی کشت و پرورش گیاهان بخصوص جلبکها را به عنوان منبع پروتئین در سال 2000 معرفی نموده اند. با مقایسه درصد ترکیب شیمیایی جلبکهای مختلف بر حسب درصد ماده خشک بیشترین درصد پروتئین مربوط بهSpirulina  بوده که 65 درصد می باشد و بیشترین درصد چربی مربوط بهParvum  که 22 تا 38 درصد و بیشترین درصد کربوهیدرات مربوطParvum , Dunaliella Salina  و نو کلئیک اسید درSpirulina زیاد می باشد. از مقایسه محتوی ویتامینی جلبکها بر حسب میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک بیشترین مقدار ویتامینA  وB12  و بیوتین در Spirulina maxima بیشترین مقدار ویتامینE  و بیوتین درSpirulina SP و بیشترین درصد پیریدوکسین و نیکوتینات درChlorellapyrenoidosa  و بیشترین درصد ویتامینC  درSpinach  و بیشترین درصد اسید فولیک و-d کلسیم پانتوتنات درSpirulina quadricauda  وجود دارد. با مقایسه جلبکها از نظر کاربرد به عنوان غذا جهت محیط دریایی مشخص است که طبقهPrasinophyceae گونهtetrasalmis  در پست لارو- لارو صدف آبلون- لارومیگوی آب شیرین، پست لارونرم تن دو کفه ای- لارو صدف دو کفه ای- میگوی آب شور مورد تغذیه ای دارد و بعد از آنchlamydomonac از طبقه chlorophyceae و Isochrysis از طبقهHaptophyceae  قرار می گیرد. تاثیر عمل آوری روی محتوی ویتامینScendemus acutus  نشان می دهد که در نوع تازه درصد ویتامین ها بالاتر و در نوع Freeze dried وdrum dried  کمتر می گردد و در حالت پخته نیز مقدار کمتر می شود. به عنوان مثال اسید اسکوربیک در دو حالتfreeze  وdrum  کمتر می گردد. در مقایسه مقدار آمینو اسیدهای ضروری مشخص است که تعداد دفعاتی که هر جلبک دارای مقدار ماکزیمم است جلبک اسپایرولینا ماکزیما حاوی بیشترین درصد آمینو اسیدهای ضروری می باشد و بعد از آنellipsoidea chlorella  و Dunaliella bardawil قرار می گیرند.

مارهای دریایی از جمله سمی ترین مارهای دنیا هستند و سم آنها در مقایسه با سموم افعی ها و مارهای کبراLD50  کمتری دارد و می توانند عوارض شدیدی را در مصدوم ایجاد نمایند. دندانهای سمی مارهای دریایی مانند دندانهای سمی مارهای کبرا از نوع پروتروگلیفProtheroglypha  (جلونیش) بوده اما این نوع داندانها در مقایسه با دندانهای سمی مارهای کبرا اولا کوتاهترند و ثانیا در موقعیت عقب تری قرار دارند لذا احتمال گزش آنها کمتر است.بررسی نمونه های جمع آوری شده از بخش هایی از خلیج فارس و دریای عمان در حد فاصل بندر لنگه تا بندر جاسک که با بکارگیری تورترال و یا تورهای ساحلی انجام گرفت. نشان داد که مارهای دریایی این منطقه همگی متعلق به زیرتیره هیدروفینه بوده و شامل 4 جنس و 6 گونه با نامهای علمیpelamis platurus و Lapemis curtus و Enhydra schistosa و spiralis Hydrophis  و Hydrophis gracilis و Hydrophis cyanocinctus می باشند. این پژوهش نشان داد که گزش مار دریایی هیدروفیس سبب بروز عوارض و علائمی از قبیل: اسپاسم و گرفتگی عضلات حنجره، هپاتیت و افزایش آنزیمهای کبدی، بروز صداهای غیر طبیعی در ریه، ایست قلبی - تنفسی برگشت پذیر، بروز خون در ادرار، خونریزی های گوارشی، افزایش پتاسیم، کراتینین، فسفر، اوره، تعداد گلبولهای سفید خون و کاهش هموگلوبین و نیز کاهش تعداد پلاکت ها در مصدومین می گردد.

عدم نظارت در بکارگیری از محصولات آنتی بیوتیکی در آبزیان جهت بهره گیری از آنها نتایج وسیعی در بر دارد. با وجود اینکه بکار گیری آنتی بیوتیک در اندازه های مشخص اجازه داده شده ولی قوانین بهداشتی صنایع غذایی بقایای آنتی بیوتیکی را در اکثر کشورها در غذا ممنوع کرده است. از سال 1950 موضوع اثرات مضر بکارگیری آنتی بیوتیک ها در جانوران اهمیت زیادی داده شده است. همچنین استفاده از آنتی بیوتیک های مجاز در پرورش ماهی بویژه در پرورش میگو بطور متمرکز و نیمه متمرکز زیاد شده است. بطوریکه این دسته آنتی بیوتیکها بطور وسیعی در پرورش میگو و به منظور جلوگیری از بیماریهای میگوهای پرورشی بکار گرفته می شوند. تتراسیکلین ها بطور غیر قانونی به عنوان مواد نگهدارنده به غذا اضافه می شوند بقایایشان از طریق دامها و آبزیان به زنجیره غذایی مافوق انتقال داده می شود. اکسی تتراسیکلین ها جهت سلامتی محصولات حیوانی به سه صورت اصلی تولید و در دسترس هستند.1- مخلوط با غذا (پریمکس غذایی)2- تزریقی3- بصورت ترکیبات اولیه قابل حل در آب جهت درمان و کنترل بیماریهای عفونی، حیوانی ناشی از باکتریهای بیماریزا.بیشترین داروهای ماهی از طریق غذا بکار برده می شوند. در این تحقیق اکسی تتراسیکلین از راه غذا بصورت دو دوز دارویی به مقدار 10 میلی گرم/کیلو گرم وزن بدن به میگوها خورانده شد. که فقط آزمایش بافت ماهیچه جواب مثبت داد و بقایای دارویی اگر چه کاملا پایین و تقریبا کمتر از حد حساسیت آزمایش بود ولی این مقاومت تا 14 روز گزارش گردید. در هر صورت این مساله حائز اهمیت است که جدا از محسنات داروها در جهت پیشرفت و سلامتی موجودات پرورشی این امکان نیز وجود دارد تا جانوران خودشان را از هر نوع بقایای آنتی بیوتیکی صاف بکنند.

با توجه به اهمیت میزان مصرف ماهی در بهداشت و سلامت انسان بجهت داشتن پروتئین های سهم الهضم اسیدهای آمینه ضروری، برخی از مواد معدنی (فسفر و کلسیم) بویژه اسیدهای چرب غیر اشباع W6 و W2 و رابطه آن با کاهش میزان چربی بخصوص کلسترول و بدنبال آن کاهش سکته های قلبی، از طرف ماهی در فرهنگ و رژیم غذایی مردم کشور هر روز که می گذرد بیشتر وارد شده است لذا ضرورت مطالعه و بررسی انگلهای مشترک بین انسان و ماهیان دریایی در شرایط کشور ما و اطلاع رسانی دقیق جهت هرگونه برنامه ریزی بهداشتی از طریق معاونت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امری اجتناب ناپذیر است. در این راستا تعداد 14 قطعه ماهی سفید Rutilus frissi kutum و 24 قطعه گاو ماهیNeogobius melanostomus  و 11 قطعه گاوماهی Neogobius kessleri از این نظر مورد برسی قرار گرفتند نتایج بررسیها نشان میدهد که از 14 قطعه ماهی سفید مورد نظر 14% و از 24 قطعه گاو ماهیN-melanostomus 16% در محوطه بطنی و دیواره خارجی روده آلوده به لاروانیساکیس بوده و این آلودگی بطوریکه بیماری ناشی از آن(Anisakiasis)  با بیماری هایی مثل سرطان، زخم و گاستریت حاد و دیگر بیماریهای معده که بیمار سریعا مواد خورده شده را دفع می کند اشتباه می گردد. در بررسی 11 قطعه گاو ماهیN-kessleri  فقط 10% آن به انگلcorynosoma-stromosum که یک انگل آکانتوسفال است آلوده بوده است.

ویبریوزیس یکی از مهمترین و جدی ترین بیماریهای باکتریایی است که تلفات و خسارات قابل توجهی از 100-50 درصد را در کارگاههای پرورش میگو ایجاد می کند. از بین گونه های ویبریو که مهمترین عوامل تلفات ناشی از ویبریوزیس هستند. گونه های ویبریوانجیتولفتیکوس و ویبروپاراهمولتیکوس می باشند که در تشخیص افتراقی عفونتهای حاصله از دریا در انسان به عنوان عامل اوتیت میانی و خارجی، التهاب ملتحمه، اسفنودیت عفونت جمجمه باکتری کشنده، مسمومیت غذایی و ناراحتی های گوارشی گزارش گردیده است.مواد و روشها: به منظور بررسی آلودگی باکتری های ویبریو در میگوهای پرورشی منطقه حله در استان بوشهر در سال 1379 از 615 قطعه میگوی پرورشی به روشهای(chanratchakool 1995 , Eleonor 1996) ونمونه برداری و به روشهای Hanna 1993, Alsiana and Blanch 1995, Austin 1994, lightner1992 بررسی میکروبیولوژیک و بروشهای مورد بررسی(chen 1992, flegal 1992,ftelier 1997, Myazak 1991, Belland Lighrner 1994)  مورد بررسی بیماریزایی و هیستوپاتولوژیک قرار گرفت.نتایج: در مطالعه باکتری شناسی از 385 قطعه میگوی سفید هندی و میگوی ببری سبز باکتریهای ویبریو شامل:44.68% vibrio parrahaemolyticus16.1% vibrio harvyi26.75% vibrio alginolyticus5.97% vibrio anaguillarum6.4% vibrio SPجدا سازی گردید.در بررسی بیماریزایی گونه غالب جداسازی شدهV-parrahaemolyticus  در میگوی سفید هندی در شرایط آزمایشگاهی از طریق حمام میگو در سوسپانسیون باکتری و تزریق عضلانی و همولنفی میگو با سوسپانسیون باکری در رقتهای10-10  (CFU) به مرگ ومیر میگوها منجر گردید. گرانوله شدن و حضور باکتریهای انکسپوله و نکروز عضله و ابشش و هپاتوپانکراس در مقاطع بافتی مشاهده گردید. نتایج آزمایش آنتی بیوگرام نشان می دهد که باکتریهای جداسازی شده در برابر کلرامفنیکل - میتروفورارون واکسی تتراسایکلین و فورازولیدون حساس بوده اند.تاکنون نتایج مشابه این تحقیق از نقاط مختلف جهان که مزارع تکثیر و پرورش میگو را مورد تهدید جدی قرار داده بود گزارش گردیده است و غالبا آلودگی محصول پرورشی به ویبریوها ایمنی صادرات و مصرف این محصول را کاهش می دهد، بنابراین به منظور پیشگیری و کنترل آلودگی ویبریوزیس در مزارع علاوه بر کاهش عوامل استراسزا در مدیریت پرورش آبزی می توان از آنتی بیوتیکهای مذکور نیز بهره گرفت بعلاوه برای کاهش عفونتهای غذایی انسانی ناشی از این عوامل می بایست از مصرف مواد غذایی دریایی خام و نیم پخته و از قرار دادن زخمهای سرباز بدن در معرض این عوامل جلوگیری نموده و در صورت بروز عفونت از آنتی بیوتیکهای مذکور بهره گرفت.

اطلاعات بیولوژیک و سیستماتیک 74 گونه جلبک شناسایی شده در سواحل بوشهر و خارک توسط بورگسن (جلبک شناس معروف دانمارکی) در سال 1939، از بانک های بین المللی اطلاعاتی جلبک شناسی استخراج گردید و سپس جهت یافت فرآورده های فعال زیستی این جلبک ها، بانک های اطلاعاتی:NAPRALERT (دانشگاه ایلینویز آمریکا)، کتابخانه ملی پزشکی آمریکا، مدلاین، بانک های اطلاعاتی علوم شیلاتی و بیولوژیک مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین از اطلاعات 30 صاحب نظر برجسته جهانی در رشته های جلبک شناسی، داروشناسی و شیمی دریا، از طریق ارتباط اینترنتی، سود جستیم. بررسی ما نشان داد که 20 گونه (12 گونه جلبک قرمز، 4 گونه جلبک سبز، 3 گونه جلبک قهوه ای و یک گونه جلبک آبی - سبز) از 74 گونه جلبک شناسایی شده سواحل بوشهر- خارک، دارای فرآورده های فعال بیولوژیک می باشند: مواد ضد باکتریایی (12 گونه)، ضد تومور و سایتوتوکسیک (9 گونه)، ضد ویروس (4 گونه)، ضد قارچ (8 گونه)، ضد کرم های روده ای (2 گونه)، فعالیت دیورتیک (2 گونه)، ضد اسپاسم و شل کننده عضلات (2 گونه)، ضد التهاب (3 گونه)، دارای فعالیت قلبی عروقی (2 گونه)، ضد درد، ضد تب، سرکوب کننده ایمنی، ضد فعالیت ترومبین، منع کننده تقسیم سلولی، آنتی اکسیدان (هر کدام یک گونه) این یافته ها نشانگر آن است که جلبکهای سواحل بوشهر و خارک، به عنوان یک داروخانه طبیعی در هزاره جدید نقش خواهند داشت.

مقدمه: مطالعه بافت شناسی غده هپاتوپانکراس در میگوی سفید هندی خلیج فارس برای اولین بار در ایران انجام گرفت. این غده که نقش اساسی در هضم و جذب مواد غذایی دارد بزرگترین غده ترشحی- ذخیره ای در بدن میگو است و فعالیتی فراسوی کبد و پانکراس در بدن مهره داران دارد.روش تحقیق: 10نمونه از میگوی سفید هندی مولد به ظاهر سالم بلافاصله پس از صید با روش های غوطه وری و تزریق با فرمالین10% و پس از خارج نمودن عضو از بدن و غوطه وری مجدد در فرمالین 10% پایدار گردیدند. روشهای معمول آزمایشگاه بافت شناسی جهت قالبهای پارافینی بعمل آمده و مقاطعی به ضخامت 6میکرومتر تهیه و با هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی و با میکروسکوپ نوری مطالعه شدند.یافته های پژوهش: غده از دولوب تشکیل شده که تقریبا تمامی فضای حفره صدری را پر کرده است و معده پیلوریک و سکوم پشتی و ابتدای روده میانی را بطور کامل در بر میگیرد. سطح خارجی غده توسط کپسول نازکی از بافت همبند سخت و دولایه عضله صاف طولی و حلقوی پوشیده شده است. غده حاوی واحدهای ترشحی متعددی از نوع لوله ای ساده ای است که قاعده آنها به کپسول متصل و بطور شعاعی به طرف مرکز غده کشیده شده اند. دهانه واحدهای ترشحی به طرف راس وسعت بیشتری یافته و پس از همدهانی واحدهای مجاور با یکدیگر به دهانه مرکزی هرلوب می ریزند. اپیتلیوم پوشاننده واحدهای ترشحی از نوع استوانه ای ساده و واجد 4 نوع سلول است که به ترتیب از قاعده به سطح شامل سلولهای پایه، سلولهای رشته ای، سلولهای طاولی و سلولهای جذبی می باشد.نتیجه گیری: شناسایی سلولهای مختلف واحدهای ترشحی غده هپاتوپانکراس در گونه مورد مطالعه، منجر به درک بهتر چگونگی فعالیت غده از یکسو و دستیابی  به ساختار سالم و طبیعی غده از سوی دیگر کمک بزرگی به تشخیص ضایعات پاتولوژیک در این عضو خواهد گردید.

مقدمه: یکی از باکتریهایی که به عنوان زئونوز (انسان و ماهی) مطرح می باشد ویبریوولنیفیکوس است. این باکتری از خانواده ویبریوناسه بوده و شامل باسیلهای خمیده یا مستقیم در ابعاد 0.8 - 0.5 میکرومتر پهنا و 2.6- 1.4 میکرومتر طول، متحرک، بی هوازی اختیاری شیمیوارگانوتروف، کاتالاز و اکسیداز مثبت می باشند.روش تحقیق: در این بررسی تعداد 35 قطعه ماهی زنده بیمار و در حال تلف شدن مورد بررسی میکروب شناسی قرار گرفت. نمونه ها را پس از بیومتری و مشاهده بالینی در شرایط استریل آزمایشگاهی کالبد گشایی نموده و از اندامهای داخلی آنها نمونه برداری و به محیطهای پایه منتقل کردیم. محیطها به مدت 48 الی 72 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد گرمخانه گذاری شد. سپس با استفاده از رنگ آمیزی گرم تستهای تفریقی و تشخیصی باکتری شناسایی شد.یافته های پژوهش: از این تعداد 10 قطعه واجد آلودگی به باکتری ویبریوولنیفیکوس بوده که در رنگ آمیزی گرم، باسیلهاتی خمیده و گرم منفی مشاهده شد و از هر سه اندام کبد، کلیه و طحال یک نوع کلنی جدا شده که اکسیداز مثبت بوده، در محیط اختصاصی ویبریوها(TCBS)  رشد داشته و ...نتیجه گیری: از آنجا که ویبریوولنیفیکوس یکی از باکتریهای زئونوز بوده لذا شناخت هر چه بیشتر این باکتری و راه های انتقال آن، همچنین پیشگیری و درمان ماهیان آلوده حائز اهمیت می باشد.

ماهی و سایر غذاهای دریایی تامین کننده مقادیر مناسبی پروتئین با ارزش بیولوژیکی بالا، اسیدهای آمینه گوگرددار، اسیدهای چرب غیر اشباع(PUFA) ، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامینA  و D، ید، آهن و کلسیم در رژیم غذایی می باشند. با توجه به نقش مهم این مواد غذایی در سلامت انسان، در مقابل سهم ناچیز آنها درالگوی غذای مصرفی جامعه ایرانی، این مطالعه با هدف تعیین تکررو میزان مصرف ماهی و میگو در معلمان مدارس راهنمایی و دبیرستان شهر تهران در سال 1379 انجام شد.روش کار: در این مطالعه مقطعی - توصیفی 297 معلم (از مناطق 3، 6، 8، 13 در شهر تهران) به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه ای خود ایفا (administered self) شامل سه بخش اصلی 1- وضعیت سلامت فردی 2- بسامد خوراک نیمه کمی(شامل 85 نوع ماده غذایی برای تعیین تکرر مصرف در روز، هفته یا ماه گذشته و مقدار معمول مصرف در هر بار) و 3- عادات غذایی، از طریق مراجعه به مدارس به معلمان تحویل داده شد. از تعداد فوق 169نفر (حدود 57%) با متوسط سنی 40 سال پرسشنامه ها را تا 2 ماه پس از تحویل از طریق پست به گروه تحقیقات تغذیه انستیتو بازگرداندند. پردازش آماری داده ها با نرم افزارSPSS 10.4  انجام شد. نتایج: در این مطالعه مصرف ماهی، تن ماهی و میگو به ترتیب توسط56،50 و 1 درصد از کل نمونه های مورد بررسی گزارش شده است. میانه تکرر (دامنه تکرر) مصرف ماهی، تن ماهی ومیگو به ترتیب 3(13-1)، 2(13-1) و 1(4-1) بار در ماه گذشته می باشد. نمونه ها بطور متوسط در هر وعده (بار) 61±137 گرم ماهی، 78±127 گرم تن ماهی، 10±25 گرم میگو مصرف میکنند. در مقایسه نمونه ها بطور متوسط در هفته دو بار و هر بار 156 گرم مرغ می خورند. بحث: بر اساس یافته ها، غذاهای دریایی سهم کوچکی در برنامه غذایی معلمان مورد بررسی دارند. بنابر نتایج مطالعات الگوی مصرف مواد غذایی خانوار در شهر تهران نیز، غذاهای دریایی (ماهی و میگو) یک درصد از کل دریافت روزانه انواع گوشت و تخم مرغ را به خود اختصاص می دهند. متوسط دریافت روزانه انواع غذاهای دریایی در ایالات متحده آمریکا حدود 6 برابر نمونه های مورد بررسی است و این تفاوت بیشتر ناشی از تفاوت در تکرر مصرف این اقلام می باشد. در مجموع، تلاش در جهت افزایش مصرف غذاهای دریایی توسط همه اقشار جامعه، از آنجا که منجر به افزایش دریافت اسیدهای چربN3  و N6 و بالا رفتن نسبت اسیدهای چرب غیر اشباع به اشباع(P/S)  و در نتیجه پیشگیری از خطر بیماری قلبی عروقی می شود، امری ضروری و حائز اهمیت فراوان است.

در فصل صید سال 1379 گونه های ماهی خاویار ازون برونA.Stellatus  از صیدگاه های جنوب دریای مازندران صید و به مدت شش ماه در سردخانه شیلاتی نگهداری گردیدند. سپس از نمونه بافت آنها بصورت تازه، دو هفته پس از انجماد و نیز هر ماهه و بطور متناوب عمل استخراج چربی و استری کردن انجام گرفته، نمونه ها به دستگاه گاز- کروماتوگرافی جهت شناسایی و بررسی اسیدهای چرب بافت، تزریق شدند. میزان اسیدهای چرب غیر اشباع بویژه با زنجیره بلند(PUFA)  در ابزی فوق غالبیت داشته و اسیدهای چربی مانند:C22:6, C20:5, C18:1, C16:1 که همگی دارای بین یک تا شش پیوند دوگانه در زنجیره کربن- کربن خود هستند، بطور مشخصی فراوانی دارند. در این بین سری اسیدهای چرب غیر اشباع n-3 حضور بیشتری دارند. در طول دوره نگهداری در سردخانه نیز تغییراتی در میزان برخی اسیدهای چرب دیده شده است بطوریکه در سطح 5% قابل ملاحظه می باشند.

مقدمه: گوشت ماهی به جهت لذیذ و خوش طعم بودن و ... یکی از منابع مهم غذایی به شمار می رود لذا بهداشت آبزیان در تامین سلامت افراد مساله ای حائز اهمیت است. از آنجا که به جهت توجیه تازه بودن ماهی، در بازار مصرف همراه با شن و ماسه عرضه می شود حامل بسیاری از عوامل بیماریزای انسانی با توجه به آلودگیهای ساحل بوده که می توانند به انسان منتقل شوند.روش تحقیق: در این بررسی تعداد 50 قطعه ماهی استخوانی از نوع کفال از نظر آلودگیهای باکتریایی: 1- توتال کانت و 2- کلی فرم کانت در هر سانتی متر مربع پوست ماهی در دو حالت شسته شده و همراه با شن و ماسه مورد مقایسه قرار گرفت. جهت شمارش باکتریهای مختلف هوازی از روش توتال کانت با استفاده از رقت های 1-، 2-، 3- و برای جستجو و شمارش کلی فرم ها از روش MPN (سه لوله ای) استفاده شد.یافته های پژوهش: در اندازه گیری توتال کانت در ماهیان آغشته به شن و ماسه 100% نمونه ها غیر قابل شمارش و در ماهیان شسته شده در حد استاندارد بود. در اندازه گیری کلی فرم کانت با استفاده از روش سه لوله ای 14% نمونه ها واجد آلودگی کلی فرم همراه با شاخص آلودگی مدفوعی (Ecoli) بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها چنین به نظر می رسد که ماهی به شن و ماسه از زمان صید تا بازار مصرف و پس از آن تا زمان عرضه، در معرض آلودگی به عوامل مختلف باکتریایی می باشد که یکی از این عوامل زمان صید تا عرضه بوده که طولانی بودن آن ، زمینه را برای فعالیت باکتری های بیماریزا فراهم می کند.

مقدمه: در استخر پرورش ماهی سفید، ماهیان هرز وارد شده که علاوه بر مصرف مواد غذایی و افزایش تراکم، مانع رشد ماهی سفید شده و گاها با انتقال یکسری عوامل آلوده کننده سبب بیماری و انتشار آن می شوند.روش تحقیق: دو عدد ماهی کاراس مورد بررسی قرار گرفتند که یک عدد آن به ظاهر سالم و فاقد علائم ظاهری خاص و دیگری بیمار با مشخصات بالینی اپرکول (سرپوش آبششی) بسیار شفاف، رنگ بدن کبود، اندامهای داخلی پرخون و کبد دژنره شده بود که بعد از بیومتری از اندام کلیه، کبد، طحال آنها در محیط TSA و B, A کشت داده  و به مدت72 ساعت در درجه حرارت 25 درجه سانتی گراد انکوبه کردیم.یافته های پژوهش: بعد از 72 ساعت از نمونه به ظاهر سالم هیچ میکروبی رشد نکرد ولی از نمونه بیمار در همه اندامهای مورد کشت پرگنه های بسیار ریز و شفاف رشد کرده اند که جهت خالص سازی پرگنه ها کشت مجدد صورت گرفت. نتیجه آن پرگنه های سفید، ریز، خامه ای، همولیز B، کاتالاز مثبت و اکسیداز مثبت بود و در رنگ آمیزی گرم، کوکوباسیل گرم منفی مشاهده کردیم جهت شناسایی دقیق پرگنه ها به محیط های تشخیصی و تفریقی برده که باکتریهای آئروموناس آلوساکچاروفیلاAeromonas allosaccharophila و فتوباکتریوم دامسلاphotobacterium damsela جدا گردید.نتیجه گیری: باکتریهای جدا شده باعث ایجاد بیماری در ماهی کاراس گشته که این ماهی بیمار باعث انتقال آلودگی به آب و سایر ماهیان پرورشی موجود در استخر گشته لذا باید در زمان پرورش از ورود اینگونه ماهیان به داخل استخرها جلوگیری شود چون خود این ماهیان راهی برای انتقال و گسترش بیماریها هستند و علاوه بر آن با افزایش تراکم و استفاده از منابع غذایی موجود در استخر رقیبی برای ماهیان پرورشی بوده و مانع از رشد آنها می شوند که در هر دو صورت از  حضور این گونه ماهیان در استخرهای پرورشی باید جلوگیری به عمل آورد.

جلبک سبز تک سلولی هماتوکوکوس پلوویالیس یک تولید کننده قوی آستاگزانتین می باشد. آستاگزانتین کتوکاروتنویید قرمز رنگی است که به عنوان منبع رنگ در صنایع پرورش ماهی و مرغداری مصرف شده و به علت فعالیت آنتی اکسیدانی بالاترش نسبت به ویتامین ای و بتاکاروتن در صنایع دارویی نیز کاربرد پیدا کرده است و اخیرا نیز چند محصول تجاری از این جلبک برای مصارف انسانی معرفی شده است. جلبک هماتوکوکوس قادر است تحت شرایط تنش نظیر فقر ازت فقر فسفات شدت نور بالا دمای بالا و شوری از فرم رویشی تاژکدار به فرم غیر متحرک کیست تغییر شکل دهد و مقادیر زیادی آستاگزانتین در سلولهای خود انباشته کند. موضوع این تحقیق افزایش بازده تشکیل آستاگزانتین توسط این جلبک بود لذا تاثیر برخی از عوامل تنش زا نظیر فقر فسفات شوری (30 میلی مولار) و تنش اکسیداتیو (با مصرف 2 میکرومولار ائوزین) بر میزان آستاگزانتین محتوی جلبک بررسی شدند. وزن خشک جلبک تعداد سلول و میزان آستاگزانتین به ترتیب توسط فیلترهای میلی پور لام هماسیتومتر و اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تحت تاثیر تمامی تیمارهای فوق کیست زایی در کشتهای سلولی جلبک تحریک شده و همراه با تشکیل کیست تولید آستاگزانتین و وزن خشک جلبک نیز افزایش می یابد. بیشترین بازده آستاگزانتین (3% وزن خشک) در تیمار 30 میلی مولار شوری به همراه 2 میکرومولار ائوزین بدست آمد. به علاوه با افزودن هیستیدین به محیط کشت به عنوان یک خاموش کننده اکسیژن نوزاد تشکیل استاگزانتین در محیط های کشت با فقر فسفات به طور چشمگیری ممانعت شده لذا پیشنهاد می شود که تجمع آستاگزانتین می تواند به پاسخ های آنتی اکسیداتیو در جلبک مرتبط باشد که بقا سلولهای جلبک را تحت شرایط تنش زای محیطی افزایش می دهد.

هر وقت یک غواص به زیر آب می رود یک استرس به غواص وارد می شود. به طوریکه فیزیک بدن و حواس پنچگانه در تلاش هستند تا با یک محیط جدید که آشنایی با آن ندارند، خود را وفق دهند. اگر استرس کنترل نشود می تواند باعث ایجاد پانیک و به دنبال آن منجر به یک سانحه شود، این در صورتی اتفاق می افتد که هیچ اقدام مناسبی سریعا انجام نشود. هر فردی روشهای متفاوتی جهت مهار استرس دارد. در این مقاله به لیستی از بعضی عواملی که منجر به ایجاد استرس در غواصان قبل از ورود  به آب، در زیر آب و بعد از خارج شدن از آب به آنها وارد می شود اشاره شده است:پوشیدن لباس مرطوب: برای تمامی غواصان پوشیدن لباس مرطوب، لباسی تنگ و چسبان است. برای اولین ورود به آب لباس غواصان خشک خواهد بود و یک لباس خشک منجر به ایجاد استرس به غواص می شود، زیرا لباس غواص کشیده شده و به بدن او می چسبد. این شرایط می تواند باعث خستگی، نفس کشیدن های سنگین شود که به دنبال آن می تواند روی غواص تاثیر بگذارد. مرطوب نمودن لباس غواص می تواند در راحت تر  پوشیدن آن کمک کند اما توصیه می شود، یک زمان کوتاهی قبل از ورود به آب استراحت کند.لباس مرطوب تنگ یا گشاد: پوشیدن یک لباس تنگ، منجر به عصبی شدن، فشار مداوم در درون لباس و حتی مشکل شدن تنفس غواص می شود. به عبارت دیگر قفسه سینه غواص در هنگام دم (باز شدن) دچار مشکل می شود. لباس گشاد نیز باعث می شود غواص در زیر آب سرد شود، زیرا لباس گشار قادر نیست که آب را در خود نگهداری و گرم نماید.حمل کردن تجهیزات برای یک مسافت طولانی: داشتن لباس و تجهیزات سنگین یکی از عوامل ایجاد استرس در غواصان است. به عنوان مثال کمک کردن به یک غواص در حمل و نقل کپسول های غواصی و تعویض کپسول غواصی و همچنین حمل کردن وسایل به سوی ساحل از اینگونه عوامل هستند.فشار همسان: فشار همسان یکی دیگر از عواملی است که استرس هیجانی در غواص ایجاد می کند.اعتماد به نفس در غواص: تعداد زیادی از غواصان مبتدی با این مشکل روبرو هستند، بخصوص غواصانی که در حال گذراندن واحد پایه آبی آزاد هستند. اگر این گروه از غواصان جلسات استخر های وسیع به منظور ایجاد اعتماد به نفس را نداشته باشند، قبل از شیرجه زدن در آب با استرس مواجه خواهند شد.البته، راهکارهای متعددی هستند که می توان استرسهایی را که در هنگام، قبل و بعد از فرو رفتن در آب با آن مواجه هستیم را به حداقل برسانند. البته روشهای زیر جامع و فراگیر نبوده بلکه تنها غواصان با پیگیری نمودن آنچه که سابقا یاد گرفته اند، می توانند استرسی را که با آن رو به رو هستند را به طور قابل توجهی کاهش دهند. انجام دادن ارزیابی قبل از غواصی، طی غواصی و پس از غواصی و چک کردن ها به طور قابل توجهی سطح استرس را کاهش می دهد و غواص را به یک غواص ایده آل و کم خطر نزدیک می کند.

مسلما یکی از مشکلات اصلی بر طرف کردن آلودگیهای دریایی، تعریف دقیق آن  می باشد و باید توجه نمود که این تعریف شامل عوامل طبیعی نمی باشد. از مهمترین منابع آلودگی دریا توسط انسان شامل موارد زیرمی باشد:دفع فاضلاب خانگی، صنعتی و مواد زائد کشاورزیدفع عمدی و ناشی از فعالیت شناورهااختلال در محیط دریا از طریق اکتشاف و استخراج مواد معدنی دریاییدفع مواد زائد رادیو اکتیو ناشی از مصارف صلح آمیز انرژی اتمیانسانهای مختلف با توجه به وضعیت شغلی خود به طرق گوناگون در معرض انواع این آلودگیها قرار می گیرند. میزان تاثیر این آلاینده ها بر انسان به مدت زمان تماس، غلظت آلاینده ها و شرایط محیطی بستگی دارد. در هر صورت این آلاینده ها برای انسان بسیار مضر بوده و منشا انواع بیماریهای دیگر می باشد.با اجرای دقیق راهکارهای زیست محیطی می توان تا حدود زیادی از کمیت، کیفیت آلاینده ها کاست و این تنها با توجه به کنترل و نظارت مستمر این منابع میسر می باشد. اکثر بیماریهای انسانی در نوار ساحلی، ارتباط مستقیم با انواع آلودگیهای محیط زیست دارند. در واقع آلاینده کانون انواع بیماریهای مسری و غیر مسری به شمار می آیند.با کاهش آلودگی می توان تا حدود زیادی از شیوع انواع بیماری مرتبط با آب جلوگیری به عمل آورد. لذا بایستی کانونها و مراکز آلودگی دریا مورد شناسایی قرار گرفته و تمهیدات لازم برای کنترل و دفع بهداشتی آنها صورت گیرد.

غلظت چربیهای داخل پلاسمای خون انسان در یک جامعه و یا بین چند جامعه تحت شرایط مختلف در یک فرد دارای تفاوت است. هر چند که عوامل تکنیکی در تغییرات نتایج حاصل از اندازه گیری می تواند دخیل باشد. در زمینه شناخت عوامل موثر بر روی چربیها به ویژه کلسترول می توان سن، جنس، وزن، ورزش، عوامل ژنتیکی، قرص های ضد بارداری، استروژن ها و ... رژیم غذایی و نوع آن گوشت قرمز وامهی به همراه اسیدهای چرب غیر اشباع را نام برد.از ابتدای بلوغ مقدار کلسترول با افزایش سن در هر دو جنس رابطه مستقیم داشته و از 50 سالگی تعداد کلسترول در خانمها کمتر از مردان است. اهمیت ارتباط رژیم غذایی و نوع آن ماهی و گوشت قرمز با تعداد تری گلیسرید و کلسترول، کاهش دانسیته چربی- ها، شفاف کردن آنها، تصلب شرایین و رویهمرفته بیماریهای قلبی- عروقی کاملا مشخص و تایید گردیده است. به طوری که در جوامع صنعتی 2/1 و در آمریکا 3/2 مرگ و میرهای طبیعی به دلیل تصلب شرایین یا آرتروز اسکلروزیس ناشی از تجمع کلسترول و انسداد عروق و حمله های قلبی- عروقی و مغزی به شکل سکته اتفاق می افتد جایگزین کردن گوشت سفید (ماهی) و اسیدهای چرب غیر اشباع به جای گوشت قرمز از عوامل موثر کاهش کلسترول خون می باشد. بطوری که اسیدهای چرب غیر اشباع امگا 3 و امگا 6 از طریق تسریع در دفع و یا تبدیل کلسترول به املاح صفراوی می تواند مانع از بیماریهای قلبی شود و در این راستا بر اساس یک کار تحقیقاتی تعداد 30نفر صیاد و 30 نفر قصاب با میانگین سن50-30 سال که در رژیم غذایی روزانه آنها گوشت سفید (ماهی) و گوشت قرمز گنجانده شده بود انتخاب و میزان تری گلیسرید و کلسترول در این دو صنف اندازه گیری و مورد مقایسه قرار گرفت. در مقایسه بین مقدار تری گلیسرید و کلسترول در سنین بین 50-30 سال دو صنف صیاد و قصاب این نتیجه به دست آمد که 53%از افرادی را که در گروه قصاب قرار داشتند از مقدار تری گلیسرید بیش از حداکثر نرمال برخوردار بودند ولی این مقدار 31% از گروه صیاد را شامل می شد. بر اساس آنالیز آماری(T-test)  این تفاوت در دو صنف تا 95% معنی دار بوده اما مقدار چربی نوع کلسترول وقتی معنی دار نشان میداد که از حد نرمال تجاوز می کرد.

بشر از دیرباز به اهمیت جلبکها و کاربرد آنها در زمینه های گوناگون پی برده و امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی کاربرد گونه های مختلف جلبکها در صنایع کشاورزی، داروئی و بهداشتی ارزش شایان توجهی یافته است. بیش از 150 گونه جلبک به مصرف خوراک انسان میرسند که شامل انواع گونه های سبز، قرمز و قهوه ای می باشند. برخی از جلبکها در صنایع دارویی و بهداشتی به عنوان مواد اولیه استفاده میشوند که از میان آنها مهمترین مواد استخراج شده، می توان آگارآگار، کارگینان و آلژینات و غیره اشاره نمود.جلبکها از نظر ترکیب دارای مقادیر قابل ملاحظه ای انواع کربوهیدراتها، مواد معدنی و انواع ویتامینها و نیز یونهای پتاسیم، ید، سدیم و همچنین اسید آلژنیک و غیره بوده که شامل خواص درمانی چون کاهش کلسترول خون، کاهش فشار خون، جلوگیری از تصلب شرایین، خواص ضد توموری، درمان تیرویید و برطرف نمودن علایم کمبود ویتامینA  و غیره می باشد.به عنوان مثال جلبک پورفیرا به سبب داشتنEPA ، کاهو دریایی با دارا بودن الوالاین(Ulvaline) ، منواستروما با وجود ویتامین A و فسفر و اسپیرولینا با وجود لامینین و EPA از خواص درمانی بسیار بالایی برخوردارند.لذا از طریق کشاورزی و یا برداشت از دریا و یا از نظر فراوری محصولات جلبکها می توان از آنها استفاده نمود و در پرتو شاخه های مربوط به تکثیر و پرورش با تولید انبوه هر چه بیشتر بر موارد استفاده آنها در صنایع داروی پزشکی، کشاورزی افزود.

گیاهان دریایی عمدتا به سه دسته اصلی سبز، قرمز و قهوه ای تقسیم می شوند. این گیاهان دارای مواد باارزشی مانند آگار، کاراگینانها، اسید آلژینیک، املاح معدنی، ید و بعضی از داروها  می باشند که اهمیت بسزایی در علوم پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و غیره دارند. در حال حاضر برخی از  کشورهای جنوب شرق آسیا مانند چین، ژاپن و غیره به عنوان تولید کنندگان ماده خام جلبکی و کشورهای صنعتی از قبیل آمریکا، انگلیس، نروژ، کانادا، فرانسه به عنوان تولید کنندگان بزرگ مواد استخراجی این گیاهان محسوب می شوند و هر ساله میلیونها دلار ارز از صادرات آنها وارد کشور خود می کنند. کشور ایران نیز با دارا بودن منابع غنی از بعضی از این گیاهان دریایی مهم در سواحل جنوبی، می تواند با تعیین استراتژی فعالیتی مناسب، مواد با ارزش و مهم فوق را به دست بیاورد.استخراج مواد جلبکی بخصوص اسید آلژینیک برای اولین بار در سال 1883 با روش ابتدایی توسط Stanford داروساز انگلیسی انجام گردید، و بعد از آن این پروسه توسط افراد دیگر کاملتر گردید. نمونه های جلبکی پس از جمع آوری از سواحل، به مرکز منتقل شد و مورد شستشو و پاکسازی قرار گرفت، سپس خشک شده و آسیاب گردیدند، بعد از آماده سازی اولیه، نمونه ها با فرمالدیید عمل آوری شده و پس از قلیایی نمودن، محلول از ذرات جامد معلق جداسازی گردید. در مراحل بعدی رسوب دهی فیبرهای آلژینات سدیم، آلژینات کلسیم و اسید آلژینیک انجام گرفت.(Clark1936).بر اساس تکرار آزمایشات استخراج اسید آلژینیک، مقدار اسید آلژینیک به دست آمده در یک کیلو گرم جلبک خشک به ترتیب 221،182 و 191 گرم بوده است، و مقدار متوسط 198 گرم و بر حسب درصد 19.8 بدست آمد.با توجه به مقادیری که در کشورهای پاکستان 22.6 تا 32.2 درصد و انگلستان 21 درصد اعلام گردیده، درصد بدست آمده با توجه به ابتدایی بودن این روش و عدم برخورداری از دستگاه های پیچیده تا حدودی می تواند قابل قبول باشد و در صورت برخورداری از آزمایشگاه های مجهز می توان درصد قابل قبول تر و مقرون به صرفه تر بدست آورد.

دریا به عنوان منبع بالقوه ارزشمند دارویی بوده و سرشار از ارگانیسمهای حاوی متابولیتهای زیستی فعال متنوع و منحصر به فرد می باشد همگام با پیشرفتهای دانش نوین فناوری زیستی دریایی در پزشکی در طی دو دهه اخیر، دانش سلولی و مولکولی لازم جهت جداسازی و تولید فراورده های دریایی بدون تخریب اکوسیستم های آبی را فراهم آورده است - و نیز با توجه به نیاز فزاینده به داروهای جدید در عصر حاضر، روند کشف فرآورده های طبیعی دارویی از موجودات دریایی را خصوصا از اواخر دهه 1970 شتاب بخشیده است. اغلب فرآورده های جدید در حال تولید از دریا، فراورده های ضد توموری، ضد التهابی و ضد بیماریهای عفونی می باشند. بی مهرگان و جلبک های دریایی منابعی متنوع و در عین حال سرشار از مواد زیستی فعال جهت تولید داروهای جدید محسوب می شوند. فرآورده های ضد توموری مانند Aplidine,Didemnin B,Bryostatin 1 (جدا شده از بی مهرگان دریایی)،Cryptophycin  (جدا شده از جلبک سبز- آبی): ترکیبات ضد ویروسی همچون پلی ساکاریدهای سولفاته با ویژگی تنظیم کننده سیستم ایمنی بدن (جدا شده از جلبک های قرمز دریایی). ترکیبات ضد التهابی نظیرPseudopterosins  (جدا شده از نوعی بی مهره دریایی) و ایمپلنت های مرجانی به کار رفته در ترمیم شکستگی های استخوانی مثال هایی از فرآورده های دارویی استخراج شده از دریا می باشند. علی رغم کلیه تلاش های صورت گرفته در جهت جداسازی داروهای جدید از دریا، به دلیل موانع موجود بر سر راه تولید انبوه این داروها از جمله محدودیت ذخایر موجودات دریایی، کشت و تکثیر این موجودات و جدا سازی مواد دارویی از آنان، در قلمرو تجربه و آزمایش باقی مانده است. با این حال با توجه به روند رو به پیشرفت علم و نیز شواهد موجود، داروهای دریایی دورنمایی بسیار درخشان داشته و در آینده نزدیک منجر به ایجاد و گسترش شیوه های درمانی کارا در عرصه پزشکی خواهند شد.

مقدمه: حتی با پیروی از تمامی قوانین، ممکن است که علایم و نشانه های بیماری کاهش فشار، بعد از غواصی و یا چند روز پس از غواصی، اتفاق بیافتد. در حالیکه غواص هیچگونه تخطی از راهنمایی های سلامتی نکرده باشد که به آن بیماری برداشت فشار غیر منتظره نیز گفته می شود و لزوما در طی پرواز یا مدتی پس از پرواز، متعاقب غواصی رخ می دهد.روشها:بازنویسی از شبکه غواص هوشمند(DAN) تشریح تحقیقاتDAN  راجع به بیماری غیر منتظره برداشت فشار تشریح میزان ایمنی برای سنجش آزمونهای پرواز بعد از غواصیمطالعه بررسی های انجام شده بر روی غواصان در انتهای غواصی یا پرواز، توسط تیم تحقیقاتیFAD یافته های پژوهش:حتی با پیروی از تمامی قوانین، هیچ تضمینی برای پیشگیری از بیماری کاهش فشار پس از عملیات غواصی وجود ندارد.بر اساس گزارش سالانهDAN  در نشریه 1997 در رابطه با بیماری کاهش فشار، 95 درصد کل علایم در طی 33 ساعت پس از غواصی رخ می دهند.اگر غواصی 48 ساعت پس از تحت نظر بودن، هیچ شکایتی نداشته باشد، به عنوان عاری از علائم مورد توجه قرار می گیرد.از 580 نمونه غواصی در عمق 60 پایی (18.2 متر):تعداد 22 نفر علایم بیماری کاهش فشار را شرح دادند که تحت درمان با اطاقک فشار قرار گرفتند.5 نفر از مبتلایان به بیماری برداشت فشار، بعد از غواصی و قبل از پرواز رنج می بردند.نتیجه گیری:اگر غواصی بلافاصله و یا در فاصله کمتر از 33 ساعت پس از انجام غواصی، با هواپیما پرواز نماید یا به دلیل وخامت حال غواص، از طریق هواپیما به یک مرکز امدادی انتقال یابد، ممکن است دچار بیماری برداشت فشار غیر منتظره گردد که خود به دو نوع تقسیم می شود:نوع اول: که غواصان به درد مفاصل و عضلات مبتلا بوده در حالیکه در معاینه پزشکی هیچ نشانه ای از بیماری برداشت فشار نوع دوم یافت نمی شود.نوع دوم: علایم عصبی نظیر بی حسی و گزگز انگشتان و ضعف عضلانی یا اختلالات مثانه ای رخ می دهد.

آسم احتمالا شایعترین حالت متغیر پزشکی است که غواصی های تفریحی را تحت تاثیر قرار می دهد. آسم یک بیماری راههای هوایی است که ممکن است به صورت ناگهانی و اغلب غیر قابل پیش بینی ظاهر شود و به علل زیر به غرق شدگی غواصی منجر گردد:امکان تشدید آسم با فعالیت فیزیکی- استنشاق سالین هیپرتونیک (آب دریا)- تنفس هوای خشک یا هوای فشرده داخل کپسول غواصیافزایش کار تنفسی به دلیل افزایش دانسیته هوا در عمقافزایش خطر اختلالات ریتم قلبی در مصرف کنندگان گشاد کننده های برونشروش تحقیق: بر اساس یک مطالعه گذشته نگر منتشره در مقالات پزشکی و بررسی گزارشهای حوادث سالیانه در شبکه هوشمند غواص(DAN)  و بر اساس ارزیابی غواصان مبتلا به آسم.یافته های پژوهش:الف: در یک مطالعه گسترده بر روی 12864 غواص هیچیک پنوموتوراکس یا آمبولی گازی را ذکر ننمودند و تنها یک مورد بیماری کاهش فشار گزارش گردید.ب: در مطالعه ای دیگر بر روی 104 غواص مبتلا به آسم:89 نفر، از زمان بچگی آسم داشتند- 70 نفر کمتر از 12 بار در سال خس خس سینه داشتند - 22 نفر کمتر از 12 بار در سال خس خس سینه را ذکر کردند.ج: در مطالعه گسترده دیگر بر روی 10422 غواص:870 نفر (8.3%) سابقه آسم را ذکر کردند- 343 نفر (3.3%) دائما آسم داشتند- 276 نفر (2.6%) بیان کردند که با آسم غواصی می کنند.نتیجه گیری: الف: خطر بیماری کاهش فشار در بیماران آسمی بررسی شده بیشتر از جمعیت غواص غیر انتخابی است.ب: مواردی از ابتلا به آسم که باید از غواصی پرهیز نمود:- وجود آسم فعال- نیاز به دارو درمانی برای کنترل آسم- سابقه برنکواسپاسم در حین ورزش یا تنفس هوای سرد- وجود برونکو اسپاسم قابل توجه در 5 سال گذشته- وجود صداهای غیر طبیعی تنفسی - مصرف داروهای گشاد کننده برونش برای بیش از 5 سال.ج- مواردی از ابتلا به آسم، انجام غواصی در صورت رعایت احتیاط یا اجازه متخصص ریه مجاز می باشد:- ابتلا به آسم در دوران کودکی.- علائم احتمالی آسم در یک سال گذشته- شک به آسم ناشی از ورزش یا هوای سرد- وجود عملکرد طبیعی ریه، علیرغم وجود علائم.- سابقه آسم و طبیعی بودن تست عملکرد ریوی.

عفونتی که توسط حیوانها به انسانها سرایت می نماید را زونوس گویند که در اینجا به بررسی چند بیماری مسری می پردازیم.Mycobacteriosis/ Nocardiosis این دو بیماری هایی هستند که بر روی گروه وسیعی از ماهیان آب شیرین و شور و مخصوصا ماهیان آکواریومی تاثیر می گذارند. گونه های متعددی از این باکتریها می توانند سبب عفونت در انسانها شوند. باکتریها در اثر خراش در هنگام شنا در استخرها و یا از عمل آوری روده های ماهیان عفونی و یا آکواریوم ماهیان گرمسیری، وارد پوست می شوند. علائم به صورت 1- ایجاد یکسری ورمهائی بر روی برجستگی استخوانها و یا خراشیدگی های سطحی پوست (پس از سه تا چهار هفته از ورود باکتریها).2- ایجاد یک کیست یا ابسه که ممکن است پر از چرک باشد و ممکن است تبدیل به زخم یا اسکار شود. 3- امکان بزرگ شدن غدد لنفاوی خواهد بود و درمان شامل: 1- درمان با بعضی از آنتی بیوتیک ها ممکن می باشد و معمولا تست برای تعیین حساسیت باکتری به آنتی بیوتیک های تجویزی لازم میباشد. 2- درمان خودبخودی ممکن است دو سال طول بکشد (هر چند که بیشتر علائم در طی ماههای معدودی ظاهر می شوند). پیشگیری به صورت: 1- حصول اطمینان کافی از کلرینه کردن استخرهای شنا. 2- پوشیدن دستکشهای محافظ هنگام تمیز کردن ماهیان آکواریومی و یا در هنگام غواصی است. (اگر گله های عفونی مشکوکی وجود دارد، دستکشهای محافظتی را هنگام تمیز کردن و فیله کردن ماهی بپوشید و پس از آن وسایل را ضد عفونی کنید.)Anisakis nematodes: انگلهای Anisakis و شبه آن، کرمهای نماتودی هستند که لاروهای آنها بسیاری از گونه های ماهیان محلی را عفونی میکنند. این انگلها در انسانها می تواند با خوردن ماهیان دریایی ناقص پخته شده یا خام ایجاد شود و استفاده از ماهیان دریایی دورریز به عنوان غذا در کشاورزی می تواند سبب تسهیل انتقال انگل به گونه های آب شیرین گردد. علائم به صورت: 1- درد شدید معده و روده، استفراغ و اسهال 2- در بعضی از نمونه های شدید، تب به وجود می آید و خون در مدفوع دیده می شود. - توجه: این انگل معمولا با زخم معده یا آپاندیسیت اشتباه می گردد و تنها درمان توصیه شده، برداشت بافتهای پذیرفته توسط عمل جراحی می باشد. پیشگیری شامل: 1- عدم خوردن ماهیان خام. 2- پخت در حداقل 5 دقیقه در حرارت 60 درجه سانتی گراد 3- در صورت مصرف به صورت خام، باید در برودت 30- درجه سانتی گراد منجمد گردد.عفونت حین عمل آوری Crayfishاین بیماریها توسط انواع باکتری ها ایجاد می شود اماErysipelothrix  insidiosis  و انواع گونه های Vibrio genus مسببین اصلی هستند. علائم به صورت: 1- خارش، احساس سوختگی در محل زخم همراه با تورم 2- مفاصل خشک و دردناک 3- غدد لنفاوی بزرگ و همراه با التهاب (نادر) می باشد. درمان: 1- استفاده از آنتی بیوتیک موضعی، 4 برابر در روز 2- استفاده از آنتی بیوتیک های متفاوتی مثل پنی سیلین، تتراسایکلین، اریترومایسین، کارومفنیکل  و نوابیوسین بوده و پیشگیری به صورت: 1- ضد عفونی در هنگام عمل آوری و استفاده از دستکشهای ضخیم 2- استفاده از کارد به جای دست در غواصی می باشد.

آلگهای مضر گیاهان تک سلولی هستند که در دریا زندگی می کنند و بیشتر آنها مضر نیستند. این گونه ها گاهی تولید توده هایی به صورت لخته در نزدیکی سطح آب می نمایند. کشند قرمز نامی معمول برای چنین پدیده هایی است. گونه های محدودی از آنها تولید سم عصبی نیرومندی را می کند که سبب بیماری مختلفی می شوند که توسط این الگها بوجود می آیند.AMNESIC SHELFISH POISONING (ASP)ارگانیسم سببی: pesudo-nitzchia sp است و سم تولیدی(D ominic acid)  میباشد. علائم شامل اختلالات داخل معده ای و عصبی، ورم معده، استفراغ، گرفتگی عضلات شکمی، حمله صرعی، از دست دادن حافظه کوتاه مدت، اشکالات تنفسی و کما است.CIGUATERA FISH POISONING (CFP)Gambierdiscus toxicus, prorocentrum Spp, Ostreopsis Spp ارگانیسمهای سببی:  Coolia monotisThecadinium SP. And Amphidinium carterae سم تولیدی:Ciguatoxin/ Maitotoxinعلائم شامل اختلالات معده ای و عصبی و قلبی، اسهال، استفراغ، دردهای شکمی عرق کردن، کرخ شدن، مورمور شدن، فلج و مرگ است. DIARRHETIC SHELLFISH POISONING (DSP)ارگانیسمهای سببی: Dinophysis sp سم تولیدی: Okadaic Acidعلایم شامل اختلالات داخل معده ای، ضعف ، اسهال، استفراغ و ... می باشد.NEUROTOXIN POISONING (NSP) SHELLFISHارگانیسمهای سببی: Gymnodinium breveسم تولیدی: Brevetoxinsعلائم شامل علائم آسمی تنفسی و ... بوده و هیچگونه مرگی تاکنون گزارش نشده.PARALYTIC SHELLFISH POISONING (P SP)ارگانیسمهای سببی:Alexandrium spp. Gymnodinium Catenatum Pyrodinium bahamense سم تولیدی:Saxitoxins علائم عصبی شامل، مورمور و کرخ شدن، سوزش ناحیه اطراف دهان، ناهماهنگی عضلات، گیجی، خواب آلودگی، تب، کهیر، ایست تنفسی است.اولین سندPSP  مربوط بهWest Coast  در سال 1793 است که سبب مرگ پنج نفر گردید.برای محافظت از مسمومیت با Pfisteria باید از برداشت ماهی یا شل فیش از مناطقی که ماهیان می میرند و از شنا کردن در مکانی که دارای فرم قرمز- قهوه ای و یا سایر رنگها باشد خودداری نمائیم.

بیماری دریا همیشه یکی از مشکلات موجود در انتقال افراد در دریا محسوب می گردد و ارتش های جهان و دانشمندان مختلف کارهای خاصی را برای از بین بردن آن انجام داده اند. و چون عموما از داروها استفاده می شود لذا عوارض داروها گاها مشکل ایجاد می نمایند. چنانچه از سی باند استفاده نموده ایم تا بتوانیم به وسیله یک کار غیر تهاجمی از عوارض مربوطه بکاهید.در این پژوهش که به منظور بررسی تاثیر سی باند در کاهش عوارض دریا زدگی هنگام انتقال صورت گرفت مجموعا 94 نفر جامعه پژوهش را تشکیل دادند که به دو گروه شاهد با 44 نفر و گروه آزمون با 50 نفر تقسیم شدند، این تحقیق در خلیج فارس انجام شد.بررسی ها در دو سفر دریایی که هر دفعه 4 ساعت کشتی بر روی دریا شناور و انتقال نیروهای نظامی را عهده دار بود صورت گرفت و وضعیت تهوع و استفراغ با استفاده از سی باند روی نقطه اینگان و نیز نقطه پلاسیبو مورد ارزیابی قرار گرفت همچنین سابقه تهوع و استفراغهای قبلی که در انتقال نیروها پیش آمده بود بررسی شد.پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط پژوهشگران و تجزیه و تحلیل آماری مشخص شد در گروه آزمون 78%حالت تهوع را ذکر ننموده اند و در مقایسه با گروه کنترل با آزمون کای اسکوئر و تست پیرسونp<5%  معنی دار شد و می توان گفت که سی باند بر کاهش تهوع بسیار مثمرثمر می باشد. در خصوص کاهش استفراغ در گروه آزمون 28% این حالت را پیدا نموده اند که در مقایسه با گروه شاهد با آزمون فوق با p<5% معنی دار شد یعنی سی باند می تواند بر کاهش استفراغ نیز موثر باشد.

در سالهای اخیر میگو به عنوان یک ماده غذایی ارز آور در کشور مطرح شده است و طیف وسیعی از افراد بومی و غیر بومی در استان بوشهر به امر صید و یا پرورش این آبزی سودمند اشتغال دارند. در این مطالعه توصیفی- مقطعی که از 18 مرداد الی20 آبان ماه 1378 صورت گرفت، 176نفر از پرورش دهندگان، عمل آورندگان و فروشندگان میگو در شهرستان بوشهر مورد بررسی قرار گرفتند. در ابتدا دست، ساعد، آرنج، چشم، صورت، تنه، کشاله ران و ساق، کف و بین انگشتان پا از نظر ظاهری بررسی شد و در صورت مشاهده ضایعه یا ضایعات مشکوک به عفونتهای قارچی، نمونه برداری طبق اصول رایج در قارچ شناسی پزشکی انجام شد. در کل 11مورد عفونت قارچی سطحی (73.35%) شامل 8 مورد تینه آورسیکالر و 3 مورد اریتراسما و 4مورد عفونت قارچی جلدی (26.65%) شامل 2 مورد کچلی کشاله ران، 1مورد کچلی پا و 1 مورد کچلی ریش شناسایی گردید و با توجه به نتایج بدست آمده، میزان شیوع عفونت های قارچی در بین افراد در معرض تماس با میگو در شهرستان بوشهر 8.52% گزارش شد. با توجه به شناسایی فلور قارچی میگو و آب استخرهای پرورش میگو، احتمالا رابطه ای بین فلور قارچی میگو و آب استخرهای پرورش با عفونت های قارچی افراد در معرض تماس با میگو وجود ندارد. البته بررسی این مهم نیاز به مطالعات بیشتری دارد.

اسپیرولینا یک جلبک سبز آبی (سیانو باکتریا) رشته ای بدون هتروسیست می باشد که نخ مانند بوده و ساکن نواحی کم عمق و قلیایی دریاها و دریاچه ها می باشد که در مناطقی مانند مکزیک و آفریقا به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرد.اسپیرولینا شامل 62% اسید امینه بوده و سرشار از ویتامینB12  میباشد و شامل رنگدانه های فتوسنتزی زانتوفیل و کاروتن است.اسپیرولینا دارای دیواره نرم است که شامل ترکیبی از قندها و پروتیین می باشد و اختلاف آن با سایر جلبک ها در راحت هضم بودن دیواره سلولی آن است و دارای خواص ضد ویروسی، ضد سرطانی و تقویت سیستم ایمنی می باشد در حالی که اثر نامطلوبی  بر روی سلولهای انسان ندارد.مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که نوعی پلی ساکارید در اسپیرولینا قادر است فعالیت آنزیمی هسته سلول را افزایش دهد وDNA  را باز سازی و اصلاح کند و در چندین مورد مشاهده شد که مصرف کامل از اسپیرولینا و یا عصاره آن تا حد زیادی از پیشرفت سرطان جلوگیری به عمل آورده است.اسپیرولینا نه تنها بر روی سیستم ایمنی اثر تقویتی دارد و موجب تحریک سیستم ایمنی می شود بلکه در حقیقت توانایی بدن را برای ایجاد نسل جدیدی از سلولهای خونی افزایش می دهد.

میکروسیستیس یکی از جلبک های سبز آبی (سیانوباکتر) می باشد که فاقد هسته و غشا هسته می باشد و شامل صدها سلول کروی است که همه درون یک غلاف موسیلاژی قرار گرفته اند و به دلیل وجود واکوئل های گازی بر روی سطح شناور می گردند. این میکروارگانیسمها به واسطه تولید سمی به نام میکروسیستین زندگی آبزیان و نیز مصرف کنندگان آنها را به مخاطره می افکند.سم میکروسیستین مهمترین تهدید کننده آبهای آشامیدنی می باشد و در دوزهای حاد در عرض چند ساعت ایجاد خونریزی کبدی و مرگ را می نمایند به طوریکه در اثر تزریق این سم به حیوانات آزمایشگاهی عوارضی مانند ضعف عمومی، کم شدن میزان خون، شوک عمومی ناشی از کاهش میزان گردش خون طبیعی بدن و نیز کاهش گلوکز خون بعد از 24 ساعت را به همراه دارد. این ترکیب محلول در آب می باشد و مستقیما نمی تواند از طریق غشا به سلولها نفوذ پیدا کند و بنابراین همراه با نیتریتها و یا مواد بیوشیمیایی ضروری به داخل سلول راه پیدا می کنند.

وقتی که انسان به اعماق دریا می رود، فشار اطراف او فوق العاده زیاد می شود، لذا برای جلوگیری از کلاپس ریه ها لازم است از هوای پر فشار برای تنفس استفاده نماید. اگر این فشار بالاتر از حد مشخصی فراتر رود می تواند سبب تغییرات عمده ای در فیزیولوژی بدن شود. نیتروژن در سطح دریا هیچ اثر شناخته شده ای بر اعمال بدن ندارد اما در فشارهای بالا می تواند در چربیهای غشا نرونها حل شود و با تغییر کنداکتانس غشا موجب درجات مختلف تخدیر شود. در اعماق کمتر، از نخستین علائم تخدیر می توان سرخوشی را نام برد که فرد آلام خود را فراموش می نماید و به تدریج که عمق زیادتر می شود علائم دیگری مانند خواب آلودگی و از دست رفتن توان و کارایی شخص ظاهر می گردد به نحوی که اعمال او به حدی ناشیانه می شود که نمی تواند کار مورد نظر را انجام دهد.فشار اکسیژن  بالای بافتی سبب تشنج و متعاقب ان اغما می گردد. سایر مشکلاتی که در مسمومیت حاد با اکسیژن پدید می آید عبارتند از: تهوع، انقباضات عضلانی، سرگیجه، اختلالات بینایی، تحریک پذیری، اختلالات درک وضعیت، احتقان مجاری هوایی، ادم ریوی و آتلکتازی. یکی از مهمترین اثرات بد اکسیژن پرفشار ایجاد ریشه های آزاد اکسیژن می باشد که برای بافتهای بدن مضر می باشند.اگر غواصی به مدت طولانی در زیر دریا مانده باشد که مقدار زیادی نیتروژن در بدنش حل شده باشد و سپس ناگهان به سطح دریا باز گردد ممکن است مقدار قابل توجهی حباب نیتروژن در مایعات داخل و خارج سلولی بدنش تشکیل گردد و باعث آسیب جدی در هر نقطه از بدن گردد که به این حالت بیماری فشارزدایی گویند. برای جلوگیری از ایجاد علائم این بیماری راههایی وجود دارد از جمله اینکه غواص به آهستگی و با زمانبندی خاصی به سطح آورده شود، فشارزدایی در محفظه هایی که به تدریج فشار آنها کاهش داده می شود و استنشاق هلیوم به جای نیتروژن زیرا که اثر تخدیری کمتری دارد و کمتر از نیتروژن در بافتهای بدن حل می شود.

ماهی و سایر آبزیان همواره به عنوان یکی از اقلام مهم در تامین پروتئین مورد نیاز بشر محسوب می گردد در مواقعی که به دلایلی امکان مصرف ماهی مستقیم وجود نداشته باشد تبدیل به آرد ماهی یکی از روشهای بهینه در جلوگیری از ضایعات خواهد بود آرد ماهی دارای مقادیر قابل توجهی پروتئین، اسیدهای آمینه مواد معدنی بوده و از نظر ویتامین هایA,D,E  و گروهB  غنی می باشد که به عنوان جیره غذایی مورد استفاده دام، طیور و آبزیان قرار می گیرد. آنتروباکتریاسه ها نقش عمده ای در بیماریزایی انسان و حیوانات دارند. 75 نمونه آرد ماهی از 7 کارخانه استان گیلان از خرداد تا آبان ماه 1379 نمونه برداری گردید. باکتریهای مختلف ابتدا از طریق محیطهای افتراقی و اختصاصی جداسازی شدند و با استفاده از کلید تشخیصی فاینگلند شناسایی باکتریها انجام پذیرفت از آنتروباکتریاسه های جداسازی شده می توان اشریشیا کلی، پروتئوس، سالمونلا، شیگلا، کلبسیلا، آنتروباکتریا، سیتروباکتریا، یرسینیاآنتروکولیتیکا، هافیناآلویی و ادواردسیلا را نام برد. آنتروباکتریاسه از طریق عوامل محیطی قبل و بعد از عمل آوری در ازدیاد این باکتریها نقش دارد. یکی از متداولترین راه انتقال آلودگی باکتریای از گوشت، شیر، تخم مرغ و فرآورده های گوشتی توسط مواد پروتئینی حیوانی آلوده مورد تغذیه دام از جمله آرد ماهی به انسان می گردند.

ماهیگیران به دلیل قرار گرفتن در معرض گرما، رطوبت و تعریق فراوان، مستعد قارچی سطح پوست هستند. برای دریافت میزان شیوع این عفونت ها در ماهیگیران بندر بوشهر این پژوهش طرح ریزی شد. تعداد 400 نفر از ماهیگیران بندر بوشهر در یک مطالعه توصیفی- مقطعی بصورت تصادفی ساده انتخاب و ضایعات پوستی مشکوک به قارچ آنان (75 مورد) با روش مستقیم کشت در محیط های سابوراد دکستروز آگار و سابوراد دکستروز آگار همراه با سیکلوهگزامیدوکلرامفنیکل بررسی شدند که 29 نفر دارای ضایعات تینه آور سیکالر و 5 نفر نیز دچار درماتوفیتوزیس بودند، که بدین ترتیب میزان شیوع عفونتهای قارچی سطحی پوستی در میان ماهیگیران بوشهر 8.5 درصد به دست می آید. از این رو می بایست نه تنها ماهیگیران را به عنوان یک گروه پرخطر برای ابتلا به عفونتهای قارچی سطحی پوستی محسوب نمود، بلکه می بایست این گروه نیز توسط پزشکان طب صنعتی تحت معاینات دوره ای پوستی قرار گیرند.

درمان با اکسیژن هایپربار یک درمان پزشکی و علمی است که در آن اکسیژن 100درصد در فشاری بالاتر از اتمسفر در یک محفظه بسته به بیمار وارد می آید. هم غلظت بالای اکسیژن و هم بالا بودن فشار محیط هر دو اثرات بارزی روی بدن انسان و بیماریها دارند. موارد استفاده اکسیژن هایپربار امروزه بسیار گسترده می باشد، از جمله غرق شدگی، آمبولی گازی،Decompression  Sickness را می توان نام برد. درمان با اکسیژن هابپربار درمان جدیدی نیست و قدمت 50 ساله دارد و عمدتا به عنوان یک درمان کمکی به کار می رود. این درمان مانند بسیاری دیگر از درمانها محدودیتها و خطراتی به همراه دارد، به هنگام استفاده از این درمان رعایت نکات ایمنی از یک طرف و پایش مداوم بیمار با امکانات خاص از طرف دیگر مورد نیاز است.اکثر کشورهای جهان تعداد قابل ملاحظه ای مرکز جهت درمان با اکسیژن هایپربار دارند. متاسفانه سهم کشور ما علی رغم داشتن ساحل وسیع بسیار بسیار ناچیز بوده است.

امروزه در سراسر جهان تحقیقات گسترده ای در خصوص جنبه های گوناگون بیولوژیکی دریاها و اقیانوس ها آغاز گردیده است. چرا که اقیانوس با نیروئی که از خورشید می گیرد، موتورخانه کره زمین است، منبع زندگی است، مبدل عظیم گرماست که آب و هوای کره زمین را کنترل می کند، منبعی برای غذا، مواد کانی و انرژی است و ارزان ترین راه حمل و نقل ممکنه است. پس به طور کلی نه فقط دانشمندان بلکه رهبران جهان بیش از پیش به این پدیده طبیعی نظر دارند. در خلال 30 سال گذشته فعالیتهای انسان با توجه به رو آوردن به دریا وسعت جدیدی پیدا کرده است.امروزه بشر دست به گریبان امراض مهلکی چون غده های سرطانی، ایدز، عفونتهای میکروبی مقاوم، آسم و دیابت می باشد که جهت کنترل و درمان آنها به امکانات پیشرفته پزشکی نیاز می باشد. هنوز هم دارو درمانی یکی از راههای اصلی درمان این قبیل بیماریها می باشد. به منظور رهیافتی موثرتر جهت شیمی درمانی، نیاز به تلاشهای فراوانی جهت کشف و توسعه داروهای جدید برای مقابله با سلولهای سرطانی، ویروس ها و ... با مکانیسم های زیست شیمیایی نوین و بدون اثرات جانبی می باشد.متابولیتهای ثانویه تولید شده توسط گیاهان، جانوران و میکروارگانیسم های موجود در اقیانوسها و دریاهای جهان، یک منبع وسیع و نسبتا نامکشوفی از مولکول های آلی با وزن مولکولی پایین می باشند که مواد خام مناسبی برای توسعه داروهای جدید فرآورده می باشند. کشف استخراج، خالص سازی و پرورش موجودات دریایی واجد این قبیل مواد یکی از موضوع های مهم علوم زیستی دریایی و بیوتکنولوژی و کشتاب ورزی نوین را تشکیل میدهد.

مقدمه: زنجبیل، با اثر ضد استفراغ و غیر سمی، برای درمان طولانی مدت انواع مختلف بیماری حرکت از جمله دریازدگی کاربرد دارد. تاثیر زنجبیل در بیماری حرکت ناشی از مسافرت با هواپیما، ماشین و حتی در چتر بازی ارتش، قبل از پریدن مورد آزمایش قرار گرفته است. این گیاه یک قسمت اصلی خوشبو و یک قسمت اصلی تند دارد که به عنوان محرک هضم و برای اصلاح حرکت معده - روده ای مورد توجه میباشد.روش تحقیق: اولین مدرک علمی در موثر بودن زنجبیل در یک مطالعه انجام شده در سال 1982 ارائه شده است.- بررسی تحمل افراد به زنجبیل از طریق اندازه گیری تعداد حرکتهای سر افراد و انجام تست چرخاندن بر روی صندلی متحرک، در 20-25 دقیقه پس از تجویز 940 میلی گرم زنجبیل. - مطالعه تحقیقی پس از مصرف تجربی یک گرم ریشه خشک شده پودر زنجبیل.یافته های پژوهش: زنجبیل سبب کاهش تعریق و استفراغ، پس از 4 ساعت از مصرف می گردد. بنابراین زمانی بیشترین اثر را دارد که حداقل 4 ساعت قبل از حرکت تجویز می شود.- در بیشتر مطالعات، استفاده از 2-1 گرم ریشه پودر شده زنجبیل می تواند بهترین نتیجه را برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از بیماری حرکت، حاملگی یا پس از عمل جراحی داشته باشد.- زنجبیل باعث بهبودی تولید صفرا و ترشح آن از کبد وکیسه صفرا می گردد.- بر اساس مطالعات انجام شده در عربستان، زنجبیل می تواند محافظ معده از خطراتNSAID  و الکل باشد.- در حالیکه بیشتر محققین نشان داده اند که زنجبیل اثر خود را از طریق دستگاه گوارش در انسان اعمال می کند مطالعات اخیر بر روی حیوانات، نشان داده اند که این داروی گیاهی، همچنین می تواند بر روی سیستم  عصبی مرکزی نیز موثر باشد.نتیجه گیری: در این مطالعه دریافتند که 940 میلی گرم زنجبیل که در شب قبل از مسافرت شروع شود، بر 100میلی گرم دایمن هپدرینات، برای بهبودی تهوع و استفراغ ناشی از دریازدگی ارجحیت دارد.

طی دو دهه گذشته در پژوهش های بسیار انجام یافته به اثبات رسیده است که میزان شیوع بیماریهای قلبی- عروقی(CHD)  بین اسکیموهای گریلند که از رژیم غذایی محلی خود پیروی می کردند به مراتب کمتر از دانمارکی هایی بوده است که پیرو رژبم غذایی غربی بوده اند. این یافته ها به نوع رژیم غذایی این دو گروه به ویژه به میزان بالای اسیدهای چرب غیر اشباع (PUFA) n- 3  نسبت داده شده است. رژیم غذایی اسکیموها در اصل از گوشت و پیه جانوران دریایی مانند فک و نهنگ و به نسبت کمی از ماهی تشکیل یافته است. اسیدهای چرب پلی غیر اشباع امگا-3، ایکوزاپنتانوییک اسید و دوکوزاهکزاتوییک اسید دارای اثرات تعدیلی و تنظیمی بر مکانیسم التهابی- تحریکی روده بوده و به طور کلی بر پاسخ ایمنی موثر می باشند.بررسی های اخیر نشان داده است که PUFA یک نقش مستقیم بر میکروارگانیسم، ممانعت کننده هلیکوباکتر(H.Pylori)  به صورت in vitro داشته است. پژوهش های مختلف نشان داده است که ماهی و صدف بیش از 16% از رژیم غذایی انسان را تشکیل می دهند.بر اساس یافته های جدید، ترکیب جدید آرد ماهی به عنوان یک منبع مهم غذایی است که حاوی پروتیین با کیفیت مطلوب و همچنین مواد معدنی و ویتامین ها و مقادیر مناسب پروتیین، کلسیم و فسفر به ترتیب65/91 g/100 g  و 2/576 mg/100g و 1/531 mg/100g می باشد. آرد ماهی به عنوان منبع خوب پروتیین در نظر گرفته شده که کیفیت آن حتی پس از گذشت یک سال تغییر نکرده است و افزایش مصرف آن موجب بهبود وضع تغذیه و سلامت گردیده است. در نتیجه می توان این ماده غذایی را به منظور مقابله با مشکلات ناشی از سوتغذیه در یک کشور به کار برد. غذاهای حاوی محصولات دریایی به عنوان تنها منبع مهم اسیدهای چرب پلی غیر اشباع، به ویژه گروهn n – 3  می باشند. که اثرات مثبت آنها در پیشگیری از نارسایی های قلبی- عروقی و آترواسکلروزیس نیز به خوبی تایید گردیده است. روغن های ماهی(Fish oils)  شامل اسیدهای چرب امگا-3 می باشند، که اثرات مصرف آنها در کاهش فشار خون و تری گلیسرید و افزایش زمان لخته شدن خون به اثبات رسیده است.بر اساس نتایج حاصل از پژوهشهای انجام یافته توسطWang. Lei  و همکاران بر (Rats)  که به منظور تعیین عوامل موثر بر متابولیسم کلسیم انجام یافته، مشخص گردیده که رژیم های حاوی اسیدهای چرب پلی غیر اشباعn-3  بر متابولیسم کلسیم موثر می باشند و در نتیجه چنین استنباط می گردد که نقش این اسیدهای چرب در پیشگیری از استئوپروزیس قطعی و حتمی است.

مقدمه: آبها نقش مهمی را در حفظ حیات بر روی کره زمین بر عهده دارند، ضمن اینکه از منابع بزرگ غذایی بشر محسوب می شوند، نقش مهمی در تنظیم حرارت و رطوبت مناطق خشکی دارند. این منبع بزرگ به طرق مختلف اعم از سموم، فاضلاب و مواد رادیواکتیو و در معرض آلودگی است که می تواند هم به شکل مستقیم و هم غیر مستقیم سلامتی انسان را تهدید کند. در این مطالعه به دریا از جنبه سلامت توجه شده است.روش پژوهش: این پژوهش به صورت مطالعه مروری و بررسی پژوهشهای انجام شده طی چند سال اخیر صورت گرفته است.یافته های پژوهش: در مناطق ساحلی ضمن اینکه فشار اکسیژن  بیشتر است، هوا از رطوبت و دمای مطلوبی برخوردار است لذا زندگی در این مناطق برای بیماران ریوی که مبتلا به سرفه و حساسیت گلو هستند سودمند است. آب به علت داشتن خاصیت بیونسی محیطی مناسب جهت انجام ورزش بوده و در بیماریهای مختلفی چون ساییدگی مفصلی، رماتیسم و شکستگی ها می توان از آن سود جست. از طرفی محصولات دریایی همچون ماهی و میگو نقش مهمی را در سلامت سیستم های مختلف بدن ایفا می کنند. از سوی دیگر اثرات نامطلوبی را برای آبها در نظر گرفت، محصولات دریایی آلوده در بروز برخی از بیماری ها موثر می باشند. در کسانی که مرتب با آب در تماسند مثل آنها که شنا را با توان بالا انجام می دهند شانس ایجاد مشکلات ریوی بیشتر است. ورود آب به داخل ریه ها نیز می تواند سبب ادما و تورم ریه شده و عملکرد ریه را مختل سازد. همچنین آبها نقش مهمی را در انتقال عفونتهای مختلف از جمله عفونتها و التهابهای سیستم های ادراری، و چشمی بازی می کند.نتیجه گیری: به طور کلی می توان گفت از یک سو می توان از دریا به عنوان یک عامل درمانی استفاده نمود و برای جلوگیری از پیشرفت بیماریها و گاها درمان آنها، از آن سود برد و از سوی دیگر آن را به عنوان یک عامل تشدید کننده علائم بیماری و یا عامل بوجود آورنده بیماری دانست. البته میزان زیادی از اثرات نامطلوب دریا ناشی از عملکرد نادرست بشر است.

جنس Dunaliella، یک جلبک سبز تک سلولی، متعلق به ردهChlorophyceae  می باشد. این جلبک، به عنوان مقاومترین موجود زنده یوکاریوت، در برابر شوری شناخته شده است. برخی از گونه های این جنس، نظیر Dunaliella Salina  قادرند که تحت شرایط خاصی از قبیل نور شدید، شوری بالا و محدودیت غذایی مقادیر فراوانی بتاکاروتن تولید نمایند. بنابراین با توجه به قابلیتهای بالقوه این جلبک در تولید بتاکاروتن، می توان به اهمیت بیوتکنولوژیکی آن پی برد. بتاکاروتن، کاربردهای فراوانی در داروسازی (به عنوان پیشساز ویتامینA )، علوم پزشکی (در درمان برخی سرطانها) و صنایع غذایی دارد. نظر به اینکه تا به حال، هیچگونه مطالعه ای بر روی اثر محدودیت غذایی در سویه ایرانی D.salina (جدا شده از مرداب گاو خونی اصفهان) انجام نشده بود و نیز با توجه به ارزش اقتصادی بتاکاروتن، اثر غلظتهای مختلف نیترات (5،1.5،0.5،0 و 10میلی مولار) در محیط کشت مایع و با شوری 1مولار، شدت نورs-1  .m-2 .100 µmol photon، دمای 2Cº±16.26 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد تحقیق قرار گرفت. در طی 38 روز، میزان بتاکاروتن، کلروفیل و روند رشد سلولی بررسی گردید. نتایج نشان داد که، 0.5 میلی مولار نیترات، با کاهش نرخ تقسیمات سلولی، باعث افزایش تولید بتاکاروتن، در مقایسه با سایر غلظتها می شود. در بین غلظتهای بالاتر، از لحاظ میزان رشد و تولیر رنگیزه، اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بنابراین، می توان نتیجه گیری نمود که این سویه قادر است که با حداقل غلظت 1.5میلی مولار نیترات در محیط، به خوبی رشد نماید و همچنین در غلظتهای بالاتر از 0.5 تا 10 میلی مولار، نرخ جذب نیترات مشابه و کمتر تابع میزان نیترات در محیط می باشد. به نظر می رسد که 0.5 میلی مولار نیترات، با ایجاد محدودیت غذایی، باعث تجمع بتاکاروتن در این سویه میگردد.

مقدمه: هر ساله توسط کارگاه های تکثیر ماهیان خاویاری در سطح کشور بالغ بر 10 میلیون قطعه بچه ماهی خاویاری جهت حفظ ذخایر تکثیر و در رودخانه های مستعد استان مربوطه رهاسازی می گردد و بیماریها به ویژه عوامل باکتریال از مهمترین عوامل زیان آور در میان ذخایر ماهیان کارگاهها می باشد.روش تحقیق: در این تحقیق جمعا؛ تعداد 200 قطعه بچه ماهی خاویاری مورد برسی قرار گرفت. در هر نمونه برداری به صورت تصادفی 5 الی 15 قطعه ماهی انتخاب شده است. نمونه ها پس از بیومتری و معاینه بالینی کالبد گشایی شده اند. از اندامهای داخلی (کبد کلیه و طحال) نمونه برداری و به محیطهای کشت پایه منتقل شد. محیطها به مدت 48 الی 72 ساعت در دمای 25 درجه سانتی گراد انکوبه شدند.یافته های پژوهش: از کل ماهیان مورد مطالعه 33% آلوده به باکتریهای از جنس موراکسلا و انتروباکتریا بودند که این باکتریها از اندامهای داخلی 5 قطعه ماهی قبل از رها سازی به دریا جدا شد. کشت از اندامهای داخلی بقیه ماهیان عدم رشد باکتریایی را داشته که بیانگر سلامت بچه ماهیان مذکور بوده است.نتیجه گیری: به علت تغییر شرایط زیست محیطی بچه ماهیان خاویاری در حین انتقال از آب شیرین و آب شور تغییراتی در فلور میکروبی سطحی و احشایی آنها صورت می گیرد. عواملی نظیرPH  و سختی آب و شوری از عمده ترین فاکتورهای تغییر دهنده فلور می باشند.

اثرات آلاینده های زیست محیطی در اکوسیستم را می توان با سنجش تغییرات مشاهده شده در فراوانی گونه ها و تعیین میزان صدمات وارده از طریق انجام آزمایش های سمیت، بررسی وضعیت فیزیولوژی، بیوشیمیایی و ریخت شناسی گونه ها ارزیابی نمود.در فاز اول این پژوهش میزان آلودگی نفتی در رسوبات به روش FT-IR و UV visible و همچنین تنوع  و فراوانی نرم تنان در خور موسی در طی 5 نوبت نمونه برداری مورد سنجش قرار گرفت. غلظت هیدروکربن های نفتی بین 4.6 ppm تا 163 ppm متغیر بوده است که بیشترین مقدار در ایستگاه اول (خور غزاله) و کمترین مقدار در ایستگاه چهارم (خور دورق) ثبت گردیده است. در این تحقیق با بهره گیری از شاخص های تنوع و فراوانی به ویژه شاخص شانون- وینر تنوع گونه ای نرم تنان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج میزان این شاخص در اکثر ایستگاهها کمتر از یک می باشد(H<1) ، که بیانگر بار آلودگی بسیار زیاد در خور موسی می باشد. حضور دو کفه ای ها از خانوادهVeneridae  در کلیه ایستگاه ها، در ماه های مختلف دلیل بر سازگاری این خانواده با این محیط تنش زا می باشد. در بررسی فاکتورهای فیزیکوشیمیایی منطقه نیز همبستگی معنی داری بین شوری و شاخص تنوع زیستی و نیز میزان هیدروکربن های نفتی با نوع دانه بندی رسوبات مشاهده گردید.

ماهی از محصولات غذایی اصلی مصرفی در مناطق شمالی و جنوبی کشورمان است. با توجه به اثرات مهم و مفیدی که ماهی در پیشگیری یا درمان بسیاری از بیماریهای شایع در جهان دارد. لذا مقاله حاضر با هدف آشنا کردن جامعه با خواص ماهی، موجب ترغیب مصرف آن شده و به ارتقای سلامت جامعه کمک خواهد نمود.روش تحقیق: تحقیقات زیادی در کشورهای مختلف جهان در مورد تاثیر مصرف ماهی در پیشگیری یا درمان بیماریها انجام شده، نمونه ها شامل افراد داوطلب سالم یا بیمار بودند که به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم می شدند. پس از تغذیه گروه تجربی با ماهی یا روغن ماهی در مدت زمانی معین، دو گروه از نظر پیشگیری یا درمان بیماریها با یکدیگر مقایسه می شدند.یافته های پژوهش: ماهی به علت دارا بودن اسیدهای چرب اشباع شده ضروری مانند ω6, AA, EPA, DHA اثرات مهمی در پیشگیری یا تخفیف و درمان بیماریها دارد. اثرات محافظتی در برابر آسم، برونشیت مزمن و آمفیزم دارد.در کاهش بیماریهای التهابی، پیشگیری از بیماریهای قلبی- عروقی و کاهش مرگ و میر حاصل از آن، سرطانها، دیمانس و اختلالات ذهنی، الزایمر، کاهش کلسترول خون، فشار خون، تری گلیسرید، VLDL، کاهش وزن از طریق کاهش توده چربی بدن و تحریک اکسیداسیون چربی موثر است. برای رشد مغز و سیستم  اعصاب مرکزی جنین و شیرخوار مفید است.نتیجه گیری: با توجه به شیوع روز افزون بیماریهای مهلک و خطرناکی مانند اختلالات قلبی- عروقی، سرطان، آرتریت روماتویید، الزایمر، آسم، دیمانس و غیره و مرگ و میر فراوان ناشی از آنها، یافتن هر راهکاری که از بروز این اختلالات کاسته یا آنها را درمان کند. گامی است موثر در ارتقا سلامت جامعه و مصرف ماهی با داشتن چنین خواصی می تواند این هدف را به خوبی برآورده نماید.

دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی و دایمی کشور است که در شمال غرب فلات ایران بین دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی از شمال به جنوب کشیده شده است. این دریاچه شورترین دریاچه داخلی ایران و بعد از دریاچه بحرالمیت در فلسطین شورترین دریاچه جهان است که از نظر وسعت نیز بیستمین دریاچه بزرگ جهان می باشد.آب و خصوصا لجن دریاچه ارومیه با داشتن املاح فراوان معدنی به ویژه کلرور و سولفات (گوگرد) و ترکیبات آهن و ید و مقدار مناسبی نمک و قدرت جذب حرارت زیاد و مواد آلی متعدد و میزان رادیواکتیویته متناسب یکی از مرغوبترین لجنهای طبی به شمار می آید که منافع طبی و اثرات شفا بخشی فراوانی دارد.بر همین اساس از زمانهای قدیم دریاچه ارومیه مورد توجه بیماران امراض مختلف و اطبا بوده و پزشکان استفاده از آب دریاچه مخصوصا از گل آن را به بعضی از بیماران توصیه می نمایند. پس از جنگ حهانی دوم و تاسیس بیمارستان صلیب سرخ شوروی در تهران، از طرف این بیمارستان شعبه ای جهت معالجه امراض با گل دریاچه ارومیه تاسیس گردید. انتقال لجن دریاچه از طرف برخی کشورهای خارجی جهت تهیه و ساخت کرمهای آرایشی و نوعی پماد برای استفاده در درمان امراض جلدی در سالهای گذشته رایج بوده است. هم اینک سالیانه هزاران تن از اغلب شهرهای کشور برای بهبودی امراض مختلف به آن رو می آورند و از آب لجن و دریاچه استفاده می کنند.آب کلروره دریاچه ارومیه در درمان بیماریهایی چون لنفاتیسم، شکستگی هایی که دیر جوش می خورند، بیماریهای روماتیسمی مفاصل، بیماریهای اعصاب و بیماریهای مختلف زنان شامل متریت ها، سالپنژیتهای مزمن و رحمی بسیار موثر است.بیماریهای سیستم حرکتی موثره روماتیسم، پلی آرتریت مزمن، فرمهای آرتریت مزمن مانند نقرس، درد عضلانی ناشی از فیبروزیت، انواع نورالژی ها به ویژه سیاتالژی، از بین رفتن آثار کوفتگی، خون مردگی، صدمه و گسیختگی مفصلی، سفتی مفاصل، بیماریهای عروق محیطی، اگزما، پسوریازیس، بیماریهای زنان به ویژه التهاب مزمن یا بی کفایتی تخمدانها، آمنوره، اختلالات قاعدگی، نازایی، رشد نکردن دستگاه تناسلی و غیره از جمله بیماریهایی هستند که تاثیر درمانی لجن دریاچه بر روی آنها کاملا مشخص است، که همه این کاربردهای درمانی به علت اثرات فیزیکی، خواص شیمیایی، فیزیکو شیمیایی و خواص بیولوژیکی لجن دریاچه است.

یکی از بیماریهای شایع در بین غواصان نکروز استخوانی ناشی از قطع جریان خون(Avascular Necrosis)  یا نکروز استخوانی ناشی از اختلال فشار(Dysbaric Osteonecrosis)  می باشد. علل مختلفی باعث نکروز استخوانی می شوند. ولی قرار گرفتن در معرض وضعیتهای افزایش فشار(Hyper baric)  در این افراد از علل این بیماری است. قبلا فکر می شد که این بیماری در غواصان با سابقه کاری زیاد ایجاد می شود. ولی اکنون مشخص گردیده که در غواصان آماتور نیز ممکن است اتفاق بیفتد. نکروز استخوانی ناشی از قطع خونرسانی ممکن است ماهها یا حتی سالها بعد از قرار گرفتن در وضعیتهای افزایش فشار ایجاد شده و این حالت باعث شود که بافت استخوان در قسمتهایی دچار مرگ شود. اگر این قسمتهای مرده استخوان نواحی از مفصل باشند باعث صدمات شدید به مفصل می شوند به گونه ای که حتی ممکن است احتیاج به تعویض مفصل پیدا شود ولی اگر منطقه مرده در تنه استخوان باشد، بیمار علائمی ندارد ولی خود می تواند موجب سرطان استخوان در آینده شود علت نکروز استخوانی ناشی از اختلال فشار ناشناخته است اما میزان ابتلا به این بیماری با عمقی که غواصان می روند ارتباط دارد. هر چه عمق آب، زمان قرار گرفتن در عمق و تعداد دفعات غواصی زیادتر باشد، احتمال ایجاد نکروز استخوانی بیشتر می شود. غواصان آماتور به علت اینکه در عمق کمتری شنا می کنند احتمال ابتلا به این مشکل در ایشان کمتر است ولی اگر همین غواصان نیز عمیق تر بروند و از گازهای مخلوط که هلیوم دارند استفاده می کنند نیز ممکن است به این عارضه دچار شوند.

در شرایط طبیعی به دلیل فقر غذایی، شن های ساحل، محیط مناسبی جهت رشد و تکثیر عوامل پاتوژن و سایر میکروارگانیسم ها نمی باشند. اما پس از تخلیه پس مانده های مایع و جامد ناشی از فعالیت های انسان به محیط دریا و بروز پدیده های جزر و مد و تغییرات آب و هوایی، باعث آلوده شدن سواحل با مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی و نهایتا آلودگی میکروبی سواحل می گردد. بر اساس بررسی های بعمل آمده، عمده ترین عوامل پاتوژن جداسازی شده از محیطهای شن و آب شناگاهها عبارتند از:استافیلوکوکها (Staphylicocus ssp)پسودوموناس آئروژینوزا (Pasodomonas aeruginosa)ویبریوباکترها (Vibrio SPP)باکتریهای روده ای(Enteric bacteria) قارچها(Fungi) انگلها(Parasites) بقای باکتریهای روده ای در سطح شنهای خشک کوتاه مدت می باشد، اما شن های نواحی مرطوب که سرشار از مواد آلی هستند، می تواند محیط مناسبی برای فعالیت باکتریهای روده ای باشد.پاکسازی سواحل و جمع آوری زباله ها و زائدات جامد، استفاده از پوشش های مناسب در هنگام انجام فعالیتهای تفریحی در شناگاه ها و احداث دوش آب و ارائه آموزش عمومی به مراجعه کنندگان از عمده ترین راهکارهای پیشنهادی به منظور کاهش جمعیت پاتوژنها و انتقال آنها می باشد.

بیماریهای عفونی ناشی از محیطهای آبی (دریا و آبهای شیرین) باعث انتشار وسیع و گسترده در سطح جهانی می شود. امروزه بهداشت و سلامتی، تنوع تولیدات و جهش در اکوسیستم دریایی به وسیله پدیده شکوفایی Bloom جلبکهای ساحلی تهدید کننده و هشدار دهنده و به صورت اپیدمی در آمده است. پدیده شکوفایی Bloom به تکثیر فراوان و تولید توده های انبوه پلانکتونی طوری که اجتماع میکروسکوپی غالب را تشکیل دهند اطلاق می شود.رشد فوق العاده جلبکها در سالم بودن آب و غذا اساسا دخالت دارد زیرا باکتریهایی مانند vibrio cholra وv.parahaemolyticus وv.vulnificus به فیتوپلانکتونها (جلبکها)، زئوپلانکتونها و بیوتوکسینهای ناشی از Bloom فیتوپلانکتونها می چسبند و سبب مسمومیت و مرگ و میر آبزیان و در نتیجه انسانهای استفاده کننده از این آبزیان می گردند. بقا و زنده مانی ویبریوها ارتباط نزدیکی به سیانوباکترها (جلبکهای سبز- آبی)، باکتریها، دیاتومه ها، دینوفلاژله ها، علفهای دریایی، جلبک های بزرگ، سنبل آبی،water hyacinths  و Duckweeds دارد اما دارای ارتباط همزیستی یا همسفرگی با زئوپلانکتونها می باشند بطوری که بالغ بر یک میلیون باکتری در کیسه تخمی Copepda کشف شده است.

مقدمه: آلودگی مهمترین عاملی است که باعث تهی شدن و از بین رفتن منابع استفاده آب می شود. در حال حاضر منظور از آلودگی عبارت است از وارد نمودن موادی به داخل محیط آب توسط انسان که اثرات نابود کننده و مخرب حاصله برای موجودات زنده زیان آور و در بردارنده خطراتی برای سلامت انسان یا مانع فعالیتهای جاری در محیط آبی و همچنین آسیب زننده به کیفیت آب مورد استفاده می باشد. احتمالا یکی از آلوده ترین آبریز حوزه دریای خزر، رودخانه زرجوب شهرستان رشت می باشد که از طریق مرداب انزلی وارد بحر خزر می شود. این رودخانه در طول مسیر خود توسط منابع متعددی مانند پساب کارخانه ها و کشاورزی در منطقه و فاضلابهای شهری و خانگی آلوده می شود.روش تحقیق: برای تعیین کلر از روش موهر وولهارد و به وسیله تیتراسیون و برای تعیین کلسیم و منیزیم از روش تیتراسیون کمپلکسومتری با اتیلن دی آمین تترااستیک اسید استفاده شده که برای بلوک کردن کلسیم از اگزالات آمونیوم و برای بلوک کردن منیزیم از سود استفاده می کنیم. و برای سولفات از رسوب دادن به کمک کلرور باریم استفاده می شود. برای تعیین سدیم و پتاسیم از فلم فتومتر استفاده نموده و برای تعیین BOD از BOD متر و برای تعیین COD پس از جوشاندن توسط یک اسید دی کرومات اضافی با افزودن یک ماده کم کننده نظیر فروسولفات آمونیوم اندازه گیری می شود.یافته های پژوهش: تشخیص منابع آلوده کننده رودخانه زرجوب و بررسی فاضلاب صنعتی وارد شده به داخل رودخانه بوده و بدین منظور چند ماه متوالی از سال از رودخانه نمونه برداری شده و به بررسی غلظت و تغییرات عناصرCL-Na-K-Ca-Mg-SO4  و پارامترهای BOD-COD در 5 ایستگاه اختیار شده که شامل: 1- بالا دست رودخانه (بهدان) 2 و 3- محل تخلیه فاضلاب 4- شش کیلومتر بعد از ریزش فاضلاب 5- دو کیلومتر مانده به تلاقی با گوهر رود پرداخته شد.نتیجه گیری: از روی غلظت میانگین عناصر در ماههای کم باران (تابستان) و پرباران (زمستان) در ایستگاههای پنجگانه می توان نتیجه گرفت که میزان املاح و عناصر در بالادست رودخانه در مینیمم خود بوده و در 2 ایستگاه مربوط به ورورد فاضلاب بیشترین آلودگی را داشته و در فواصل بعدی به دلیل ترقیق مقداری کاهش می یابد. در هر صورت بار آلودگی ناشی از فعالیت صنایع از طریق رودخانه وارد تالاب انزلی و از آنجا وارد دریای خزر می گردد که قطعا از نظر زیست محیطی نامناسب بوده و عوارض جدی از جمله دشوار کردن زندگی ماهیها و سایر موجودات آبزی به بار خواهد آورد. بطور کلی کاهش مقدار اکسیژن به چهار صورت امکان پذیر می باشد که شامل کاهش نسبت فتوسنتز و نابودی گیاهان که به دلیل ورود موادی که باعث کدورت بیشتر آب می گردند تشدید می گردد و به دلیل عدم نفوذ نور سبب توقف فتوسنتز و نابودی گیاهان و مصرف کنندگان اولیه می گردد. مورد دوم مربوط به ورود مواد با درجه حرارت بالا از فاضلاب کارخانجات بوده که سبب کاهش حلالیت اکسیژن و افزایش رشد باکتریها و در نتیجه کاهش اکسیژن می گردد. مورد سوم حالتی است که مواد پخش کننده در سطح آب سبب عدم تبادل اکسیژن گردیده و BOD  افزایش می یابد و مورد آخر به دلیل آلوده کننده های آلی موجود در فاضلاب چون توسط باکتریهای موجود شکسته می شوند و نیز آلاینده های معدنی مانند نمکهای آهن فعل و انفعالات تبدیل کننده این نمکها به گونه های  شیمیایی سبب مصرف اکسیژن می گردد و بنابراین مجموع این عوامل منجر به افزایش BOD-COD می گردد.

روغن کبد بسیاری از گونه های ماهی از جملهCOD  به دلیل داشتن مقادیر فراوان ویتامین و فرآورده های قابل استفاده در صنایع دارویی، استخراج و مورد مصرف قرار می گیرد کبد این ماهیان به طور معمول حدود 9-4 درصد وزن بدن را شامل می شود که حدود 67-45 درصد آن را روغن و همینطور مقادیر چشمگیری ویتامین های گروه B تشکیل داده است.با توجه به فرمولاسیون ساخت کرم بچه که شامل پارافین 100 گرم- روغن بادام 60 گرم- ایروپروپیل مرسیتات 40 گرم- موم زنبور عسل 100 گرم- گلیسرین منواستئارات 100 گرم- روغن نهنگ 25 گرم- گلیسرین 15 گرم- سدیم تترابورات 10 گرم- متیل پارابن 3 گرم- پروپیل پاربن 0.2 گرم می باشد، در نمونه آزمایشگاهی به وزن یک کیلوگرم مقدار روغن نهنگ 25 گرم بوده و جز فاز روغن کرم می باشد. کاهش یا عدم وجود هر کدام از مواد موثره در فاز روغنی از تشکیل امولسیون پایدار از کرم جلوگیری به عمل آورده و چون روغن سر نهنگ جز این فاز می باشد نقش موثری در تشکیل امولسیون خواهد داشت تحقیقات انجام شده روی ساخت و تغییر فرمولاسیون این کرم نشان داده است که کاهش روغن سر نهنگ از مقدار ذکر شده به مقادیر پایین تر سبب فاز شدن کرم می گردد و جایگزین نمودن سایر مواد فاز روغنی نیز نخواهد توانست این مشکل را جبران نماید.در ساخت پماد سوختگی که یکی از مورد استفاده ترین پمادها در درمان سوختگی های سطحی می باشد اجزا تشکیل دهنده در یک بچ 150 کیلویی عبارتند از لانولین- 5.8 kg  روغن کبد ماهی - 75 kg اکسید روی- 45 kg  موم سفید- 9 kg  بنزالکونیوم کلراید- 0.15 kg  بوتیل هیدروکسی تولوئن- %1 kg  ژلاتین سفید مواد نفتی 12.5 kg. ماده اصلی در ساخت این پماد روغن کبد ماهی بوده که 75 کیلوگرم در بچ 150 کیلویی را شامل می گردد و ماده موثره پماد یعنی اکسید روی در این باز می گردد. کاهش این روغن نیز نه تنها از هموژن شدن پماد جلوگیری می نماید بلکه در انحلال ماده موثره نیز اشکال به وجود می آورد. علاوه بر این روغن کبد ماهی در ساخت رنگ - روان کننده های صنعتی - اسید استئاریک - گلیسرین - صابون و شمع و چرم سازی استفاده می گردد.از جلبکهای دریایی نیز مواد شیمیایی استخراج می گردد که در درمان بیماریها کاربرد دارد از جمله ماده ضد تومور Arabinosy,thymine,uracil,cytosine که از Caribbean sponge tethya crypta به دست می آید.Mycalamide A, ascidian trididemnum solidnm  didemninB, که از: Mycal spsponge HalichondrinB, که از: Dolastatin 10, sponge Halichondria که از: Mollusk Dolabella auriaularia opisthobranch بدست می آید را می توان نام برد.مشتقات Sesquiterpenehyroquinone avarol ناشی از Sponge genus dysikea ممانعت از HIV نموده از اسفنج Listhistida theonellidae که از عمق 800 جدا می شود گروهی از همولوگ های شاخه دار اسیدهای چرب را نتیجه می دهد که حاوی یک گروه پراکسید در زنجیره بوده و 3 تا از همولوگ ها خاصیت ضد میکربیایی دارند.ترکیب هالوژنه پروستاگلاندین فعالیتی علیه سرکلان خون در انسان نشان می دهند و ترکیبات برومه دیده این ترکیب هم این خاصیت را دارند. Expoxy chloro Vulone I از Clavularia Vividis به دست می آید. از جمله ترکیبات ضد ویروس Patellazole B که از ascidian lissonclinum patella و Olivacea Caribbean ascidian eudistoma.به دست می آید و ترکیب algal sulfate dpolysaccharlide که از laminaria sp.kelp به دست می آید.

استان بوشهر در نیم کره شمالی بین 27 درجه و 14 دقیقه تا 30 درجه و 16 دقیقه  عرض شمالی در نزدیکی مدار راس السرطان واقع و بندر بوشهر حدودا در مدار 29 درجه شمالی قرار دارد. نزدیکی به مدار راس سرطان و کانون فرابارSTHP . (فشار زیاد جنب استوایی) باعث شده که بخارات آب سواحل بوشهر به سطح بالایی از زمین نفوذ نکنند. در نتیجه کانونی راکد و فشرده از تراکم رطوبت را در بیشترین فصول سال (از اوایل بهار تا انتهای آبان) تشکیل دهد که زمینه ای مناسب برای رشد میکروب، شیوع بیماری و ماندگاری آن در منطقه و همچنین رواج انواع خاص بیماری ها است.از طرفی ترکیب ناهمگون  جمعیت استان بوشهر در سه قرن اخیر بر اثر تمرکز جمعیت مهاجر نشین از نواحی استانهای مجاور و حتی سایر شهرها در بوشهر، همواره باعث انتقال بیماریهای واگیردار و پر تلفات، مانند طاعون، وبا، مالاریا و ... شده است.تجربه طولانی دریانوردان بوشهر در پیمایش راههای دور و دراز دریایی در قرون متمادی و تجارت و بازرگانی با چین، اندونزی، هند، شرق آفریقا و عدن باعث شده که تعدادی از مردمان این دیار همواره در تماس با ملل گوناگون قرار گیرند. این امر علاوه بر این که باعث تلاقی فرهنگ ها، تاثیر پذیری متقابل در نتیجه رشد و ترقی فرهنگی گردیده از طرف دیگر باعث  انتقال امراض واگیردار به بوشهر و یا بالعکس شده است.هرچند از حدود بیش از یک قرن گذشته بوشهر دارای یک قرنطینه دریایی در یکی از جزایر نزدیک به ساحل بود که مسافران و تازه واردان خارجی به بوشهر را از حیث بیماری کنترل می کرد اما شواهد تاریخی نشان می دهد که از دو قرن و نیم گذشته پنج بار طاعون، دوبار وبا مواردی نیز انفلوانزا و بیماری رشته، قربانیان زیادی از مردم دیار را گرفته است.

بررسی حوادث در دریا از مقولاتی است که علیرغم وسعت عوامل موثر بر آن و پیچیدگی های مربوط به ثبت آنها به دقت زیادی نیاز دارد. حوادث در دریا به هر شکل و درجه ای که باشد مشکلات زیادیی را از نظر اقتصادی و اجتماعی بر جامعه تحمیل  و بر تنگناهای موجود  می افزاید و از سوی دیگر آگاهی از وضعیت حوادث در دریا و علل ایجاد آنها می تواند راهگشای پیشگیری از تکرار وقوع آنها گردد. این بررسی به صورت مقطعی جهت دستیابی به علل وقوع حوادث دریایی و شناخت عوامل زمینه ساز و منجر به حادثه در دریا به منظور برنامه ریزی و ارائه روشهای پیشگیری، در ملوانان انجام گرفت.این بررسی به صورت تصادفی وبا استفاده از پرسشنامه، بر روی 685 نفر با محدوده سنی 87-13سال از کسانی که طی یکسال (اول دیماه 79 تا اول دی ماه 80) از 5 بندر کنگان، عسلویه، نخل تقی، طاهری و تمبک در دریا تردد نموده اند انجام شده است.برای کلیه حوادث به وجود آمده، 17عنوان حادثه غیر منتظره به دست آمد که خراب شدن شناور با 30.2 درصد بیشترین و گزیدگی با 0.5 درصد کمترین حوادث را تشکیل می دادند. 88% افراد اظهار می نمودند که فاقد هرگونه وسیله ایمنی و حفاظتی در هنگام سفر دریایی هستند. بیشترین شیوع سنی بروز حوادث در محدوده سنی30-21 سال بوده است.با توجه به نتایج به دست آمده از این بررسی، پیشنهاد می شود یک سیستم اطلاعاتی مناسب برای بررسی حوادث ناشی از دریا ایجاد و نتایج آن به صورت دوره ای منتشر و در جهت ارتقای آگاهی ملوانان، صیادان و ... برنامه ریزی و مورد استفاده قرار گیرد. همچنین قوانین محکم و قاطع در زمینه ایمنی، ایمن سازی و راهنمایی و بازرسی از شناورهای دریایی وضع گردد.

میگو به عنوان یکی از مهمترین فرآورده های صادراتی غیر نفتی در سال 1379 درآمدی معادل 27 میلیون دلار را نصیب کشور کرده است و پیش بینی می شود که در پایان برنامه سوم توسعه اقتصادی این مبلغ به 200 میلیون دلار افزایش یابد.به دنبال گزارش 16 ژولای 1999 سازمان جهانی بهداشت در خصوص مشاهده مواردی از بیماری وبا در 7 استان کشور و در نظر داشتن اپیدمیولوژی بیماری و ایجاد مشکلاتی در ارتباط با صادرات میگو به خارج از کشور، تحقیقی در مورد وجود آلودگی میگوهای پرورشی و دریایی سواحل استان بوشهر به ویبریوکلرا انجام گرفت. پس از بررسی دقیق باکتری شناسی 248 نمونه میگو از نظر جداسازی ویبریو، در هیچ موردی ویبریو کلرا جدا نگردید که این امر از نظر صادرات این محصول حائز اهمیت است.در طی این تحقیق تعداد 4 گونه از ویبریوهای دریایی از نمونه میگو جدا گردید که در مقایسه با ویبریو کلرا از اهمیت بسیار کمتری برخوردار هستند و بیشتر در ایجاد عفونتهای خارج روده ای نقش دارند.گونه های ویبریو جدا شده از میگوهای استان بوشهر عبارتند از: ویبریو دامسلا، ویبریو پاراهمولیتیکوس، ویبریو آلژینولیتیکوس و ویبریو فلوویالیس.

ویبریوهای اتصال یافته با پلانکتونها، نسبت به اشکال شناور باکتری، برای مدت طولانی تری در اکوسیستم های آبی بقا می یابند. زیرا احتمالا این موقعیت موجب می گردد که آنها نسبت به شرایط استرس زای کمبود مواد مغذی سازگاری پیدا کنند. در یک مطالعه محیطی که برای جداسازی ویبریوهای مهم بیماریزا از آب و فیتو - زئوپلانکتونهای خلیج فارس در سواحل جنوبی ایران در بندر بوشهر انجام گردید، مجموعا 30 نمونه آب و 12 نمونه پلانکتون از 16 ایستگاه جمع آوری شدند.از 56 ویبریوی جداشده از نمونه های آب و پلانکتون، 12سویه ویبریو آلژینیتیکوس و 11 سویه ویبریو پاراهمولیتیکوس از لحاظ باکتریولوژیک کاملا توصیف شدند. هیچ سویه ای از ویبریوکلرا یافت نگردید. وجود ویبریو آلژینیتیکوس و ویبریوپاراهمولیتیکوس در خلیج فارس نشان می دهد که این باکتریها می توانند یک مساله مهم بهداشتی در این منطقه باشند.

امروزه بحث درمان سرطان یکی از مباحث اصلی در تحقیقات سرطان شناسی می باشد و در بحث درمان سرطان داروها و محصولات طبیعی زیادی از گیاهان و جانوران مختلف برای درمان سرطان در دست آزمایش می باشند. بیشترین و بزرگترین منبع داروهای ضد سرطان که در دو دهه اخیر توجه بسیاری از دانشمندان به آن معطوف شده است محصولات جدا شده از جانداران و آبزیان دریایی می باشد. نتایج تحقیقات متعددی که از سال 1970 شروع شده نشاندهنده حجم وسیع کار در این زمینه می باشد که جانداران دریایی حاوی مواد و محصولات متعددی می باشند که میتوان از آنها به عنوان دارو استفاده کرد و بیشترین تحقیقات در این زمینه در ژاپن و آمریکا در حال انجام می باشد ولی متاسفانه به دلیل محرمانه بودن و رقابت شدیدی که بین موسسات تحقیقاتی و دارویی موجود است هنوز اطلاعات و آمار دقیقی در زمینه تعداد و انواع این داروها در دسترس نمی باشد. یکی از جانداران دریایی که توجه بسیاری از دانشمندان را به خود جلب کرده است یک نرم تن دریایی بنام خرگوش دریایی (Sea hare) می باشد که تاکنون مواد ضد سرطانی و ضد میکروبی متعددی از گونه های مختلف آن جدا شده است. از بین گونه های مختلف خرگوش دریایی گونه(Aplysia krudai)  از اهمیت ویژه ای برخوردار است و تاکنون از سه بخش آن که شامل تخم و مایع بنفش رنگ و غدد آلبومن می باشند چندین محصول ضد سرطانی و ضد میکروبی جدا شده است گلیکوپروتئین(Aplysianin E)  جدا شده از تخم این گونه دارای اثرات ضد باکتریال و مهمتر از آن دارای اثرات ضد سرطانی بروی انواع رده های سلولهای سرطانی مربوط به خون می باشد و گلیکو پروتیینی به نام Aplysianin P از مایع بنفش رنگ این گونه جدا شده است و دارای اثرات سیتوتوکسیک بر روی سلولهای سرطانی مختلف می باشد و گلیکو پروتیین سوم به نام Aplysianin A از غدد آلبومن جدا شده است و دارای اثرات ضد باکتریال و ضد سرطانهای انسانی و موشی می باشد. تحقیقات دیگری که بر روی گونه های دیگر خرگوش دریایی انجام شده نشان دهنده وجود ترکیبات آنتی نئوپلاستیک و آنتی باکتریال مختلف در این گونه ها میباشد، به طوریکه از غدد آلبومن Dolabella auraicularia ماده ضد سرطانی و ضد باکتریال Dolabelanin A و از Body fluid آن Dolabellanin C و  Dolabellanin P از مایه بنفش رنگ ترشحی آن و همینطور Dolastatin 16,15,16 جدا سازی شده است که دارای بیشترین اثرات ضد سرطانی بر روی رده های سلولی لنفومای انسانی و دیگر رده های سلولی سرطان خون و همینطور سرطان پروستات می باشد. از بین سه ماده اخیر Dolastatin 16 در حال طی کردن فاز اول آزمایشات کلینیکی به عنوان یک ماده ضد سرطانی قوی و مناسب می باشد. از گونه دیگری از خرگوش دریایی به نام Aplysia punctata نیز ترکیبات ضد سرطانهای انسانی و موشی جدا شده است و از مایع بنفش رنگ Aplysia dactyloma نیز یک نوع گلیکو پروتئین ضد باکتریال جدا شده است و از گونه Aplysia  Juliana  ماده Julianin S جدا شده است که این ماده نیز دارای اثرات ضد سرطانی و ضد باکتریال می باشد و نکته بسیار مهمی که در این مواد قابل توجه است  این است که این مواد دارای کمترین و یا هیچ اثر توکسیکی روی سلولهای نرمال نمی باشند. با توجه به اهمیت درمان سرطان و همینطور رو به افزایش بیوتکنولوژی آبزیان دریایی و تازه بودن موضوع، بسیار ضروری به نظر می رسد که زمینه این گونه تحقیقات، با توجه به بکر بودن خلیج فارس، در استان بوشهر فراهم آید.

نقش مصرف ماهی در کاهش بیماریهای عروق کرونر، مرگ ناگهانی قلبی و جلوگیری از سکته قلبی مجدد مشخص گردیده است، لذا پیشنهاد شده که حداقل یک بار مصرف ماهی در هفته در رژیم غذایی منظور گردد. اما پیرامون رابطه مصرف ماهی و میزان فشار خون مطالعه اپیدمیولوژیک جمعیتی تاکنون صورت نگرفته است. بنابراین برای مقایسه تعداد وعده های مصرف ماهی (یک وعده در برابر 3 وعده مصرف ماهی) با میزان فشار خون در سطح جمعیت، این مطالعه بر روی 1854 نفر (739 مرد و 1110 زن) از جمعیت بالای 19سال که فاقد سابقه فشار خون بالا، بیماریهای قلبی وعروقی و همچنین دارای BMI طبیعی بودند انجام گردید. نمونه گیری بروش خوشه ای (طبقه بندی شده) تصادفی صورت پذیرفت. میانگین فشار خون سیستولیک (122.46+14.20 میلیمتر جیوه) در کسانی که یک وعده ماهی درهفته مصرف می کردند با میانگین فشار خون سیستولیک (123.35+16.22 میلیمتر جیوه) در کسانی که 3 وعده ماهی در هفته مصرف می کردند تفاوتی نداشت(P>0.05)  میانگین فشار خون دیاستولیک برای هر دو گروه به ترتیب (79.65-/+8.23 و 78.76-/+8.91 میلی متر جیوه) بود که تفاوتی نداشت.(P>.05) چنانچه مصرف ماهی در تعدیل میزان فشار خون نقش داشته باشد، این مطالعه نشان می دهد که مصرف یک وعده ماهی در هفته، به مقدار کافی اسیدهای چرب امگا 3 را در اختیار بدن قرارداده و مصرف 3 وعده ماهی در هفته نقشی افزونتر از مصرف یک وعده آن، جهت تعدیل فشار خون ندارد از این رو تا قبل از اینکه مطالعات اپیدمیولوژیک جمعیتی و کارآزمایی های پیشگیرانه ارایه شود، پیشنهاد می شود که مردم به مصرف حداقل یک وعده ماهی در رژیم غذایی هفتگی یا مصرف 30 گرم ماهی در روز تشویق شوند.

بررسی فیزیولوژی غرق شدن به ما اجازه می دهد تا با مراحل فیزیولوژیک ویژه ای که سبب به هم خوردگی تعادل حساس یونی در سطح سلول می شود آشنا شده و با درک صحیح آن به طراحی تمهیدات درمانی مناسب بپردازیم. بدیهی است که توالی حوادث هنگام غرق شدن در آب شیرین با توالی حوادث هنگام غرق شدن در آب شور دریا با یکدیگر متفاوت می باشد. دلیل این موضوع به سادگی عبارت از آن است که آب شیرین نسبت به خون هیپوتونیک بوده در حالی که آب دریا نسبت به خون هیپرتونیک میباشد. غرق شدن در آب دریا توالی متفاوتی از غرق شدن در آب دریا دارد زیرا آب دریا (دارای 3.5 درصد نمک) نسبت به خون (دارای 0.9 درصد نمک) هیپرتونیک است.در غرق شدن در آب دریا:1- آب دریا به درون کیسه هوایی راه یافته و نمکها به داخل خون منتشر می شوند در حالی که آب از طریق خون به درون ریه ها حرکت می کند.2- خارج شدن آب از خون سبب بالا رفتن سریع غلظت سدیم پلاسما می شود.3- تعداد گلبولهای قرمز خون سریعا افزایش پیدا می کند و یاخته ها پلاسمولیز می شوند.4- ریه ها پر از آب شده (خیز ریوی) فشار خون سیستولی پایین می افتد (کاهش فشار خون) ضربان قلب کاهش پیدا می کند و مرگ فرا می رسد.از تحقیقات گوناگون نتیجه گیری شده که احتمال دوباره زنده شدن خودبخودی افرادی که نزدیک غرق شدن و خفگی (کسانی که تنفس آنها قطع شده) کامل در آب هستند وجود دارد در چنین شرایطی باید دست به اقداماتی زد که در این مقاله به طور خلاصه تشریح خواهد شد.