علوم و صنایع غذایی ایران
سال:1398 | دوره:16 | شماره:91 |تعداد مقالات:35

نقش فیبر بر سلامت افراد کاملاً به اثبات رسیده است. از آنجا که میزان مصرف فراورده های غذایی حاوی فیبر رژیمی به شدت در حال افزایش است. راهکار مناسب به منظور بهبود ویژگی تکنولوژی و تغذیه ای، استفاده از منابع مختلف فیبری نظیر سبوس گندم میباشد. استفاده از سبوس، در کنار ویژگی های تغذیه ای مطلوب اما بدلیل مشکلات تکنولوژیکی در فرمولاسیون های غذایی، محدود بوده و نیازمند فراوری می باشد. هدف پژوهش، تاثیر دو روش فراوری اکستروژن و تخمیر بر ویژگی های سبوس و مقایسه تأثیر افزودن سبوس گندم تخمیری و اکسترود شده با نمونه تجاری فیبر 0 و 1 درصد بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی آب میوه در طول دوره نگهداری 20 روز بود. نتایج نشان داد افزودن انواع مکمل /7، 0/ پرتقال در سطوح 5 زردی، (L*) فیبری و شرایط نگهداری سبب افزایش معنیدار کدورت، خاکستر، بریکس و کاهش قند احیا و کل و همچنین شاخصهای روشنایی 4 مشاهده / 5 و نمونه اکسترود 89 / بیشترین میزان افزایش فراکسیون های فیبری محلول در نمونه تخمیری 62. (≥ P0/ گردید ( 05 (a*) و قرمزی (b*) 1 میکرومتر). بیشترین / 1 مشاهده شد که در محدوده اندازه ذرات فیبر تجاری بود ( 05 / شد. بیشترین میزان کاهش اندازه ذرات در سبوس اکسترود 71 بررسی ویژگیهای حسی نشان داد؛ بیشترین امتیاز پذیرش کلی. (mg/kg 10/ میزان آهن نیز در نمونه های حاوی سبوس تخمیری مشاهده شد ( 07 0 درصد سبوس گندم اکسترود بود. با توجه به ترکیبات تغذیهای موجود در سبوس گندم اکسترود شده و راندمان بالای تولید / مربوط به نمونه حاوی 5 نیمه صنعتی در مقایسه با نمونه تخمیری، استفاده از آن با رویکرد تولید نوشیدنی جدید فراسودمند توصیه میگردد.

در این پژوهش، فعالیت ضدباکتریایی اسانس سیر با روش های انتشار در آگار به کمک دیسک، رقیق سازی در مایع (حداقل غلظت بازدارندگی) و حداقل غلظت کشندگی بر تعدادی از سویه های بیماری زای غذازاد (سودوموناس آئروژینوزا، اشرشیا کلی، لیستریا اینوکوا و استافیلوکوکوس اورئوس) در شرایط برون تنی مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبات شیمیایی اسانس سیر با دستگاه کروماتوگرافی گازی شناسایی شد. پتانسیل آنتی اکسیدانی، فنل کل و فلاونوئید به ترتیب با روش های کاهش ظرفیت رادیکالی، فولین – سیکالتو و رنگ سنجی آلومنیوم تری کلرید تعیین گردید. نتایج نشان داد که حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس سیر برای سویه های سودوموناس ائروژینوزا، اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا اینوکوا به ترتیب 128، 128، 32 و 64 میلی گرم بر میلی لیتر بود. با افزایش غلظت اسانس سیر قطر هاله عدم رشد افزایش یافت. بیشترین هاله عدم رشد با قطر 55/0± 70/31 میلی متر مربوط به استافیلوکوکوس اورئوس بود. نتایج نشان داد که باکتری های گرم منفی اشرشیا کلی و سودوموناس ائروژینوزا مقاوم ترین باکتری ها در برابر اسانس سیر بودند. نتایج حاصل از شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس سیر نشان داد که، ترکیب دی آلیل دی سولفید با 3/40 درصد بیشترین ترکیب بود. میزان فنول کل، فلاونوئید و فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس سیر به ترتیب برابر با 53/0 میلی گرم گالیک اسید در گرم، 24/0 میلی گرم کوئرسیتین در گرم و 80 درصد بود. نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه سیر می تواند به عنوان یک منبع بالقوه جهت تولید ترکیبات دارویی مورد استفاده قرار گیرد.

کفیر نوعی نوشیدنی لبنی با عطر و طعم بی نظیر و خاص است که به طور سنتی از تخمیر شیر توسط دانه های کفیرکه مجموعه همزیستی از باکتری ها و مخمرها است تولید می شود. جداسازی فازی در طول نگهداری کفیر منجر به ظاهری نامطلوب شده و به عنوان یک نقص شناخته می شود که با ایجاد پیوندهای عرضی بین پروتئین های شیر می توان آن را کنترل کرد. در این تحقیق افزودن آنزیم ترانس گلوتامیناز میکروبی به کفیر جهت کاهش آب اندازی و تاثیر بر ترکیبات معطر آن طی مدت یک ماه نگهداری در دمای یخچال با استفاده از روش ریز استخراج با فاز جامد به همراه دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف نگارجرمی بررسی گردید. نتایج نشان داد که افزودن آنزیم ترانس گلوتامیناز میکروبی تاثیر معنی داری بر آب اندازی کفیر داشت و موجب کاهش چشمگیری در جداسازی فازی کفیر طی نگهداری شد. در مجموع، 51 ترکیب از نمونه های کفیر توسط ریزاستخراجی فازجامد متصل به گازکروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی جداسازی و شناسایی شد. بیشتر ترکیبات فرار شناسایی شده به ترتیب شامل اسیدها، الکل ها، کتون ها، استرها و آلدئیدها بودند. نتایج نشان داد که زمان نگهداری تاثیر معنی داری بر مقادیر ترکیبات معطر کفیر داشت به طوری که برخی ترکیبات فرار افزایش و برخی ترکیبات طی دوره نگهداری کاهش یافتند. آنزیم ترانس-گلوتامیناز در مقادیر ترکیبات فرار به جز در مقدار الکل ها تاثیر معنی داری نداشت. یافته های این تحقیق تبیین کرد که مقادیر کل ترکیبات الکلی و اسیدی به همراه گاز دی اکسیدکربن طی نگهداری افزایش یافت. از طرفی مقادیرکل ترکیبات کتونی، آلدئیدی و استری در کفیر طی زمان نگهداری کاهش یافت. براساس یافته های این تحقیق، می توان نتیجه گرفت که استفاده از آنزیم ترانس گلوتامیناز میکروبی بدون آن که تاثیر معنی داری بر خصوصیات ترکیبات معطر کفیر داشته باشد موجب کاهش آب اندازی آن طی نگهداری می شود.

امروزه استفاده از آرد شبه غلات در فرمولاسیون مواد غذایی به دلیل ارزش تغذیه ای بالا مورد توجه قرار گرفته است. همچنین با توجه به عدم حضور پروتئین گلوتن در این منابع غذایی، رژیم غذایی بیماران مبتلا به عدم تحمل گلوتن، جایگاه مناسبی برای شبه غلات می باشد. از این رو در پژوهش حاضر امکان جایگزینی آرد برنج با آرد دانه آمارانت (در سه سطح 0، 10 و 20 درصد) و افزودن صمغ بومی دانه منداب (در سه سطح 0، 25/0 و 50/0 درصد) به فرمولاسیون کیک روغنی بدون گلوتن مورد بررسی قرار گرفت و سپس خصوصیات کمی و کیفی محصول نهایی در قالب یک طرح فاکتوریل با آرایش کاملاً تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت (05/0≥ P). براساس نتایج مشخص گردید که با افزایش سطح مصرف آرد دانه آمارانت و صمغ دانه منداب رطوبت محصول نهایی افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد که نمونه حاوی 20 درصد آرد دانه آمارانت و 50/0 درصد صمغ منداب دارای کمترین میزان سفتی بافت در بازه زمانی 2 ساعت و یک هفته پس از پخت، بیشترین میزان تخلخل و حجم مخصوص در بین نمونه های تولیدی بود. از سوی دیگر نتایج حاکی از کاهش میزان مؤلفه یL* پوسته کیک با افزایش سطح استفاده از آرد دانه آمارانت و افزایش میزان این مؤلفه با افزودن صمغ منداب بود. در خصوص مؤلفه b* مشاهده شد که با افزایش سطح آرد دانه آمارانت میزان زردی پوسته نمونه ها افزایش یافت. در نهایت داوران چشایی نمونه حاوی 20 درصد آرد دانه آمارانت و 50/0 درصد صمغ منداب را به عنوان بهترین نمونه معرفی نمودند.

اثرات افزودن پودر برگ خرفه بر خواص فیزیکوشیمیایی خمیر آرد گندم با استفاده از آزمون های فارینوگرافی مورد بررسی قرار گرفت. میزان چربی، پروتئین و فیبر در پودر برگ خرفه نسبت به آرد گندم بیشتر بود. نتایج آزمون فارینوگرافی نشان دهنده افزایش جذب آب خمیر، پایداری و عدد کیفی فارینوگراف بود و درجه سست شدن خمیر با افزایش جایگزینی پودر برگ خرفه کاهش یافت(p<0. 05). عدد کیفی فارینوگراف با افزایش درصد افزودن پودر برگ خرفه تا غلظت 10%کاهش یافت اما 15% پودر برگ خرفه بیشترین عدد کیفی را داشت و درجه سست شدن خمیر با افزایش سطوح پودر برگ خرفه کاهش یافت(P<0. 05). افزودن پودربرگ خرفه تغییر معنی داری در زمان توسعه خمیر ایجاد کرد(P<0. 05). ارزیابی فارینوگرافی خمیر تهیه شده با پودر برگ خرفه، خمیر تهیه شده با 10 % پودر برگ خرفه را به عنوان بهترین نمونه از نظر ویژگی های رئولوژیکی معرفی می کند.

رادیکال های آزاد، از طریق آسیب رساندن به سلول ها عامل اصلی بسیاری از بیماری ها مانند سرطان هستند. کاربرد سویه-های پروبیوتیک در مواد غذایی لبنی تخمیری به دلیل اثرات ارتقاء سلامت مصرف کننده، گسترش یافته است. با توجه به پتانسیل های آنتی اکسیدانی باکتری های پروبیوتیک، اهداف این مطالعه مقایسه فعالیت آنتی اکسیدانی گونه های مرسوم پروبیوتیک (L. acidophilus LA5 و B. animalis subsp. lactis BB12) مورد استفاده در مواد غذایی و بررسی اثرات دمای گرمخانه گذاری، pH اولیه، زمان تخمیر، غلظت عصاره مخمر و غلظت لینولئیک اسید، بر فعالیت آنتی اکسیدانی آنها در محیط کشت آب پنیر و پرمیات شیر غنی شده بود. نتایج نشان داد که زمان تخمیر، دمای گرمخانه گذاری و غلظت عصاره مخمر مهمترین فاکتورهایی هستند که اثر معنی دار بر فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH و فعالیت مهار رادیکال هیدروکسیل دارند (05/0p<). فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH و هیدروکسیل با افزایش دمای گرمخانه گذاری و غلظت عصاره مخمر به ترتیب با تأمین دمای بهینه و منبع نیتروژن مورد نیاز برای رشد باکتری ها، افزایش یافت. فعالیت آنتی اکسیدانی در 24 ساعت اول فرآیند افزایش یافت که متناسب با رشد باکتری ها بود. در نتیجه فعالیت کشت های پروبیوتیک و تأثیر آنها بر روی سوبسترا، با تخریب ساختارهای پلیمری در 24 ساعت اول زمان تخمیر، فعالیت مهار رادیکال هیدروکسیل و رادیکال آزاد DPPH به ترتیب افزایش و کاهش داشت. این مطالعه نشان داد، زیست فرآیند تخمیر توسط L. acidophilus LA5 و B. animalis subsp. lactis BB12 در محیط کشت آب پنیر، فعالیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد.

عناب گیاه بسیار ارزشمندی است که بخش های مختلف آن امروزه در اکثر نقاط جهان به دلیل ویژگی های درمانی و تغذیه ای مورداستفاده قرار می گیرد. روش های مختلف نگهداری میوه این گیاه ارزشمند و فراسودمند موردبررسی قرارگرفته است. هدف از انجام این پژوهش استخراج عصاره، تعیین میزان ترکیبات فنولی و تهیه پودر عناب با ویژگی های فیزیکوشیمیایی مناسب بوده است. در فاز اول عناب باهدف حداکثر میزان عصاره استخراج شده، بازده استخراج و ترکیبات فنولی استخراج شد. در فاز دوم عصاره استخراج شده در سه دما (150، 170 و 190 درجه سانتی گراد) و سه نسبت عصاره عناب به مالتودکسترین (8/0، 9/0 و 1) توسط خشک کن پاششی خشک گردید. پودر حاصل از نظر میزان رطوبت، فعالیت آب، اندازه ذرات، رنگ، حلالیت در آب، ترکیبات فنولی، ظرفیت آنتی اکسیدانی، ارزیابی حسی و دمای گذار شیشه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر دما و نسبت عصاره استخراج شده عناب به مالتودکسترین بر ویژگی های پودر معنی دار بود. نقطه بهینه خشک کردن باهدف کمترین میزان رطوبت، فعالیت آب و ظرفیت آنتی اکسیدانی و بیشترین رنگ، حلالیت، ترکیبات فنولی، ویژگی های حسی و دمای گذار شیشه ای تعیین گردید. نقطه بهینه خشک کردن دمای 170 درجه سانتی گراد و نسبت عصاره استخراج شده عناب به مالتودکسترین 91/0 بود.

این مطالعه با هدف بررسی اثر ترکیبات غیرقابل صابونی شونده روغن سبوس برنج طارم به صورت آزاد و نانوریزپوشانی شده در پایداری اکسایشی روغن سویا انجام شد. بدین منظور نانوریزپوشانی ترکیبات غیرقابل صابونی شونده با دیواره پوششی کیتوزان و صمغ قدومه شهری انجام و اندازه ذزات، راندمان ریزپوشانی و فعالیت آنتی اکسیدانی قبل و بعد از نانوریزپوشانی اندازه گیری شد. اثر ترکیبات غیرقابل صابونی شونده به صورت آزاد و نانوریزپوشانی شده و آنتی اکسیدان سنتزی TBHQ بر پایداری اکسایشی روغن سویا با آزمون های عدد پراکسید PV))، دی ان مزدوج (CD)، عدد تیوباربیتوریک اسید (TBA)و شاخص رنگی ارزیابی و همچنین رهایش ترکیبات فنولی و توکوفرولی اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که نمونه نانوریزپوشانی شده با صمغ قدومه شهری اندازه ذرات و راندمان ریزپوشانی بالاتری نسبت به نمونه نانوریزپوشانی شده با کیتوزان داشت و همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی ترکیبات غیرقابل صابونی شونده بعد از نانوریزپوشانی کاهش یافت. در بررسی پایداری اکسایشی روغن سویا نتایج ما نشان داد که در مراحل ابتدایی نگهداری ترکیبات غیرقابل صابونی شونده روغن سبوس برنج و نمونه های نانوریزپوشانی شده سرعت اکسیداسیون روغن سویا را افزایش دادند ولی در ادامه ترکیبات غیرقابل صابونی شونده به شکل آزاد فعالیت آنتی اکسیدانی بهتری را نسبت به نمونه های نانوریزپوشانی شده نشان داده است و نمونه نانوریزپوشانی شده با صمغ قدومه شهری فعالیت بهتری را نسبت به نمونه نانوریزپوشانی شده با کیتوزان داشت. با این حال، آنتی اکسیدان سنتزی TBHQ فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتر و عملکرد بهتری را نشان داد.

امروزه اسانس دارچین به دلیل دارا بودن فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی جهت افزودن به سامانه های غذایی و زیستی موردتوجه زیادی قرارگرفته است. استفاده از این اسانس به صورت آزاد برای نگهداری مواد غذایی عموماً به دلیل محلولیت پایین در آب، فشار بخار بالا و ناپایداری فیزیکی و شیمیایی با دشواری هایی همراه است. یکی از روش های کاهش این محدودیت ها، ریز پوشانی اسانس ها در حامل های لیپیدی ازجمله میکرو کپسول ها است. هدف از این پژوهش درون پوشانی اسانس دارچین در میکرو کپسول های پایدار شده با کازئینات سدیم (Nacs) و بتا سیکلودکسترین (β-cy) و بررسی خواص آنتی اکسیدانی آن می باشد. در این مطالعه، به منظور ریز پوشانی فرمولاسیون های مختلف، نانو امولسیون حاوی اسانس دارچین به روش اولتراسوند تولید و تأثیر پلیمر های مختلف بر روی اندازه ذرات، کارایی درون پوشانی، خاصیت آنتی اکسیدانی و کدورت نانو امولسیون بررسی گردید. بررسی آماری نتایج نشان داد که برهمکنش نانو امولسیون ها و نمونه های انکپسوله شده بر روی اندازه ذرات مؤثر بود (05/0p<). اندازه ذرات کازئینات سدیم با بتا سیکلودکسترین(S1) در محدوده 237-234 نانومتر متفاوت بود. همچنین اندازه ذرات بتا سیکلودکسترین (S2) در محدوده 717-713 نانومتر و اندازه ذرات اسانس (S3) در محدوده 85-84 نانومتر بود. پتانسیل زتا برای نمونه کازئینات سدیم با بتا سیکلودکسترین و نمونه اسانس آزاد منفی بود و سیستم از بار منفی قابل توجهی برخوردار است. اثر پلیمرهای مختلف و اسانس بر روی کارایی انکپسولاسیون و خاصیت آنتی اکسیدانی تفاوت معنی داری داشت (05/0>p). کارایی درون پوشانی همه فرمولاسیون ها بالای 70 درصد بودند. بررسی های میکروسکوپ الکترونی روبشی میکرو کپسول های بهینه سازی شده به وسیله SEM، شکل های همگن و کروی دارای منافذ را نشان داد. آنالیز FT-IR تأثیر نیروهای واندروالسی را در شکل گیری میکروکپسول ها به طور مشخص تأیید کرد.

سابقه و هدف: استخراج به کمک آب فوق داغ به دلیل داشتن مزایایی از قبیل سرعت و بازدهی بالا، کاهش مقدار حلال های آلی مورد استفاده نسبت به روش های سنتی و همچنین به دلیل سازگار بودن با محیط زیست مورد توجه قرار گرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه استخراج اسانس از بذر گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill. ) با استفاده از روش استخراج با آب فوق داغ انجام شد و با روش تقطیر با آب مقایسه قرار گردید. ترانس آنتول به عنوان ترکیب اصلی، هدف انجام آزمایش های بعدی قرار گرفت. جداسازی و تشخیص ترانس آنتول استخراج شده به وسیله GC-FID و GC/MS انجام شد. تاثیر پارامترهای دما، متوسط اندازه ذره و شدت جریان بر روی میزان استخراج در روش آب فوق داغ بررسی شدند. به منظور تسهیل روند آزمایش ها و مقایسه پارامترهای موثر از روش طراحی آزمایش تاگوچی استفاده شد. نسبت مساحت ترانس آنتول به استاندارد داخلی حاصل از کروماتوگرافی گازی به عنوان معیار ارزیابی تاثیر پارامترها و روش های استخراج اسانس از دانه رازیانه محاسبه شد. یافته ها: نتایج آنالیز واریانس نشان داد که دما و متوسط اندازه ذره تاثیر قابل توجهی بر میزان استخراج ترانس آنتول دارند. بیشترین نسبت سطح ترانس آنتول به استاندارد داخلی در دمای 175 درجه سانتی گراد، متوسط اندازه 398/0 میلی متر و شدت جریان 3 میلی لیتر در دقیقه به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که استخراج با آب فوق داغ در مقایسه با روش تقطیر با آب یک شیوه سریع با بازدهی بالا به منظور استخراج ترانس آنتول به عنوان یک ترکیب اکسیژن دار با ارزش می باشد.

هدف از این پژوهش، تولید یک نوشیدنی فراسودمند هلو است. بدین منظور، فرمولاسیون این نوشیدنی شامل پروتئین آب پنیر (%5-1)، استویا (%08/0-04/0) به عنوان جایگزین شکر و اینولین (%8-4) به وسیله روش سطح پاسخ و در قالب یک طرح مرکب مرکزی بهینه سازی شد. یافته ها نشان دادند که بریکس نمونه ها به طور قابل توجهی با افزایش پروتئین آب پنیر یا اینولین ارتقاء پیدا کرد ولی استویا از تاثیر معنی داری بر آن برخوردار نبود. مشاهده شد که پروتئین آب پنیر به صورت معنی داری باعث افزایش رسوب و اینولین باعث کاهش آن شد. با این حال، هر دو به گونه معنی داری افزایش کدورت را به همراه داشتند. استویا نیز از تاثیر معنی داری بر رسوب و کدورت برخوردار نبود. با استفاده از روش سطح پاسخ، چهار نمونه شامل نمونه دارای کم ترین رسوب (کد 1)، نمونه دارای کم ترین رسوب و بیش ترین استویا (کد 2)، نمونه دارای کمترین رسوب و بیشترین پروتئین (کد 3) و نمونه دارای کمترین رسوب، بیشترین استویا و بیشترین پروتئین (کد 4) برگزیده شدند. نتایج نشان داد که همه نمونه ها دارای یک رفتار غلیظ شونده با برش هستند. اگرچه تفاوت های بسیار جزئی بین شاخص های رفتار جریانی آن ها مشاهده شد. از نقطه نظر ویژگی های حسی شامل طعم، بو و احساس دهانی نیز تفاوت معنی داری بین این چهار نمونه مشاهد نشد ولی پذیرش کلی نمونه کد 2 به طور معنی داری بهتر از نمونه کد 1 بود اگرچه تفاوت معنی داری با نمونه کد 3 و 4 نداشت. در پایان، می توان نمونه کد 2 (پروتئین آب پنیر 19/1، استویا 08/0 و اینولین 34/7 درصد وزنی/وزنی) را به عنوان نمونه دارای کمترین رسوب (حدود 10%) و بالاترین کیفیت ارگانولپتیک به عنوان بهترین نمونه معرفی نمود.

علی رغم موفقیت نسبی ترکیبات شیمیایی مختلف در بهبود تردی گوشت، اثرات نامطلوب ایجاد شده در اثر استفاده این ترکیبات بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و حسی گوشت، منجر به ایجاد محدودیت هایی در استفاده از آنها در مقیاس صنعتی شده است. بنابراین جهت جلوگیری از ایجاد این اثرات نامطلوب شیمیایی، استفاده از برخی تردکننده های طبیعی مورد توجه قرار گرفته اند. تردکنندهای طبیعی گوشت، ترکیبات موجود در آن دسته از میوه ها و سبزیجاتی هستند که دارای آنزیم های پروتئولیتیک بوده و شامل سیستئین پروتئازها، سرین پروتئازها، متالوپروتئازها و آسپارتیک پروتئازها می باشند. در این مقاله، تغییرات اساسی ایجاد شده از منظر بیوشیمیایی که منجر به ایجاد تردی در گوشت می شوند و همچنین منابع گیاهی مناسب برای استفاده در فرایند تردسازی بافت گوشت مورد مطالعه و معرفی قرار گرفته است.

در این پژوهش به منظور تولید نوشیدنی های پروبیوتیک شاه توت و کرفس از باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم در دو غلظت 1 و 2 درصد در دمای محیط و یخچال استفاده شد. آزمون های انجام شده شامل تعیین pH، اسیدیته قابل تیتر، شمارش زنده مانی میکروارگانیسم های هدف و ارزیابی حسی بود. نتایج نشان داد که با گذشت زمان و رشد باکتری هدف در نوشیدنی های شاه توت و کرفس، pH به صورت معنی داری کاهش یافته است. نتایج حاصل از شمارش زنده مانی نشان داد که در میان تمام نمونه ها، محلول آب شاه توت حاوی 2 درصد از باکتری نگهداری شده در یخچال بعد از 28 روز نسبت به سایر نمونه ها دارای بیشترین تعداد زنده مانی میکروارگانیسم ها یعنی 107×25/8 CFU/ml و همچنین آب میوه کرفس حاوی 2 درصد از باکتری پروبیوتیک نگهداری شده در یخچال بعد از گذشت 21 روز نسبت به سایر نمونه ها دارای بیشترین تعداد زنده مانی میکروارگانیسم یعنی107×02/4 CFU/ml بود که دو نمونه مورد نظر در این شرایط هنوز با نام نوشیدنی پروبیوتیک قابل نام گذاری هستند. نتایج ارزیابی حسی نیز نشان داد که خواص حسی نمونه های BLR1 (آب میوه شاه توت حاوی 1 درصد باکتری در یخچال)، BLR2 (آب-میوه شاه توت حاوی 2 درصد باکتری در یخچال) و CLR1 (آب میوه کرفس حاوی 2 درصد باکتری در یخچال) با نمونه های شاهد خود بدون تفاوت معنی داری هم امتیاز بوده اند اما به طور کلی نمونه های آب میوه کرفس امتیاز بالاتری نسبت به آب میوه شاه توت کسب کردند. از یافته های حاصل می توان نتیجه گرفت که آب شاه توت و کرفس بستر خام مناسبی جهت رشد باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم بوده اند.

امروزه درخواست برای تولید مواد غذایی فراسودمند افزایش یافته و صنعت غذا برای بهینه کردن ارزش تغذیه ای در کنار حفظ یا بهبود طعم محصول، بر طراحی مجدد مواد غذایی متمرکز شده است. هسته خرما به علت دارا بودن مواد مفید می تواند به عنوان منبع ارزان قیمت و با ارزش در تولید مواد غذایی فراسودمند مورد استفاده قرار گیرد. بدین منظور در این پژوهش پودر هسته خرما، در سطوح 0، 5، 10، 15 درصد به فرمول ماکارونی پیکولی یا پنه ریگانه اضافه شد. ابتدا میزان چربی، رطوبت، پروتئین، خاکستر و فیبر آرد ماکارونی، آرد هسته خرما و محصول خشک بررسی شد. علاوه بر این آزمون های رنگ سنجی، بافت سنجی بر روی نمونه های خام و پخته، اندازه گیری ترکیبات فنولی، ویژگی های پخت و ارزیابی حسی بر روی طعم، رنگ و بافت محصول صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که مقدار پروتئین و رطوبت تیمارها با افزایش درصد آرد هسته خرما، کاهش یافته ولی مقدار چربی و خاکستر و فیبر نمونه ها افزایش یافت. علاوه بر این بررسی آزمون پخت نشان داد که با افزایش آرد هسته خرما افت پخت محصول بیشتر شده در حالی که زمان پخت محصول کاهش یافته است. ارزیابی بافت و پذیرش کلی حاکی از عدم تفاوت معنی دار بین تیمارها بود. اما نتایج مربوط به تعیین ترکیبات فنولی روند افزایش این ترکیبات را با افزایش درصد آرد هسته خرما در تیمارها نشان داد. با توجه به ارزیابی مجموع نتایج تیمار حاوی ده درصد آرد هسته خرما به عنوان محصول بهینه معرفی شد.

توت سفید در نواحی مختلف ایران گسترده شده است که بدلیل کوتاه بودن فصل برداشت و حساسیت به انبار کردن، غالباً از خشک کردن به عنوان روش نگهداری آن استفاده می شود. با توجه به ضایعات بالای این میوه در کشور و اهمیت صنایع تبدیلی و از طرفی مضرات مصرف قند و شکر، هدف این تحقیق بر دستیابی به نوعی کنسانتره از توت خشک با خصوصیات فیزیکوشیمیایی و رئولوژیکی مناسب به منظور استفاده های بعدی از آن به عنوان جایگزین شکر یا شربت اینورت در مواد غذایی مختلف، متمرکز گردید. پس از تمیز کردن و خیسانیدن توت خشک، عصاره حاصله توسط یک تغلیظ کننده چرخان در دامنه زمانی 0، 30، 60، 90 و 120 دقیقه در یک دما و دور ثابت تغلیظ شد. در طی فرایند تغلیظ تغییرات pH، دانسیته، بریکس، رنگ و شاخص های رئولوژیکی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش زمان تغلیظ منجر به کاهش pH، شاخص های رنگی L*، b* و شاخص رفتار جریان و از طرفی افزایش بریکس، دانسیته، شاخص رنگی a* و ضریب قوام شد. با افزایش زمان تغلیظ و بدنبال آن افزایش بریکس، رفتار جریان رقیق شونده با برش تشدید شد.

بیماری سلیاک یک اختلال خود ایمنی بوده که بیمار در معرض عدم تحمل دائمی به گلوتن است و تنها راه درمان مؤثر آن پایبندی به یک رژیم غذایی فاقد گلوتن در سراسر عمر بیمار می باشد. بنابراین توجه به تولید مواد غذایی بدون گلوتن و با کیفیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این پژوهش، تولید نان تست بدون گلوتن با استفاده از کنسانتره پروتئین سیاهدانه به عنوان جایگزین گلوتن و فیبر سیب زمینی است. از روش سطح پاسخ با دو متغیر فیبر سیب زمینی (2 تا 6 درصد) و کنسانتره پروتئین سیاهدانه (5 تا 15 درصد) استفاده شد. با افزایش فیبر سیب زمینی و کنسانتره سیاهدانه، دانسیته افزایش معنی داری (05/0˂ p) نشان داد. فیبر سیب زمینی منجر به کاهش معنی دار تخلخل شد؛ اما کنسانتره سیاهدانه بی تأثیر بود (01/0˃ p). فیبر سیب زمینی و کنسانتره سیاهدانه هر یک به تنهایی اثر خطی معنی داری در سطح 05/0 نشان دادند. با افزایش میزان فیبر سیب زمینی و کنسانتره سیاهدانه رطوبت کاهش یافت؛ اما اثر کنسانتره سیاهدانه معنی دار نبود. به علاوه، رطوبت طی دوره نگهداری هم افت کرد. فیبر سیب زمینی و کنسانتره هردو دارای اثر معنی داری بر سفتی بافت نان بودند و میزان سفتی طی دوره نگهداری چهار روزه افزایش یافت. شاخص عدم برازش برای تمامی مدل ها معنی دار (05/0˃ p) نبود. بررسی نتایج بهینه سازی فرمولاسیون نشان داد که نان تست حاوی 5/7 درصد پروتئین کنجاله سیاهدانه و 5/2 درصد فیبر سیب زمینی دارای بهترین کیفیت بوده و جهت تولید پیشنهاد می گردد.

طی فرایند بازاریابی نیاز مصرف کننده شناسایی و راه تأمین آن تعیین شده تا رضایت وی از محصول جلب و رابطه پایدار سودمند دوطرفه با او برقرار شود. به منظور بررسی رفتار مصرف کنندگان، بایستی عوامل تأثیرگذار بر این رفتارها شناخته شوند. در این پژوهش تأثیر برخی پارامترهای بسته بندی در افزایش فروش مواد غذایی بررسی شده است. نتایج نشان داد که فرم، طرح، رنگ و جنس بسته بندی مواد غذایی تأثیر معنی داری بر افزایش فروش آن دارد. همچنین مشخص شد که اولویت بندی جنس بسته بندی برای افراد به ترتیب شیشه، پلاستیک، فلز، مقوا و کاغذ می باشد. نتایج نشان داد که بسته بندی شفاف و با استحکام فرآورده های غذایی بر افزایش فروش آن اثر معنی داری دارد. در این نتایج بدست آمده اولویت های بسته بندی به ترتیب شفافیت، جنس، استحکام، رنگ، طرح، فرم، اندازه بسته بندی و استفاده از ظروف کاربردی بود. با توجه به نتایج به دست آمده به تولیدکنندگان محصولات صنایع غذایی توصیه می شود که حتی الامکان محصولات غذایی را در ظروف شفاف بسته بندی نمایند و یا در صورت مقدور نبودن بسته بندی شفاف، شکل واضحی از محصول داخل بسته بندی را بر روی آن چاپ نمایند. همچنین با وجود قیمت بیشتر بسته بندی با استحکام بیشتر، مشتریان بسته بندی با استحکام بیشتر را می پسندند که توصیه به این بسته بندی می شود. البته لازم به ذکر است که استفاده از ظروف کاربردی جهت بسته بندی مواد غذایی توصیه نمی گردد. نتایج پژوهش نشان داد که بطور کلی بسته بندی مواد غذایی بر افزایش فروش موثر می باشد.

آستاگزانتین رنگدانه کارتنوییدی است که به عنوان دفع کننده رادیکال های آزاد و اکسیژن های فعال، مکمل غذایی و رنگ دهنده طبیعی می باشد و همچنین به مصارف درمانی آن توجه فراوانی شده است و آنرا سوپرآنتی اکسیدان طبیعی نامیدند. از طرفی آستاگزانتین به دلیل غیر اشباعیت بالا، حساس به عوامل محیطی بوده که با ریزپوشانی می توان آن را در پوشش های مناسب قرار داد و به فراورده غذایی اضافه کرد تا به صورت کنترل شده و تحت شرایط خاص آزاد شود. در این پژوهش، ریزپوشانی آستاگزانتین در پوشش ترکیبی صمغ عربی و کنسانتره پروتئین آب پنیر انجام شد. در این مرحله، متغیر های مستقل نسبت هر کدام از دیواره ها، صمغ عربی (0. 5، 1، 1. 5 وزنی/وزنی)، کنسانتره پروتئین آب پنیر (2، 4 و 6 وزنی/وزنی) و همچنین متغیر pH (4. 5، 6. 5، 8. 5) در نظر گرفته شد و تاثیر آن ها روی کدورت، ویسکوزیته، اندازه قطرات، پتانسیل زتا و پایداری نانو کمپلکس بررسی گردید. به منظور یافتن pH بهینه تشکیل کمپلکس، میزان جذب در محدوده وسیعی از pH(9-3) بررسی شده و 5/4 pH=برای تشکیل کمپلکس کنسانتره پروتئین آب پنیر-صمغ عربی تعیین شد. همچنین براساس نتایج بدست آمده از روش پاسخ سطح، تیمار شماره-16 (% w/w1. 5, GA %w/w 6 WPC و 5/4 pH=) با کمترین پایداری، بیشترین ویسکوزیته، بیش-ترین کدورت، کمترین اندازه قطرات و بیشترین پتانسیل زتا به عنوان نمونه بهینه تعیین شد. در پایان، نسبت 1. 5 به 6 بین WPC/GA بهترین نسبت برای تشکیل بالاترین کمپلکس مطرح شد.

اخیرا، استفاده از نگهدارنده های شیمیایی و سنتزی برای کنترل رشد ریزاندامگان بیماری زا به طور چشم گیری کاهش یافته است. امروزه، اسانس های روغنی به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در نظر گرفته می شوند. رازیانه یکی از گیاهان دارویی معطر می باشد که می توان از آن به عنوان یک نگهدارنده طبیعی استفاده کرد. در این پژوهش، برای بررسی فعالیت ضد میکروبی اسانس رازیانه بر تعدادی از ریزاندامگان عامل عفونت و مسمومیت غذایی (اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و کاندیدا آلبیکنس) از روش های دیسک دیفیوژن آگار (کربی-بوئر)، چاهک آگار، تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی و تعیین حداقل غلظت کشندگی استفاده شد. برهمکنش اسانس رازیانه با آنتی بیوتیک کانامایسین نیز بررسی شد. نتایج آزمون های دیسک دیفیوژن اگار و چاهک آگار نشان داد که حساس ترین باکتری با بیشترین قطر هاله عدم رشد نسبت به سایر ریزاندامگان بیماری-زا، استافیلوکوکوس اورئوس بود. برهمکنش اسانس رازیانه با آنتی بیوتیک کانامایسین برای باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیا کلی به صورت اثر سینرژیستی مشاهده شد. حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس رازیانه برای استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیا کلی و کاندیدا آلبیکنس به ترتیب 25، 50 و 100 میلی گرم بر میلی لیتر بود. به طور کلی می توان بیان کرد که اسانس رازیانه در شرایط برون تنی به خوبی توانست از رشد اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و کاندیدا آلبیکنس جلوگیری نماید.

در سال های اخیر پوشش های خوراکی به طور گسترده برای افزایش زمان ماندگاری میوه ها و سبزی ها به کار گرفته شده اند. در این پژوهش اثر شستشو با اسید سیتریک (1 درصد وزنی-حجمی) و پوشش دهی با غلظت های مختلف کربوکسی متیل سلولز (1، 1. 5 و2 درصد وزنی-حجمی) در ترکیب با اسید آسکوربیک (2، 1 و 3 درصد وزنی-حجمی) بر کیفیت پس از برداشت قارچ دکمه ای نگهداری شده در دمای C◦ 4 به مدت 15 روز مورد مطالعه قرار گرفت. بعد از پوشش دهی افت وزن، میزان مواد جامد محلول، سفتی بافت، رنگ، کیفیت میکروبی و حسی قارچ ها در روزهای 1، 4، 8، 12 و 15 نگهداری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در مقایسه با نمونه شاهد فاقد پوشش، پوشش دهی باعث کاهش افت وزن شده و تغییرات مواد جامد محلول و رنگ را به تاخیر می اندازد. پوشش ها اثر قابل توجهی بر حفظ سفتی بافت قارچ ها نداشتند. ارزیابی حسی نشان داد دوره ی ماندگاری قارچ ها از 8 روز به 15 روز افزایش یافت. شستشو با اسید سیتریک باعث کاهش شمار باکتری کل، کپک و مخمر شد. در بین پوشش های مختلف ترکیب کربوکسی متیل سلولز 2% و اسید آسکوربیک 3% موثرترین پوشش بود.

هدف اصلی این مطالعه پوشش دهی اسانس زیره با فسفاتیدیل کولین به منظور غلبه بر حلالیت کم اسانس در آب و زیست دسترسی بهتر آن وحفاظت از اسانس در برابر شرایط محیطی می باشد. نانو فیتوزم حاوی اسانس زیره (60 میلی گرم فسفاتیدیل کولین-30 میلی گرم اسانس زیره) به روش هیدراسیون لایه نازک تهیه شده و خصوصیات فیزیکو شیمیایی آن شامل اندازه ذرات و توزیع اندازه ذرات، کارایی درون پوشانی، کدورت و پتانسیل زتای سیستم مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که نانو فیتوزوم حاوی اسانس دارای اندازه ذرات بسیار ریز ( کمتر از 100 نانومتر) بوده و کارایی درون پوشانی 46/94 می باشد و توزیع اندازه ذرات کمتر از 3/0 می باشد. کدورت نانو فیتووزم حاوی اسانس بدون تغییر باقی ماند و پتانسیل زتای نانو فیتوزوم شاهد و نانو فیتوزوم حاوی اسانس از 9+ به 19-(میلی ولت) تغییر یافت. سرعت رهایش اسانس پوشش دهی شده طی زمان افزایش یافت. طی بررسی رهایش اسانس در بافر فسفات مشخص شد در طول 6 ساعت، حدود60 درصد از اسانس آزاد و در طول 24 ساعت، 50 درصد از اسانس ریز پوشانی شده در محیط رهایش پیدا کرد. همچنین بررسی مدل های رهایش در بافر فسفات نشان داد که رهایش اسانس آزاد و اسانس پوشش دهی شده، از معادله درجه اول تبعیت می کند. این مطالعه نشان داد که سرعت رهایش ترکیبات زیست فعال مانند اسانس ها را می توان با پوشش دهی آنها توسط فسفاتیدیل کولین کاهش داد و می توان نانو فیتوزوم حاوی اسانس زیره با رهایش کنترل شده را در مواد غذایی مخصوصاَ نوشیدنی ها به کار برد.

هدف این تحقیق بررسی تاثیر دماهای پاستوریزاسیون و انبارمانی سرد بر ویژگی های شیمیایی، میکروبی و کیفی نوشیدنی فراسودمند شیر-هویج بود. برای این منظور نمونه های شیر-هویج حاوی 10، 20، 30، 40 و 50% آب هویج تهیه و پاستوریزاسیون نمونه ها در دماهای 65، 70 و ° C 75 به مدت min 30 انجام شد. ویژگی های فیزیکی وشیمیایی شامل اسیدیته کل، pH، قند (قند کل، قندهای احیاء کننده و غیر احیاء کننده)، پروتئین کل، کلی فرم، کفایت پاستوریزاسیون، پایداری، دوفاز شدن و ارزیابی حسی در طی دوره نگهداری (1، 4، 7، 10 و13 روز) در دمای یخچال (° C 4) بررسی شدند. نتایج نشان داد که اسیدیته کل و pHنمونه های شیر-هویج پاستوریزه شده در ° C 70 در طی انبارمانی سرد نسبت به بقیه تیمارها تغییر کمتری نشان دادند. بیشترین قند غیراحیاءکننده در روز سیزدهم مربوط به نمونه حاوی 50% آب هویج (° C 75) و بیشترین قندهای احیاءکننده برای همه نمونه ها در روز چهارم مشاهده شد. تاثیر دمای پاستوریزاسیون و زمان نگهداری بر پروتئین کل نمونه ها با درصدهای متفاوت آب هویج معنی داری نبود. آزمون کفایت پاستوریزاسیون نمونه ها نشان داد که در همه تیمارهای زمان-دمای پاستوریزاسیون آنزیم فسفاتاز قلیایی غیرفعال شده بود، اما در تست کلی فرم نمونه های با 50% آب هویج (° C 65) در روز سیزدهم و 30% آب هویج (° C 75) در روز سیزدهم به ترتیب 3 و 12 کلنی کلی فرم مشاهده شدند. آزمون پایداری و دوفاز شدن نشان داد که همه تیمارها در طی انبارمانی سرد پایدار بودند و دوفازشدگی در نمونه ها مشاهده نشد. نتایج ارزیابی حسی نشان داد که نوشیدنی های با 40 و 50% آب هویج بیشترین مقبولیت را داشتند. نهایتا نتیجه گیری شد که شرایط مناسب برای فرمولاسیون، پاستوریزاسیون و نگهداری نوشیدنی فراسودمند شیر-هویج به ترتیب عبارت از جایگزینی شیر با 40 و 50% آب هویج، دمای پاستوریزاسیون ° C70 و مدت 10 روز انبارمانی سرد بود.

بالا رفتن سطح آگاهی مردم نسبت به اثرات منفی نگهدارنده های شیمیایی منجر به انجام تحقیقات بیشتر در زمینه اثر ضدمیکروبی اسانس های گیاهی و پتانسیل آنها برای استفاده به عنوان ترکیبات نگهدارنده شده است. در این مطالعه اثر ضدمیکروبی ترکیبات تیمول، کارواکرول، اوژنول و منتول که از مواد موثره ی شناخته شده و فراوان در اسانس های گیاهی مختلف هستند بر باکتری های باسیلوس سرئوس (PTCC 1154)، سودوموناس نیگریفاسینس (ATCC 19375)، اروینیا کاروتوورا (PTCC 1675) و زانتوموناس کامپستریس (PTCC 1473) به روش میکرودایلوشن و انتشار دیسک بررسی شد. در روش میکرودایلوشن، کمترین غلظت بازدارنده رشد 50 ppm گزارش شد که مربوط به اثر ترکیب تیمول بر سودوموناس نیگریفاسینس، اروینیا کاروتوورا و باسیلوس سرئوس بود. در حالیکه بیشترین غلظت بازدارنده رشد برای سودوموناس نیگریفاسینس مربوط به ترکیب منتول (100 ppm) و برای باسیلوس سرئوس، اروینیا کاروتوورا و زانتوموناس کامپستریس مربوط به ترکیب اوژنول (به ترتیب 125، 125 و 108 ppm) تعیین شد. بزرگترین هاله مهار رشد با قطر 8/8 میلی متر مربوط به اثر منتول بر سودوموناس نیگریفاسینس بود و کوچکترین هاله مهار رشد با قطر 8/5 میلی متر مربوط به اثر اوژنول بر اروینیا کاروتوورا بود. منتول نسبت به سایر ترکیبات اثر ضد میکروبی قویتری نشان داد و اوژنول ضعیف ترین اثر را داشت (p-value<0. 05). این در حالیست که هر چهار ترکیب درجات مختلفی از اثر ضد میکروبی بر میکروارگانیسم های مولد فساد را داشتند و پتانسیل آنها برای استفاده به عنوان ترکیبات نگهدارنده نشان داده شد.

در تحقیق حاضر، بهینه سازی فرایند استخراج ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی (قدرت مهارکنندگی رادیکالهای آزاد DPPH، قدرت احیا کنندگی آهن، و شاخص پایداری اکسایشی) متکا (Ferula persica) با استفاده از امواج فراصوت از طریق روش سطح پاسخ بررسی شد. جهت بهینه سازی فرایند استخراج از طرح مرکب مرکزی با سه متغیر مستقل زمان (5، 27. 5 و 50 دقیقه)، دما (25، 45 و 65 درجه سانتیگراد) و نسبت اتانول در حلال آب-اتانول (0، 50 و 100 درصد) استفاده شد. به طور کلی نتایج آنالیز واریانس نشان داد، که پارامترهای مستقل دارای اثر معنی داری بر قدرت جذب رادیکالهای آزاد DPPH، قدرت احیا کنندگی آهن و شاخص پایداری اکسایشی عصاره متکا بودند که ضرییهای رگرسیونی آنها به ترتیب 0. 91، 0. 94 و 0. 93 تعیین شد، در حالیکه مدل پیشنهادی برای ترکیبات فنلی کل بیانگر معنی دار نبودن اثر این پارامترها با ضریب تبیین بسیار پایین بود. بررسی نتایج نشان داد که شرایط بهینه فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متکا در دمای 52. 9 درجه سانتی گراد با استفاده از غلظت 53. 5 درصد اتانول در حلال اتانول – آب به مدت 34. 1 دقیقه فرایند فراصوت مشاهده شد. همچنین مشخص شد که نتایج آزمونهای تجربی به مقادیر پیش بینی شده توسط روش سطح پاسخ نزدیک بود. بررسی نتایج فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره-های مختلف متکا نشان داد که در اکثر شرایط دارای قدرت آنتی اکسیدانی مناسب است.

از آن جا که فیبر رژیمی نقش مهمی در تغذیه انسان دارد، افزودن آن به نان سبب جبران کمبودهای آن شده و میتواند نان را به محصولی فراسودمند تبدیل کند. فیبر رژیمی ارزش تغذیه ای نان را افزایش می دهد اما سبب تغییر در خصوصیات رئولوژیکی خمیر و در نتیجه کیفیت نهایی نان می شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر افزودن پودر کدو سبز در سطوح مختلف 5%، 10% و 15% بر خواص رئولوژیکی خمیر و خصوصیات فیزیکوشیمیایی و حسی نان تولید شده بود. در این تحقیق, ورقه هایی نازک از کدوسبز توسط خشک کن با هوای داغ تا رطوبت 9 درصد خشک شدند و سپس توسط آسیاب پودر شد و در مقادیر مختلف به آرد گندم افزوده شد. برخی از خصوصیات رئولوژیکی خمیر برای هر تیمار توسط دستگاه فارینوگراف اندازه گیری شد. کشش پذیری و مقاومت به کشش خمیر و همچنین ارزیابی بافت نان به منظور بررسی بیاتی آن طی 72 ساعت توسط دستگاه ارزیابی بافت اینستران انجام شد. رنگ سطح نان ها با محاسبه پارامترهای L*، a* و b* ارزیابی شد. جهت انجام آزمون ارزیابی حسی نان از روش هدونیک 5 نقطه ای استفاده گردید. با افزودن پودر کدو سبز میزان خاکستر و فیبر نمونه ها افزایش یافت. با افزایش میزان پودر کدوسبز مقدار آب اضافه شده در فارینوگراف جهت تهیه خمیر به مقدار کمی کاهش در حالی که مقاومت و عدد کیفی خمیر افزایش یافت. غنی سازی آرد گندم با پودر کدوسبز سبب افزایش کشش پذیری و مقاومت به کشش خمیر شد. در نان های غنی شده با پودر کدو سبز میزان پارامتر a* کاهش پیدا کرد. نان های تیمار شده بافت نرم تری نسبت به نمونه شاهد داشتند. در حالی که سرعت بیاتی در آن ها افزایش یافت. ارزیابی حسی نمونه ها نشان داد که نان های حاوی پودر کدو سبز پذیرش کلی بیشتری نسبت به نمونه شاهد داشتند.

عصاره ها، اسانس هاس گیاهی و ترکیبات طبیعی اثرات شناخته شده ضد باکتریایی دارند و می توان از آن ها بعنوان نگهدارنده های غذایی استفاده کرد. دانه کینوا منبع غنی پروتئین با خاصیت ضد اکسایشی و ضد باکتریایی قوی نسبت به سایر غلات می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی خاصیت ضد میکروبی پپتید فعال استخراج شده از کینوا بر روی باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا انتریکا بوده است. برای تعیین شرایط بهینه هیدرولیز پپتید مناسب با بهترین خاصیت ضدمیکروبی و تعیین بهترین تیماراز نسبت های آنزیمی پپسین و آلکالاز در دما و زمان های مختلف استفاده شد. اثرات ضد باکتریایی پپتید هیدرولیز شده از پروتئین های کینوا بر روی دو نوع باکتری گرم مثبت و منفی (استافیلوکوکوس اورئوس و سامونلا انتریکا) در مقایسه با آنتی بیوتیک جنتامایسین به روش چاهک گذاری انجام شد. بیشترین قطر هاله عدم رشد در مقابل استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا انتریکا مر بوط به پپتیدهای حاصل در شرایط فعالیت آنزیمی 60(آنسون بر کیلوگرم پروتئین)، دمای 50 درجه سانتیگراد و زمان 150 دقیقه با غلظت 800 میکروگرم بر میلی لیتر بود(00/1± 00/13 برای استافیلوکوکوس اورئوس و 00/1± 00/11 برای سالمونلا انتریکا). با توجه به نتایج به دست آمده پپتید حاصل از پروتئین کینوا، اثر مهارکنندگی خوبی بر باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا انتریکا داشته است. توصیه می شود با استخراج پپتید و مواد موثره کینوا تحقیقات بیشتری روی این شبه غله انجام شود و از پپتیدهای آن به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در مواد غذایی استفاده شود.

رهدف این تحقیق، تهیه فیلم زیست تخریب پذیر از منبعی جدید به نام صمغ جاوشیر و بررسی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی آن بود. به این منظور ابتدا صمغ جاوشیر بعد از دو مرحله استخراج، خالص سازی شد و سپس فیلم با تهیه محلول 4 درصد از صمغ استخراج شده و 5/2 درصد گلیسرول در آب دیونیزه تهیه شد. ویسکوزیته ظاهری محلول فیلم ساز نشان دهنده رفتار غیرنیوتنی غلیظ شونده با برش محلول بود. نسبت انقباض بدست آمده از فیلم صمغ جاوشیر، 095/0 ± 267/0 – بود. قابلیت نفوذپذیری به بخار آب فیلم جاوشیر، 623/0 ± 059/25 بود. استحکام کششی بدست آمده برای فیلم صمغ جاوشیر، 124/0 ± 376/0 مگاپاسکال و درصد کشیدگی در نقطه شکست، 599/108 ± 625/350 بود. کدورت فیلم، 404/0 ± 633/15 بدست آمد که نشان دهنده شفافیت مطلوب این فیلم است. میانگین زاویه تماس برای فیلم، 992/1 ± 618/34 بدست آمد که بر اساس آن می توان گفت این فیلم، به صورت نسبی نم پذیر است. طیف سنج پراش اشعه ایکس نشان داد، این فیلم دارای ساختار نیمه کریستالی است. در نمودار حاصل از آزمون گرماسنج روبشی تفاضلی فیلم، دو پیک گرماگیر و دو پیک گرماده مشاهده شد. آنالیز حرارتی فیلم نیز 4 افت وزنی را نشان داد. ساختار فیلم با استفاده از میکروسکوپ نیروی اتمی بررسی شد. طیف FTIR نشان داد که جزء غالب فیلم تهیه شده پلی ساکارید می باشد. مجموع نتایج بدست آمده از آزمایش های مختلف نشان داد که صمغ جاوشیر قابلیت تشکیل فیلم را دارد. با اینحال فیلم تهیه شده از صمغ جاوشیر، به دلیل ضخامت بالا، حلالیت بسیار زیاد در آب، نفوذپذیری بالا به بخار آب و خواص مکانیکی ضعیف، به تنهایی برای تولید فیلم خوراکی مطلوب نیست. لذا می تواند گزینه ای مناسب برای تلفیق با سایر ترکیبات فیلم ساز باشد تا سبب افزایش زیست تخریب پذیری فیلم حاصل شود.

در پژوهش حاضر، در مرحله اول اثر نوع و درصد گوشت (سه سطح 30، 60 و 90 درصد) و در مرحله دوم اثر جایگزینی شیر خشک با کنجاله سویا بر میزان آکریل آمید تشکیل شده در برگرهای گوساله و مرغ کباب شده (حاوی 60 درصد گوشت) بررسی شد. همچنین میزان قند کل، پروتئین، رطوبت و ویژگی های حسی برگرها مورد اندازه گیری شد. نتایج حاکی از این مطلب بود که میزان آکریل آمید در برگرهای مرغ به طور معنی داری کمتر از برگرهای گوساله بود (05/0>p). بیشترین و کمترین میزان آکریل آمید تشکیل شده به ترتیب به برگر گوشت 60 درصد (03/66 میکروگرم بر کیلوگرم) و برگر مرغ 90 درصد (54/26 میکروگرم بر کیلوگرم) مربوط بود. همچنین افزایش درصد گوشت گوساله و مرغ از 30 به 60 درصد سبب افزایش آکریل آمید و افزایش درصد گوشت از 60 به 90 درصد سبب کاهش میزان آکریل آمید شد. میزان قند کل برگرهای حاوی گوشت مرغ به طور معنی داری بالاتر از برگرهای حاوی گوشت گوساله و میزان پروتئین آن ها پایین تر بود (05/0>p). همچنین نتایج حاکی از این بود که افزایش جایگزینی پودر شیر خشک منجر به افزایش میزان آکریل آمید تشکیل شده در نمونه های برگر شد. بیشترین و کمترین میزان آکریل آمید در مرحله دوم به ترتیب مربوط به برگر گوشت گوساله حاوی 16 درصد پودر شیر خشک (25/69 میکروگرم بر کیلوگرم) و برگر مرغ حاوی 8 درصد پودر شیر خشک (35/40 میکروگرم بر کیلوگرم) بود. به نظر می رسد که کمترین محتوای آکریل آمید در برگرهای 90 درصد مرغ و بدون شیر خشک تشکیل شود.

هدف از این پژوهش استخراج اسانس از برگ نازبو بنفش، شناسایی ترکیبات و اجزا تشکیل دهنده اسانس آن و بررسی فعالیت ضد باکتریایی اسانس آن به روش های مختلف کیفی و کمی بر تعدادی از باکترهای شاخص بیماری زا غذا و در نهایت مقایسه آن با آنتی بیوتیک های ونکومایسین و جنتامایسین در شرایط برون تنی بود. اجزای تشکیل دهنده اسانس توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی شناسایی شدند. اثر ضد میکروبی اسانس نازبو بنفش به روش چاهک در آگار تعیین و در نهایت حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس با استفاده از میکرودایلوشن براث و معرف تری فنیل تترازولیوم کلراید انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که 28 ترکیب شناسایی شده در مجموع 28/99 درصد ترکیبات اسانس را تشکیل می دهند. p-Allylanisole با 64/51 بیشترین ترکیب شناسایی شده اسانس بود، و به تنهایی بیش از 50 درصد از ترکیب اسانس را شامل می شد. علاوه بر این ترکیبات اصلی دیگر شامل n-Tricosane (83/24%) و Linalool (81/14%) بود. متوسط قطر هاله عدم رشد در روش چاهک در آگار بر باکترهای گرم مثبت 9/15 میلی متر و برای باکتری های گرم منفی 15/11 میلی متر بود. حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس نازبو بنفش بر باکتری های بیماری زا در محدوده 6/4 تا 8/36 میلی گرم بر میلی لیتر بود. حداقل غلظت کشندگی اسانس نیز در رنج 6/4 تا 6/73 میلی گرم بر میلی لیتر بود. به طور کلی می توان گفت که اسانس نازبو بنفش بر باکتری های گرم مثبت در غلظت های پایین تر موثر بوده و توانست از رشد آن ها جلوگیری کند.

در این تحقیق تاثیر تنوع فصلی بر نوع و درصد ترکیبات فیتوشیمیایی اسانس گیاه معطر درمنه برای نخستین بار در گیاه دارویی درمنه معطر Artemisia fragrans Willd. بررسی شد. نمونه های گیاهی در چهار فصل متفاوت جمع آوری و سپس توسط دستگاه کلونجر اسانس گیری شدند. در ادامه اسانس فصول مختلف با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی آنالیز شدند. در مجموع 50 ترکیب مختلف در 4 نوع اسانس حاصل از فوصل مختلف شناسایی شد. اجزای اصلی اسانس در فصل های مختلف شامل کامفور، توجون، 1، 8-سینئول بودند. همچنین نتایج آنالیز نشان داد که منوترپن ها بخش عمده ترکیبات اسانس در شهریور (87/91 %)، آذر (55/90 %)، اردیبهشت (32/96 %) و تیر (4/95 %) بودند. بیشترین مقدار ترکیبات فنولی (mg GAE/g 49/5) و ظرفیت آنتی اکسیدانی (89/28 %) در اسانس حاصل از شهرویور ماه مشاهده شد. اثرات ضد باکتریایی اسانس فصول مختلف با استفاده از روش انتشار دیسک بر روی باکتری های Escherichia coli، Proteus vulgaris، Klebsiella pneumonia، Staphylococcus aureus وBacillus subtillus انجام گرفت. بر اساس نتایج تحقیق، باکتری های گرم منفی (E. coli، P. vulgaris وK. Pneumonia ) در برابر اسانس درمنه معطر در مقایسه با باکتری های گرم مثبت (S. aureus و B. subtillus) حساس تر بودند. نتایج این تحقیق می تواند در تعیین بهترین تاریخ نمونه برداری از این گیاه جهت مصارف دارویی و ضدباکتریایی مفید باشد.