مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال:1396 | دوره:17 | شماره:79 |تعداد مقالات:30

سردبیر محترم مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی در برنامه بودجه هر دانشگاه بر اساس شاخص های آن دانشگاه، اعتباراتی به امور پژوهشی اختصاص داده می شود. این منابع تخصیص داده شده منابعی نیست که محققین دانشگاه با ارائه طرح های تحقیقاتی از صنعت یا از ارگان دولتی دیگری اخذ نموده باشند و در حقیقت این اعتبارات یارانه پژوهشی به دانشگاه است که توسط دولت تأمین می شود. دولتی بودن این اعتبارات می تواند بی نظمی خاصی را در هزینه نمودن آن ایجاد کند. اولین مشکل آن این است که محققین در مدیریت مالی منابع دقت کمی نمایند و تصور شود که هرگاه و در هر شرایطی طرحی ارائه دهند تأمین اعتبار خواهد شد. اما چنانچه محققی از اعتبارات تخصیصی به خود از پیش اطلاع داشته باشد، خواهد توانست با برنامه ریزی و ارائه طرح تحقیقاتی از این اعتبارات استفاده نماید و مشکلات در جهت هدف مند نمودن اعتبارات پژوهشی کم تر خواهد بود. اما این اعتبارات چگونه باید در دانشگاه به افراد تخصیص داده شود؟ آیا باید سرانه ای مشخص بین محققین تقسیم شود تا بر اساس ذوق خودشان تحقیق نمایند؟ آیا باید این هزینه ها صرفاً به تحقیقات دانشجویی و پایان نامه ها اختصاص داده شود؟ آیا بهتر است در قالب تصویب طرح های تحقیقاتی هزینه به ازای هر طرح به محققین داده شود؟ و. . . .

از عمده عوامل مهم رشد و توسعه هر کشوری نیروی انسانی نخبه است و برنامه ریزی برای شناسایی و رشد استعدادهای درخشان جزء برنامه آموزشی هر کشوری است. این افراد نیاز به برنامه های آموزشی و خدمات متمایز دارند تا بتوانند برای خود و جامعه کارامد باشند (1). همچنین با توجه به این که دوران آموزش عالی مرحله مهمی از شکوفایی استعدادهای درخشان در جامعه و در عین حال دوره ی خطیری برای جذب استعدادها به خارج از کشور است، لازم است که دانشگاه ها برای انجام اقدامات زیربنایی در جهت جلب استعدادها برنامه ریزی کنند (2). در کشور ایران در سال های اخیر فعالیت هایی در این زمینه آغاز گردیده است و دانشگاه ها با معرفی دانشجویان دارای رتبه های بالا به عنوان استعداد درخشان درصدد تشویق و جلب و نگهداری این افراد به شکل پویا و فعال هستند (3).

مقدمه: با توجه به این که اعتیاد به اینترنت پدیده ای مزمن و همراه با صدمات جدی است و استفاده نامناسب از اینترنت در بین دانشجویان رو به افزایش است این پژوهش با هدف پیش بینی اعتیاد به اینترنت بر اساس عوامل زمینه ساز مانند تیپ شخصیتی D و سبک های شوخ طبعی و بررسی رابطه آن با عملکرد تحصیلی انجام شد.روش ها: در این پژوهش توصیفی همبستگی جامعه پژوهش کلیه دانشجویان رشته پزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان به تعداد 600 نفر در سال 1394 بودند که 270 نفر از آن ها با استفاده از جدول کرجسی مورگان و روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه های اعتیاد به اینترنت یانگ (Young)، تیپ شخصیتی D دنولت (Denollet) و سبک های شوخ طبعی مارتین(Martin)  جمع آوری شدند. از معدل نیز برای سنجش عملکرد تحصیلی استفاده شد. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (رگرسیون گام به گام و آزمون (t تجزیه و تحلیل شد.نتایج: نتایج نشان داد که بین دانشجویان دارای تیپ D و تیپ غیر D از نظر سبک های شوخ طبعی خود ارتقایی (p=0.0001) و خودشکنانه (p=0.01) و اعتیاد به اینترنت (p=0.001) تفاوت معنادار وجود دارد و مولفه هیجان منفی و سبک شوخ طبعی خود شکنانه در مجموع 23 درصد از واریانس اعتیاد به اینترنت را پیش بینی می کند (p=0.0001, p=0.038). هم چنین اعتیاد به اینترنت با کاهش عملکرد تحصیلی هم بسته است (p=0.047).نتیجه گیری: با توجه به نقش بیش تر تیپ شخصیتی D در پیش بینی اعتیاد به اینترنت، پیشنهاد می شود هنگام ارزیابی اعتیاد به اینترنت، تیپ شخصیتی افراد در نظر گرفته شود و به تاثیر اعتیاد به اینترنت بر عملکرد تحصیلی دانشجویان توجه شود.

مقدمه: محققان به این حقیقت دست یافته اند که وجود فرسودگی تحصیلی به طور جدی تاثیر منفی بر یادگیری و افزایش کارآمدی در یادگیری دارد که این امر مانع از دستیابی به رسالت ها و اهداف آموزشی دانشگاه ها می شود. پژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر بر فرسودگی تحصیلی در میان دانشجویان پزشکی و پیام نور در قالب مدل علی تطبیقی پرداخت.روش ها: در این مطالعه توصیفی همبستگی، نمونه پژوهش شامل 174 دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و 260 دانشجوی دانشگاه پیام نور شیراز بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه ای متشکل از چهار پرسشنامه مقیاس فرسودگی تحصیلی مسلک (Maslach)، جهت گیری هدف الیوت و مک گریگور (Elliot & McGregor)، خودکارآمدی تحصیلی میجلی (Midgley) و همکاران و درگیری تحصیلی شافلی و بکر (Schaufeli & Bakker) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر و نرم افزارهای Lisrel استفاده شد.نتایج: در بررسی تطبیقی عوامل موثر بر فرسودگی تحصیلی در دو دانشگاه در زمینه تاثیر مولفه های جهت گیری هدف تحصیلی (t=2.76 و (p=0.01، خودکارآمدی تحصیلی (t=2.18 و p=0.05) و درگیری تحصیلی بر فرسودگی تحصیلی ( t=2.60و p=0.01) تفاوت های معناداری نشان داد. همچنین، مشخص گردید که جهت گیری هدف تحصیلی از طریق درگیری تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دارای اثر غیر مستقیم بر فرسودگی تحصیلی هستند. در دو نمونه مورد بررسی، مدل مفهومی بر اساس یافته های پژوهش برازش مناسبی داشت.نتیجه گیری: با روند افزایش فرسودگی تحصیلی در محیط های دانشگاهی و نقش تعیین کننده جهت گیری هدف تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی و درگیری تحصیلی، دانشگاه ها باید شرایط را به گونه ای ترتیب دهند تا موجب بالاتر رفتن احساس خودکارآمدی، تغییر جهت گیری هدف به هدف تبحری در دانشجویان در زمینه های یادگیری شوند تا زمینه لازم جهت ارتقای یادگیری و کاهش فرسودگی تحصیلی را به وجود آورند.

مقدمه: علاقه دانشجویان رشته های علوم پزشکی به رشته تحصیلی خود، باعث افزایش حس مسوولیت پذیری و افزایش کارایی تحصیلی آنها و نیز بهبود خدمات نظام سلامت می گردد. این مطالعه با هدف بررسی میزان علاقه دانشجویان به رشته تحصیلی خود و عوامل موثر بر آن در دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام شد.روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، 540 دانشجو از رشته های مختلف علوم پزشکی کاشان، با روش نمونه گیری سهمیه ای وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی، آزمون t، آنالیز واریانس و آزمون همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد.نتایج: میانگین علاقه دانشجویان به رشته خود 75.69 (از صد نمره) بود. اکثر دانشجویان اظهار داشتند که رشته تحصیلی خود را با آگاهی انتخاب کرده اند 76.5)%). بین سن و میزان علاقه همبستگی نسبتا ضعیف، معکوس و معناداری مشاهده شد (p=0.25, r=0.1). در بین عوامل موثر بر علاقه، بیش ترین عامل «مفید بودن برای جامعه» و «جایگاه رشته در جامعه» بر علاقه دانشجویان به رشته تحصیلی شان اثر داشت، درحالی که دبیران آموزش و پرورش ضعیف ترین نقش را داشتند.نتیجه گیری: نمرات علاقه، در دانشجویان با سن بالاتر، نسبتا کم تر بود. با توجه به تاثیر جایگاه اجتماعی و احساس مفید بودن، در ایجاد و حفظ علاقه به حرفه، باید در طول تحصیل دانشجویان کوشید تا احساس مفید بودن برای جامعه در دانشجویان تقویت شود. همچنین، لازم است ظرفیت پذیرش دانشجو با توجه به ظرفیت بازار کار تعیین شود.

مقدمه: برای روبرو شدن با پدیده انفجار دانش، تکنولوژی های جدید و تحولات مستمر مشاغل، نیاز به یادگیری مادام العمر احساس می گردد. امروزه مراکز آموزش عالی به عنوان مکان های کلیدی برای توسعه یادگیری مادام العمر در نظر گرفته می شوند. این مطالعه در صدد بود به برخی بازنگری های ضروری در سیاست های سیستم آموزش عالی با تاکید بر رویکرد یادگیری مادام العمر از دیدگاه اساتید بپردازد.روش ها: این مطالعه کیفی، به روش تحلیل محتوا در سال 1393 انجام شد. 16 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه های اصفهان، کرمان و علوم پزشکی اصفهان که در زمینه آموزش عالی، آموزش و یادگیری دارای سابقه و تجربه بودند که به روش نمونه گیری هدف مند برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها، از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته باز پاسخ انجام شد. برای تامین اعتبار و مقبولیت داده ها از شیوه چک همکار و ناظر خارجی استفاده شد. تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوا انجام گرفت.نتایج: بر پایه نتایج حاصل از این پژوهش چهار طبقه اصلی تحت عناوین: «ایجاد فرصت های یادگیری برابر و مداوم»، «انعطاف پذیری در پذیرش بازماندگان آموزش عالی»، «تنوع برنامه های آموزشی» و «فراگیر محوری» به عنوان برخی سیاست های اساسی آموزش عالی شناخته شد که نیازمند بازنگری هستند.نتیجه گیری: نتایج حاصل ازاین پژوهش در بازنگری سیاست های آموزش عالی با تاکید بر تربیت افرادی با ویژگی یادگیری مادام العمر، قابل کاربست است.

مقدمه: با رواج آزمون های مبتنی بر عملکرد، استفاده از شاخص های مناسب برای اطمینان از کیفیت آنها ضروری است. این مطالعه به بررسی متریک های آزمون عینی ساختارمند بالینی (Objective Structured Clinical Examination) می پردازد.روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی درده ایستگاه آزمون OSCE پیش کارورزی سال 91 دانشگاه علوم پزشکی، نمره حدنصاب به روش رگرسیون مرزی تعیین شد و میزان ردی محاسبه گردید. ریشه میانگین مربعات خطا (Root Mean Square Error) برای تخمین میزان خطای حدنصاب به کار رفت. ثبات درونی آزمون با آلفای کرونباخ محاسبه و سپس مقدار خطای استاندارد اندازه گیری (Standard Error of Measurement) تعیین شد. برای هر ایستگاه شاخص های آلفا در صورت حذف، R2، تمایز بین درجات، دشواری و تمیز به دست آمد.نتایج: در این آزمون266 نفر از دانشجویان شرکت نمودند.نمره حدنصاب کل 52.55 از 100 به دست آمد. 4 نفر (1.5 درصد) در آزمون رد شدند و RMSE معادل 0.45 بود. نمره 4.84SEM و آلفای کرونباخ آزمون 0.70 محاسبه شدند که در صورت حذف هر یک از ایستگاه ها بین 0.64 تا 0.70 متغیر بود. مقدار R2 از 0.16 تا 0.85 به دست آمد. شاخص تمایز بین درجات از 0.66 تا 1.93 بود. دامنه سختی و تمیز به ترتیب 0.89-0.71 و 0.44-0.12 بود.نتیجه گیری: ثبات درونی، خطای آزمون و خطای حدنصاب در حد قابل قبول بود. تمام ایستگاه ها از لحاظ آلفا در صورت حذف آیتم مطلوب بودند. R2 در دو ایستگاه از حد مطلوب پایین تر بود. تمایز بین درجات به غیر از یک ایستگاه خوب بود. ایستگاه ها نه چندان دشوار با قابلیت تمیز نه چندان بالا بودند که در آزمون معیاری مطلوب محسوب می شود.

مقدمه: ارائه آموزش های مناسب به ماماها و ایجاد نگرش درست در طی تحصیلات، ایشان را برای انتخاب روش زایمانی مناسب برای مددجویان کمک می کند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر دو روش آموزشی مبتنی بر رسانه و ایفای نقش بر آگاهی و نگرش دانشجویان مامایی نسبت به زایمان طبیعی انجام شد.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 124 دانشجوی مامایی در حال تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان به صورت سرشماری انتخاب و در دو گروه آموزشی مبتنی بر چندرسانه ای و ایفای نقش در زمینه روش های زایمان آموزش دیدند. از هرگروه یک پیش آزمون و دو پس آزمون، بلافاصله بعد از آموزش و 6 هفته بعد گرفته شد. داده ها با استفاده ازآزمون های آمار توصیفی، تی مستقل و زوج و آزمون طرح اندازه گیری های مکرر تحلیل شد.نتایج: اختلاف معنادار آماری بین میانگین نمره آگاهی (p=0.012) و نگرش (p=0.048) دوگروه بلافاصله بعد ازآموزش وجود داشت. اگرچه تفاوت آماری معناداری بین میانگین نمره آگاهی و نگرش دو گروه 6 هفته بعد از آموزش وجود نداشت، و لیکن آزمون آماری طرح اندازه گیری های مکرر با حذف اثر زمان نشان داد که تغییرات میانگین نمره آگاهی (f=5.383, p=0.029) و نگرش (f=3.365, p<0.05) افراد گروه آموزش به شیوه ی چندرسانه ای بالاتر بود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه موثر بودن هر دو روش آموزشی را در افزایش آگاهی و نگرش دانشجویان مامایی نسبت به زایمان طبیعی نشان داد. این مطالعه می تواند در بعد آموزشی از نظر تدوین مطالب آموزشی مدون و هم از جهت شیوه نوین آموزشی در همه سطوح، کاربرد داشته باشد. پیشنهاد می شود این دو روش به طور مکمل با یکدیگریا سایر روش ها استفاده گردد.

مقدمه: انگیزه تحصیلی به عنوان عاملی برای تصمیم گیری و ادامه تحصیلات دانشگاهی می تواند قابل درک باشد. یکی از مدل های جدید در این حوزه، مدل انگیزش تحصیلی جونز (MUSIC) است که این پژوهش به آزمون ساختار هفت عاملی این مدل انگیزشی در دانشجویان علوم پزشکی پرداخته است.روش ها: این پژوهش توصیفی بر 378 نفر (197 نفر دختر و 181 نفر پسر) از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، صورت گرفت. در این پژوهش از پرسشنامه 26 گویه ای انگیزش دانشجویان جونز و ویلکینز استفاده شد. بررسی ماتریس همبستگی و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار Amos-16 صورت گرفت.نتایج: همبستگی مثبت و معناداری بین مولفه های این مدل وجود داشت. شاخص های نیکویی برازش نشان داد که مدل هفت عاملی برازش مناسبی از انگیزش تحصیلی دانشجویان را فراهم می سازد.نتیجه گیری: ساختار هفت عاملی مدل انگیزش تحصیلی MUSIC می تواند جهت شناخت و ارتقای سطح انگیزش تحصیلی و مشارکت دانشجویان به میزان زیادی مفید باشد.

مقدمه: اجرای نظارت بالینی بر آموزش دانشجویان باعث دستیابی به استاندارد های مطلوب در مراقبت از بیمار می گردد. تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت نظارت بالینی در آموزش مامایی از دیدگاه اساتید و دانشجویان مامایی در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گردید.روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی 90 دانشجوی مامایی مشغول به تحصیل در واحد های مختلف کارورزی در عرصه و 25 نفر از اساتید مامایی به روش سرشماری شرکت نمودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استانداردCCTEI  با 15 سوال و مقیاس لیکرت 5 درجه ای بود. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها، از آزمون های آماری تی مستقل، کای دو و ANOVA استفاده گردید.نتایج: در نهایت 80 پرسشنامه از دانشجویان و 20 پرسشنامه تکمیل شده توسط اساتید تحلیل شد. وضعیت نظارت بالینی درآموزش مامایی از دیدگاه اساتید و دانشجویان دارای سطح متوسط با نمره میانگین 52.5 از نمره کل 75 بود، البته اختلاف معناداری بین دیدگاه اساتید و دانشجویان مامایی در مورد وضعیت نظارت بالینی وجود داشت، به طوری که از نظر اساتید وضعیت نظارت بالینی در سطح بالا و با نمره میانگین (SD=5.07) 60.3 گزارش گردید و از نظر دانشجویان وضعیت نظارت بالینی با همان مقیاس در سطح متوسط با نمره میانگین  (SD=9.94) 46.2گزارش شد، همچنین وضعیت نظارت بالینی در چینش های مختلف بالینی تفاوت معناداری نداشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد اختلاف دیدگاه اساتید و دانشجویان در مورد وضعیت نظارت بالینی در آموزش مبتنی با نیازهای دانشجویان بوده است، به گونه ای که دانشجویان در آموزش مهارت های تشخیصی، احساس نیاز بیش تری به آموزش داشتند که این احساس نیاز از طرف اساتید تا حدودی تامین نشده است. از آنجایی که نظارت بالینی تعامل دو طرفه بین استاد و دانشجو است، برای تبیین این اختلاف دیدگاه، پژوهش های بیش تر توصیه می شود.

مقدمه: مامایی یکی از رشته هایی حیاتی در نظام مراقبت سلامت است که آموزش در بالین برای دانشجویان این رشته بسیار مهم هست و یکی از عناصر ضروری آموزش بالینی بازخورد است. هدف از این مطالعه مروری بر بازخورد در آموزش مامایی است.روش ها: در این مطالعه مروری (Narrative) پایگاه های اطلاعاتی فارسی شامل SID، Iranmedex،Irandoc  و Magiran با کمک کلید واژه هایی شامل بازخورد، فیدبک، مامایی و همچنین پایگاه های اطلاعاتی لاتین شاملPubmed ، Google Scholar، Erice،Science direct  با کلید واژه های Feedback، Reflection،Midwifery  مورد جستجو قرار گرفت. مقالاتی وارد مطالعه شدند که در بازه زمانی 1980 تا 2015 به زبان فارسی یا انگلیسی منتشر شده و در زمینه بازخورد در مامایی بودند.نتایج: در جستجوی صورت گرفته 742 مقاله یافت شد. پس از حذف مقالات تکراری و با توجه به هدف مطالعه، 7 مقاله مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه در بخش های توافق بر لزوم بازخورد، چالش ها و مزیت های بازخورد در آموزش مامایی و وجود عملکرد نامناسب در ارائه بازخورد در آموزش مامایی بررسی شد. دانشجویان و اساتید بر دادن بازخورد توافق داشتند. از مزایای بازخورد در آموزش مامایی می توان به تحریک بازاندیشی، رفع نواقص، رشد فردی، افزایش توان حل مساله و بحث گروهی اشاره کرد.نتیجه گیری: با توجه به این که مرور مطالعات نشان دهنده این است که دیدگاه مربیان و دانشجویان در مورد وضعیت ارائه بازخورد در آموزش بالینی یکسان نیست. پیشنهاد می گردد وضعیت ارائه بازخورد در آموزش بالینی به طور وسیع با استفاده از دیدگاه تمامی ذی نفعان بررسی گردد و در صورت وجود خلا در این زمینه، اقدامات مقتضی صورت پذیرد.

مقدمه: پرستاران بخش های ویژه نوزادان جهت ارائه مراقبت های ماهرانه و کیفی باید دانش تخصصی مورد نیاز را در طول زندگی حرفه ای خود کسب و حفظ کنند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر فضای مجازی بر توانمندی روانشناختی پرستاران بخش های مراقبت ویژه نوزادان سطح 2 انجام شد.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی 80 نفر از پرستاران شاغل در بخش های مراقبت ویژه نوزادان سطح 2 بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1394 با استفاده از روش تصادفی به دو گروه تجربی و شاهد تقسیم شدند. سطح توانمندی روانشناختی پرستاران با استفاده از پرسش نامه توانمندی روانشناختی اسپریتزر (Spreitzer) در روز اول مطالعه و پس از پایان دوره اندازه گیری شد. در گروه تجربی محتوای آموزشی سطح دو مراقبت ویژه نوزادان تدوین گردید و بر روی سامانه نماد دانشکده مجازی دانشگاه علوم پزشکی تهران به مدت دو ماه ارائه شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی زوج، تست دقیق فیشر، کای دو و تی مستقل صورت گرفت.نتایج: واحدهای پژوهش از نظر تمام متغیرهای دموگرافیک به جز سابقه کار در بخش نوزادان همگن بودند. میانگین و انحراف معیار نمره توانمندی گروه شاهد و تجربی قبل از مطالعه به ترتیب 7.8±61.57 و 6.3865±56.74 (از مجموع نمره 84) و بعد از مطالعه به ترتیب 60.71±7.595 و 63.60±5.6 بود. نتیجه حاصل از آزمون های آماری تی زوج و مستقل نشان داد، بین میانگین امتیاز توانمندی روانشناختی دو گروه مطالعه پیش از مداخله (p=0.006)، گروه شاهد قبل و بعد از مداخله (p≤0.001)، گروه تجربی قبل و بعد از مداخله (p≤0.001) اختلاف آماری معناداری وجود داشت.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه حاکی از موثر بودن آموزش مبتنی بر فضای مجازی بر افزایش توانمندی روانشناختی پرستاران بخش های ویژه نوزادان سطح 2 است. با عنایت به مزایای آموزش فضای مجازی، به کارگیری آن در برنامه های آموزش مداوم پرستاران توصیه می شود.

مقدمه: نظام ارائه خدمات سلامت نیازمند پاسخ گویی معنویت گرا و توجه به این بعد از سلامت مراجعین خود است. برای پرداختن به این موضوع ضروری است آموزش های لازم صورت پذیرد. هدف از انجام این پژوهش استخراج اهداف آموزشی و توانمندی های مورد انتظار در آموزش سلامت معنوی برای دانشجویان علوم پزشکی بر اساس نیازهای آموزشی است.روش ها: این پژوهش به روش گروه متخصصین (Expert panel) طی یک پروژه سه مرحله ای انجام گرفت. در اجرای مرحله اول چند گروه عملیاتی به مرور تاریخچه، روش ها و استانداردهای برنامه درسی سلامت معنوی پرداختند. در مرحله دوم توانمندی ها و اهداف آموزشی بر اساس نظریات کارشناسان تعیین شد. در مرحله سوم پیش نویس اهداف برنامه به منظور نهایی شدن، به روش دلفی در گروه متشکل از 6 نفر از متخصصین امر سلامت معنوی، آموزش و برنامه درسی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در نهایت به اجماع نظر متخصصین و تدوین اهداف برنامه منجر شد.نتایج: پس از دریافت پاسخ ها و تحلیل آن ها، با رسیدن به اجماع نظرات متخصصین، فهرستی از شایستگی های آموزشی و اهداف رفتاری مرتبط با تدریس سلامت معنوی به دست آمد که بر اساس آن، اهداف برنامه درسی در قالب سه بسته آموزشی مفاهیم مرتبط با سلامت معنوی از دیدگاه اسلام، اهمیت سلامت معنوی و تاثیر آن بر سایر ابعاد سلامت و پرداختن به امور معنوی در ارائه خدمات سلامت تهیه شد.نتیجه گیری: در این مطالعه توانمندی های مورد انتظار و اهداف اختصاصی رفتاری بر اساس نیازهای آموزشی و منطبق با مدل اهداف آموزشی طراحی شده توسط بلوم، تدوین شد و می تواند برای تدوین برنامه درسی سلامت معنوی برای گروه پزشکی بسیار کاربردی بوده و شروعی برای ادغام سلامت معنوی در برنامه آموزشی پزشکی باشد.

مقدمه: برنامه های آموزشی به منظور تامین نیازهای آموزشی یادگیرندگان طراحی می شوند؛ لذا شناسایی نیاز اولین گام در برنامه ریزی آموزشی است و موجب افزایش مشارکت یادگیرندگان در طراحی برنامه های آموزشی و ارتقای سطح کیفی برنامه ها می گردد. لذا هدف از این مطالعه توصیف نیازهای آموزشی کارکنان مرکز فوریت های شهر اصفهان و پرستاران اورژانس مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1391 بود.روش ها: در این مطالعه پیمایشی مقطعی جامعه آماری کلیه پرستاران اورژانس مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و کارکنان مرکز فوریت شهر اصفهان بودند. روش نمونه گیری به صورت سرشماری بود و مجموعا 310 نفر وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود که پس از تایید روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. داده ها در این پژوهش با استفاده از آزمون های آماری توصیفی مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: میانگین و انحراف معیار متغیرهای سن افراد شرکت کننده، سابقه کار آنها و نیز سابقه کار در بخش اورژانس مرکز درمانی یا مرکز فوریت های پزشکی به ترتیب 7.1±33.3، 7.4±9.76 و 4.63±5.24 بود. میانگین و انحراف معیار ابعاد پنج گانه نیازهای آموزشی شامل مدیریت، ارتباطات، مهارت های ارزیابی، تجهیزات و مهارت های عملیاتی به ترتیب برابر با 2.1±5.28 (از مجموع 10 نمره)، 2.2±6.1 (از مجموع 10 نمره)، 3±8.1 (از مجموع 15 نمره)، 1.3±2.6 (از مجموع 5 نمره) و 19.8±63.2 (از مجموع 75 نمره) بود.نتیجه گیری: لازم است نیازهای آموزشی کارکنان مراکز اورژانس و فوریت های پزشکی در پنج بخش اصلی شامل مدیریت، ارتباطات، مهارت های ارزیابی، تجهیزات و مهارت های عملیاتی مورد توجه قرار گیرد. مطالعات آتی با استفاده از روش های مختلف کیفی و کمی جهت بررسی بیش تر هر یک از ابعاد نیازهای آموزشی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: در پژوهش های صورت گرفته از مدل سروکوال و تحلیل شکاف برای ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه ها استفاده می شود ولی این روش ها نمی توانند دانشگاه ها را بر پایه کیفیت خدمات آموزشی رتبه بندی نمایند. در این راستا این پژوهش با هدف طراحی مدلی برای رتبه بندی کیفیت خدمات آموزشی در دانشگاه های علوم پزشکی انجام شد.روش ها: دراین پژوهش از ترکیب دو روش کیفی و کمی استفاده شد. جامعه آماری در برگیرنده همه کارشناسان خبره بخش ارزشیابی دانشگاه های علوم پزشکی جنوب شرق کشور در سال 1393 (15 نفر) بود؛ که به روش نمونه گیری غیراحتمالی در دسترس، همه کارشناسان به عنوان نمونه انتخاب شدند، کارشناسان میزان ارزشمندی هرکدام از معیار‏ها را در برابر معیارهای دیگر در یک پرسشنامه طراحی شده بر پایه مقیاس زوجی تعیین کردند و سپس داده ها با روش ای اچ پی در نرم افزار اکسپرت چویس 11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: دراین پژوهش با استفاده از مدل سروکوال و روش ای اچ پی برای اولین بار مدلی برای رتبه بندی کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی ایران ارائه شد. در مدل ارائه شده، معیار «هم خوانی برنامه های درسی با نیازهای بازار کار» بود، پس از آن معیار «تعداد آزمون های برگزارشده»، «چیرگی استادان در زمینه های علمی و عملی کتاب های درسی»، «ابزارهای آموزشی مناسب» و «تجهیزات ایمنی» به ترتیب بالاترین وزن را در میان معیارها داشتند.نتیجه گیری: مدل رتبه بندی خدمات آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی می تواند زمان و هزینه های برنامه های ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه ها را کاهش دهد و به کارگزاران در ارائه خدمات آموزشی با کیفیت یاری نماید.

مقدمه: افسردگی پس از زایمان، یک اختلال نسبتا شایع در بین مادران است. لذا آموزش مناسب و کارآمد مراقبین سلامت در رابطه با این اختلال بسیار حائز اهمیت است. مطالعه حاضر، با هدف مقایسه تاثیر دو روش تدریس «سخنرانی» و «شبیه سازی با استفاده از بیمارنما» در آموزش افسردگی پس از زایمان به مراقبین سلامت انجام شد.روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی، با دو گروه مداخله و کنترل، با پیش آزمون و پس آزمون است که در شبکه بهداشت و درمان شاهین شهر اصفهان سال 1395 انجام شد. نمونه گیری به روش سرشماری از بین مراقبین سلامت شاغل (86 نفر)، انجام شد. 80 نفر که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، به طور تصادفی به دو گروه 40 نفره تقسیم شدند. افسردگی پس از زایمان در گروه مداخله با روش شبیه سازی با استفاده از بیمارنما و در گروه کنترل با روش سخنرانی تدریس شد. پیش و پس از آموزش در هر دو گروه، آزمونی روا و پایا برای سنجش دانش و عملکرد افراد انجام شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های تی مستقل و زوجی تحلیل شد.نتایج: در هر دو گروه، میانگین نمره پس آزمون نسبت به پیش آزمون به طور معناداری افزایش داشت (p<0.0001)؛ بر اساس پرسشنامه نظرسنجی، %87 از افراد گروه مداخله، شبیه سازی با استفاده از بیمارنما را روش تدریس مناسبی دانستند و %85 نیز آن را به روش سخنرانی ترجیح دادند.نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر نشان داد شبیه سازی با استفاده از بیمارنما نسبت به روش سخنرانی، در آموزش افسردگی پس از زایمان، تاثیر بیش تری در افزایش دانش و عملکرد مراقبین سلامت دارد و همچنین شرکت کنندگان در جلسه تدریس بیمارنما، این روش را به روش سخنرانی ترجیح می دهند.

مقدمه: بررسی وضعیت تحقیقات چاپ شده در حوزه آموزش در علوم پزشکی به تعیین مسیر تحقیقات آینده در این رشته کمک می کند. این مطالعه با هدف بررسی تحلیل محتوای کمی مقالات فارسی زبان چاپ شده در حوزه آموزش علوم پزشکی در طول سال 1393 انجام گردید.روش ها: در این مطالعه کلیه مقالات چاپ شده در 9 مجله علمی پژوهشی فعال در حوزه آموزش پزشکی در سال 1393مورد تحلیل قرارگرفت . در این مطالعه متن کامل مقالات مطالعه شد؛ متغیرهای مورد نیاز همچون عنوان مقاله، تعداد نویسنده، نوع مقاله، روش مطالعه، حجم نمونه، گروههای مورد مطالعه و موضوعات مورد مطالعه استخراج گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی تحلیل گردید.نتایج: تعداد 366 مقاله مورد تحلیل قرار گرفت. در عنوان مقالات بررسی شده 97% به متغیر تحت مطالعه، 41% به روش مطالعه و گروه های مورد مطالعه و 13% به مداخله اشاره داشتند. همچنین 39% به محل مطالعه و 11% به زمان مطالعه اشاره داشتند. 42% مقالات توصیفی بودند. شایع ترین موضوعات مورد تحقیق روش های تدریس، وضعیت سلامت دانشجویان و سبک تفکر بود.نتیجه گیری: این مطالعه بر روی تحلیل کمی مقالات چاپ شده در طول یک سال متمرکز بود. بررسی کمی و کیفی مقالات چاپ شده در سال های بعد، داده های لازم برای سیاست گذاری های آموزشی و تحقیقاتی در حوزه آموزش علوم پزشکی را فراهم می نماید.

مقدمه: از آنجا که انگیزه تحصیلی یکی از مهم ترین عوامل در عملکرد تحصیلی فراگیران است، هدف پژوهش حاضر بررسی اثر باورهای انگیزشی (جهت گیری آینده و ارزش تکلیف و خودکارآمدی) بر بی انگیزگی، پیشرفت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد است.روش ها: در این مطالعه توصیفی- همبستگی جامعه آماری دانشجویان کارشناسی دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد در سال تحصیلی 95-1394 بودند که 370 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند (220 نفر از دانشگاه فردوسی و 150 نفر از دانشگاه علوم پزشکی). ابزار اندازه گیری پرسشنامه خودکارآمدی عمومی (GSE)، انگیزش تحصیلی AMS والراند و فرسودگی تحصیلی ماسلاخ MBI (SS) و جهت گیری آینده و ارزش تکلیف پرسشنامه PISA 2006 بود. برای احراز روایی این پرسشنامه از شیوه تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. برآیندها نشان داد که پرسشنامه برازش پذیرفتنی دارد. ابزار اندازه گیری پیشرفت تحصیلی، معدل دانشجویان بود. برای تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل مسیر استفاده شد.نتایج: نتایج نشان داد که جهت گیری آینده ( p<0.05و t=-3.27) و ارزش تکلیف ( p<0.05و t=-4.00) قادر به پیش بینی بی انگیزگی تحصیلی در جهت منفی است. خودکارآمدی عمومی در جهت منفی فرسودگی تحصیلی در دانشجویان را پیش بینی می کند ( p<0.05و t=-0.23) بی انگیزگی در جهت منفی پیشرفت تحصیلی را پیش بینی می کند (p<0.05 و t=-2.90).نتیجه گیری: با تقویت انگیزه و باورهای انگیزشی (جهت گیری آینده و ارزش تکلیف و خودکارآمدی) می توان پیشرفت تحصیلی در دانشجویان را افزایش و سطح فرسودگی تحصیلی را کاهش داد.

مقدمه: در نظام های آموزشی قدیم به دلایلی از جمله حاکمیت رویکرد کمیت گرایی، بیش ترین توجه به بحث آموزش و توسعه آن بود؛ ولی اکنون این نظام ها به دنبال پژوهش و یافتن راه های جدیدی برای درک فرایند یادگیری، چگونگی انجام و سبک های آن هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه تبریز نسبت به یادگیری خودراهبر انجام یافت.روش ها: در این پژوهش توصیفی- پیمایشی جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه تبریز بود که حجم نمونه 361 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی در نظر گرفته شد. ابزار اندازه گیری این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با مقدار ضریب آلفای کرانباخ کلی 0.79 بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی و آزمون استنباطی خی دو انطباق استفاده شد.نتایج: در مولفه برداشت از یادگیری خودراهبر، تصمیم گیری توسط فراگیر با مقدار میانگین و انحراف معیار (0.78±4.78)، در مولفه چگونگی تاثیر بر یادگیری، احساس اعتماد بیش تر به توانایی های خود با مقدار میانگین و انحراف معیار (0.39±4.91)، در مولفه موانع، کمبود دانش درباره آن با مقدار میانگین و انحراف معیار (0.78±4.78) و در مولفه عوامل انگیزشی، سخنرانی خوب با مقدار میانگین و انحراف معیار (0.51±4.97) دارای بیش ترین فراوانی هستند.نتیجه گیری: براساس یافته ها، دانشجویان درباره آنچه که از آنها در خصوص یادگیری خودراهبر انتظار می رود، روشن نیستند. ویژگی های افراد نقش مهمی در تعیین کارایی یادگیری خودراهبر بازی می کند و کمبود دانش از بزرگ ترین موانع آن قلمداد می شود.

مقدمه: یکی از مشکلات آموزشی در پرستاری انطباق آموزش بالینی با وظایف حرفه ای پرستاران است. لذا این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق دروس بالینی دانشجویان پرستاری با وظایف و عملکرد بالینی پرستاران از دیدگاه پرستاران طرحی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گرفت.روش ها: این مطالعه توصیفی در سال 1394 صورت گرفت. جمعیت مورد مطالعه کلیه پرستاران طرحی شاغل در 5 مرکز آموزشی درمانی تبریز به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. حجم نمونه برابر با کل جامعه مورد پژوهش ( 145 نفر) بود. همه نمونه ها غیر از پرستاران طرحی که بیش از یک ماه در مرکز حضور نداشتند، وارد مطالعه شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته پس ازتایید روایی و پایایی برای بررسی انطباق 9 درس بالینی انجام شد. نمرات به صورت نمره یک خیلی کم، نمره 2 کم، نمره 3 زیاد و نمره 4 بسیار زیاد کد گذاری شد، داده ها با استفاده از آمارهای توصیفی مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: میزان انطباق درس اصول و مهارت های پرستاری با وظایف بالینی 89.69 درصد، درس پرستاری بهداشت و جامعه 74.48 درصد، درس بررسی و ضعیت سلامت 88.03 درصد، درس بهداشت مادر و نوزاد 68.54 درصد، درس بهداشت پرستاری کودکان 80.79 درصد، درس پرستاری بیماری های داخلی و جراحی  72.13درصد، درس پرستاری ویژه 77.11 درصد، درس پرستاری بحران، فوریت ها و حوادث غیر مترقبه  77.68درصد و درس پرستاری بهداشت و روان 75.41 درصد به میزان خیلی زیاد و زیاد برآورد شد.نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد به منظور انطباق بیش تر دروس با وظایف بالینی کوریکولوم این دروس، سرفصل و الگوی یادگیری بالینی به صورت جامع توسط برنامه ریزان آموزشی پرستاری بازنگری شود.

مقدمه: اساتید پزشکی اغلب در حال جستجوی ابزارهای جدید هستند که با استفاده از آن تدریس کنند ودر سال های اخیر این ابزارها در تکنولوژی مبتنی بر اینترنت یافت می شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی ابزارها، مواد و روش های آموزشی مبتنی بر اینترنت در آموزش علوم پزشکی است.روش ها: در این مطالعه مروری پایگاه های اطلاعاتی فارسی شامل sid، Iranmedex،Irandoc  و Magiran با کمک کلید واژه هایی شامل شبکه اجتماعی، تدریس، آموزش و اینترنت همچنین پایگاه های اطلاعاتی لاتین شامل PubMed،Eric  با کلید واژه های social network، teaching، education،internet  مورد جستجو قرار گرفت.نتایج: در جستجوی مقدماتی 800 مقاله به دست آمد که پس از حذف مقالات تکراری 490 مقاله باقی ماند. در این میان پس از مطالعه عنوان و چکیده و در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج 33 مقاله وارد مرور شد. یافته ها در سه دسته قرار داده شد. در دسته ابزارها، می توان به سیستم های مدیریت یادگیری، شبکه های اجتماعی و ابزارهای موبایل، در دسته مواد، به پادکست ها (Podcasts) و وادکست ها (Vodcasts) و در دسته روش های آموزش می توان به یادگیری بر اساس موبایل (Mobile learning)، بلاگ گزارش صبحگاهی (Morning report blog) و بلاگ معاینات بالینی اشاره کرد.نتیجه گیری: روش های متنوع آموزش مبتنی بر اینترنت مانند یادگیری از طریق موبایل، پادکستینگ وجود دارد که قابلیت های استفاده بالایی در آموزش پزشکی دارند. توصیه می شود که در کارگاه های آموزشی توانمندسازی اساتید با این روش ها آشنا شوند تا به سوی استفاده کارآمد از این روش ها گام بردارند.

مقدمه: مدل ایرانی مدیریت کیفیت آموزش **(IEQM) ابزاری برای ارزیابی دانشگاه است که بازنگری منظم، سیستماتیک و جامع از فعالیت های دانشگاه ها را فراهم می سازد. این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت آموزش در حیطه تمرکز بر نیروی کار بر اساس مدل ایرانی مدیریت کیفیت آموزش در دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد.روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 150 نفر از اساتید و کارکنان دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1393 به صورت طبقه ای و تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های مورد نیاز به وسیله پرسشنامه مدل ایرانی مدیریت کیفیت آموزش وزارت بهداشت و درمان پس از تایید روایی و پایایی، جمع آوری شد. گزینه های موجود برای انتخاب شامل طیف لیکرت 5 نمره ای بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه  و تی مستقل در سطح معناداری 0.05 تحلیل شد.نتایج: در مجموع، 125 پرسشنامه تحلیل شد. بالاترین میانگین نمره مربوط به دانشکده بهداشت و پایین ترین مربوط میانگین نمره به دانشکده پرستاری به دست آمد. بهترین نمره مربوط به حیطه شرایط محیط کار (0.82±2.82) و بدترین نمره مربوط به حیطه توانمندسازی کارکنان (0.73±2.65) به دست آمد. به طور کلی نمره حیطه تمرکز بر نیروی کار برابر با 55 درصد امتیاز از 85 امتیاز این حیطه محاسبه شد.میانگین نمره این حیطه با تحصیلات (p=0.5) و جنسیت افراد مورد پژوهش (p=0.6) و در بین دانشکده های مورد مطالعه (p=0.6) رابطه معناداری وجود نداشت.نتیجه گیری: وضعیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حیطه تمرکز بر نیروی کاری در حد متوسط به دست آمد. طبق بررسی ها شرایط محیط کاری از دید اعضا دانشکده ها تقریبا مناسب اما توجه به توانمندسازی کارکنان در دانشکده اولویت است.

مقدمه: آگاهی از توانمندی های دانش آموختگان دانشگاه ها به منظور جهت یابی اهداف برنامه های آموزشی آینده و پاسخ گویی به نیازهای جامعه از چالش های اساسی کشور محسوب می شود. این مطالعه با هدف مقایسه برخی توانمندی های حرفه ای دانش آموختگان کارشناسی پرستاری دانشگاه های آزاد و دولتی شهرستان مراغه در سال 1394انجام گرفت.روش ها: این مطالعه مقطعی برروی 42 نفر از دانش آموختگان کارشناسی پیوسته پرستاری دانشگاه های دولتی و آزاد (21 نفر در هر دانشگاه) انجام گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه های فردی- اجتماعی، خودارزیابی آگاهی، نگرش و مهارت، سوالات چهارگزینه ای و چک لیست های ارزیابی مهارت های بالینی (آزمون ساختارمند عینی مهارت های بالینی) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون تی مستقل استفاده شد.نتایج: در این مطالعه از نظر مشخصات فردی- اجتماعی تفاوت معنادار بین دانش آموختگان دانشگاه آزاد و دولتی وجود نداشت (p.0.05). میانگین (انحراف معیار) نمره سوالات چهارگزینه ای  15.4(3.7) ازمجموع 30 نمره بود. نمره نگرش دردانش آموختگان دانشگاه آزاد به صورت معناداری (p=0.005) بالاتر از دانش آموختگان دانشگاه دولتی بود. دانش آموختگان دانشگاه دولتی نمره بالاتری در درس داخلی جراحی (P=0.042) در مقایسه با دانش آموختگان دانشگاه آزاد اخذ کردند. دانش آموختگان دانشگاه دولتی در مهارت های ساکشن ترشحات ریه (P=0.025)، باز و بسته کردن بسته استریل (P<0.001) و پوشیدن گان (P=0.001) با تفاوت معناداری وضعیت بهتری از دانش آموختگان دانشگاه آزاد داشتند و دانش آموختگان دانشگاه آزاد نیز در مهارت های گذاشتن NG تیوب (P<0.001)، لاواژ (P=0.003)، گاواژ (P=0.000)، دادن دارو به بیمار (P=0.005) و اضافه کردن محلول به ظرف در محیط استریل (P<0.001) با تفاوت معناداری وضعیت بهتری از دانش آموختگان دانشگاه دولتی داشتند.نتیجه گیری: با توجه به اخذ نمرات متوسط در آگاهی و ضعف دانشجویان هر دو دانشگاه در برخی مهارت های بالینی لازم است که هم در دوره آموزشی و هم قبل از شروع به کار دانش آموختگان پرستاری در عرصه های بالینی توانمندی های حرفه ای لازم در آنها ایجاد شود.

مقدمه: پایان نامه های پرستاری از مهم ترین منابع تولید علم برای عمل پرستاری است. توجه به نقش های پنج گانه ی پرستاری جهت توسعه ی حرفه ای این رشته امری ضروری است. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان توجه به نقش های حرفه ای پرستاری در پایان نامه های کارشناسی ارشد و روند تغییرات آن طی سال های 1393-1381 است.روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، پایان نامه های کارشناسی ارشد پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی مشهد در سال های 1393-1381 مورد بررسی قرار گرفت. عناوین پایان نامه ها از نظر نقش های پنج گانه پرستاری شامل؛ نقش های مراقبتی، آموزشی، ارتباطی، حمایتی و مدیریتی مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات فهرست وارسی پژوهشگرساخته روا و پایا بود که به کمک آن زمینه موضوعات پایان نامه ها در پنج محور تحقیقاتی فوق مشخص گردید.نتایج: 160 پایان نامه در فاصله زمانی مذکور نگارش شده بود. از میان عناوین مورد بررسی، 37.5% به نقش مراقبتی، 18.75% آموزشی، 1.8% ارتباطی، 6.25% حمایتی و 5.7% به نقش مدیریتی مرتبط بودند. 30% عناوین نیز به مواردی غیر از نقش های پنج گانه پرستاری پرداخته بودند. پایان نامه های کارشناسی ارشد پرستاری در طول این سال ها بیش تر بر نقش مراقبتی متمرکز بوده است و نقش ارتباطی کم تر از دیگر نقش ها مورد توجه قرار گرفته است. توجه به نقش ارتباطی، مدیریتی و آموزشی به تدریج در طول بازه زمانی مذکور افزایش یافته است، اما تعداد عناوین متفرقه نیز به تدریج افزایش یافته است.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت پرداختن به نقش های پنج گانه پرستاری جهت کمک به توسعه حرفه ای این رشته، لازم است پایان نامه های پرستاری در سال های آینده با تمرکز بیش تر و مرتبط تر با این نقش ها هدایت گردد.

مقدمه: آموزش مبتنی بر وب در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. با وجود این، مطالعات درباره تأثیر این روش بر یادگیری دانشجویان اتفاق نظر ندارند. این مطالعه مروری با هدف بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر وب بر یادگیری دانشجویان علوم پزشکی انجام شد. روش ها: در این مطالعه مروری پایگاه های SID، Iran MEDEX، Science Direct، PubMed، ERIC و Google Scholar جستجو شد. مقالات از سال 2011 تا 2016 با استفاده از کلیدواژه های web-based education، online learning، online education، medical students، nursing students، آموزش مبتنی بر وب، آموزش آنلاین، یادگیری آنلاین، دانشجویان علوم پزشکی، دانشجویان پزشکی، دانشجویان پرستاری، جستجو شد. در نهایت 14 مقاله دارای معیارهای ورود، مرور شد. نتایج: از 14 مطالعه، پنج مطالعه در اروپا، 8 مطالعه در آسیا، و یک مطالعه در امریکا انجام شده بود. مطالعات طراحی های متنوعی داشتند. در 11 مطالعه، نمرات آزمون های معلم ساخته به عنوان معیار یادگیری استفاده شده بود؛ همچنین در دو مطالعه نمرات خود-ارزیابی دانشجویان و در یک مطالعه نظرات دانشجویان درباره مهارت خودشان، به عنوان معیار یادگیری استفاده شده بود. از 11 مطالعه کمّی، تنها در شش مطالعه گزارش شده بود که آموزش مبتنی بر وب بر یادگیری دانشجویان تأثیر مثبت داشته است ولی پنج مطالعه نتوانسته بود چنین تأثیری را تأیید کنند. دو مطالعه نیز میزان مشارکت دانشجویان در آموزش مبتنی بر وب را بررسی و در حد مطلوب گزارش کرده بود. در چهار مطالعه رضایت دانشجویان از برنامه مبتنی بر وب، نیز بررسی و گزارش شده بود که بیش تر دانشجویان از این روش راضی بودند. نتیجه گیری: بخش عمده ای از مطالعات، اثر آموزش مبتنی بر وب را بر یادگیری مثبت گزارش داده بودند، با وجود این، نیمی از مطالعات تفاوتی را بین یادگیری دانشجویان در آموزش مبتنی بر وب و آموزش سنتی نشان ندادند.